Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem, wniesionym w dniu 20 listopada 2014 roku, skierowanym przeciwko Bankowi (...)w P., Wspólnota Mieszkaniowa (...) w K., wniosła o zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kwoty 78.213,97zł wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 58.000,00 zł od dnia 9 lipca 2014 r. do dnia zapłaty, zaś od kwoty 20.213,97zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za szkodę wyrządzoną Powodowi w związku z nienależytym wykonaniem umowy rachunku bankowego, w związku z realizowaniem przez pracowników Banku dyspozycji wypłat, pomimo braku zgodności umieszczonych na poleceniu przelewu podpisów, z podpisami utrwalonymi na karcie wzorów podpisów.

(pozew, k. 2-7)

W odpowiedzi na pozew, Bank (...)w P. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa radcowskiego, według norm przepisanych.

(odpowiedź na pozew, k. 109-119)

Na rozprawie w dniu 13 października 2015 roku, Powód sprecyzował, iż na dochodzoną przez niego kwotę składają się: kwota 57.894,39 zł stanowiąca równowartość rzeczywiście poniesionej straty, związanej z tym, że osoba nieuprawniona pobrała środki z banku oraz kwota 20.213,97 zł, stanowiąca równowartość poniesionych pośrednio kosztów i wydatków, jakie Wspólnota Mieszkaniowa poniosła (są to środki dodatkowo wypłacone z lokat na zaspokojenie zadłużeń i zaległości). (stanowisko powoda, e-protokół, k.263, adnotacja – 00:03:26, k.252 – 252v)

Na rozprawie poprzedzającej bezpośrednio wydanie wyroku, powód oświadczył, iż dochodzi od strony pozwanej kwoty 57.894,39 zł.

Strona pozwana podtrzymała dotychczas prezentowane stanowisko, a tym samym wniosła o oddalenie powództwa w całości. Jednocześnie podniosła zarzut przyczynienia się strony powodowej do powstałej szkody.

(stanowisko powoda, e-protokół, k. 494, adnotacja – 00:01:18, k.491, stanowisko pozwanego, e-protokół, k. 494, adnotacja – 00:02:19, k. 491 , 01:06:54, k. 493v )

Sąd Okręgowy usta lił następujący stan faktyczny,

Strony wiązał stosunek prawny - umowa rachunku bankowego nr (...), zawarta za pośrednictwem oddziału pozwanego w K., dnia 13 sierpnia 2009 r. Na podstawie § 2 pkt 1 tejże umowy, pozwany zobowiązał się wobec Wspólnoty Mieszkaniowej ul. (...) K. do otwarcia i prowadzenia rachunku bankowego o numerze (...), przechowywania na nim środków pieniężnych oraz prowadzenia rozliczeń pieniężnych gotówkowych i bezgotówkowych.

Zgodnie z treścią § 2 pkt 2 Umowy pozwany zobowiązał się do realizowania z należytą starannością wyłącznie dyspozycji przelewów podpisanych przez osoby upoważnione – wymienione w karcie wzoru podpisów. Karta wzoru podpisów została złożona z chwilą podpisywania umowy. Widniały na niej własnoręczne podpisy E. K. (1) oraz J. K., które w momencie podpisywania umowy były członkiniami zarządu pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej.

(umowa rachunku bankowego, k.11 -13 , karta wzorów podpisów, k.14-14v )

Do 2009 roku, Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...) w K. była reprezentowana przez zewnętrznego zarządcę. Przyjęta forma reprezentacji, nie satysfakcjonowała jednak właścicieli lokali, a nadto generowała nadmierne koszty. Ustalono, że do reprezentowania wspólnoty, uprawnieni będą dwaj członkowie Zarządu działający łącznie. Na stanowiska te wybrano J. K., która deklarowała chęć przejęcia na siebie obowiązków w tym zakresie oraz E. K. (1).

( zeznania E. K., e-protokół, k.494, adnotacja – 00:35:49, k.492v, 00:41:03, k.493; statut Wspólnoty Mieszkaniowej ul. (...) w K., k. 20-25)

E. K. (1) znała J. K. od 20 lat. Miała do kobiety pełne zaufanie, nie kontrolowała podejmowanych przez nią czynności.

( zeznania E. K., e-protokół, k.494, adnotacja – 00:28:03, k. 492v; 00:41:03, k.493)

Przychody wspólnoty mieszkaniowej stanowiły czynsze uiszczane przez lokatorów. Wspólnota posiadała również fundusz remontowy.

( zeznania E. K., e-protokół, k.494, adnotacja – 00:52:36, k.404 - 494v)

Obciążające wspólnotę należności (m.in. za media, malowanie), regulowano z wpłat dokonywanych przez lokatorów na konto wspólnoty, w drodze przelewów bankowych. Dyspozycje przelewów, opatrzone podpisami E. K. i J. K., były zanoszone do placówki pozwanego banku i składane w wyznaczonym przez jego pracowników okienku. Odbierając dokumenty, pracownik banku nie przeprowadzał szczegółowej kontroli danych zawartych w dyspozycji.

(zeznania świadka M. K., e-protokół, k.263, adnotacja – 00:31:00, k. 253-253v, 00:32:17, k.253v; zeznania świadka M. K., e-protokół, k.26 3, adnotacja – 00:36:51, k.253v; zeznania E. K., e-protokół, k, 494, adnotacja – 00:24:16, k. 492, 00:30:18, 00:32:25, k.492v )

Pieczątka wspólnoty znajdowała się w posiadaniu J. K..

( zeznania E. K., e-protokół, k.494, adnotacja – 00:30;18, k. 492v)

Polecenia przelewów zanosiły do banku także osoby spoza zarządu: syn i mąż E. K. (1).

(zeznania świadka M. K., e-protokół, k.263, adnotacja – 00:31:00, k. 253-253v, 00:32:17, k.253v; zeznania świadka M. K., e-protokół, k.26 3, adnotacja – 00:36:51, k.253v; zeznania E. K., e-protokół, k, 494, adnotacja – 00:24:16, k.492, 00:32:25, k.492v )

Po każdej operacji finansowej bank sporządzał wyciąg, który mogła odebrać w jego placówce uprawniona osoba. Wyciągi odbierała J. K., która następnie, co miesiąc przekazywała zgromadzoną dokumentację księgową do biura rachunkowego, prowadzącego obsługę finansową wspólnoty.

(zeznania świadka J. J., e-protokół, k. 263, adnotacja – 00:58:01, k.254-254v; zeznania świadka R. M., e-protokół, k. 263, adnotacja – 01:20:45, k. 255-255v; zeznania E. K., e-protokół, k.494, adnotacja – 00:26:23, k.492v )

We wzorze podpisów E. K. (1) podpisała się pełnym imieniem i nazwiskiem. Zdarzało się jednak, że na dyspozycjach przelewu, podpisywała się inicjałem imienia i pełnym nazwiskiem.

( zeznania E. K., e-protokół, k.494, adnotacja – 00:32:25,00:35:03, k. 492v)

W 2014 roku, E. K. (1) dowiedziała się, że mieszkanie należące do J. K. zostało wystawione na sprzedaż w drodze licytacji komorniczej. Zaniepokojona takim stanem rzeczy, skontaktowała się z księgową obsługującą wspólnotę. Księgowa poinformowała ją, że wspólnota nie rozliczała się za rok 2013, gdyż J. K., nie dostarczyła do biura rachunkowego wymaganej w tym celu dokumentacji. E. K. (1) udała się do pozwanego banku, gdzie uzyskała informację, że na koncie wspólnoty pozostało jedynie 3.000 zł. Po przestudiowaniu wydruku operacji, okazało się, że część środków zgromadzonych na koncie wspólnoty, zostało przelanych na prywatny rachunek J. K..

(zeznania E. K., e-protokół, k.494, adnotacja – 00:24:16, k.492)

Księgowa zajmująca się sprawami finansowymi wspólnoty, od momentu objęcia przez J. K. funkcji członka zarządu, wiedziała, o posiadanym przez nią zadłużeniu z tytułu opłat za lokal. J. K. tłumaczyła wówczas, że jej czynsz jest zaliczany na poczet wynagrodzenia z tytułu sprawowania funkcji członka zarządu. Księgowa nie poinformowała E. K. (1), o oświadczeniu złożonym przez J. K.. Nie powiadomiła jej także o tym, że J. K. zaprzestała przynoszenia do biura rachunkowego dokumentów finansowych wspólnoty.

(zeznania E. K., e-protokół, k.494, adnotacja – 00:41:03, 00:50:51, 00:52:36, k.493)

J. K., w okresie od kwietnia 2013 roku do stycznia 2014 roku przedstawiła stronie pozwanej do realizacji 19 poleceń przelewów, opiewających na łączną kwotę 57.894,39 zł, w których wskazała siebie jako odbiorcę:

–

z dnia 2013-04-24 na kwotę 2.974 zł

–

z dnia 2013-04-18 na kwotę 2.150 zł

–

z dnia 2013-05-06 na kwotę 2.658 zł

–

z dnia 2013-05-31 na kwotę 3.150 zł

–

z dnia 2013-06-20 na kwotę 3.358 zł

–

z dnia 2013-07-03 na kwotę 2.458 zł

–

z dnia 2013-07-16 na kwotę 3.956,50 zł

–

z dnia 2013-07-25 na kwotę 3956,12 zł

–

z dnia 2013-08-14 na kwotę 4.156 zł

–

z dnia 2013-08-28 na kwotę 4.581 zł

–

z dnia 2013-03-17 na kwotę 4.107,23 zł

–

z dnia 2013-09-30 na kwotę 3.946,50 zł

–

z dnia 2013-10-18 na kwotę 3.896,54 zł

–

z dnia 2013-11-04 na kwotę 1.956 zł

–

z dnia 2013-11-21 na kwotę 2.634,50 zł

–

z dnia 2013-11-28 na kwotę 1.894,50 zł

–

z dnia 2013-12-06 na kwotę 1.489,60 zł

–

z dnia 2013-12-20 na kwotę 1.947,30 zł

–

z dnia 2014-01.02 na kwotę 1.284,60 zł

–

z dnia 2014-01-17. na kwotę 1.340 zł

Na przedmiotowych poleceniach przelewów widniały podpisy osób uprawnionych do składania dyspozycji wypłaty środków z rachunku Wspólnoty, tj. J. K. oraz E. K. (1).

( zeznania E. K., e-protokół, k.494, adnotacja – 00:24:16, k.492; polecenia przelewów, koperta, k.267 )

Po powzięciu informacji o dokonanych operacjach finansowych, Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...) w K. odsunęła J. K. od pełnienia funkcji członka zarządu i złożyła zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. W toku postępowania przygotowawczego J. K. przyznała się do zarzucanego jej czynu i potwierdziła w składanych wyjaśnieniach fakt fałszowania podpisów na dyspozycjach składanych do Banku. W dniu 10 października 2014 roku, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi X Zamiejscowy Wydział Kamy z siedzibą w B., w sprawie sygn. akt X K 224/14 wydał wobec oskarżonej wyrok skazujący oraz nałożył na oskarżoną obowiązek naprawienia szkody. Powód nie egzekwował od J. K. należności wynikającej z wyroku karnego.

(wyrok Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi X Zamiejscowy Wydział Kamy z siedzibą w B., w sprawie sygn.. akt X K 224/14 z dnia 10.10.2014 r., k.16 ; zeznania E. K., e-protokół, k.4 94, adnotacja – 00: 45:35 , k.493 )

Zebrania wspólnoty mieszkaniowej odbywały raz do roku.

( zeznania E. K., e-protokół, k.494, adnotacja – 00:28:03, k. 492v; 00:41:03, k.493)

Z racji nieposiadania wystarczających środków na koncie, celem uregulowania rachunków za zużyte media, wspólnota mieszkaniowa zlikwidowała posiadaną lokatę, na której były zgromadzone środki w wysokości 10.000 zł. Fundusze na pokrycie rachunków uzyskano także z wpłat właścicieli lokali.

( zeznania E. K., e-protokół, k.494, adnotacja – 00:55:13, k.493v , k.493)

W placówkach bankowych strony pozwanej, znajdują się oznaczone, wydzielone miejsce, w którym klienci mogą zostawiać wypełnione polecenia przelewów bez konieczności stania w kolejce do okienka (tzw. „rynienki”). W placówce mieszczącej się w K., nie ma takich „rynienek”, polecenia przelewów mogą być pozostawiane w okienku kasowym. Pracownik banku, przed wykonaniem operacji finansowej, winien wówczas sprawdzić zgodność danych zawartych w poleceniu przelewu oraz zgodność podpisów z karty wzorów podpisów.

(zeznania świadka J. J., e-protokół, k. 263, adnotacja – 00:58:01, k.254-254v; zeznania świadka R. M., e-protokół, k. 263, adnotacja – 01:20:45, k. 255-255v )

Każdy pracownik pozwanego banku, jeżeli zajmuje się bezpośrednią obsługą klientów, przechodzi przez szkolenie stanowiskowe. Pracownicy pozwanego banku, nie przechodzili szkoleń w zakresie weryfikacji podpisów.

(zeznania świadka A. P., e-protokół, k.263, adnotacja – 00:48:50, k.254 ; zeznania świadka J. J., e-protokół, k. 263, adnotacja – 00:58:01, k.254 )

Karty ze wzorami podpisów stanowią część dokumentacji bankowej. Wzory podpisów klientów są dodatkowo skanowane i wgrywane do systemu informatycznego, pod profil konkretnego klienta banku. Elektroniczna baza podpisów u pozwanego powstała w 2010 roku.

( zeznania świadka A. P., e-protokół, k.263, adnotacja – 00:48:50, k.254 ; zeznania świadka J. J., e-protokół, k. 263, adnotacja – 01:00:05, k.254v )

Podpisy widniejące na poleceniach przelewów: z dnia 2013-04-24 z dnia 2013-04-18, z dnia 2013-05-06, z dnia 2013-06-20, z dnia 2013-07-16, z dnia 2013-08-28 Z dnia 2013-03-17 z dnia 2013-09-31, z dnia 2013-10-18, z dnia 2013-10-18, z dnia 2013-12-06 z dnia 2013-12-20 i z dnia 2014-01-17 dla osoby, która nie jest grafologiem a która poddaje dokumenty zwykłemu wizualnemu badaniu, mogła ta osoba wysnuć wątpliwości, co do jego zgodności w zakresie podpisu. Pracownicy banku winni byli niezgodności na wyżej wymienionych poleceniach przelewów dostrzec.

Podpisy widniejące na poleceniach z dnia 2013-05-31 z dnia 2013-07-03 z dnia 2013-07-25 z dnia 2013-08-14 z dnia 2013-11-04 z dnia 2013-11-21 z dnia 2013-11-28 z dnia 2014-01-02 dla osoby, która nie jest grafologiem a która poddaje dokumenty zwykłemu wizualnemu badaniu, mogła ta osoba wysnuć pewne wątpliwości, co do jego zgodności w zakresie podpisu. Pracownicy banku mogli tych niezgodności na wyżej wymienionych poleceniach przelewów nie dostrzec z uwagi na małą liczbę różnic oraz zmniejszoną czytelność podpisów spowodowaną odciskiem pieczątki w miejscu części lub całości podpisu.

(pisemna opini a biegłego D. P., k. 436-455 ; ustna opinia uzupełniająca, e- protokół, k. 494, adnotacja – 00:02:55, k.491v )

Pismem z dnia 9 czerwca 2014r. strona powodowa wezwała stronę pozwaną do zapłaty odszkodowania za wyrządzoną szkodę. Pismo zostało złożone do rąk Dyrektora Banku w dniu 9 lipca 2014 r. Pozwany wszczął wówczas wewnętrzne postępowanie wyjaśniające, jednakże nie wykazało ono, aby przy wykonywaniu umowy zawartej z Powodem doszło jakichkolwiek nieprawidłowości. Z uwagi na powyższe, pozwany odmówił wypłaty odszkodowania.

(wezwanie do zapłaty, k.64-65 ; raport pokontrolny z kontroli zleconej przez Zarząd Banku w dniu 13.06.2014 r., k.134-136; pismo pozwanego z dnia 5.08.2014 r., k. 155 )

Powyższe ustalenia poczynione zostały na podstawie zgromadzonych dokumentów, zeznań przesłuchiwanych świadków, stron, oraz w oparciu o wnioski opinii biegłego z zakresu grafologii D. P. (2). Sąd pominął wydaną w sprawie opinię biegłego z zakresu grafologii – mgr inż. M. H., jako nieprzydatną dla celów dowodowych. Biegły ten przed wszczęciem postępowania był bowiem zaangażowany w opracowanie prywatnej ekspertyzy grafologicznej na rzecz strony pozwanej. Sąd pominął również opinię biegłego mgra B. A., z racji tego, iż nie udzielała ona odpowiedzi na pytania nakreślone w tezie dowodowej, zaś powstałe na tle opinii wątpliwości nie zostały przez biegłego usunięte w opinii uzupełniającej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Powództwo zasługuje na uwzględnienie jedynie częściowo.

Na gruncie niniejszej sprawy, Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...) w K., domagała się pokrycia szkody, jaką poniosła, w związku z niedołożeniem przez pracowników Banku (...) w P., należytej staranności, w zakresie zapewniania bezpieczeństwa przechowywanych środków pieniężnych, stanowiących jej własność. Na dochodzoną przez stronę pozwaną kwotę składają się: kwota 57.894,39 zł stanowiąca równowartość środków, które zostały przelane na konto J. K., mimo iż podpisy zawarte na dyspozycjach nie odpowiadały wzorom utrwalonym na karcie wzorów podpisów oraz kwota 20.213,97 zł, stanowiąca równowartość środków wypłaconych przez Wspólnotę z lokat, na zaspokojenie zadłużeń i zaległości, powstałych w konsekwencji niedołożenia przez stronę pozwaną należytej staranności.

Zgodnie z art. 725 k.c. przez umowę rachunku bankowego, bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Zgodnie zaś z art. 50 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.), bank jest zobowiązany do dołożenia szczególnej staranności w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa przechowywanych środków pieniężnych. Szczególny obowiązek ochrony depozytów bankowych niewątpliwe wynika z profesjonalnego charakteru działalności banków, który wymaga przy wykonywaniu zobowiązań - stosowania podwyższonego miernika staranności.

A zatem, podstawę odpowiedzialności strony pozwanej należy oceniać przez pryzmat art. 471 k.c., statuującego reżim odpowiedzialności kontraktowej. Odpowiedzialność kontraktowa dłużnika powstaje na zasadnie winy, jeżeli spełnione zostaną następujące przesłanki: 1) szkoda wierzyciela w postaci uszczerbku majątkowego; 2) szkoda jest spowodowana niewykonaniem lub nienależycie wykonanym zobowiązaniem przez dłużnika; 3) związek przyczynowy między faktem nienależytego wykonania lub niewykonania zobowiązania a poniesioną szkodą. Zauważyć przy tym należy, że przesłanka, stosownie do której niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania nastąpiło wskutek okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność – objęta jest domniemaniem, a zatem - na stronie pozwanej, ciąży obowiązek wykazania, że sytuacja tego rodzaju nie miała miejsca.

W realiach stanu faktycznego sprawy – powinność pozwanego Banku sprowadzała się do każdorazowej weryfikacji zgodności podpisów umieszczonych na dyspozycji przelewu z podpisami utrwalonymi na karcie wzorów podpisów - drogą zwykłego, wizualnego badania. (trudno bowiem wymagać od pracowników banku, posiadania szczegółowej wiedzy z dziedziny grafologii). Sąd Okręgowy – w oparciu o opinię biegłego grafologa D. P. (2), uznał, że pozwany Bank nie wywiązał się należycie ze swojej powinności, gdyż podpisy umieszczone na części spornych dyspozycji oraz utrwalone na karcie wzorów podpisów - zawierały możliwe do zaobserwowania dla laika cechy różnicujące, dotyczące chociażby kształtu, grubości, sposobu wygięcia czy też łączenia liter, które winny być przez pracownika banku, przeprowadzającego operacje finansowe na majątku klienta - dostrzeżone „gołym okiem”. Stosownie do wniosków opinii - dotyczy to jedynie dwunastu poleceń przelewów: z dnia 24 kwietnia 2013 roku, na kwotę 2.974 zł, 18 kwietnia 2013 roku, na kwotę 2.150 zł, 6 maja 2013 roku, na kwotę 2.658 zł, 20 czerwca 2013 roku, na kwotę 3.358 zł, 16 lipca 2013 roku, na kwotę 3.956,50 zł, 28 sierpnia 2013 roku, na kwotę 4.581 zł, 17 marca 2013 roku, na kwotę 4.107,23 zł, 30 września 2013 roku, na kwotę 3.946, 50 zł, z 18 października 2013 roku, na kwotę 3.896, 54 zł, 6 grudnia 2013 roku, na kwotę 1.489,60 zł, z dnia 20 grudnia 2013 roku, na kwotę 1.947,30 zł, 17 stycznia 2014 roku, na kwotę 1.340 zł, a więc opiewających na łączną kwotę 36.404,67 zł. Podpisy umieszczone na pozostałych dyspozycjach – z racji na zbyt małą ilość różnic oraz zmniejszoną czytelność (spowodowaną odciskiem pieczątki w miejscu części lub całości podpisu) były zbyt trudne do zweryfikowania dla laika, dlatego też – trudno w tym zakresie mówić o braku wymaganej staranności po stronie pracownika Banku.

W tej sytuacji powodowi niewątpliwie przysługuje wobec pozwanego roszczenie odszkodowawcze przewidziane w art. 471 § 1 w związku z art. 361 § 2 k.c. do wysokości utraconych kwot, wynikających z weryfikowalnych dyspozycji, tj. do kwoty 36.404,67 zł.

Zgodnie z przepisem art. 362 k.c. jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności. Przyczynienie się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody ma miejsce wówczas, gdy szkoda jest skutkiem nie tylko zdarzenia, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy innego podmiotu, ale także zachowania się samego poszkodowanego. Zachowanie się poszkodowanego jest więc w konstrukcji przyczynienia traktowane, jako adekwatna współprzyczynę powstania lub zwiększenia szkody (tak SN w wyroku z dnia 20 czerwca 1972 r., II PR 164/72, LEX nr 7098). U podłoża tej konstrukcji tkwi założenie, że jeżeli sam poszkodowany swoim zachowaniem wpłynął na powstanie lub zwiększenie szkody, słusznym jest, by poniósł konsekwencje swego postępowania. Jak podkreśla Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie, przyczynienie się w ujęciu art. 362 k.c. oznacza, że pomiędzy zachowaniem poszkodowanego a szkodą, istnieje adekwatny związek przyczynowy. Wina lub oczywista nieprawidłowość (albo ich brak) po stronie poszkodowanego podlegają uwzględnieniu przy ocenie, czy i w jakim stopniu przyczynienie się uzasadnia obniżenie odszkodowania (por. wyrok SN z 29 października 2008 r., IV CSK 228/08, niepubl.).

Sąd ustalił przyczynienie się powoda do powstania szkody na poziomie 30%.

Należy mieć na uwadze, że Wspólnota Mieszkaniowa nieruchomości przy ul. (...) w K., w dacie szkody była reprezentowana przez dwuosobowy zarząd. Kolegialność organu nie tylko umożliwia spojrzenie na dany problem z różnych perspektyw, ale stwarza także pewien mechanizm blokujący, wobec sposobności nadużywania przyznanych kompetencji. Należy bowiem zauważyć, że do zakresu obowiązków członka zarządu wspólnoty mieszkaniowej, obok zarządzania jej gospodarką finansową, należy także nadzór nad jej należnościami i zobowiązaniami finansowymi. Każdy z członków zarządu miał zatem obowiązek prowadzenia wzajemnej kontroli w zakresie spraw finansowych wspólnoty. Zaniechanie aktywności na tej płaszczyźnie, niewątpliwe stwarza większe prawdopodobieństwo wystąpienia uszczerbku w majątku wspólnoty i należy je odczytywać kontekście niedołożenia należytej staranności.

E. K. (1) zaniedbała obowiązki płynące z powinności sprawowania funkcji członka zarządu. Zaniechała bowiem jakichkolwiek kontroli finansów wspólnoty, polegając wyłącznie na oświadczeniach J. K. w tym zakresie. Gdyby E. K. (1) w każdym miesiącu zapoznawała się z wyciągami z rachunku bankowego wspólnoty, wydawanymi przez pozwanego, proceder J. K. zostałby ujawniony od razu (a nie po przeszło roku czasu). Takie zachowanie niewątpliwe należy uznać jako współprzyczynę szkody.

Na uwagę zasługuje również okoliczność niewypracowania przez poszkodowanego mechanizmów zabezpieczających przed nieuprawnionym przelewem środków. Obwarowanie czynności rozporządzającej dodatkowymi obostrzeniami, niewątpliwe ochrania majątek, przed negatywnymi konsekwencjami czynności podjętej wbrew woli właściciela, o ile znajduje to odzwierciedlenie w praktycznym zastosowaniu. Na gruncie niniejszej sprawy, skuteczność operacji finansowych na majątku wspólnoty wymagała złożenia na poleceniu przelewu dwóch podpisów oraz pieczątki, która znajdowała się wyłącznej w dyspozycji J. K.. W ocenie Sądu – rozwiązania takie stwarzało podatny grunt do nadużyć. Ażeby była zachowana pewność i równowaga - pieczęć wspólnoty, winna była zostać umieszczona w wyznaczonym – bezpiecznym miejscu, tak aby możliwym było jednoczesne wypełniania przelewów, przez każdego członka zarządu wspólnoty. Powierzenie pieczęci tylko jednemu członkowi zarządu, uznać należy za obiektywnie nieprawidłowe.

Zdaniem sądu E. K. (1) jako członek zarządu winna z księgową regularnie omawiać stan finansów wspólnoty, a przede wszystkim mieć wiedzę czy członkowie wspólnoty wywiązują się ze swoich zobowiązań finansowych. W tym kontekście należy zauważyć, że powierzenie spraw finansowych wspólnoty, właścicielowi lokalu, który nie uiszcza opłat za lokal, a którego zobowiązania rosną, bez wątpienia również należy ocenić jako zachowanie nienależyte.

Z uwagi na powyższe, Sąd uznał podniesiony zarzut przyczynienia się strony powodowej do powstałej szkody za uzasadniony. Ustalając zakres, w jakim poszkodowany przyczynił się do poniesionej szkody, Sąd zważył, iż to na Banku – jako profesjonaliście, ciąży wzmożony obowiązek zachowania należytej staranności, w zakresie ochrony depozytów bankowych – pilnowania, by nie doszło do ich wypłaty osobom nieuprawnionym (co potwierdza orzecznictwo, w tym wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22.11.2002 r., IV CKN 1526/00, czy też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14.04.2003 r., I CKN 308/01). Profesjonalny charakter działalności banku, wymagający w relacjach z klientem, stosowania podwyższonego miernika staranności, pomimo stwierdzonych, widocznych uchybień w funkcjonowaniu wspólnoty, uzasadnia przyjęcie przyczynienia strony pozwanej na wskazanym - 30% poziomie. Ocena ta ma oczywiście charakter uznaniowy. Wynika jednak z całokształtu okoliczności sprawy oraz doświadczenia jurydycznego.

Sąd oddalił powództwo w zakresie kwoty 20.213,97 zł, odpowiadającej wielkości środków, jakie Wspólnota pobrała z lokat, celem uregulowania swoich zadłużeń. W ocenie Sądu, trudno mówić o powstaniu po stronie powoda szkody w tymże rozmiarze. Koszty z tytułu zużycia mediów, stanowią stałe, regularnie ponoszone przez Wspólnotę wydatki, opłacane środkami należącymi do jej majątku. Nie pozostają one w związku z zachowaniem strony pozwanej. Jednocześnie zauważyć należy, że strona pozwana – nie udowodniła, ażeby na skutek likwidacji posiadanej lokaty, doznała szkody w postaci utraconych korzyści z przyjętej przez siebie formy przechowywania oszczędności i nie dochodziła w niniejszym postępowaniu kwoty utraconych korzyści, a kwoty uiszczonych należności z tytułu mediów.

Roszczenie powoda jest zatem uzasadnione do kwoty 36.404,67 zł. Przy przyjęciu 30 – procentowego stopnienia przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody, należna kwota z tego tytułu winna wynosić 25.483,27 zł, którą Sąd zasądził w punkcie 1. wyroku.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie, naliczanych od zasądzonej kwoty 36.404,67 zł orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c.. Wezwanie pozwanego do zapłaty odszkodowania nastąpiło pismem przedsądowym doręczonym pozwanemu w dniu 9 czerwca 2014 roku. A zatem od dnia następnego, tj. od 10 czerwca 2014 r., pozwany pozostaje w opóźnieniu w wypłacie świadczenia. Sąd zasądził odsetki ustawowe od zasądzonej kwoty odszkodowania od 10 czerwca 2014 r.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., dokonując ich stosunkowego rozdzielenia. Powód wygrał sprawę w 32,6 % , bowiem przyznane świadczenia, wyniosły łącznie: 25.483,27 zł, zaś suma roszczeń, wyniosła 78.213,97 zł.

Na koszty poniesione przez powoda składały się: opłata od pozwu w wysokości 3.911 zł, wynagrodzenie pełnomocnika, w kwocie 3.600 zł wraz z 17 zł opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa oraz zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego sądowego – 300 zł (łącznie 7.828 zł).

Koszty poniesione przez pozwanego, w łącznej kwocie 4.887,86 zł obejmowały: wynagrodzenie pełnomocnika, w wysokości 3600 zł, 17 zł opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa oraz wydatki na poczet wynagrodzenia biegłych sądowych w łącznej kwocie 1.270,86 zł.

Ogółem koszty poniesione przez strony wyniosły 12.715,86 zł. Strona powodowa winna uiścić 67,4 % w/w kwoty, czyli 8.570,49 zł, uiściła zaś 7.828 zł, a zatem strona powodowa winna zapłacić na rzecz strony pozwanej kwotę 742,49 zł.

W toku procesu powstały nieuiszczone koszty sądowe, obejmujące wydatki na wynagrodzenie biegłych sądowych, w łącznej kwocie 1297,94 zł. Obowiązkiem ich poniesienia, stosownie do dyspozycji art. 113 ust. 1 i 2 pkt 1 u.k.s.c., należało obciążyć strony, proporcjonalnie do tego w jakiej części każda z nich wygrała i odpowiednio – przegrała proces, co odpowiada kwocie 874,81 zł obciążającej powoda (który przegrał w 67,4 %) oraz kwocie 423,13 zł, której obowiązek poniesienia spoczywa na stronie pozwanej, jako przegrywającej w 32,6 %.