Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lipca 2017r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: SSR Michał Włodarek

Protokolant: sekr. sąd. Anna Dulas

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 lipca 2017r.

sprawy

z powództwa Wojewódzkiego Szpitala (...) w K. z/s w K. (KRS (...))

przeciwko pozwanej A. M. (PESEL (...))

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej A. M. na rzecz powoda Wojewódzkiego Szpitala (...) w K. z/s w K. kwotę 482,04zł (czterysta osiemdziesiąt dwa złote 04/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, przy czym odsetki nie mogą przekraczać w stosunku rocznym odsetek maksymalnych za opóźnienie, liczonymi od dnia 5 maja 2016r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanej A. M. na rzecz powoda Wojewódzkiego Szpitala (...) w K. z/s w K. kwotę 30,00zł (trzydzieści złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 360/17

UZASADNIENIE

W dniu 17 listopada 2016r. powód Wojewódzki Szpital (...) w K. z/s w K. skierował w stosunku do pozwanej A. M. żądania zasądzenia kwoty 482,04zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 5 maja 2016r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, iż pozwana w dniu 4 marca 2016r. była hospitalizowana przez powoda, powód udzielił pozwanej świadczeń zdrowotnych, natomiast pozwana nie była ubezpieczona, co powodowało, że nie była uprawniona do korzystania z bezpłatnych świadczeń i zabiegów medycznych.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 29 grudnia 2016r. w sprawie o sygn. akt I Nc 6595/16 uwzględniono w całości roszczenia powództwa i orzeczono o kosztach postępowania.

W ustawowym terminie pozwana A. M. wniosła sprzeciw od opisanego wyżej orzeczenia.

Pozwana zaskarżyła przedmiotowe orzeczenie w całości.

W treści tego kwalifikowanego pisma procesowego pozwana wskazała, iż w czasie pobytu u powoda posiadała tytuł ubezpieczenia, a ponadto wymagała podjęcia natychmiastowej interwencji medycznej, co zwalniało ją z obowiązku odpłatności za usługi medyczne.

W konkluzji pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 2 marca 2016r. lekarz Poradni G. – Położniczej w K. skierował pozwaną A. M. do szpitala (...) w K. przy ul. (...) na oddział ginekologiczny z rozpoznaniem zapalenia gruczołu B..

W dniu 4 marca 2016r. pozwana A. M. przebywała na oddziale położniczo - ginekologicznym Wojewódzkiego Szpitala (...) w K. z/s w K.. Było to przyjęcie planowane ze skierowaniem.

W dacie przyjęcia pozwanej do szpitala pozwana nie była objęta powszechnym - obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym.

U pozwanej rozpoznano ropień gruczołu B. po stronie prawej (N75.1).

Powód w ramach świadczeń zdrowotnych wykonał w stosunku do pozwanej procedury medyczne polegające na nacięciu ropnia gr B. (71.22), usg dopochwowego (88.792) i pobrania krwi – morfologia i glukoza (38.99).

Pozwana opuściła jednostkę medyczną na własne żądanie w dniu 4 marca 2016r.

Procedury medyczne i badania diagnostyczne zastosowane przez powoda w stosunku do pozwanej kwalifikują się do rozliczenia grupą JGP:M04 – małe zabiegi dolnej części układu rozrodczego o wartości 468,00zł.

Powód wycenił wartość świadczonych na rzecz pozwanej usług na kwotę 482,04zł i w dniu 13 kwietnia 2016r. wystawił fakturę nr (...) z terminem płatności do dnia 4 maja 2016r.

Na wysokość refundacji przez NFZ świadczeń udzielonych pacjentom szpitalnym ze zdiagnozowanym jak u pozwanej schorzeniem nie mają żadnego wpływu ani forma organizacyjna podmiotu leczniczego ani też sam fakt, że pacjent był nieubezpieczony.

( kopia faktury k. 6, przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 7-8, historia choroby k. 34, 35-58, inf NFZ k. 72-73)

Sąd w całości dał wiarę dokumentom znajdującym się w aktach sprawy, gdyż nie ujawniły się żadne podstawy uzasadniające kwestionowanie prawidłowości i poprawności ich sporządzenia przez uprawnione do tego organy i w formie przepisanej, a powyższe nie było negowane przez żadną ze stron.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Stosownie do treści art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997r. Konstytucja RP (Dz. U. 1997.78.483 ze zm.) każdy ma prawo do ochrony zdrowia, natomiast na podstawie art. 68 ust. 2 w/w ustawy obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa.

Na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. 2016.1793 – j.t. ze zm.) do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na zasadach określonych w ustawie mają prawo osoby objęte powszechnym - obowiązkowym i dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym (por. art. 66 ust. 1 pkt lit c i pkt 24 oraz art. 68 ust. 1 w/w ustawy).

Świadczeniobiorcy mają, na zasadach określonych w ustawie, prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, których celem jest zachowanie zdrowia, zapobieganie chorobom i urazom, wczesne wykrywanie chorób, leczenie, pielęgnacja oraz zapobieganie niepełnosprawności i jej ograniczanie. Świadczeniobiorcy przysługują świadczenia gwarantowane z zakresu leczenia szpitalnego (por. art. 15 ust. 1 w/w i ust. 2 pkt ustawy, rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2013r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego (Dz. U. 2016.694 – j.t. ze zm.)).

W stanach nagłych świadczenia opieki zdrowotnej są udzielane świadczeniobiorcy niezwłocznie (por. art. 19 ust. 1 w/w ustawy, art. 7 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 6 listopada 2008r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. – j.t. 2017. (...) – j.t. ze zm.), art. 15 ustawy z dnia z dnia 15 kwietnia 2011r. o działalności leczniczej (Dz. U. 2016.1638 – j.t. ze zm.)) - por. wyrok s.apel. w Katowicach z dnia 31 lipca 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 451/13 opubl. LEX nr 1369334, wyrok NSA W-wa z dnia 3 października 2012r. w sprawie o sygn. akt II GSK 1369/11, opubl. LEX nr 1233974.

Na podstawie art. 24 a ust. 1 ustawy z dnia z dnia 15 kwietnia 2011r. o działalności leczniczej (Dz. U. 2016.1638 – j.t. ze zm.) za świadczenia zdrowotne udzielone odpłatnie, w sytuacjach, w których ustawa oraz przepisy odrębne dopuszczają taką odpłatność, podmiot wykonujący działalność leczniczą wystawia rachunek, w którym, na wniosek pacjenta, wyszczególnia zrealizowane procedury diagnostyczne i terapeutyczne.

Powód jako świadczeniodawca jest zatem uprawniony do pobierania opłaty za udzielanie świadczeń zdrowotnych, o ile szczególne przepisy nie przewidują, iż w danej sytuacji świadczenie zdrowotne powinno zostać udzielone nieodpłatnie.

Przenosząc treść zaprezentowanych powyżej przepisów na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż powód nie jest obciążony obowiązkiem ponoszenia kosztów leczenia pacjentów nieubezpieczonych. Ma zatem prawo domagać się zwrotu poniesionych kosztów. Świadczenie zdrowotne udzielone przez powoda pozwanej było świadczeniem nienależnym albowiem w dacie ich wykonania pozwana była świadczeniobiorcą nieubezpieczonym, gdyż nie była ona objęta powszechnym - obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym oraz zaniechała ona również uzyskania dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Pozwana jest zobowiązana do zwrotu kosztów świadczeń zdrowotnych udzielonych jej jako osobie nieubezpieczonej.

Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości (por. art. 405 kc).

Bezpodstawne wzbogacenie jest szczególnym zdarzeniem prawnym, w wyniku, którego bez podstawy prawnej powstaje nowa sytuacja, polegająca na wzroście majątku po stronie podmiotu wzbogaconego, kosztem jednoczesnego pogorszenia sytuacji majątkowej osoby zubożonej. Zubożenie i wzbogacenie łączy więc koincydencja (wspólna przyczyna), a nie związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy nimi, ponieważ wzbogacenie nie jest przyczyną zubożenia, które nie jest jego skutkiem (por. wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 25 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1121/13, opubl. LEX nr 1451696).

Pozwana uzyskała korzyść majątkową kosztem powoda, polegającą na otrzymaniu bezpłatnych świadczeń zdrowotnych. Uzyskała ją bez podstawy prawnej, jaką byłoby posiadanie ubezpieczenia. W tych warunkach pozwana jest zobowiązana do zwrotu wartości uzyskanej korzyści (por. art. 393 kc, art. 410 i art. 414 kc).

Nienależne świadczenie odróżnia się od pozostałych przypadków bezpodstawnego wzbogacenia źródłem powstania, bowiem do zaistnienia tego zobowiązania dochodzi w wyniku spełnienia świadczenia przez zubożonego, a nie poprzez jakiekolwiek inne przesunięcia majątkowe, niebędące świadczeniem (jak w pozostałych wypadkach bezpodstawnego wzbogacenia). Jednocześnie zachodzi brak podstawy prawnej do świadczenia. Nienależne świadczenie jest tylko szczególnym przypadkiem bezpodstawnego wzbogacenia (art. 410 kc), a zatem przyczyną powstania roszczenia z tytułu nienależnego świadczenia pozostaje bezpodstawność („bez podstawy prawnej") przesunięcia majątkowego, a zatem jego „niesłuszność".

Sam fakt spełnienia nienależnego świadczenia uzasadnia roszczenie kondykcyjne. W takim też przypadku nie zachodzi potrzeba badania, czy i w jakim zakresie spełnione świadczenie wzbogaciło osobę, na rzecz której świadczenie zostało spełnione ( accipiensa), jak również czy majątek spełniającego świadczenie ( solvensa) uległ zmniejszeniu. Uzyskanie nienależnego świadczenia wypełnia bowiem przesłankę powstania wzbogacenia, a spełnienie tego świadczenia przesłankę zubożenia (por. wyrok s.apel. w Krakowie z dnia 18 grudnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1280/14, opubl. LEX nr 1651897, wyrok s.apel. w Szczecinie z dnia 7 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 724/13, opubl. LEX nr 1455635).

W dalszej kolejności trzeba podkreślić, że powód w sposób właściwy wystawił fakturę za udzielone pozwanej świadczenia zdrowotne albowiem dokument ten został sporządzony przez uprawniony organ w zakresie umocowania przewidzianego w art. 24 a ust. 1 ustawy z dnia z dnia 15 kwietnia 2011r. o działalności leczniczej (Dz. U. 2016.1638 – j.t. ze zm.), w ustawie z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2017.1221 – j.t. ze zm.) oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 3 grudnia 2013r. w sprawie wystawiania faktur (Dz. U. 2013.1485).

W świetle sprawozdania Dyrektora NFZ (...) Oddziału Wojewódzkiego procedury medyczne i badania diagnostyczne zastosowane przez powoda w stosunku do pozwanej kwalifikują do rozliczenia grupy usług medycznych jako małe zabiegi dolnej części układu rozrodczego, a ich wartość wynosi 468,00zł, przy uwzględnieniu treści art. 44 ustawy z dnia z dnia 15 kwietnia 2011r. o działalności leczniczej (Dz. U. 2016.1638 – j.t. ze zm.) i w dochodzonej przez powoda wysokości, przy uwzględnieniu art. 45 ust. 1 w/w ustawy.

W tych warunkach obowiązkiem pozwanej było wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jej twierdzeń o faktach (art. 232 kpc i art. 6kc). Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc., art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel w B. z dnia 28sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

Pomimo, iż pozwana jest reprezentowana w postępowaniu przez profesjonalnego pełnomocnika i została zobowiązana przez Sąd do złożenia stosownego pisma procesowego postanowieniem z dnia 17 maja 2017r., które zostało doręczone temu pełnomocnikowi w dniu 22 maja 2017r. z 14 dniowym terminem wykonania, zaniechała ona dostarczenia informacji, które mogłyby zrewidować stanowisko powoda, w szczególności w żaden sposób nie wykazała, że w dacie udzielania jej pomocy medycznej była osobą ubezpieczoną, bądź dysponowała decyzją właściwego wójta w trybie art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. 2016.1793 – j.t. ze zm.), że zdiagnozowane u niej schorzenie miało charakter nagły, tym bardziej, iż zostało ono stwierdzone już w dniu 2 marca 2016r., w której to dacie wystawiono dla pozwanej skierowanie do szpitala, czy też że zagrażało bezpośrednio jej życiu lub zdrowiu, bądź powód zastosował niewłaściwe procedury medyczne bądź nierzetelną ich wycenę.

O roszczeniu ubocznym orzeczono w oparciu o treść art. 481 § 1 i 2 - 2 ⁴ kc.

O kosztach procesu obciążając nimi w całości pozwaną orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w z art. 98 § 1 i 3 kpc i w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ((Dz. U. 2016.623 – j.t. ze zm.).