Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27 czerwca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Gorlicach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Janusz Przepióra

Protokolant: Anna Mosoń

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2017r. w Gorlicach na rozprawie

sprawy z wniosku K. K.

przy uczestnictwie A. L. (1)

skarga o wznowienie postępowania w sprawie(...)

postanawia:

I.  oddalić skargę,

II.  stwierdzić, że wnioskodawczyni i uczestnik we własnym zakresie ponoszą koszty postępowania związane z ich udziałem w sprawie.

SSR Janusz Przepióra

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

(...)

(...)

Sygn. akt I Ns 206/17

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 27 czerwca 2017 r.

Wnioskodawczyni K. K. wystąpiła z wnioskiem, w którym domagała się wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Gorlicach z dnia 8 grudnia 2016 r., sygn. akt (...) oraz zmianę tego postanowienie poprzez:

-

zmianę postanowienia Sądu Rejonowego w Gorlicach z dnia 13 września 2016 r., sygn. akt (...)o stwierdzenie nabycia spadku po S. L. oraz A. L. (2) poprzez odrzucenie wniosków o stwierdzenie nabycia spadku,

-

uchylenie pkt II postanowienia Sądu Rejonowego w Gorlicach z dnia 8 grudnia 2016 r. uchylającego akt poświadczenia dziedziczenia po S. L. sporządzony w dniu 24 września 2013 r., nr rep A (...)w Kancelarii Notarialnej w G. przez notariusza W. M.,

-

uchylenie pkt III postanowienia Sądu Rejonowego w Gorlicach z dnia 8 grudnia 2016 r., uchylającego akt poświadczenia dziedziczenia po A. L. (2) sporządzony w dniu 27 stycznia 2015 r., nr rep A (...)w Kancelarii Notarialnej w G. przez notariusza W. M..

Uzasadniając wnioskodawczyni podała, że na podstawie Aktu poświadczenia dziedziczenia z 24 września 2013 r. spadek po S. L. na podstawie ustawy nabyli mąż A. L. (2) oraz dzieci K. L. i A. L. (1) po 1/3 części każdy. Następnie wnioskodawczyni oraz uczestnik A. L. (1) zawarli w dniu 11 października 2013 r. Umowę o dział i zniesienie współwłasności Rep A nr (...), na mocy której dokonali między innymi działu spadku po S. L.. Nadto wnioskodawczyni wyjaśniła, że na podstawie Aktu poświadczenia dziedziczenia z 27 stycznia 2015 r. spadek po A. L. (2) nabyli na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza córka K. K. i syn A. L. (1) po ½ części. Wskazała również, że następnie spadek po S. L. oraz A. L. (2) został stwierdzony postanowieniem tut. Sądu z dnia 13 września 2016 r., sygn. akt (...). Wnioskodawczyni twierdziła, że nie była świadoma, iż postanowieniem z 13 września 2016 r. został ponownie stwierdzony spadek, a po uzyskaniu tej wiedzy złożyła wniosek o uchylenie w/w postanowienia, który to wniosek postanowieniem tut. Sądu z 8 grudnia 2016 r., sygn. akt (...) został oddalony oraz uchylone zostały Akty poświadczenia dziedziczenia po S. L. i A. L. (2). Wnioskodawczyni naprowadziła, iż pomimo brzmienia art. 669 ^{( 1)} § 1 k.p.c., nie można tracić z pola widzenia, że ustawodawca zrównał moc prawną zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia i prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Wnioskodawczyni wywodziła, że art. 669 ^{( 1)} § 1 k.p.c. ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy akt poświadczenia dziedziczenia został sporządzony po wydaniu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Precyzując swoje stanowisko, wnioskodawczyni w piśmie z 11 kwietnia 2017 r. podała, iż ustawową przesłanką jej wniosku o wznowienie jest wykrycie takich okoliczności faktycznych i środków dowodowych, które miały wpływ na wynik sprawy, tj. wykrycie przez wnioskodawczynię, że na podstawie Aktu poświadczenia dziedziczenia po S. L. została zawarta umowa o dział spadku po S. L. i zniesienia współwłasności, natomiast akt poświadczenia dziedziczenie został uchylony postanowieniem z dnia 8 grudnia 2016 r., co oznacza dochowanie przez wnioskodawczynie terminu na złożenie skargi.

Uczestnik A. L. (1) nie zajął stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Aktem poświadczenia dziedziczenia z dnia 24 września 2013 r., rep. A nr(...)poświadczono, że spadek po S. L., zmarłej 22 stycznia 2013 r. w R., na podstawie ustawy nabyli mąż A. L. (2) w 1/3 części, córka K. K. w 1/3 części oraz syn A. L. (1) w 1/3 części.

/dowód: Akt poświadczenia dziedziczenia rep A (...) k.8/

Aktem notarialnym z dnia 11 października 2013 r., rep. A (...), K. K., A. L. (2) oraz A. L. (1) dokonali działu spadku po S. L. oraz zniesienia współwłasności, w ten sposób, że zabudowaną działke nr(...)oraz niezabudowaną działkę nr (...), położone w R., nabyła K. K., przy jednoczesnym ustanowieniu na rzecz A. L. (2) nieodpłatnej i dożywotniej służebności mieszkania w całym budynku oznaczonym jako R. nr (...)

/dowód: akt notarialny z 11.10.2013r. rep. A (...)k.9-15/

Aktem poświadczenia dziedziczenia z dnia 27 stycznia 2015 r., rep. A nr (...)poświadczono, że spadek po A. L. (2), zmarłym 9 stycznia 2015 r. w G., nabyli na podstawie ustawy, z dobrodziejstwem inwentarza: córka K. K. w 1/2 części oraz syn A. L. (1) w 1/2 części.

/dowód: Akt poświadczenia dziedziczenia rep (...)k.16/

Bank (...) S.A w W. wystąpił z wnioskiem, zarejestrowanym w tut. Sądzie dnia 16 października 2015 r. do sygn. akt I Ns (...) o stwierdzenie nabycia spadku po S. L. oraz po A. L. (2). Uczestnicy przedmiotowego postępowania, K. K. oraz A. L. (1), składając na rozprawie z dnia 13 września 2016 r. oświadczenia spadkowe, zeznali, że toczące się postępowanie jest pierwszą sprawą o stwierdzenie nabycia spadku po S. L. i A. L. (2). Postanowieniem z dnia 13 września 2016 r., sygn. akt I (...) tut. Sąd stwierdził, że spadek po S. L., zmarłej 22 stycznia 2013 r. w R., na podstawie ustawy nabyli wprost: mąż A. L. (2) w 1/3 części, córka K. K. w 1/3 części oraz syn A. L. (1) w 1/3 części, oraz że spadek po A. L. (2), zmarłym 9 stycznia 2015 r. w G., na podstawie ustawy, z dobrodziejstwem inwentarza nabyli: córka K. K. w 1/2 części oraz syn A. L. (1) w 1/2 części.

/dowód: w aktach tut. Sądu I (...): protokół rozprawy z 13.09.2016r. k.55-56, postanowienie z 13.09.2016r. k.57/

Postanowieniem z dnia 8 grudnia 2016 r., sygn. akt I (...)tut. Sądu oddalił wniosek K. K. o uchylenie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 13 września 2016 r., sygn. akt (...) oraz uchylił akt poświadczenia dziedziczenia po S. L. sporządzony w dniu 24 września 2013 r. nr rep. A (...)w Kancelarii Notarialnej w G. przez notariusza W. M., a także uchylił akt poświadczenia dziedziczenia po A. L. (2) sporządzony w dniu 27 stycznia 2015 r. nr rep. (...) w Kancelarii Notarialnej w G. przez notariusza K. D.. Powyższe orzeczenie stało się prawomocne w dniu 30 grudnia 2016 r.

/dowód: w aktach tut. Sądu(...): postanowienie z 08.12.2016r. k.21/

W związku z uchyleniem notarialnych aktów poświadczenie dziedziczenia po rodzicach wnioskodawczyni, urzędnik Urzędu Skarbowego sugerował wnioskodawczyni konieczność uchylenia aktu notarialnego działu spadku i zniesienia współwłasności.

/dowód: zeznania wnioskodawczyni K. K. protokół rozprawy z 27 czerwca 2017r. k.28/2/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt tut. Sądu (...),(...), powołanych dokumentów przedłożonych przez wnioskodawczynię oraz zeznań wnioskodawczyni K. K., które zasługują na wiarę.

Sąd zważył, co następuje:

Skarga o wznowienie postępowania nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 524 § 1 k.p.c. uczestnik postępowania może żądać wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy, jednakże wznowienie postępowania nie jest dopuszczalne, jeżeli postanowienie kończące postępowanie może być zmienione lub uchylone.

Powołany przepis nie reguluje problematyki wznowienia postępowania nieprocesowego wyczerpująco, więc – w sytuacjach wykraczających poza jego unormowanie – należy stosować odpowiednio art. 399–416 ¹ k.p.c.

Przepis art. 412 § 1 k.p.c. stanowi, że sąd rozpoznaje sprawę na nowo w granicach, jakie zakreśla podstawa wznowienia. Po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd stosownie do okoliczności bądź oddala skargę o wznowienie, bądź uwzględniając ją zmienia zaskarżone orzeczenie albo je uchyla i w razie potrzeby pozew odrzuca lub postępowanie umarza (art. 412 § 2 k.p.c.).

Zgodnie z powyższym sąd rozpoznając skargę o wznowienie postępowania w pierwszej kolejności ustala czy wznowienie postępowania jest dopuszczalne, następnie czy są ustawowe przesłanki do wznowienia postępowania, a w ostatnim etapie, jeśli spełnione zostaną przesłanki wznowienia postępowania, rozpoznaje na nowo wznowioną sprawę, w granicach, jakie zakreśla podstawa wznowienia.

Wnioskodawczyni jako podstawę wznowienia wskazała przepis art. 403 § 2 k.p.c., podnosząc, że wykrycie przez wnioskodawczynię, iż na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia po S. L. została zawarta umowa o dział spadku po S. L. i zniesienia współwłasności, stanowi taką okoliczność, która miała wpływ na wynik sprawy.

Zgodnie z art. 406 k.p.c. przepisy o postępowaniu przed Sądem I instancji stosuje się odpowiednio do postępowania ze skargi o wznowienie postępowania. W postępowaniu o wznowieniu postępowania nie mają zatem zastosowania przepisy, które prowadziłyby do przekroczenia granic zakreślonych podstawami wznowienia i zakresem przedmiotowym i podmiotowym wznawianej sprawy.

Stąd też wnioskodawczyni nie może skutecznie domagać się odrzucenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku w sprawie do sygn. akt(...)

Z kolei okoliczność zawarcia notarialnej umowy o dział spadku i zniesienie współwłasności w związku z uprzednim aktem poświadczenia dziedziczenia nie stanowi przesłanki do pozostawienia w obrocie prawnym tychże aktów poświadczenia dziedziczenia, gdy w postępowaniu sądowym także nastąpiło stwierdzenie praw do spadku.

Zgodnie z art. 95a i następnymi ustawy prawo o notariacie (Dz.U.2016.1796), notariusz może sporządzać akty poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, z wyłączeniem dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych. Akt poświadczenia dziedziczenia może obejmować także stwierdzenie nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego. Akty te, sporządzane według reguł określonych w wymienionych przepisach, mają – po zarejestrowaniu w odpowiednim rejestrze – skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego (art. 95j prawa o notariacie oraz art. 1025 k.c.).

Z kolei stosownie do art. 669 ¹ § 1 sąd spadku uchyla zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia, jeżeli w odniesieniu do tego samego spadku zostało wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.

Ustawodawca zatem przewidział, że może wystąpić sytuacja, iż notariusz sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia dotyczący spadku, którego nabycie zostało prawomocnie stwierdzone przez sąd, lub też sąd stwierdzi nabycie spadku, gdy akt poświadczenia dziedziczenia był już sporządzony i wpisany do rejestru. W takich sytuacjach sąd spadku uchyla akt poświadczenia dziedziczenia, czyli pozbawia go mocy, w obrocie pozostaje więc tylko prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Uchylenie aktu następuje niezależnie od tego, czy stwierdzenie nabycia spadku nastąpiło przed zarejestrowaniem aktu poświadczenia dziedziczenia, czy po nim. Nie ma także znaczenia treść postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub przedmiotu zapisu. Uchyleniu zawsze podlega akt poświadczenia dziedziczenia, a postanowienie sądu o uchyleniu aktu poświadczenia dziedziczenia staje się skuteczne po uprawomocnieniu się, co oznacza, że znosi skutki wynikające z tego aktu.

Powołany przepis zatem jednoznacznie stanowi, że w sytuacji gdy w odniesieniu do tego samego spadku zostało wydane – wcześniej lub później – postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku sąd spadku uchyla akt poświadczenia dziedziczenia oraz – jeżeli zachodzi taka potrzeba – orzeka o stwierdzeniu nabycia spadku.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt I postanowienia na podstawie powołanych przepisów.

O kosztach postępowania orzeczono jak w pkt II postanowienia na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.

SSR Janusz Przepióra

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)