Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Kielcach V Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2017 r. na rozprawie

sprawy z powództwa syndyka masy upadłości A. P. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...) w upadłości likwidacyjnej

przeciwko W. I.

o zapłatę

I oddala powództwo,

II zasądza od syndyka masy upadłości A. P. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...) w upadłości likwidacyjnej na rzecz pozwanego W. I. kwotę 1217zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Monika Wieczorek

Sygn. akt V GC 1328/16 upr

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 12 listopada 2015 r. Syndyk masy upadłości A. P. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) w upadłości likwidacyjnej domagał się orzeczenia nakazem zapłaty
w postępowaniu nakazowym, aby pozwany W. I. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) zapłacił na jego rzecz kwotę 8 979 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 czerwca 2015r. do dnia zapłaty oraz koszty procesu.

W uzasadnieniu wskazał, iż powódka prowadzi działalność gospodarczą w ramach której wykonuje instalacje wodno – kanalizacyjne, cieplne, gazowe i klimatyzacyjne. Powódka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej sprzedała na rzecz pozwanego towar łącznej wartości 8979 zł. Na dowód tego wystawiono fakturę VAT (...) z dnia 22.05.2015 r. Zgodnie z fakturą termin płatności został określony na 14 dni od dnia sprzedaży, tj. do 5.06.2015 r. Pozwany nie dokonał w terminie zapłaty za wykonane usługi. Pismem z dnia 23 lipca 2015 r. powódka wezwała pozwanego do dobrowolnej zapłaty kwoty objętej pozwem, jednak wezwanie pozostało bez odpowiedzi. Syndyk wskazał nadto, iż postanowieniem z dnia 3 czerwca 2015 r. Sąd Rejonowy w Kielcach, Wydział V Gospodarczy w sprawie sygn. akt V GUp 12/13 zmienił sposób prowadzenia postępowania upadłościowego z postępowania z możliwością zawarcia układu na postępowanie obejmujące likwidację majątku dłużnika A. P.. (k.2-4)

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 29 grudnia 2015 r., w sprawie V GNc 3810/15 Sad Rejonowy w Kielcach V Wydział Gospodarczy uwzględnił w całości roszczenie powódki. (k.20)

Sprzeciw od tego nakazu złożył pozwany, który zaskarżył nakaz w całości i podniósł zarzut nieistnienia roszczenia powoda. W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż nigdy nie zamawiał, ani nie odebrał od powoda towaru wskazanego na wirtualnym wydruku komputerowym faktury VAT nr (...). Podniósł, iż w pozwie nie wskazano żadnych środków dowodowych, z których wynikałoby, aby pozwany taki towar zakupił i odebrał. Żądanie pozwu opiera się tylko i wyłącznie na wirtualnym wydruku komputerowym „faktury VAT”, który nie został podpisany ani przez upadłą, ani przez syndyka. Wydruk załączony do pozwu nie został w żaden sposób zaakceptowany przez pozwanego. Pozwany podniósł nadto, iż w pozwie nie określono nawet przybliżonej daty, w jakiej transakcja miała mieć miejsce, wskazano jedynie datę 22.05.2015 r., która jest datą wystawienia wydruku komputerowego faktury. Nie załączono również żadnego dowodu odbioru towaru, które są zwyczajowo sporządzane i podpisywane w transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami. Pozwany wskazał, iż z samej treści wydruku komputerowego faktury wynika, że sprzedaż miała mieć miejsce w dniu jej wystawienia, tj. 22.05.2015 r. Wskazana transakcja nie mogła mieć miejsca z uwagi na fakt, iż od marca 2015 r. pozwany przebywał w Areszcie Śledczym w K. na podstawie postanowienia o tymczasowym aresztowaniu z dnia 19 marca 2015 r. (sygn. akt IX Kp 106/15). (k. 34-37)

W piśmie wniesionym 16 czerwca 2016 r. powódka podtrzymała swoje stanowisko
i wskazała, iż sprzedała pozwanemu grzejnik oraz kolektor słoneczny opisane na fakturze. Jednocześnie strony ustaliły, iż zapłata nastąpi w terminie późniejszym, o co poprosił pozwany. Świadkami odebrania przez pozwanego zakupionego towaru oraz ustaleń stron, byli małżonek A. M. P. oraz jej pracownicy – A. C. i L. P.. Powódka wskazała nadto, iż zakup oraz odebranie towaru nastąpiło w terminie wcześniejszym niż określony na fakturze. Faktura jest jedynie dokumentem księgowo – podatkowym i określenie na niej daty nie przesądza w żaden sposób o tym, kiedy do czynności faktycznie doszło. Ten dokument techniczno – rozliczeniowy nie jest także oświadczeniem woli powoda i takich skutków nie wywołuje. Powódka wskazała, iż strony umówiły się, iż powódka wystawi fakturę po dokonaniu zapłaty za towar. Pozwany pozostawał w zwłoce ze spełnieniem świadczenia, więc powódka wystawiła fakturę
i wezwała dłużnika do zapłaty. Do samej sprzedaży doszło wcześniej. (k.43-44)

W piśmie wniesionym w dniu 24 października 2016 r. pozwany podniósł, iż w piśmie procesowym z dnia 14 czerwca 2016 r. strona powodowa wskazała, że „zakup oraz odebranie towaru nastąpiło w terminie wcześniejszym niż określony na fakturze”, nie wskazując nawet w przybliżeniu, kiedy przekazanie towaru miało nastąpić. Wobec powyższego pozwany
z ostrożności procesowej podniósł zarzut przedawnienia. (k. 58-60)

W piśmie wniesionym w dniu 3 lutego 2017 r. pozwany wskazał, iż M. P. leczy się od kilku lat u psychiatry i zażywa leki związane z chorobą psychiczną, na którą choruje. Leki te zażywał również w okresie, w którym wystawiony został przez niego wydruk faktury Vat załączonej do pozwu. Na dowód wskazanych okoliczności pozwany wniósł o dopuszczenie dowodu z protokołu zeznań M. P. w sprawie karnej sygn. akt . IX K 254/16. (k.77-78)

Sąd ustalił, co następuje:

Powódka i pozwany są przedsiębiorcami. Powódka prowadzi przedsiębiorstwo pod firmą Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) A. P.. Powódka w ramach prowadzonej działalności wykonuje instalacje wodno – kanalizacyjne, cieplne, gazowe i klimatyzacyjne.

Wobec powódki została pierwotnie ogłoszona upadłość układowa, a następnie postanowieniem Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 3 czerwca 2015 r. w sprawie V GU 4/15 został zmieniony sposób prowadzenia postępowania upadłościowego na postępowanie obejmujące likwidację majątku upadłego.

Pozwany prowadzi działalność pod firmą (...). Od dnia 14 sierpnia 2015 r. prowadzona przez niego działalność gospodarcza została zawieszona.

(okoliczności bezsporne potwierdzone zaświadczeniem z (...) powódki k. 11, postanowieniem Sądu Rejonowego w Kielcach w sprawie V GU 4/15 k. 9 oraz zaświadczeniem z (...) pozwanego k. 10)

W 2013 r. strony zawarły ustną umowę sprzedaży 8 sztuk grzejników oraz 1 sztuki kolektora słonecznego. Powódkę we wskazanej umowie reprezentował mąż – M. P., który posiadał stosowne pełnomocnictwa do dokonywania czynności w jej imieniu. Strony ustaliły cenę za grzejniki 650 zł netto/szt., natomiast nie została ustalona cena kolektora. Pozwany miał odebrać wskazany towar, natomiast zapłata za towar miała nastąpić w terminie późniejszym, który nie został ustalony przez strony. Towar został wydany w lipcu 2013 r. i w imieniu pozwanego towar odebrał G. O..

(dowód: zeznania świadka M. P. – k. 74 v. – 75, akt notarialny rep. A (...)- k. 68, pełnomocnictwo z dnia 11 stycznia 2001 r. – k. 71)

Pozwany wielokrotnie przekładał terminy płatności za przedmiotowe towary. Wobec długotrwałego braku płatności ze strony pozwanego mąż powódki wystawił w dniu 22 maja 2015 r. fakturę Vat (...) na łączną kwotę 8979 zł brutto, płatną do dnia 5 czerwca 2015 r. Na wskazaną kwotę składała się wartość 8 grzejników po 650 zł netto oraz wartość kolektora firmy (...) w kwocie 2100 zł netto, która była ceną rynkową za jaką firma sprzedaje kolektory.

(dowód: zeznania świadka M. P. – k. 74 v. – 75, faktura VAT – k. 8)

W dniu 23 lipca 2015 r. pełnomocnik Syndyka Masy Upadłości A. P. skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty kwoty 8 979 zł. Wezwanie pozostało bez odpowiedzi ze strony pozwanego.

(dowód: wezwanie do zapłaty – k. 6 -7)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

Sporna między stronami była kwestia, czy powódka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej sprzedała pozwanemu towar, którego dotyczy faktura VAT nr (...) oraz w jakiej dacie pozwany za ten towar miał zapłacić i w związku z tym czy nastąpiło przedawnienie roszczenia powódki.

Sąd dokonując analizy całości materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie,
w tym dowodów z dokumentów przedłożonych do akt oraz zeznań świadków ustalił, iż między stronami doszło do skutecznego zawarcia umowy sprzedaży, na podstawie której powódka reprezentowana przez swojego męża M. P. zobowiązała się do przeniesienia własności i wydania pozwanemu 8 szt. grzejników i 1 szt. kolektora, natomiast pozwany zobowiązał się do zapłaty ceny za wskazane towary.

Sąd dokonując wskazanych ustaleń oparł się przede wszystkim na zeznaniach świadka M. P., którym Sąd w całości dał wiarę. Świadek ten zeznawał w sposób spontaniczny i logiczny opisując wszystkie okoliczności zawarcia umowy. Na przyznanie zeznaniom świadka przymiotu wiarygodność nie wpłynął zawnioskowany przez stronę pozwaną dowód z protokołu zeznań M. P. w sprawie karnej sygn. akt . IX K 254/16, który dowodzi jedynie tego, że świadek leczy się w poradni zdrowia psychicznego i przyjmuje leki uspokajające w związku z nerwicą lękową i depresją. Z zeznań tych nie wynika by świadek miał skłonności do konfabulacji, czy tez trudności z postrzeganiem rzeczywistości zapamiętaniem faktów oraz ich odtwarzaniem, co ewentualnie mogłoby mieć wpływ na ocenę jego zeznań w niniejszym postępowaniu.

Sąd odmówił natomiast wiary zeznaniom świadka G. O. oraz zeznaniom pozwanego W. I., w zakresie w jakim były one sprzeczne z relacją świadka M. P., albowiem nie pozostawały one w zgodzie także z zasadami logiki
i doświadczenia życiowego. Nie sposób bowiem uznać, by mąż powódki dokonał darowizny towarów o łącznej kwocie prawie 9 000 zł, wskazanych w fakturze nr (...), na rzecz G. O. w sytuacji, gdy firma powódki była w złej sytuacji finansowej, o czym świadczy przede wszystkim wszczęte wobec niej postępowanie upadłościowe.

Mając na uwadze powyższe Sąd odmówił wiary w całości zeznaniom pozwanego oraz zeznaniom świadka G. O.. Należy wskazać w tym miejscu, iż w ocenie Sądu zeznania tego świadka miały na celu uwiarygodnienie wersji pozwanego i nie zostały poparte żadnymi innymi dowodami, a świadek był w okresie zawarcia wskazanej umowy pracownikiem pozwanego.

Jako nic nie wnoszące do sprawy Sąd ocenił zeznania świadka A. C. złożone na rozprawie w dniu 20 stycznia 2017 r., albowiem zeznawał on, że nie kojarzy pozwanego i nie kojarzy takiej transakcji zawieranej przez pozwanego z A. P.. (k. 74)

Mając na uwadze powyższe zasadnym było uznanie, iż strony łączyła umowa sprzedaży wskazanych towarów, wobec czego w następnej kolejności należało rozstrzygnąć o zasadności zgłoszonego przez pozwanego zarzutu przedawnienia.

Zgodnie z art. 554 k.c. termin przedawnienia dla roszczeń związanych z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy wynosi 2 lata. Zgodnie natomiast z art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Wskazany art. 120 § 1 k.c. ma zastosowanie do zobowiązań bezterminowych, w których termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania (art. 455 k.c.), bowiem z dalszej części wskazanego artykułu wynika, iż jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Dlatego do oceny kiedy nastąpił początek biegu terminu przedawnienia zasadnicze znaczenie ma ustalenie kiedy uprawniony mógł podjąć czynność od której zależała wymagalność roszczenia w najwcześniej możliwym terminie.

W niniejszej sprawie wobec okoliczności, iż strony nie uzgodniły terminu płatności za przedmiotowe towary należy uznać, iż pozwany mógł najwcześniej dokonać zapłaty równocześnie z obiorem towarów, który nastąpił w lipcu 2013 r. Roszczenie o zapłatę ceny staje się bowiem wymagalne z chwilą spełnienia przez sprzedającego świadczenia niepieniężnego, chyba że strony oznaczyły w umowie sprzedaży inny termin jej uiszczenia (art. 455 i 376 § 1 k.c. w zw. z art. 488 § 1 k.c.). Należy wskazać, iż umowa sprzedaży jest umową wzajemną w rozumieniu art. 487 § 2 k.c., a główną cechą zobowiązań wynikających z tego rodzaju umów jest zasada jednoczesnego wykonania wzajemnych świadczeń (art. 488 § 1 k.c.). Reguła ta ulega wyłączeniu tylko w okolicznościach w tym przepisie wymienionych albo gdy w umowie stron termin ten nie został odrębnie oznaczony. Regulacja ta, przyjęta dla wykonania zobowiązań z umów wzajemnych (art. 487-497 k.c.), stanowi odstępstwo od uregulowań dotyczących wykonania zobowiązań w ogólności (art. 450-470 k.c.).

Jeżeli jednak strony nie oznaczyły odmiennego terminu uiszczenia ceny, wiąże je reguła jednoczesności świadczeń. Znajduje ona dodatkowe potwierdzenie w treści wyjątku wprowadzonego w art. 544 § 2 k.c. zgodnie z którym „jeżeli rzecz sprzedana ma być przysłana przez sprzedawcę, kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu jej zbadania. Odwrotnie więc - jeśli wydanie towarów nastąpiło bezpośrednio u sprzedawcy (a tak było w niniejszej sprawie), kupujący obowiązany jest - jeżeli nie zastrzeżono inaczej - równocześnie zapłacić cenę. Ma bowiem wówczas zarówno możliwość, jak i obowiązek zbadania rzeczy. Z tą chwilą, przy takich okolicznościach sprzedaży, sprzedawca - przenosząc własność i wydając rzecz - spełnia swoje zobowiązanie (art. 535 k.c.), a kupujący - odbierając rzecz - obowiązany jest wykonać swoje, tj. zapłacić sprzedawcy cenę.

Zatem bieg terminu przedawnienia przedmiotowego roszczenia rozpoczął się w lipcu 2013 r. i zakończył w lipcu 2015 r. Pozew został natomiast wniesiony w dniu 12 listopada 2015 r., zatem już po upływie terminu przedawnienia.

Z przedstawionych przyczyn należało podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia uznać za zasadny i wobec powyższego Sąd oddalił powództwo.

Sąd o kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc, zasądzając od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1217 zł, na co składa się kwota 1200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, ustalona w wysokości stawki minimalnej na podstawie § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. 2013 r. poz. 490 ze zm.) i 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

SSR Monika Wieczorek