Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w punkcie 1 zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki K. B. kwotę 10.714 zł z odsetkami ustawowymi co do kwot: 6.247 zł od dnia 1 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty, 4.467 zł od dnia 23 października 2014 roku do dnia zapłaty, w punkcie 2 zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 698 zł renty z tytułu zwiększonych potrzeb, poczynając od dnia 1 września 2014 roku i na przyszłość, płatnej do dnia 10 – go każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności, w punkcie 3 oddalił powództwo w pozostałym zakresie, zaś w punkcie 4 rozliczenie kosztów procesu pozostawił referendarzowi sądowemu (wyrok k. 126).

Apelację od powyższego orzeczenia wywiodła strona pozwana. Wyrok został zaskarżony w części, co do punktów: 1 sentencji poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 10.714 zł tytułem skapitalizowanej renty – w całości; 2 sentencji wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 698 zł miesięcznej renty z tytułu zwiększonych potrzeb, poczynając od dnia 1 września 2014 roku i na przyszłość, płatnej do 10-go każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie – w całości; 4 sentencji to jest w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu – w całości.

Apelujący zarzucił:

1. naruszenie prawa materialnego, to jest:

a. art. 444 § 1 K.c. poprzez jego błędne zastosowanie polegające na uznaniu, że okoliczności niniejszej sprawy uzasadniają przyznanie na rzecz powódki skapitalizowanej renty za okres 22 miesięcy, to jest od dnia 1 listopada 2012 roku do dnia 31 sierpnia 2014 roku w wysokości 10.714 zł na którą składają się koszty leczenia, zakupu leków oraz opieki osób trzecich, podczas gdy powódka nie udowodniła zarówno zasadności przyznania wyżej wskazanego roszczenia, jak również nie wykazała ponoszenia wydatków w wysokości uzasadniającej przyznanie na jej rzecz kwoty 10.714 zł;

b. art. 444 § 2 K.c. poprzez jego błędne zastosowanie polegające na uznaniu, że w przypadku powódki zachodzą przesłanki zasądzenia miesięcznej renty z tytułu zwiększonych potrzeb w wysokości po 698 zł w świetle wskazanego artykułu, podczas gdy materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie nie daje podstaw do orzeczenia na rzecz powódki renty z tytułu zwiększonych w wyniku następstw zdarzenia z dnia 18 kwietnia 2008 roku potrzeb powódki;

c. art. 444 § 2 K.c. w związku z art. 361 § 1 K.c. poprzez niewłaściwą wykładnię i przyjęcie, że:

* zwiększone potrzeby powódki w postaci odbywania wizyt u psychiatry i psychoterapeuty nie mogą być świadczone w ramach NFZ, podczas gdy powódka nie wykazała, że miała jakiekolwiek problemy z dostępnością do konsultacji lekarskich, czy też ich refundacją, jak również, że zbyt długi czas oczekiwania mógł negatywnie wpłynąć na stan zdrowia powódki;

* zwiększone potrzeby w postaci opieki osób trzecich winny zostać ustalone według stawki stosowanej przez (...) Komitet Pomocy (...), podczas gdy jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, ewentualna opieka nad powódką nie miała charakteru pomocy specjalistycznej, udzielonej przez osobę wykwalifikowaną do świadczenia intensywnych usług opiekuńczych i specjalistycznych, świadczonych w ramach pomocy społecznej, które obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości zapewnienie kontaktów z otoczeniem;

* zwiększone potrzeby powódki w postaci zakupu leków wynoszą 82 złote miesięcznie, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie uzasadnia przyjęcia tych kosztów jako składnika orzeczonej renty skapitalizowanej oraz miesięcznej;

d. art. 15 punkt 1 i 2 ppkt. 1 – 5 ustawy z 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych poprzez jego niezastosowanie w sytuacji gdy z przepisu tego wynika, ze ubezpieczony w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego ma prawo do świadczeń zdrowotnych mających na celu zachowanie zdrowia i w tym zakresie korzystanie także z pomocy specjalistycznej, m. in. psychiatrycznej;

2. naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, to jest:

a. art. 228 § 1 K.p.c. poprzez przyjęcie za okoliczność znaną sądowi z urzędu oraz pełnomocnikom stron jako profesjonalistom wartości wynagrodzenia opieki domowej według stawek (...) Komitetu Pomocy (...), podczas gdy nie jest to okoliczność, którą można uznać za powszechnie znaną;

b. art. 232 K.p.c. polegające na błędnym przyjęciu, że powódka wykazała, iż okoliczności niniejszej sprawy uzasadniają przyznanie na jej rzecz skapitalizowanej renty w wysokości 10.714 zł oraz miesięcznej renty w wysokości po 698 zł, podczas gdy wszechstronna analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, że okoliczności stanowiące podstawę do przyznania tych roszczeń nie zostały przez powódkę udowodnione;

c. art. 233 § 1 K.p.c. polegające na dowolnej a nie swobodnej ocenie materiału dowodowego skutkujące przyjęciem, że:

* powódce należna jest miesięczna skapitalizowana renta, na którą składają się koszty leczenia, zakupu leków oraz opieki osób trzecich, podczas gdy powódka nie udowodniła, że w związku ze zdarzeniem z dnia 18 kwietnia 2008 roku ponosi wydatki z tych tytułów;

* powódce należna jest miesięczna renta z tytułu zwiększonych potrzeb, podczas gdy powódka nie udowodniła, że w związku ze zdarzeniem zwiększeniu uległy jej potrzeby życiowe, jak również nie udowodniła ich ewentualnej wysokości;

* pozwany nie kwestionował przyjętego w niniejszej sprawie miernika, według którego ustalona została wysokość kosztów opieki osób trzecich, podczas gdy jak wynika z odpowiedzi na pozew pozwany kwestionował zarówno wymiar opieki wskazywany przez powódkę jak i godzinową stawkę opieki;

* powódka od 1 listopada 2012 roku i na przyszłość wymaga opieki osób trzecich, której koszt należy liczyć według stawki stosowanej przez (...) Komitet Pomocy (...), podczas gdy jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie opiekę nad powódką sprawował mąż powódki, a zatem pomoc ta nie miała charakteru pomocy specjalistycznej, udzielonej przez osobę wykwalifikowaną do świadczenia intensywnych usług opiekuńczych i specjalistycznych, świadczonych w ramach pomocy społecznej, które obejmują pomoc w zaspakajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości zapewnienie kontaktów z otoczeniem, ponadto powódka nie udowodniła ponoszenia jakichkolwiek wydatków z tego tytułu;

* zbyt długie terminy oczekiwania na wizyty lekarskie oraz konieczność podjęcia szybkiego leczenia zmusiły powódkę do podjęcia odpłatnego prywatnego leczenia, podczas gdy powódka nie wykazała, że czyniła jakiekolwiek starania o odbywanie leczenia w ramach NFZ oraz że miała jakiekolwiek problemy z dostępnością do konsultacji lekarskich, czy też ich refundacją, jak również, że zbyt długi czas oczekiwania mógł negatywnie wpłynąć na stan zdrowia powódki;

* powódka od dnia 1 listopada 2012 roku do chwili obecnej ponosi koszty związane z zakupem leków w wysokości 82 zł miesięcznie, podczas gdy powódka nie przedłożyła do akt sprawy dokumentów potwierdzających ponoszenie wydatków w uznanej przez sąd wysokości;

* powódka udowodniła powstanie nowych okoliczności nieznanych w dniu wydawania wyroku przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w dniu 19 listopada 2012 roku, podczas gdy powódka nie wykazała powstania jakichkolwiek nowych skutków zdarzenia z dnia 18 kwietnia 2008 roku;

d. art. 233 § 1 K.p.c. poprzez dokonanie oceny materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie z pominięciem istotnej jego części, to jest uzupełniającej opinii z zakresu psychiatrii prof. J. K. w części, z której wynika, że każda osoba posiadająca uprawnienia do korzystania z bezpłatnej pomocy medycznej w ramach NFZ może z takiej pomocy skorzystać, co skutkowało błędnym przyjęciem przez sąd orzekający, że powódka z uwagi na konieczność podjęcia szybkiego leczenia zasadnie podjęła prywatne leczenie, podczas gdy z opinii biegłego nie wynika, że powódka mogła mieć jakiekolwiek problemy z podjęciem leczenia w ramach NFZ oraz że ewentualny zbyt długi czas oczekiwania mógł negatywnie wpłynąć na stan zdrowia powódki.

W oparciu o powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

1. oddalenie w punkcie 1 wyroku powództwa w zakresie kwoty 10.714 zł wraz z odsetkami;

2. oddalenie w punkcie 2 wyroku powództwa w zakresie miesięcznej renty wraz z odsetkami;

3. ponowne rozstrzygnięcie o kosztach sądowych przed sądem II instancji;

4. zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania za I i II instancję,

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania (apelacja k. 148 – 153).

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja podlegała oddaleniu jako niezasadna. Sąd pierwszej instancji prawidłowo ocenił stan faktyczny sprawy i wywiódł z niego prawidłowe wnioski. Należy w tym miejscu wskazać, że ustalony przed Sądem Rejonowym stan faktyczny sprawy sąd odwoławczy przyjmuje za własny.

Wbrew zarzutowi apelującego sąd pierwszej instancji nie naruszył w szczególności treści art. 233 § 1 K.p.c. poprzez pominięcie fragmentu opinii uzupełniającej biegłego co do tego, że osoby ubezpieczone mogą korzystać ze świadczeń z NFZ w ramach bezpłatnej pomocy medycznej. Opinia uzupełniająca biegłego podlegała ocenie jako jeden z elementów stanu faktycznego; fragment ten zresztą, w świetle poniżej przeprowadzonych rozważań, nie mógł w żadnym zakresie prowadzić do podważenia wniosków wyprowadzonych przez sąd pierwszej instancji i podzielonych przez Sąd Okręgowy.

Powyżej przytoczony zarzut apelacyjny naruszenia prawa procesowego został w apelacji bezpośrednio powiązany z zarzutem naruszenia prawa materialnego poprzez bezzasadne uznanie, że przy orzekaniu w tej sprawie sąd powinien przyjąć, że powódka winna korzystać z bezpłatnej pomocy psychiatrycznej względnie psychologicznej w ramach refundacji z NFZ. O ile można zgodzić się z apelującym, że uzasadnienie wyroku w tym zakresie nie przystaje bezpośrednio do realiów rozpoznawanej sprawy, gdyż powódka kontynuuje leczenie a nie wymagała umówienia pierwszej wizyty w gabinecie psychiatrycznym to należy podkreślić, że leczenie psychiatryczne i psychologiczne powódki w świetle opinii biegłego należy ocenić jako adekwatne do skutków zdarzenia, któremu powódka uległa. Powódka bezpośrednio po wystąpieniu u niej objawów rozpoczęła prywatne leczenie, które obecnie kontynuuje. W takim stanie rzeczy należy przyjąć za sądem pierwszej instancji, że dalsze koszty takiego leczenia stanowią element szkody po stronie powódki. Powódka powinna kontynuować leczenie w takim zakresie i w takiej formie, jaki jest wymagany z punktu widzenia jej stanu zdrowia; a terapia, której jest obecnie poddawana, jest dla niej adekwatna. W sprawie nie ma znaczenia abstrakcyjna możliwość skorzystania przez powódkę ze świadczeń refundowanych bez poczynienia ustaleń, czy konieczna byłaby zmiana podmiotu świadczącego usługi medyczne i zmiana lekarza prowadzącego; a także czy zmiana lekarza prowadzącego tak spersonalizowaną terapię jak terapia psychiatryczna czy psychologiczna wiązałoby się z ryzykiem pogorszenia stanu powódki i jakie byłoby to ryzyko, wreszcie – czy świadczenia byłyby dostępne z częstotliwością wymaganą przez dolegliwości powódki. Dopiero ustalenie takich kwestii stawiałoby otwartą kwestię, czy w ramach dążenia do racjonalizacji wydatków związanych ze szkodą powódka powinna korzystać ze świadczeń refundowanych przez NFZ. W sprawie brak jednak danych do przeprowadzenia powyższych rozważań, a trzeba podkreślić, że zgodnie z zasadą rozkładu ciężaru dowodu, powódkę obciążał ciężar wykazania szkody – czemu sprostała, a pozwanego ewentualnych okoliczności niweczących lub ograniczających roszczenie – czemu nie sprostał.

Odnosząc się do kolejnych zarzutów apelacji, także związanych z wysokością zasądzonego roszczenia, należy wskazać, że koszt farmakoterapii powódki wynikał z opinii biegłego a zarzut apelacji jest jedynie gołosłowną polemiką z niezakwestionowaną ostatecznie opinią biegłego w tym zakresie. Natomiast zarzut związany z przyjęciem przez sąd stawki opieki stanowi polemikę z uzasadnieniem wyroku podjętą bez należytego zapoznania się z aktami sprawy; kartę 120 akt stanowi zestawienie stawek (...), co czyni zarzut apelacyjny w zakresie braku udokumentowania tej stawki rażąco chybionym. Nie można także podzielić zarzutu apelującego, aby stawki (...) były stawkami za opiekę wyspecjalizowaną; sądowi nie jest znana z urzędu możliwość wynajęcia jakiejkolwiek opieki nad osobą chorą za niższą stawkę niż wykazana w postępowaniu. Jeśli pozwany zna podmiot świadczący usługi opieki za stawkę niższą niż wykazana w aktach sprawy, powinien to wykazać sądowi prowadzącemu postępowanie w pierwszej instancji.

Reasumując, sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał, że wszystkie ujęte w orzeczeniu i opisane w uzasadnieniu wyroku elementy składające się na zwiększone skutkiem wypadku potrzeby powódki zostały wykazane w postępowaniu i prawidłowo uwzględnił je wydając zaskarżone orzeczenie.

Ponieważ nie potwierdziły się zawarte w apelacji zarzuty ani też nie stwierdzono w sprawie bezwzględnych przyczyn odwoławczych, orzeczono o oddaleniu apelacji. Sąd Okręgowy działał w tym zakresie na podstawie art. 385 K.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 K.p.c. w związku z art. 98 § 1 K.p.c. Wobec oddalenia apelacji zasądzono zgodnie z żądaniem powódki zwrot kosztów zastępstwa adwokackiego przed Sądem Okręgowym działającym jako sąd odwoławczy – 2.400 zł, ustalone zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800). Zasądzona kwota wynika z § 2 punkt 5 w związku z § 10 ust. 1 punkt 1 wskazanego Rozporządzenia w jego brzmieniu w dacie wydawania zaskarżonego orzeczenia.