Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

G., dnia 28 marca 2017r

Sąd Rejonowy w Gdyni, I Wydział Cywilny

Przewodniczący: SSR Małgorzata Nowicka - Midziak

Protokolant: Yuliya Kaczor

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 marca 2017r

sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko M. P.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 33 610,47 zł. (trzydzieści trzy tysiące sześćset dziesięć złotych czterdzieści siedem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 marca 2016r do dnia 28 marca 2017r;

2.  należność opisaną w punkcie 1. wyroku rozkłada na 57 rat – 56 równych rat w kwocie po 600 zł. (sześćset złotych) każda, zaś 57 – ta rata w kwocie 10,47 zł. (dziesięć złotych czterdzieści siedem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 33 610,47 zł. od dnia 22 marca 2016r do dnia 28 marca 2017r; raty płatne będą miesięcznie do dnia 20 - ego każdego miesiąca, poczynając od miesiąca następnego po uprawomocnieniu się wyroku w sprawie;

3.  nie obciąża pozwanej kosztami procesu.

Sygnatura akt: I C 1193/16

UZASADNIENIE

Powód L. S. C. de S. y (...) S.A. z siedzibą w M. Oddział w Polsce z siedzibą w W. wniósł pozew przeciwko M. P., domagając się od pozwanej zapłaty kwoty 33.610,47 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22 marca 2016r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że w dniu 29 czerwca 2012r. miało miejsce zdarzenie drogowe powodujące szkodę poszkodowanego P. W.. Pozwana spowodowała kolizję, nie posiadając uprawnienia do kierowania pojazdem. Pozwany podjął decyzję o wypłacie poszkodowanemu odszkodowania w łącznej wysokości 32.778,88 zł. Na podstawie art. 43 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych powód dochodzi od pozwanej odpowiedzialnej za szkodę zwrotu wypłaconego P. W. odszkodowania z tytułu umowy ubezpieczenia z kwotą skapitalizowanych odsetek naliczonych od dnia następnego po dniu wypłaty poszkodowanemu odszkodowania do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu. Powód zawiadomił o powyższym fakcie pozwaną i wezwał ją do zapłaty, wyznaczając 14 - dniowy termin na zapłatę.

(pozew k. 3-6)

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu.

Pozwana zakwestionowała powództwo co do zasady i wysokości. Pozwana wskazała, że pomiędzy jej zachowaniem a powstałą szkodą nie zachodzi adekwatny związek przyczynowy, którego też strona powodowa nie wykazała. Zachowanie poszkodowanego było obiektywnie przyczyną szkody. Z uwagi na małoletność poszkodowanego nie można przypisać mu winy za zaistniałe zdarzenie, jednak nie wyłącza to możliwości odpowiedniego zmniejszenia zakresu naprawienia szkody na podstawie art. 362 k.p.c. W przedmiotowej sprawie z uwagi na 100 % przyczynienie się poszkodowanego do powstania szkody należy uznać, że brak jest odpowiedzialności pozwanej i powództwo powinno zostać oddalone. Nadto, podniesiono, że uchybienie, którego dopuściła się pozwana dotyczące prowadzenia pojazdu bez wymaganych uprawnień nie wywołało skutku, jakim było zdarzenie z dnia 29 czerwca 2012r. oraz powstanie szkody. Pozwana zwróciła także uwagę, że z uwagi na fakt, że wyłączną przyczyną powstania szkody było zachowanie małoletniego, który w czasie zajścia zdarzenia powinien znajdować się pod nadzorem rodziców, to na ocenę roszczenia powinna mieć wpływ okoliczność niedochowania przez rodziców obowiązku nadzoru nad małoletnim. Zdaniem pozwanej, gdyby małoletni znajdował się pod nadzorem rodziców do przedmiotowego zdarzenia by nie doszło. Pozwana podniosła także, że nie zgadza się z rozstrzygnięciem Sądu z dnia 22 września 2015r. w zakresie ustalonej wysokości należnego poszkodowanemu zadośćuczynienia oraz stopnia przyczynienia. Ponadto, pozwana wskazała, że w opinii sporządzonej na potrzeby postępowania przygotowawczego biegły wskazał, że pozwana nie ponosi winy za spowodowanie wypadku. Nadto, w opiniach sporządzonych w sprawach o sygnaturach I C 782/14 i I C 1333/13 Sądu Rejonowego w Gdyni biegli wskazali, że do przedmiotowego wypadku przyczynił się wyłącznie poszkodowany. Wreszcie, pozwana wskazała, że kwota wypłacona przez powoda poszkodowanemu jest znacznie zawyżona.

(odpowiedź na pozew k. 239-244)

W związku ze zmianą wierzyciela, postanowieniem z dnia 19 stycznia 2017r. Sąd zwolnił od udziału w sprawie L. S. C. de S. y (...) S.A. W miejsce dotychczasowego pozwanego, za zgodą pozwanej, wstąpiło (...) S.A. z siedzibą w W., które podtrzymało żądanie pozwu.

(protokół rozprawy z dnia 19 stycznia 2017r. k. 294-295)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 czerwca 2012r. na ul. (...) w G. doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym poszkodowanym został dziewięcioletni wówczas P. W.. Poszkodowany wszedł na ulicę w miejscu do tego nie przeznaczonym, prosto pod nadjeżdżający samochód marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...), którym kierowała pozwana M. P.. Pozwana nie mogła uniknąć wypadku i w sensie obiektywnym nie przyczyniła się do niego.

(dowód: opinia biegłego sądowego S. K. k. 321-341 akt sprawy Sądu Rejonowego w Gdyni o sygnaturze I C 782/14)

Pozwana w dacie wypadku nie posiadała prawa jazdy.

(okoliczność bezsporna)

P. W. został ciężko poszkodowany w wyniku wypadku - doznał urazu wielomiejscowego, ze złamaniem podstawy czaszki, ogniskami stłuczenia w mózgu i prawym płucu. Pierwotnie przebywał na oddziale intensywnej terapii, był karmiony sondą, nie mówił. Po wypisaniu do domu kontynuował leczenie w poradni neurologicznej. Następnie, z uwagi na stwierdzoną ataksję kończyn górnych i śladowy niedowład prawej dłoni odbywał rehabilitację.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o dokumentację medyczną k. 27-154)

W okresie wypadku właściciel samochodu V. (...), był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej w L. S. C. de S. y (...) S.A. W toku postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel przyznał poszkodowanemu odszkodowanie w wysokości 4.030,11 zł, a następnie pismem z dnia 2 lipca 2013r. wezwał M. P. do zapłaty kwoty 4.030,11 zł w terminie 14 dni od otrzymania wezwania. W powyższym terminie pozwana nie dokonała zapłaty.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o pismo z dnia 2 lipca 2013r. k. 303 akt sprawy Sądu Rejonowego w Gdyni o sygnaturze I C 782/14)

W sprawie o sygnaturze akt I C 782/14 toczącej się przed Sądem Rejonowym w Gdyni powód L. S. C. de S. y (...) S.A. domagał się od M. P. zapłaty kwoty 4.059,13 zł tytułem wypłaconego małoletniemu odszkodowania.

Wyrokiem z dnia 10 lipca 2015r. Sąd Rejonowy w Gdyni zasądził od M. P. na rzecz L. S. C. de S. y (...) SA z siedzibą w M. kwotę 4.059,13 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 4.030,11 zł od dnia 14 lipca 2013r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 29,02 zł od dnia 7 października 2013r. do dnia zapłaty, zaś w pozostałym zakresie powództwo oddalił. W uzasadnieniu wyroku Sąd stwierdził, że mimo, iż pozwana nie przyczyniła się do zaistnienia szkody nie zwalnia to jej z odpowiedzialności za następstwa zdarzenia, ponieważ odpowiedzialność jej kształtuje się na zasadzie ryzyka na podstawie przepisu art. 435 k.c. w zw. z art. 436 k.c. Nadto, zważywszy, że przyczyną wypadku było zachowanie małoletniego P. W., na podstawie przepisu art. 362 k.c. odszkodowanie zostało zmniejszone stosownie do stopnia przyczynienia się poszkodowanego tj. o 80 %. Wyrokiem z dnia 3 grudnia 2015r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt III Ca 842/15 Sąd Okręgowy w Gdańsku oddalił apelację pozwanej.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o: pismo z dnia 15 lipca 2014r. k. 268-272 akt sprawy Sądu Rejonowego w Gdyni o sygnaturze I C 782/14, wyrok z dnia 10 lipca 2015r. k. 528 tamże wraz z uzasadnieniem k. 540-543 tamże, wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 3 grudnia 2015r. k. 576 tamże wraz z uzasadnieniem k. 588-593v tamże)

Wyrokiem z dnia 22 września 2015r. wydanym w sprawie o sygnaturze I C 1333/13 Sąd Rejonowy w Gdyni zasądził od L. S. C. de S. y (...) S.A. na rzecz P. W. następujące kwoty:

a. 31 400 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 marca 2013 r. do dnia zapłaty,

b. 279,24 zł wraz z odsetkami ustawowymi:

- od kwoty 272,50 zł od dnia 16 marca 2013 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 6,72 zł od dnia 23 sierpnia 2013 r. do dnia zapłaty,

c. 1008,19 zł wraz z odsetkami ustawowym

- od kwoty 544,56 zł od dnia 16 marca 2013 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 52,14 zł od dnia 23 sierpnia 2013 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 205,74 zł od dnia 16 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 205,74 zł od dnia 4 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty,

d. 91,45 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 marca 2013r. do dnia zapłaty.

Wyrok uprawomocnił się w dniu 18 listopada 2015r.

(okoliczności bezsporne ustalone w oparciu o: wyrok z dnia 22 września 2015r. k. 628-629 akt sprawy Sądu Rejonowego w Gdyni o sygnaturze I C 1333/13 wraz z uzasadnieniem k. 641-658 tamże)

Świadczenia zasądzone wyrokiem z dnia 22 września 2015r. zostały wypłacone poszkodowanemu. Pismem z dnia 25 listopada 2015r. L. S. C. de S. y (...) S.A. wezwało pozwaną do zapłaty kwoty 36.838,01 zł w terminie 14 dni od otrzymania wezwania. W powyższym terminie pozwana nie dokonała zapłaty.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o wezwanie do zapłaty k. 11)

Na mocy umowy kupna – sprzedaży z dnia 30 września 2016r. L. S. C. de S. y (...) S.A. przeniosło na (...) S.A. z siedzibą w W. wszystkie wierzytelności wynikające z portfela ubezpieczeń, w tym roszczenie będące przedmiotem niniejszego postępowania.

(okoliczność bezsporna ustalona w oparciu o umowę kupna – sprzedaży z dnia 30 września 2016r. k. 256-281)

Pozwana M. P. pracuje na poł etatu na podstawie umowy za wynagrodzeniem w wysokości 1.064 zł miesięcznie. Pozwana mieszka i prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z babcią, która otrzymuje emeryturę w wysokości 1.500 zł netto. Pozwana nie otrzymuje pomocy od innych osób czy instytucji. Na ponoszone przez pozwaną wydatki składają się czynsz w wysokości 600 zł zimą i 375 zł latem, opłaty za telewizję w kwocie 80 zł, abonament za telefon w kwocie 150 zł, bilet miesięczny w kwocie 94 zł. Pozwana nie ma żadnych oszczędności. Pozwana uiściła na rzecz L. S. C. de S. y (...) SA kwotę ponad 1.000 zł tytułem należności zasądzonych wyrokiem z dnia 10 lipca 2015r.

(dowód: przesłuchanie pozwanej płyta CD k. 371)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów oraz dowodu z przesłuchania pozwanej M. P..

Oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd uznał, iż dowody z dokumentów przedłożonych przez stronę powodową oraz znajdujących się w aktach Sądu Rejonowego w Gdyni o sygnaturach I C 782/14 oraz I C 1333/13 są wiarygodne, albowiem żadna ze stron nie kwestionowała autentyczności tych dokumentów, w szczególności zgodności przedstawionych przez powódkę kopii dokumentów z oryginałami, prawdziwości twierdzeń w nich zawartych, ani też żadna ze stron nie zaprzeczyła, iż osoby podpisane pod tymi dokumentami nie złożyły oświadczeń w nich zawartych.

W ocenie Sądu za wiarygodne należało również uznać zeznania pozwanej M. P. co do jej sytuacji materialnej i rodzinnej oraz uiszczonych przez nią należności związanych z wypadkiem z dnia 29 czerwca 2012r. Zdaniem Sądu zeznania pozwanej były szczere, spontaniczne i spójne, nie budziły także żadnych wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania.

Przechodząc do szczegółowych rozważań w pierwszej kolejności należy wyjaśnić, iż początkowo powodem w niniejszej sprawie było L. S. C. de S. y (...) S.A. z siedzibą w M., jednakże w toku postępowania doszło do zawarcia pomiędzy pierwotnym powodem a (...) S.A. z siedzibą w W. umowy sprzedaży portfela ubezpieczeń. Strona pozwana wyraziła zgodę na wstąpienie nabywcy w miejsce dotychczasowego powoda, zgodnie z treścią art. 192 pkt. 3 kpc i uchwałą SN z dn. 21.10.1994r w sprawie III CZP 133/94, OSNC 1995 nr 2 poz. 36, toteż ostatecznie po stronie powodowej występowało (...) S.A. z siedzibą w W., które podtrzymało żądanie pozwu w całości.

Podstawę prawną roszczenia powoda stanowił przepis art. 43 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym zakładowi ubezpieczeń oraz Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu, w przypadkach określonych w art. 98 ust. 2 pkt 1, przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa.

W niniejszej sprawie odpowiedzialność pozwanej strona powodowa wywodziła z braku uprawnień do kierowania pojazdami w chwili wypadku do jakiego doszło w dniu 29 czerwca 2012r., w którym poszkodowany został P. W.. Bezsporne było, iż w momencie zdarzenia poszkodowany miał 9 lat, a zgodnie z treścią przepisu art. 426 k.c. małoletni, który nie ukończył lat trzynastu, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę. Nie budzi także wątpliwości, że kierująca pojazdem marki V. M. P. w dacie wypadku nie posiadała uprawnień do prowadzenia samochodu. Odpowiedzialność pozwanej jako posiadacza pojazdu oparta jest na zasadzie ryzyka zgodnie z przepisami art. 435 k.c. w zw. z art. 436 k.c. Zgodnie z tymi przepisami samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody albo posiadacz zależny, gdy środek komunikacji został oddany w posiadanie zależne, ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch pojazdu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Strona pozwana powoływała się na wyłączną winę poszkodowanego i w związku z tym podniosła, że nie można jej przypisać odpowiedzialności za skutki wypadku drogowego z dnia 29 czerwca 2012r. Zważyć jednak należy, iż zgodnie ze stanowiskiem wyrażanym w judykaturze okoliczność, iż wyłączną przyczyną szkody było nie zawinione zachowanie się poszkodowanego, nie zwalnia posiadacza od odpowiedzialności z art. 436 k.c. Taki pogląd SN wyraził w uchwale siedmiu sędziów z dnia 11 stycznia 1960r., I Co 44/59. W orzeczeniu tym SN wskazał, że okoliczność, iż wyłączną przyczyną powstania szkody, o której mowa w art. 152 i 153 k.z., jest zachowanie się poszkodowanego, któremu ze względu na jego wiek winy przypisać nie można, nie zwalnia od odpowiedzialności przewidzianej w tych przepisach, uzasadnia jednak odpowiednie zmniejszenie wysokości odszkodowania na podstawie art. 158 § 2 k.z. Pogląd ten aktualny pozostał także w obecnym stanie prawnym. Już na gruncie obowiązującego Kodeksu cywilnego, w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 20 września 1975r., III CZP 8/75, OSNC 1976/7-8/151, M.Prawn. 2015/9/486, Sąd Najwyższy powtórzył, że zachowanie się małoletniego poszkodowanego, któremu z powodu wieku winy przypisać nie można (art. 426 k.c.), może stosownie do art. 362 k.c. uzasadniać zmniejszenie odszkodowania należnego od osoby odpowiedzialnej za szkodę na podstawie art. 436 k.c. W uzasadnieniu tego orzeczenia SN wskazał, że tak surowa odpowiedzialność uzasadniona jest szczególnym niebezpieczeństwem wywołanym przez ruch pojazdów mechanicznych, którego ryzyko powinien ponosić posiadacz pojazdu. Jednocześnie „nieuzasadnione jest przyjęcie, że posiadacz pojazdu ma ponosić w całości skutki nie zawinionego zachowania się poszkodowanego. Takie stanowisko pozostawałoby w sprzeczności z samą konstrukcją odpowiedzialności opartej na zasadzie ryzyka wiążącego się z niebezpieczeństwem wynikającym z posługiwania się w komunikacji pojazdami mechanicznymi”. W innym orzeczeniu Sąd Najwyższy wskazał, że „jeżeli małoletni, który nie ukończył lat trzynastu, przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia może zostać zmniejszony stosowanie do okoliczności, do których, wobec wyłączenia winy, zalicza się ocena zachowania dziecka według miernika obiektywnej prawidłowości zachowania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2008r., IV CSK 228/08, OSNC-ZD 2009/3/66, M.Prawn. 2015/9/486). W wyroku z dnia 5 września 2012 r. IV CSK 25/12 SN wskazał, że jeżeli poszkodowanemu nie można przypisać winy ze względu na jego wiek (art. 426 k.c.), domniemanie prawne adekwatnego związku przyczynowego staje się niewzruszalne. W takim wypadku zachowanie się małoletniego poszkodowanego może stosownie do art. 362 k.c. uzasadniać zmniejszenie odszkodowania należnego od osoby odpowiedzialnej za szkodę. W świetle powyższych judykatów linię orzeczniczą Sądu Najwyższego należy w tym zakresie uznać za utrwaloną.

Z opinii wydanej przez biegłego sądowego S. K. w sprawie o sygnaturze I C 782/14, z której Sąd przeprowadził dowód w niniejszej sprawie, wynika, że pozwana nie mogła uniknąć wypadku i w sensie obiektywnym nie przyczyniła się do powstania szkody. Mimo jednak braku winy pozwanej – zgodnie z zaprezentowanym powyżej poglądem judykatury – okoliczność ta nie zwalnia jej od odpowiedzialności za następstwa zdarzenia, ponieważ odpowiedzialność jej kształtuje się na zasadzie ryzyka na podstawie przepisu art. 435 k.c. w zw. z art. 436 k.c. Bez wątpienia, zważywszy, że wyłączną przyczyną wypadku było zachowanie małoletniego P. W., na podstawie przepisu art. 362 k.c. odszkodowanie należne od ubezpieczyciela pojazdu w zakresie OC powinno ulec odpowiedniemu zmniejszeniu, co było przedmiotem badania i orzekania w sprawach o zasądzenie należności na rzecz małoletniego. Odpowiedzialność ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej determinowana jest zakresem odpowiedzialności sprawcy szkody (art. 9 i art. 34 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych), co przesądza o tym, że powód zobowiązany był wypłacić odszkodowanie zgodnie z treścią orzeczenia zapadłego w sprawie o sygnaturze akt I C 1333/13 toczącej się przed Sądem Rejonowym w Gdyni. W sprawie I C 1333/13 Sąd zasądził łącznie od ubezpieczyciela na rzecz poszkodowanego kwotę 32.778,88 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, biorąc pod uwagę wszystkie aspekty zdarzenia oraz jego skutki, ustalenia te Sąd orzekający w niniejszej sprawie w całości podziela. Zasądzona kwota została w całości wypłacona poszkodowanemu. Strona powodowa dokonała kapitalizacji odsetek naliczonych od dnia następnego po dniu wypłaty poszkodowanemu odszkodowania do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu i łącznie dochodziła w niniejszej sprawie kwoty 33.610,47 zł. Jak wskazuje się w doktrynie dla powstania roszczenia zwrotnego, niezależnie od okoliczności wymienionych w art. 43 UbezpObowU, konieczne jest uprzednie wypłacenie przez zakład ubezpieczeń odszkodowania za szkodę, za której naprawienie odpowiadał kierowca. Z datą wypłacenia odszkodowania wygasa, przez zaspokojenie, pierwotna wierzytelność, a w jej miejsce z mocy samego prawa powstaje związane z nią (także w zakresie wysokości) uprawnienie zakładu ubezpieczeń do żądania od kierowcy zwrotu spełnionego świadczenia (por. J. Miaskowski, K. Niezgoda, P. Skawiński, Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Komentarz. Warszawa 2012). Mając na uwadze powyższe okoliczności powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W związku z powyższym - na mocy art. 43 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 435 k.c. w zw. z art. 436 k.c. - Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 33.610,47 zł. Nadto – na mocy art. 481 § 1 i 2 k.c. – Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie za okres od dnia 22 marca 2016r. do dnia wyrokowania tj. do dnia 28 marca 2017r.

Z uwagi na szczególną sytuację pozwanej, należność zasądzoną w punkcie pierwszym wyroku, na podstawie przepisu art. 320 k.p.c., Sąd rozłożył na 57 rat, w tym 56 rat po 600 zł oraz jedną ratę w wysokości 10,47 zł wraz z ustawowymi odsetkami zasądzonymi w punkcie pierwszym wyroku. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 320 k.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. Jak podnosi się w doktrynie zastosowanie tego tzw. moratorium sędziowskiego może mieć miejsce jedynie w wypadkach "szczególnie uzasadnionych", tzn. wyjątkowych. Należy przyjąć, że owe "szczególne okoliczności" zachodzą wówczas, kiedy natychmiastowe wykonanie wyroku byłoby rażące sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Na przykład jeżeli ze względu na stan majątkowy, zdrowotny, rodzinny i inne niezwłoczne spełnienie świadczenia lub jednorazowo spełnienie zasądzonego świadczenia przez pozwanego byłoby niemożliwe, bardzo utrudnione lub narażałoby pozwanego albo jego bliskich na niepowetowaną szkodę. Stosując przepis art. 320 k.p.c. Sąd powinien rozważyć wszystkie okoliczności danej sprawy, zarówno dotyczące pozwanego, jak i powoda (por. A. Zieliński (red.) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, wydanie 7, C.H. Beck 2014, s. 563-564). W ocenie Sądu przypadek pozwanej należało uznać za szczególnie uzasadniony w rozumieniu przepisu art. 320 k.p.c., co uzasadnia zastosowanie moratorium sędziowskiego. Przede wszystkim, Sąd wziął pod uwagę sytuację materialną pozwanej. Z zeznań pozwanej wynika, że prowadzi ona wspólne gospodarstwo domowe z babcią. Łączny osiągany przez nie dochód stanowi kwota około 2.500 zł, na co składa się wynagrodzenie za pracę pozwanej w wysokości około 1.000 zł oraz emerytura jej babci w wysokości około 1.500 zł. Pozwana nie posiada żadnych oszczędności. Bez wątpienia majątek i dochody pozwanej nie pozwalają spełnić jednorazowo całego zasądzonego świadczenia, lecz umożliwiają spłatę tego zobowiązania w ratach. Po zaspokojeniu bieżących kosztów utrzymania (czynsz, opłaty za media, bilet miesięczny etc.) pozostanie pozwanej wystarczająca kwota, by uiścić zasądzoną należność w ratach po 600 zł. Sąd miał przy tym na uwadze, że pozwana nie ponosi winy za zaistnienie wypadku drogowego, w którym poszkodowany został P. W., co wynika z treści opinii biegłego sądowego wydanej w sprawie o sygnaturze I C 782/14, a jej odpowiedzialność wynika tylko z przyjętej w polskim systemie prawnym zasady odpowiedzialności za szkody wyrządzone ruchem pojazdów mechanicznych. Sąd wziął także pod uwagę, że pozwana spłaciła już część zobowiązania na rzecz poprzedniego wierzyciela zasądzonego wyrokiem z dnia 10 lipca 2015r., co wskazuje, że w razie rozłożenia zadłużenia na raty pozwana jest w stanie spłacić zasądzoną niniejszym wyrokiem wierzytelność wobec powoda. Jednocześnie należy wskazać, że rozłożenie należności na 57 rat nie spowodowuje żadnej szkody dla powoda. Powód uzyska bowiem w ciągu niespełna pięciu lat całość należności wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Natomiast w przypadku prowadzenia postępowania egzekucyjnego nie wiadomo jak szybko powód wyegzekwowałby całość roszczenia z uwagi na wysokość dochodu pozwanej i brak innych wartościowych składników majątkowych, a musiałby ponieść pewne koszty postępowania egzekucyjnego. Natomiast zważywszy na posiadane przez powoda aktywa, odroczenie spłaty całości zadłużenia, w żaden sposób nie wpłynie na jego kondycję finansową.

Sąd orzekający miał na względzie pogląd prawny mający charakter zasady prawnej wyrażony przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 września 1970 r., III PZP 11/70, OSNC 1971, nr 4, poz. 61, że rozkładając z mocy art. 320 k.p.c. zasądzone świadczenia pieniężne na raty, sąd nie może – na podstawie tego przepisu – odmówić przyznania wierzycielowi żądanych odsetek za okres do dnia wydania wyroku zasądzającego świadczenie; rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty ma jednak ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat. W związku z tym Sąd zasądził odsetki ustawowe od zasądzonej kwoty od dnia 22 marca 2016r. do dnia wyrokowania tj. do dnia 28 marca 2017r.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. Nie ulega wątpliwości, że przepis art. 102 k.p.c. urzeczywistnia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Zważyć jednak należy, iż nieskonkretyzowanie w tym przepisie „wypadków szczególnie uzasadnionych” oznacza, że to sądowi rozstrzygającemu sprawę została pozostawiona ocena, czy całokształt okoliczności pozwala na uznanie, że zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek, przemawiający za nieobciążaniem strony przegrywającej spór kosztami procesu w całości lub w części. Takie stanowisko znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie. W wyroku z dnia 2 października 2015 r. I ACa 2058/14 LEX nr 1820933 Sąd Apelacyjny w Warszawie stwierdził, że sposób skorzystania z przepisu art. 102 k.p.c. jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu orzekającego i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążenia kosztami procesu strony przegrywającej spór. Ustalenie, czy w danych okolicznościach zachodzą "wypadki szczególnie uzasadnione", ustawodawca pozostawia swobodnej ocenie sądu, która następuje niezależnie od przyznanego zwolnienia od kosztów sądowych. Zgodnie natomiast ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zawartym w postanowieniu z dnia 22 lutego 2011r. II PZ 1/11 trudna sytuacja życiowa, majątkowa, zdrowotna, osobista, która uniemożliwia pokrycie przez stronę kosztów procesu należnych przeciwnikowi, należy do okoliczności uzasadniających odstąpienie od zasady wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c. Dokonując tej oceny sąd orzekający winien kierować się własnym poczuciem sprawiedliwości, a podważenie oceny tego sądu wymaga wykazania że jest ona wadliwa. W ocenie Sądu sytuację pozwanej – o której mowa była powyżej – należy uznać za szczególną w świetle art. 102 k.p.c.

W ocenie Sądu w sytuacji, w jakiej znalazła się pozwana, obciążenie jej całością lub nawet tylko częścią kosztów procesu pozostaje trudne do pogodzenia z poczuciem sprawiedliwości oraz zasadami współżycia społecznego, tym bardziej, że pozwana nie ponosi winy za spowodowanie wypadku drogowego, w którym poszkodowany małoletni odniósł obrażenia ciała. Dlatego też okoliczności powstania szkody, a także sytuacja majątkowa i osobista pozwanej przemawiają za odstąpieniem od obciążania jej kosztami niniejszego postępowania.