Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 sierpnia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Jolanta Węs

Protokolant – starszy sekretarz sąd. Alicja Machnio

po rozpoznaniu w dniu 3 sierpnia 2017 roku w Lublinie

sprawy G. M.

z udziałem zainteresowanej T. M.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o ustalenie istnienia ubezpieczenia społecznego rolników i o dofinansowanie składek na ubezpieczenia społeczne rolników

na skutek odwołania G. M.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 20 lutego 2017 roku znak (...)

i z dnia 20 lutego 2017 roku znak (...)

I zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 20 lutego 2017 roku znak (...)i ustala, iż ubezpieczenie społeczne rolników w zakresie ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego oraz ubezpieczenia emerytalno-rentowego dla T. M. nie ustało w okresie od 12 października 2016 roku do 27 października 2016 roku;

II oddala odwołanie od decyzji z dnia 20 lutego 2017 roku znak(...)

Sygn. akt VIII U 845/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 lutego 2017 roku, znak (...) Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stwierdził ustanie w okresie od 12 października 2016 roku do 27 października 2016 roku ubezpieczenia społecznego rolników w zakresie ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego oraz ubezpieczenia emerytalno – rentowego dla T. M. – domownika rolnika G. M.. W uzasadnieniu powyższej decyzji organ rentowy podniósł, iż T. M., obywatelstwa ukraińskiego, posiadała zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie karty pobytu czasowego, ważnej do dnia 11 października 2016 roku, zaś kolejna decyzja Wojewody L. stwierdzała zezwolenie na pobyt czasowy dopiero od dnia 28 października 2016 roku (decyzja k. 43 akt KRUS).

Kolejną decyzją z dnia 20 lutego 2017 roku, znak (...) Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stwierdził na podstawie art. 16 a ust. 1 i 2, w związku z art. 36 ust. 1 oraz art. 39 ust. 4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2016 r., poz. 277 z późn. zm.) finansowanie składki na ubezpieczenie emerytalno – rentowe z dotacji budżetu za T. M. od dnia 17 lutego 2017 roku do 29 lipca 2019 roku w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem M. M. (2). W uzasadnieniu tej decyzji organ rentowy podniósł, iż T. M. spełniła warunki do finansowania w/w składki od dnia 17 lutego 2017 roku, tj. od daty złożenia wniosku (decyzja k. 57 akt KRUS).

W odwołaniu od tych decyzji G. M. zakwestionowała ustanie ubezpieczenia T. M. w okresie od 12 października 2016 roku do 27 października 2016 roku oraz wniosła o stwierdzenie finansowania składki na ubezpieczenie emerytalno – rentowe z dotacji budżetu państwa za T. M. już od dnia 12 października 2016 roku. Podniosła, iż T. M. od 10 lipca 2015 roku nieprzerwanie przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zaś pomimo złożonego z trzymiesięcznym wyprzedzeniem wniosku o przedłużenie karty pobytu, decyzja Wojewody L. w tym przedmiocie została wydana z opóźnieniem (odwołanie k. 2 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wniósł o oddalenie odwołania, podnosząc argumentację analogiczną jak w uzasadnieniach zaskarżonych decyzji (odpowiedź na odwołanie k. 4-4v a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

G. M. prowadzi gospodarstwo rolne i podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników od dnia 6 lipca 2011 roku – na podstawie decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 7 maja 2012 roku (k. 17 akt KRUS).

W dniu 23 listopada 2015 roku G. M. zgłosiła do ubezpieczenia społecznego rolników swoją synową T. M., obywatelstwa ukraińskiego, pracującą stale w jej gospodarstwie rolnym od dnia 20 listopada 2015 roku i posiadającą kartę pobytu czasowego na okres od dnia 13 października 2015 roku do dnia 11 października 2016 roku (k. 20 -23 akt KRUS).

Decyzją z dnia 7 grudnia 2015 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stwierdził podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników przez T. M. jako domownika od dnia 20 listopada 2015 roku (k. 27 akt KRUS).

Decyzją z dnia 20 kwietnia 2016 roku Prezes KRUS stwierdził finansowanie składki na ubezpieczenie emerytalno – rentowe z dotacji budżetu państwa za T. M. od dnia 24 marca 2016 roku do dnia 11 października 2016 roku w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem M. M. (2) (k. 36 akt KRUS).

W dniu 29 sierpnia 2016 roku T. M. złożyła w Urzędzie Miejskim w C. wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy na dalszy okres. Decyzja z dnia 28 października 2016 roku Wojewoda L. po rozpatrzeniu wniosku złożonego w dniu 29 sierpnia 2016 roku orzekł o udzieleniu T. M. zezwolenia na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej od dnia 28 października 2016 roku do dnia 27 października 2019 roku. W okresie od 12 października 2016 roku do 27 października 2016 roku T. M. przebywała w domu swojej teściowej G. M. i pracowała w jej gospodarstwie rolnym (zeznania wnioskodawczyni G. M. k. 11-11v, 12-12v a.s.) i zainteresowanej T. M. k. 11v-12 a.s., decyzja Wojewody L. z dnia 28 października 2016 roku – k. 46-47 akt KRUS).

W dniu 17 lutego 2017 roku G. M. złożyła do organu rentowego wniosek o zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego rolników domownika T. M. (k. 39 akt KRUS) oraz wniosek o finansowanie z dotacji budżetu państwa składki na ubezpieczenie emerytalno – rentowe w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem przez T. M. w okresie od 17 lutego 2017 roku do 29 lutego 2019 roku (k. 44 akt KRUS). Do wniosków załączyła odpis decyzji Wojewody L. z dnia 28 października 2016 roku o udzieleniu T. M. zezwolenia na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej od 28 października 2016 roku do 27 października 2019 roku (k. 46-47 akt KRUS).

W tych okolicznościach Prezes KRUS wydał dwie zaskarżone w niniejszym postępowaniu decyzje.

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach KRUS, których prawdziwość i wiarygodność nie była przez strony kwestionowana i nie budziła wątpliwości Sądu. Ponadto podstawą ustalenia stanu faktycznego były zeznania wnioskodawczyni G. M. (k. 11-11v, 12-12v a.s.) i zainteresowanej T. M. (k.11v-12 a.s.), które Sąd obdarzył wiarą w zasadniczej części, odmawiając im wiary jedynie w tej części, w której zeznały one, iż wniosek o finansowanie z dotacji budżetu państwa składki na ubezpieczenie emerytalno – rentowe dla T. M. wnioskodawczyni złożyła w KRUS w styczniu 2017 roku, gdyż nie znajduje to żadnego potwierdzenia w materiale dowodowym zebranym w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie G. M. zasadne jest jedynie w części odnoszącej się do decyzji z dnia 20 lutego 2017 roku o znaku (...) i jedynie w tym zakresie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2016 r., poz. 277), ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu podlega z mocy ustawy m.in.:

1) rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny;

2) domownik rolnika, o którym mowa w pkt 1.

Na podstawie art. 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu podlega z mocy ustawy:

1) rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny,

2) domownik rolnika, o którym mowa w pkt 1

- jeżeli ten rolnik lub domownik nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo nie ma ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych (ust. 1).

Przepis art. 6 pkt 1 i 2 ww. ustawy definiuje pojęcie „rolnika” i „domownika”. I tak, ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) rolniku – rozumie się przez to pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także osobę, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesienia;

2) domowniku – rozumie się przez to osobę bliską rolnikowi, która:

a) ukończyła 16 lat,

b) pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie,

c) stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy ubezpieczenie społeczne rolników obejmuje, na zasadach określonych w ustawie, rolników i pracujących z nimi domowników, którzy przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy, zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zgody na pobyt ze względów humanitarnych, zgody na pobyt tolerowany lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.

Zgodnie z art. 98 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 roku o cudzoziemcach (Dz.U. z 2016 r. poz. 1990) zezwolenia na pobyt czasowy cudzoziemcowi udziela się albo - w przypadkach, o których mowa w art. 160, art. 181 i art. 187 - można udzielić na jego wniosek, jeżeli spełnia wymogi określone ze względu na deklarowany cel pobytu, a okoliczności, które są podstawą ubiegania się o to zezwolenie, uzasadniają jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące. Zezwolenia na pobyt czasowy udziela się na okres niezbędny do realizacji celu pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nie dłuższy jednak niż 3 lata.

W myśl art. 105 ust. 1 tej ustawy, cudzoziemiec składa wniosek o udzielenie mu zezwolenia na pobyt czasowy osobiście, nie później niż w ostatnim dniu jego legalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 108 ust. 1 stanowi natomiast, że jeżeli termin na złożenie wniosku o udzielenie cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy został zachowany i wniosek nie zawiera braków formalnych lub braki formalne zostały uzupełnione w terminie, to wojewoda umieszcza w dokumencie podróży cudzoziemca odcisk stempla potwierdzającego złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, a pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się za legalny od dnia złożenia wniosku do dnia, w którym decyzja w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy stanie się ostateczna.

T. M., posiadająca zezwolenie na pobyt czasowy na terenie RP do dnia 11 października 2016 roku, złożyła wniosek o udzielenie zezwolenia na dalszy pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 29 sierpnia 2016 roku, zatem w świetle w/w przepisu nie utraciła w okresie od 12 października 2016 roku do 27 października 2016 roku legitymacji do zgodnego z prawem przebywania na terytorium Polski. Umieszczenie przez Wojewodę L. w paszporcie T. M. stempla potwierdzającego złożenie wniosku o ponowne udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy stanowi zatem przesłankę do uznania ciągłości legalnego przebywania zainteresowanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego, w szczególności z obdarzonych wiarą przez Sąd w tej części zeznań wnioskodawczyni i zainteresowanej wynika jednoznacznie, że T. M. w okresie od 12 października 2016 roku do 27 października 2016 roku stale przebywała i pracowała w gospodarstwie rolnika G. M., opiekując się jednocześnie dzieckiem. A związku z tym, iż jej pobyt w tym okresie był legalny, nie zachodzą przesłanki wskazane w art. 3a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, które uzasadniałyby wyłączenie T. M. jako domownika rolnika z ubezpieczenia społecznego rolników w okresie od 12 października 2016 roku do 27 października 2016 roku.

Oddalenie odwołania w zakresie decyzji Prezesa KRUS z dnia 20 lutego 2017 roku, znak (...)wynika natomiast wprost z przepisu art. 16a cytowanej wyżej ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników, który w ustępie 1 stanowi, że za rolnika lub domownika podlegającego ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy albo na wniosek, w związku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem, trwającej przez okres do 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 5. roku życia, a w przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki tej osoby, przez okres do 6 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia, składka na to ubezpieczenie jest finansowana z dotacji budżetu państwa do funduszu emerytalno-rentowego przeznaczonej na te składki, pod warunkiem że ten rolnik lub domownik nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu. Natomiast ust. 2 stanowi, że składka na ubezpieczenie emerytalno-rentowe za osoby, o których mowa w ust. 1, jest finansowana z dotacji budżetu państwa do funduszu emerytalno-rentowego od dnia zgłoszenia przez rolnika opłacającego składki za te osoby wniosku wraz z oświadczeniem o sprawowaniu przez te osoby osobistej opieki nad dzieckiem.

W niniejszej sprawie wnioskodawczyni złożyła wniosek wraz z oświadczeniem w dniu 17 lutego 2017 roku. Poprzednia decyzja organu rentowego, na podstawie której finansowana była składka T. M. na ubezpieczenie emerytalno – rentowe, opiewała na okres od 24 marca 2016 roku do 11 października 2016 roku (k. 36 akt KRUS). Wnioskodawczyni zwróciła się do organu rentowego z ponownym wnioskiem o takie finansowanie składki dopiero w dniu 17 lutego 2017 roku, co w świetle wskazanego wyżej przepisu uniemożliwia przyznanie prawa do takiego finansowania składki w okresie od 12 października 2016 roku do 16 lutego 2017 roku.

Mając powyższe na uwadze, w oparciu o powołane wyżej przepisy oraz na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 i § 2 k.p.c. orzeczono jak w sentencji wyroku.