Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Arkadiusz Łata (spr.)

Sędziowie SSR del. Agnieszka Woźniak

SSO Grażyna Tokarczyk

Protokolant Kamil Koczur

przy udziale Beaty Pańczyk – Wujec Prokuratora Prokuratury Rejonowej G. w G.

po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2017 r.

sprawy skazanego K. D. ur. (...) w G.

syna K. i B.

o wydanie wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego i obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 2 grudnia 2016 r. sygnatura akt III K 774/16

na mocy art. 437 kpk, art. 438 kpk i art. 624 § 1 kpk

1)  zmienia punkt 1 zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie za podstawę prawną rozstrzygnięcia art. 569 § 1 kpk w zw. z art. 85 kk i art. 86 § 1 kk;

2)  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3)  zwalnia skazanego od ponoszenia wydatków postępowania odwoławczego obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 196/17

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy stwierdził, co następuje.

Z wywiedzionych apelacji trafna okazała się ta, która pochodziła od oskarżyciela publicznego. Na akceptację nie zasługiwała apelacja obrońcy.

Sąd I instancji starannie i prawidłowo przeprowadził postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego. Nade wszystko zasadnie przyjął, iż w rozpatrywanym przypadku znajdują zastosowanie przepisy Rozdziału IX ustawy karnej w brzmieniu obowiązującym przed datą 1 lipca 2015 r., z którym to dniem weszły w życie fundamentalne zmiany ustawodawcze wprowadzone między innymi na mocy ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 396). Żaden z podlegających badaniu wyroków „cząstkowych” nie zapadł bowiem, ani też nie uprawomocnił się w przedziale czasowym przypadającym od momentu początku obowiązywania wspomnianej wyżej nowelizacji. W tego rodzaju sytuacji – stosownie do uregulowania przepisu art. 19 ust. 1 ustawy z 20 lutego 2015 r. – stosują się wyłącznie normy dotychczasowe.

Sąd orzekający niekonsekwentnie do powyższego powołał w podstawie prawnej rozstrzygnięcia w pkt. 1 dyspozycji zaskarżonego wyroku – art. 85 § 1 kk – tj. w wersji wprowadzonej z dniem 1 lipca 2015 r. Wcześniej bowiem nie był on podzielony na żadne jednostki redakcyjne, na co słusznie zwraca uwagę prokurator. Prawidłowe ujęcie wskazanego przepisu winno było obejmować jedynie art. 85 kk.

Punkt 1 przedmiotowego orzeczenia należało tym samym zmodyfikować poprzez przyjęcie za podstawę prawną art. 569 § 1 kpk w zw. z art. 85 kk i art. 86 § 1 kk.

Sąd jurysdykcyjny trafnie natomiast ustalił, iż w rozpatrywanym przypadku podstawowa przesłanka kodeksowa z art. 85 kk, by poszczególne przestępstwa, jakich dotyczyły prawomocne już skazania były popełnione zanim zapadł pierwszy (choćby nieprawomocny) wyrok, co do któregokolwiek z nich oraz, aby za czyny te wymierzone zostały jednostkowe kary tego samego rodzaju – zrealizowana została wyłącznie w odniesieniu do występków wskazanych wyrokami opisanymi w punktach: II i III części wstępnej wyroku łącznego. Mianowicie wyrokami Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 20 listopada 2001 r. – sygn. akt III K 1528/01 oraz z dnia 10 września 2004 r. – sygn. akt III K 857/02.

Wszystkie trzy objęte powyższymi skazaniami przestępstwa dokonane zostały przed dniem 20 listopada 2004 r., kiedy to wydany był pierwszy – w odniesieniu do nich – chronologicznie wyrok. Tylko zatem wspomniane trzy czyny tworzyły zbieg realny w rozumieniu uregulowania art. 85 kk – w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca
2015 r.

Poza wskazanym zbiegiem znajdowały się natomiast przestępstwa, których dotyczyły wyroki omówione w punktach: I, IV i V części wstępnej wyroku łącznego. Na marginesie tylko wypadało zauważyć, że samodzielny i odrębny zbieg obejmował dwa występki, za jakie K. D. skazany został prawomocnie wyrokiem z pkt. I części wstępnej kontrolowanego wyroku łącznego (tj. wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 19 kwietnia 1996 r. - sygn. akt II K 1413/95). Jednakże już w tymże wyroku wymierzono skazanemu karę łączną.

Czyny, w stosunku do których wydane były wyroki z punktów: IV i V części wstępnej K. D. popełnił po dacie 20 listopada 2001 r. Układ czasu ich dokonania, a także dat zapadnięcia obu tych orzeczeń wykluczał zarazem wszelką możliwość uznania, by przestępstwa te pozostawały we wzajemnym zbiegu realnym.

Sąd Rejonowy prawidłowo również określił granice, w jakiej mogła zostać wymierzona łączna kara pozbawienia wolności w ramach przyjętego zbiegu przestępstw. Najsurowsza spośród podlegających łączeniu „jednostkowych” kar pozbawienia wolności wynosiła 1 rok i 6 miesięcy, zaś ich suma: 3 lata i 7 miesięcy. Zasadnie przy tym Sąd jurysdykcyjny kształtując karę łączną nie brał pod rozwagę łącznej kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej uprzednio na gruncie wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 20 listopada 2001 r. – sygn. akt III K 1528/01. Stosownie bowiem do uregulowania art. 575 § 1 kpk kara ta nie mogła stanowić podstawy do ustalania ram nowej kary łącznej. Podstawą taką mogły być jedynie kary „cząstkowe” wymierzone za poszczególne zbiegające się przestępstwa. Niezasadnie przeto obrońca zarzuca uformowanie obecnie kary łącznej w rozmiarze odpowiadającym w praktyce sumie kary łącznej orzeczonej w sprawie o sygn. akt III K 1528/01 (pkt. II) i kary cząstkowej, na jaką K. D. skazany został w sprawie o sygn. akt III K 857/02 (pkt. III).

Zastrzeżeń Sądu odwoławczego nie budziła wysokość zastosowanej aktualnie kary łącznej. Sąd merytoryczny trafnie powołał dyrektywy orzeczenia tejże kary, a to w postaci stopnia przedmiotowych i podmiotowych związków pomiędzy zbiegającymi się czynami oraz czynnika prewencyjnego oddziaływania kary łącznej. Dopuszczenie się przez karanego w sumie pięć razy K. D. trzech przestępstw, w tym dwóch skierowanych przeciwko mieniu, a popełnionych w warunkach z art. 64 § 1 kk przemawiało zdecydowanie za przyjęciem negatywnej względem skazanego prognozy kryminologiczno – społecznej, a tym samym za wymierzeniem mu kary łącznej w rozmiarze wyższym, aniżeli wynikałoby to z zasady pełnej absorpcji.

Ocena sylwetki skazanego, jego dotychczasowego sposobu życia, w tym zwłaszcza jego niepoprawności wyrażającej się kolejnymi skazaniami, a zatem braku realizacji celów resocjalizacyjnych przez wcześniej orzekane począwszy od roku 1996 bezwzględne kary typu izolacyjnego – prowadziła do wniosku, iż zastosowana łączna kara 2 lat i 7-iu miesięcy pozbawienia wolności (ukształtowana wedle zasady asperacji) za rażąco i niewspółmiernie surową uchodzić nie może. Na uwzględnienie nie zasługiwał przeto wniosek obrońcy o wymierzenie kary łącznej na warunkach pełnej absorpcji. Poczynione w postępowaniu rozpoznawczym ustalenia wskazywały jednoznacznie, że właśnie ze względów prognostycznych oraz prewencyjnych tego rodzaju kara łączna stanowiłaby dla skazanego nieuzasadnioną niczym nagrodę, gdy tymczasem instytucja ta nie została pomyślana jako swoista premia dla sprawcy popełniającego większą liczbę przestępstw. W przeciwnym wypadku jej rola byłaby wręcz demoralizująca i utwierdzająca przekonanie o opłacalności takiego procederu.

Okoliczności powoływane w apelacji – aktualna postawa skazanego, zerwanie ze środowiskiem przestępczym, krytycyzm w stosunku do popełnionych uprzednio przestępstw to argumentacja zbyt nikła w porównaniu do faktów podniesionych uprzednio.

Na podobne konstatacje wskazuje też przeprowadzona przez Sąd merytoryczny analiza zakresu związków przedmiotowo – podmiotowych zachodzących pomiędzy czynami pozostającymi w realnym zbiegu. Dwa spośród trzech objętych zbiegiem przestępstw godziły, co prawda w cudze mienie ruchome, jednakże zupełnie odmiennie wyglądała ich prawna kwalifikacja, a co za tym idzie sposób i okoliczności dokonania. Inne były również osoby pokrzywdzone. Odmiennie też kształtowała się sfera podmiotowa w zakresie pobudek i motywów kierujących sprawcą, wreszcie celu jego przestępczego działania. Kompletnie natomiast od występków tych odstawał czyn realizujący znamiona z art. 209 § 1 kk w żadnej mierze niepodobny do któregokolwiek z poprzednich przestępstw i pozbawiony de facto więzi przedmiotowo – podmiotowych z tymi występkami.

Podsumowując, o bliskości przedmiotowej i podmiotowej na gruncie rozpatrywanego zbiegu w szerszym zakresie mowy zatem nie było.

Mając to wszystko na uwadze i uznając zaskarżony wyrok łączny w pozostałej – niezmienionej części za prawidłowy Sąd odwoławczy utrzymał w tym fragmencie w mocy.

O wydatkach postępowania odwoławczego orzeczono jak w pkt. 3 wyroku niniejszego.