Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku

V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Stanisław Stankiewicz

Protokolant: Bożena Radziusz

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2013 roku w Białymstoku

na rozprawie

sprawy P. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o ustalenie nieistnienia ubezpieczenia

na skutek odwołania P. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 10 października 2013 roku

Nr (...)- (...), nr (...)

I.  Zmienia zaskarżoną decyzję w pkt II i III w ten sposób,
że ustala, iż P. C.nie ma obowiązku sporządzenia i złożenia dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych dotyczących okresu od 3 kwietnia 2000 roku do 30 czerwca 2003 roku.

II.  Oddala odwołanie w pozostałej części.

III.  Znosi wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VU 1949/13

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.decyzją z dnia 10.10.2013r. stwierdził, że P. C.podlegał od 3.04.2000r. do 30.06.2003r. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Dodatkowo podał wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz zobowiązał płatnika do złożenia dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych.

W odwołaniu od tego orzeczenia ubezpieczony zarzucił O/ZUS naruszenie art.24 ust.4 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych polegające na nieuwzględnieniu, że roszczenie o zapłatę składek przedawniło się.

Na podstawie takiego zarzutu wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Odwołanie częściowo jest zasadne.

Analiza akt ubezpieczeniowych wskazuje na popełnienie przez organ rentowy w niniejszej sprawie kardynalnych błędów niedopuszczalnych w demokratycznym państwie prawnym.

Treść pisma Placówki Terenowej KRUS w M.z 23.01.2012 r. potwierdza zwrócenie się przez O/ZUS 20.12.2011r. do tego organu w nieokreślonej sprawie. W odpowiedzi Kasa wysłała O/ZUS kserokopię decyzji z 23.01.2012 r. Na mocy tego orzeczenia P. C.został wyłączony z ubezpieczenia rolniczego jako domownik – w okresie od 1.10.2001 r. do 30.06.2003r. 24 lutego 2012 r. jego matka J. C.napisała do O/ZUS w sprawie syna.

Postanowieniem z 20.03.2012 r. O/ZUS zawiesił postępowanie w sprawie ustalenia podlegania przez P. C. ubezpieczeniom społecznym.

Odpis postanowienia doręczono J. C.. Postępowanie zostało podjęte 10.10.2013 r. Tego dnia została wydana też zaskarżona decyzja. Oba orzeczenia zostały doręczone J. C..

Zdaniem Sądu, czynności O/ZUS w sprawie od początku do końca są nieprawidłowe. Całkowicie bezpodstawnie uznano J. C. za pełnomocnika syna.

Zgodnie z treścią art.123 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w sprawach uregulowanych w niej stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że stanowi ona inaczej.

Według art. 61 § 1 k.p.a. postępowanie administracyjne wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu. O wszczęciu postępowania z urzędu należy zawiadomić osoby będące stronami w sprawie. W doktrynie i orzecznictwie sądowym przyjęto, że datą wszczęcia postępowania z urzędu jest data podjęcia przez organ pierwszej czynności w sprawie, której postępowanie dotyczy, przez organ do tego uprawniony, działający w granicach przysługujących mu kompetencji, pod warunkiem, że o czynności tej powiadomiono stronę. (Postanowienie NSA z 4.03.1981 – SA 654/81 – ONSA 1981/1/15).

W niniejszej sprawie organ rentowy nie zawiadomił P. C.o żadnej swojej czynności. O decyzji z 10.10.2013 r. dowiedział się chyba przy okazji odwiedzin rodziców. Brak wszczęcia postępowania ma istotny skutek prawny, jeśli chodzi o bieg terminu przedawnienia należności z tytułu składek. Nie doszło bowiem do zawieszenia biegu tego terminu. W dacie wydania zaskarżonej decyzji składki były już przedawnione. Okoliczność tę organ rentowy potwierdził w swoim piśmie z dnia 28.11.2013 r.

Prawdą jest, że rolnik lub domownik, który nie spełnia warunków do podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników podlega ubezpieczeniom na podstawie przepisów ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, jeśli prowadzi działalność gospodarczą.

P. C.prowadził w spornym okresie taką działalność. Z mocy prawa podlegał więc obowiązkowym ubezpieczeniom. Obowiązek ten nie ulega przedawnieniu. Stwierdzenie przez O/ZUS jego istnienia w stosunku do P. C.ma swoje uzasadnienie prawne. Całkowicie niezrozumiałe jest natomiast żądanie od niego złożenia dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych.

Ustawodawca na mocy art.38 ust.2 ustawy nałożył na płatnika składek obowiązek przekazania w terminie 7 dni od uprawomocnienia się decyzji Zakładowi dokumentów związanych z ubezpieczeniami społecznymi określonymi w ustawie za okres objęty decyzją. Płatnik jest także obowiązany obliczyć, rozliczyć oraz opłacić należne składki. W tym samym terminie musi przesłać deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłacić składki. Złożenie samych dokumentów w przypadku P. C.byłoby czynnością jałową, skoro nie ma on zamiaru opłacić składek. Obliczenie przez O/ZUS wysokości składek niewątpliwie miało na celu wywołanie u niego przekonania, że jest nadal dłużnikiem FUS i FUZ i powinien je opłacić. Prawdziwe swoje intencje O/ZUS ujawnił w uzasadnieniu postanowienia z 20.03.2012 r., w którym zawarł informację, że zawieszenie postępowania nie wstrzymuje naliczania odsetek. Kwestionowanie przez P. C.pkt II i III decyzji należało więc uznać za zasadne.

Z podanych wyżej względów Sąd na mocy art.477 ¹⁴ § 1 i 2 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.