Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 lipca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił ubezpieczonej D. W. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową.

Decyzja została wydana na podstawie ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jednolity Dz.U. z 2009 roku, nr 167 poz.1322) oraz na podstawie art.116 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i renetach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2015 roku, poz.748).

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż do wniosku o ustalenie niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową ubezpieczona nie przedłożyła prawomocnej decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej wydanej przez Państwowego Inspektora Sanitarnego.

W odwołaniu od powyższej decyzji D. W. wniosła o jej zmianę i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową.

Podała, że była zatrudniona w warunkach narażenia zawodowego wywołującego chorobę zawodową. Niepodważalnym dowodem w związku występowaniem choroby zawodowej jest zmiana stanowiska pracy i skierowanie na konsultację medyczną do Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w Ł., po powrocie ze zwolnienia lekarskiego spowodowanego zespołem cieśni nadgarstków. Na nowym stanowisku również występowały narażenia zawodowe.

Wskazała, iż od maja 2012 roku jest na rencie z tytułu niezdolności do pracy a wydane orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu potwierdza tę niezdolność.

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona D. W. urodziła się w dniu (...). Ma wykształcenie średnie, ukończyła studium elektroniczne. Wykonywała prace biurowe przy komputerze w okresie od 1995 do 2003 roku, w latach 2003-2005 bez komputera, od 2005 do 2009 roku pracowała jako brygadzistka w zakładzie pracy chronionej.

W dniu 17 czerwca 2015 roku ubezpieczona złożyła wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku chorobą zawodową.

(wniosek – k.2-3 akt ZUS, IV plik)

Orzeczeniem z dnia 27 lipca 2009 roku Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Ł. rozpoznał u ubezpieczonej spondylozę szyjną i lędźwiową z wielopoziomową dyskopatią oraz podejrzenie obustronnego zespołu cieśni nadgarstka.

(orzeczenie – k.12)

Orzeczeniem z dnia 8 grudnia 2011 roku Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego stwierdził brak podstaw do rozpoznania u ubezpieczonej choroby zawodowej.

(orzeczenie – k.44)

Decyzją z dnia 21 maja 2012 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ł. nie stwierdził u ubezpieczonej choroby zawodowej. Po rozpoznaniu odwołania od tej decyzji, decyzją z dnia 17 lipca 2012 roku Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Ł. postanowił zaskarżoną decyzję utrzymać w mocy.

(decyzja – k.9-12 akt ZUS, IV plik)

Wyrokiem z dnia 28 stycznia 2013 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Ł. oddalił skargę ubezpieczonej na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Ł.

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 14 grudnia 2014 roku w sprawie II OSK 1323/13 oddalił skargę kasacyjną ubezpieczonej.

(odpis wyroku – k.27 akt ZUS, IV plik)

Ubezpieczona ma przyznane prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 11 maja 2012 roku do dnia 31 grudnia 2017 roku.

(decyzje – k.53, k.74, k.76 akt ZUS, III plik)

Ubezpieczona ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności z powodu chorób o symbolu 10-N, 05-R, 03-L, do dnia 31 stycznia 2018 roku.

(orzeczenie – k.106)

Ubezpieczona w 2010 roku miała operację zespołu cieśni nadgarstka prawego, a w 2012 roku artroskopię barku prawego.

U ubezpieczonej rozpoznano wielopoziomowe, dyskopatyczne zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, bez upośledzenia funkcji, z zespołem bólowym, stan po leczeniu operacyjnym uszkodzenia pierścienia rotatorów stawu barkowego prawego, zespół cieśni nadgarstka lewego – bez upośledzenia funkcji nadgarstka, stan po operacji zespołu cieśni nadgarstka prawego ze śladowym upośledzenie funkcji nadgarstka, objawy zespołu cieśni nadgarstka lewego, ograniczające sprawność ruchową.

(opinia biegłego ortopedy – k.71-74, opinia biegłego neurologa – k.77-78, opinia biegłego z zakresu medycyny pracy – k.144-155)

Ubezpieczona przebyła udar krwotoczny mózgu, którego przyczyną jest stwierdzone w badaniu KT głowy z dnia 13 lutego 2013 roku ognisko hypodensyjne na pograniczu torebki wewnętrznej i prawego jądra soczewkowatego, obecnie bez objawów istotnego ograniczenia sprawności ruchowej.

(opinia biegłego neurologa – k.77-78)

Z powodu schorzeń neurologicznych ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy, do 31 grudnia 2017 roku.

(opinia biegłego neurologa – k.77-78, opinia biegłego z zakresu medycyny pracy – k.144-155)

Niezdolność ubezpieczonej do pracy nie pozostaje w związku z warunkami pracy.

Praca przy komputerze może, ale nie musi mieć wpływu na występowanie choroby zawodowej w postaci zespołu cieśni nadgarstka. Czynności zawodowe wykonywane przez ubezpieczoną w nieznacznym stopniu miały charakter monotypowy, szybko wysoko-powtarzalnych czynności w stosunkowo krótkim czasie na zmianę roboczą, by być przyczyną zespołu cieśni nadgarstka pochodzenia zawodowego. Na występowanie choroby zawodowej w takim wypadku ma wpływ wiele czynników w tym warunki anatomiczne, sposób ułożenia ręki, profilaktyka, stosowane pomocne, ergonomia stanowiska pracy.

Wykonywane przez ubezpieczoną czynności zawodowe obciążały barki w nieznacznym stopniu.

(opinia biegłego z zakresu medycyny pracy – k.144-155, k.181-186)

Schorzenia ortopedyczne występujące u ubezpieczonej nie powodują upośledzenia funkcji narządu ruchu w stopniu powodującym niezdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Schorzenia te mogą powodować okresowo nasilenie dolegliwości i upośledzenie funkcji narządu ruchu, które mogą być leczone w ramach zwolnień lekarskich.

(opinia biegłego ortopedy – k.170-171, k.232-233)

Obecnie ubezpieczona jest niezdolna do pracy głównie z powodu ograniczenia czynności barku lewego, w mniejszym stopniu prawego po zabiegu operacyjnym, przy współistniejącym nieznacznym zespole cieśni obu nadgarstków.

(opinia biegłego z zakresu medycyny pracy – 181-186)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z ww. dokumentów, których autentyczności strony nie kwestionowały.

Celem ustalenia czy ubezpieczona jest częściowo bądź całkowicie niezdolna do pracy w związku z chorobą zawodową Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych neurologa, ortopedy i z zakresu medycyny pracy.

Sąd w pełni uznał wartość dowodową opinii złożonych w sprawie oraz podzielił wnioski wypływające z ich treści. Opinie te są kompletne, zostały sporządzone w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej oraz wyniki własnych badań ubezpieczonej.

Biegli dokonali diagnozy schorzeń ubezpieczonej, ocenili ich wpływ na sprawność organizmu i zdolność do wykonywania pracy, odnosząc swoją ocenę do kwalifikacji zawodowych ubezpieczonej oraz do choroby zawodowej. Biegli w pisemnych opiniach uzupełniających ustosunkowali się do zarzutów ubezpieczonej.

Z opinii uzupełniającej biegłego neurologa wynika, iż na zarzuty ubezpieczonej powinien odpowiedzieć biegły z zakresu medycyny pracy, bowiem ocena schorzeń ubezpieczonej pod kątem niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową należy do jego kompetencji. Również biegły z zakresu ortopedii w opinii uzupełniającej wskazał, iż ocena specyfiki pracy ubezpieczonej i związku tej pracy z jej schorzeniami należy do oceny biegłego z zakresu medycyny pracy.

Dodatkowo biegły ortopeda podał, iż do uszkodzenia pierścienia rotatorów dochodzi w wyniku urazu lub zmian degeneracyjnych w przebiegu zmian zwyrodnieniowych oraz iż schorzenie to nie ma związku z czynnościami zawodowymi ubezpieczonej.

Biegły z zakresu medycyny pracy odniósł się do wszystkich zarzutów formułowanych przez ubezpieczoną w piśmie procesowym z dnia 10 października 2016 roku, udzielając szczegółowej odpowiedzi na 30 sformułowanych przez ubezpieczoną pytań.

Odnosząc się do kolejnych zarzutów do opinii (wskazanych w przez pełnomocnika ubezpieczonej w piśmie z dnia 6 marca 2017 roku biegły wskazał, iż udzielił odpowiedzi na podobne pytania (ale inaczej sformułowane) w opinii uzupełniającej z dnia 9 grudnia 2016 roku. Biegły podtrzymał złożoną w sprawie opinię.

W ocenie Sądu po złożeniu przez biegłych opinii uzupełniających nie istniała potrzeba konieczności wydania kolejnej opinii uzupełniającej na rozprawie. Opinie i opinie uzupełniające są rzetelne, nie zawierają braków i wyjaśniają wątpliwości ubezpieczonej. Okoliczność, iż opinie te nie są zgodne ze stanowiskiem ubezpieczonej nie może być podstawą do dopuszczenia dowodu z kolejnej opinii tego samego biegłego lub z opinii innych biegłych tej samej specjalności. Z tych względów Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z ustnej, uzupełniającej opinii biegłych ortopedy, neurologa i psychiatry.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne.

Na wstępie należy wskazać, iż zakres rozpoznania i orzeczenia w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyznaczony jest przedmiotem zaskarżonej decyzji organu rentowego. Odwoławczy charakter postępowania przejawia się przede wszystkim w tym, że jego przedmiotem jest ocena zgodności z prawem – w aspekcie materialnym i formalnym decyzji wydanej przez organ rentowy na wniosek lub z urzędu. Jest to postępowanie kontrolne, co oznacza, że badanie legalności decyzji i orzekanie o niej jest możliwe przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili wydania decyzji. Późniejsza zmiana stanu faktycznego nie może stanowić podstawy do uznania decyzji za wadliwą i w konsekwencji tego, jej zmiany.

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił ubezpieczonej D. W. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową.

Poza sporem pozostaje okoliczność, iż ubezpieczona ma przyznane prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, do dnia 31 grudnia 2017 roku.

Zgodnie z treścią art.6 ust.6 ustawy z dnia 30 października 2002 roku ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jednolity Dz.U. z 2015 roku, poz.1242 ze zm.) z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługuje m.in. renta z tytułu niezdolności do pracy, dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. W myśl art.17 ust.1 i 2 cytowanej ustawy przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (…) do ustalenia wysokości tych świadczeń oraz ich wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy. Świadczenia, o których mowa w ust.1, przysługują niezależnie od długości okresu ubezpieczenia wypadkowego oraz bez względu na datę powstania niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.

Stosownie do treści art.4 ww. ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych za chorobę zawodową uważa się chorobę określoną w art.235 ¹ k.p. Za chorobę zawodową, zgodnie z treścią art.235 ¹ k.p. uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych „narażeniem zawodowym”. Do stwierdzenia choroby zawodowej przez właściwego państwowego inspektora sanitarnego muszą być spełnione łącznie, jak to wynika z treści art.235 ¹ k.p. i art.235 ² k.p., §5 ust.2 i ust.3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2009 roku w sprawie chorób zawodowych (tekst jednolity Dz.U. z 2013 roku, poz.1367) trzy warunki: choroba musi być rozpoznana przez upoważnioną do tego placówkę służby zdrowia i znajdować się w wykazie chorób zawodowych, choroba ta musi być wywołana czynnikami szkodliwymi znajdującymi się w środowisku pracy albo sposobem wykonywania pracy, wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych musi nastąpić w okresie ustalonym w załączniku do ww. rozporządzenia (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 17 marca 2016 roku, (...) SA/Wa (...), Lex nr 2043977).

Przepis art.237§1 pkt 3-6 k.p. upoważnił Radę Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia wykazu chorób zawodowych, okresu, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym, sposobu i trybu postępowania dotyczącego zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w sprawie rozpoznawania chorób zawodowych - uwzględniając aktualną wiedzę w zakresie patogenezy i epidemiologii chorób powodowanych przez czynniki szkodliwe dla człowieka występujące w środowisku pracy oraz kierując się koniecznością zapobiegania występowaniu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Wydane w ramach tego upoważnienia ww. rozporządzenie w sprawie chorób zawodowych w §5 określa jednostki właściwe do rozpoznania chorób zawodowych wyróżniając jednostki orzecznicze pierwszego i drugiego stopnia. Wydają one orzeczenia lekarskie w sprawie choroby zawodowej. Decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej albo decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej wydaje na podstawie materiału dowodowego, a w szczególności danych zawartych w orzeczeniu lekarskim oraz formularzu oceny narażenia zawodowego pracownika lub byłego pracownika państwowy powiatowy inspektor sanitarny (§8 rozporządzenia). Od decyzji wydanej przez właściwego inspektora sanitarnego przysługuje odwołanie do właściwego państwowego inspektora sanitarnego wyższego stopnia, który jest wskazany w art.12 ust.2 ustawy z dnia 14 marca 1985 roku o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r. poz.1261), a od decyzji Państwowego Inspektora Sanitarnego wyższego stopnia - skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (art.37 ustawy w zw. z art.16 k.p.a.).

Należy również wskazać, iż obowiązujące przepisy pozwalają na przyjęcie, że Sąd nie jest związany decyzją Państwowego Inspektora Sanitarnego, a decyzja ta nie stanowi prejudykatu dla sądu powszechnego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2008 roku, I PK 295/07, Lex nr 528573, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 17 stycznia 2013 roku, III AUa 957/12, Lex nr 1280941 oraz uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 1994 roku II PZP 4/94, Lex 9392). W powołanej uchwale wskazano, że stwierdzenie lub brak choroby zawodowej stanowi tylko jedną z okoliczności spornych, którą sąd z mocy przepisów kodeksu postępowania cywilnego (art.476§2 k.p.c.) ocenia samodzielnie, z reguły poprzez dopuszczenie dowodu z opinii biegłych lekarzy sądowych.

Przepis §4 ust.3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty świadczeń (Dz.U. nr 237, poz.1412) stanowi, że do wniosku o świadczenie powinny być dołączone - w zależności od rodzaju żądanych świadczeń - odpowiednie dokumenty lub oświadczenia stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia. W przypadku ustalania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową, lekarz orzecznik lub komisja lekarska ustala również niezdolność do pracy oraz jej związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową (art.16 ust.1 ww. ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych), przy czym stosownie do treści §5 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 14 grudnia 2004 roku w sprawie orzekania o niezdolności do pracy (Dz.U. nr 273, poz. 2711) lekarz orzecznik przy orzekaniu jest związany decyzją organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie stwierdzenia choroby zawodowej. Odnosząc się zatem do treści przywołanych regulacji prawnych zauważyć należy, że nie wymieniają one wprost decyzji inspektora sanitarnego jako dowodu, który należy dołączyć do wniosku o rentę z tytułu choroby zawodowej. Fakt występowania (funkcjonowania) dokumentu w postaci decyzji inspektora sanitarnego, w postępowaniu orzeczniczym, znajduje potwierdzenie w cytowanej wyżej regulacji §5 punkt 1 rozporządzenia w sprawie orzekania o niezdolności do pracy. Stanowi on o związaniu lekarza orzecznika decyzją organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie stwierdzenia choroby zawodowej. Brak jest natomiast wyraźnej regulacji odnośnie związania lekarza orzecznika negatywną decyzją inspektora sanitarnego.

Ubezpieczona nie ma stwierdzonej choroby zawodowej i decyzja w tym zakresie jest prawomocna, bowiem Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 14 grudnia 2014 roku w sprawie II OSK 1323/13 oddalił skargę kasacyjną ubezpieczonej od decyzji Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Ł., który utrzymał w mocy orzeczenie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Ł. o odmowie stwierdzenia choroby zawodowej.

Celem niniejszego postępowania było ustalenie czy ubezpieczona cierpi na chorobę ujętą w wykazie chorób zawodowych, o którym mowa w art.235 ¹ k.p. oraz - w dalszej kolejności, czy schorzenie to powoduje częściową lub całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2017 roku, poz.1383).

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż u ubezpieczonej rozpoznano wielopoziomowe, dyskopatyczne zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, bez upośledzenia funkcji, z zespołem bólowym, stan po leczeniu operacyjnym uszkodzenia pierścienia rotatorów stawu barkowego prawego, zespół cieśni nadgarstka lewego – bez upośledzenia funkcji nadgarstka, stan po operacji zespołu cieśni nadgarstka prawego ze śladowym upośledzenie funkcji nadgarstka, objawy zespołu cieśni nadgarstka lewego, ograniczające sprawność ruchową.

Zespół cieśni w obrębie nadgarstka jak i przewlekłe zapalenie okołostawowe barku zostały wymienione w wykazie chorób zawodowych stanowiących załącznik do ww. rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych. Zespół cieśni nadgarstka jest przewlekłą chorobą obwodowego układu nerwowego wywołaną sposobem wykonywania pracy, natomiast przewlekłe zapalenie okołostawowe barku jest przewlekłą choroby układu ruchu wywołaną sposobem wykonywania pracy.

Postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie wykazało, że stwierdzony u ubezpieczonej zespół cieśni nadgarstków pozostaje bez związku z pracą przy komputerach i nie został wywołany przez szkodliwe czynniki występujące w środowisku pracy. Z opinii biegłego z zakresu medyczny pracy jednoznacznie wynika, iż niezdolność ubezpieczonej do pracy nie pozostaje w związku z warunkami pracy ubezpieczonej. Występowanie u ubezpieczonej zespołu cieśni nadgarstka nie pozostaje w związku z narażeniem zawodowym, sposobem wykonywania pracy.

Z ustaleń Sądu w oparciu o opinię biegłego ortopedy wynika, iż stan po leczeniu operacyjnym uszkodzenia pierścienia rotatorów stawu barkowego prawego nie powoduje niezdolności do pracy.

W konsekwencji ubezpieczona nie spełniła warunków do nabycia prawa do renty z tytułu choroby zawodowej określonej w art.6 ust.1 punkt 6 ww. ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Ubezpieczona jest niezdolna do pracy, ale przyczyną tej niezdolności nie jest choroba zawodowa. Wobec powyższego decyzja odmawiająca prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową była zasadna, mimo jej błędnego uzasadnienia.

Z tych względów i podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., Sąd oddalił odwołanie.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ubezpieczonej.

4 września 2017 roku