Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 czerwca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Anna Miastkowska (spr.)

Sędziowie: SA Anna Beniak

del. SO Barbara Bojakowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Julita Postolska

po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2017 r. w Łodzi na rozprawie

sprawy z powództwa J. B.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł.

o stwierdzenie nieważności uchwały i zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 13 października 2016 r. sygn. akt I C 31/16

I.  zmienia zaskarżony wyrok na następujący:

„1. ustala nieważność uchwały Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. nr (...) z dnia 19 września 2013 roku w zakresie dotyczącym § 1 pkt 3,

2. zasądza od Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. na rzecz J. B. kwotę 185,05 (sto osiemdziesiąt pięć i 05/100) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 8 kwietnia 2015 roku,

3. zasądza od Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. na rzecz J. B. kwotę 30 (trzydzieści) złotych z tytułu zwrotu kosztów postępowania.”;

II. zasądza od Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. na rzecz J. B. kwotę 200 (dwieście) złotych z tytułu zwrotu kosztów postępowania w instancji odwoławczej.

Sygn. akt I A Ca 1607/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 13 października 2016 roku Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie z powództwa J. B. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. o zapłatę oraz o stwierdzenie nieważności uchwały nr 32/2013 Rady Nadzorczej Spółdzielni, ewentualnie o jej uchylenie:

1.  oddalił powództwo,

2.  zasądził od J. B. na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. kwotę 257 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie zostało oparte na następujących rozważaniach

faktycznych i prawnych:

Powodowi J. B. przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w Ł.. Lokal ten znajduje się w zasobach mieszkaniowych pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł..

W pozwanej spółdzielni obowiązuje statut uchwalony przez Zebranie Przedstawicieli Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w Ł. w dniu 17 czerwca 2004 roku zarejestrowany w dniu 29 października 2004 roku przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, XX Wydział KRS.

Zgodnie z § 54 statutu spółdzielni, wysokość kosztów dostawy energii cieplnej i wody, ponoszonych przez członków spółdzielni, a także przez osoby nie będące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokalów jest ustalana przez Radę Nadzorczą na podstawie planu kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi, przewidzianymi do poniesienia w danym roku dla wyodrębnionej nieruchomości.

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w Ł. pobiera energię cieplną na podstawie umowy od przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w Ł..

Rozliczanie kosztów dostawy energii cieplnej do budynków oraz dokonywanie rozliczeń z użytkownikami lokali za centralne ogrzewanie i podgrzewanie wody w pozwanej spółdzielni dokonywane jest na podstawie regulaminu. Został on wprowadzony uchwałą Rady Nadzorczej nr (...) z 5 lipca 2010 roku i następnie zmieniony uchwałą Rady Nadzorczej nr (...) z 27 stycznia 2011 roku oraz uchwałą Rady Nadzorczej nr (...) z 19 września 2013 roku.

Regulamin ten w pierwotnym brzmieniu przewidywał rozliczanie zużytego ciepła na potrzeby ogrzania lokali wyłącznie na podstawie wskazań urządzeń wskaźnikowych (tzw. podzielników kosztów ogrzewania). Pojawiły się jednak zarzuty, że system ten jest niesprawiedliwy, gdyż niektórzy mieszkańcy ogrzewają lokale sąsiednie, w których nikt nie mieszka, a także sąsiednie lokale zamieszkałe, których lokatorzy nadmiernie oszczędzają energię zakręcając kaloryfery. Mając powyższe na uwadze, w 2013 roku pozwana wystąpiła do firmy (...) sp. z o.o., która dzierżawi pozwanej spółdzielni podzielniki i rozlicza koszty ogrzewania, z pytaniem w jaki sposób można sprawiedliwie rozliczyć koszty ogrzewania w budynku w sytuacji, gdy znaczna ilość lokali charakteryzuje się zerowym lub minimalnym zużyciem ciepła. Pismem z 12 września 2013 roku (...) sp. z o.o. poinformowała, że jedną z zasad stosowanych w rozliczeniu kosztów energii do celów centralnego ogrzewania w budynkach wyposażonych w podzielniki kosztów ogrzewania jest metoda oparta na wyliczaniu minimalnych zużyć dla poszczególnych odbiorców ciepła w nieruchomości. Do budynków mieszkaniowych stosuje się zasadę, że jeżeli wskazania podzielników dla danego lokalu mieszkalnego w przeliczeniu na metr kwadratowy powierzchni użytkowej są mniejsze niż minimalne zużycie (0,2-0,5 średniego zużycia obliczonego dla wszystkich mieszkań w danym budynku), to przypisuje się do tego mieszkania wskazania w przeliczeniu na metr kwadratowy powierzchni użytkowej w ustalonej wysokości (0,2-0,5 średniego wskazania w tym budynku).

Uchwałą Rady Nadzorczej nr (...) z 19 września 2013 roku pozwana spółdzielnia zmieniła regulamin, przyjmując zasadę, że jeżeli wskazania podzielników dla danego lokalu w przeliczeniu na metr kwadratowy są niższe niż 0,5 średniego wskazania dla wszystkich mieszkań w danym budynku, to przypisuje się do tego mieszkania wskazanie w przeliczeniu na metr kwadratowy powierzchni użytkowej w wysokości 0,5 średniego wskazania w tym budynku. Powyższa zasada rozliczania kosztów dostawy ciepła obowiązuje dla okresu grzewczego począwszy od 1 października 2013 roku.

Koszty ogrzewania lokalu powoda w okresie od 1 października 2013 roku do 30 września 2014 roku obliczone zostały na nowych zasadach. Powód ma zamontowane 3 podzielniki ciepła: 1 w kuchni i 2 w pokojach. Podzielnik kuchenny wskazywał na 0,2820 obliczeniowych jednostek zużycia ciepła, podzielnik w pokoju nr (...) jednostek, a w pokoju nr (...) jednostek. Średnia liczba jednostek zużycia w nieruchomości na m kw. wynosiła 11, (...), a więc każdy z podzielników powoda wskazywał mniej niż 0,5 średniej liczby jednostek (11, (...),5 = 5, (...) jednostek na m kw.). Dlatego powód został obciążony za 255, (...) obliczeniowych jednostek zużycia zgodnie z następującym wzorem: 11, (...) (średnia liczba jednostek zużycia na metr kwadratowy powierzchni w budynku) x 0,5 (współczynnik minimalnego zużycia) x 43,19 m kw. (powierzchnia lokalu powoda). Koszt ogrzania lokalu powoda obliczono mnożąc liczbę jednostek, tj. 255, (...) przez cenę jednej jednostki, tj. 0,708755 zł. Za okres od 1 października 2013 roku do 30 września 2014 roku powód obciążony został kwotą 255,68 zł.

Lokal powoda usytuowany jest na IX piętrze. Z jednej strony lokal ten graniczy z mieszkaniem sąsiada z klatki obok, z drugiej strony – częściowo z szybem windy i częściowo z mieszkaniem kolejnego sąsiada. Lokal nad powodem jest zamieszkały. Powód mieszka sam. Kiedy temperatura w mieszkaniu spada do 18 – 20 st. C powód dogrzewa się grzejnikiem elektrycznym. Pod oknami na całej szerokości powód ma dodatkowe docieplenie ścian styropianem. 5 - stopniowe zawory przy kaloryferach nastawione są na 2 -3 stopnie.

Sąd Okręgowy ustalił stan faktyczny w sprawie głównie w oparciu o zebrane dokumenty, pominął natomiast dowód z opinii biegłego z zakresu ciepłownictwa jako nieprzydatny do rozstrzygnięcia sporu.

Przechodząc do rozważań prawnych Sąd Okręgowy zaznaczył, iż powód wniósł ostatecznie o stwierdzenie nieważności uchwały Nr 32/2013 Rady Nadzorczej SM (...) ze względu na jej sprzeczność z ustawą, ewentualnie o uchylenie tej uchwały z uwagi na jej sprzeczność zarówno z postanowieniami statutu jak i dobrymi obyczajami oraz interesem powoda.

Powołując się na treść art. 24 § 6 i art. 42 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze oraz art. 189 k.p.c. w zw. z art. 58 k.c. i art. 4 ust. 1 ¹ ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych, Sąd uznał powództwo za nieuzasadnione.

Powód w pierwszej kolejności zarzucił, że przedmiotowa uchwała pozostaje w sprzeczności z art. 45a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. 2012.1059 ze zm.)

Sąd Okręgowy zauważył, że zgodnie z art. 3 pkt. 13 wymienionej ustawy, odbiorcą jest każdy, kto otrzymuje lub pobiera paliwa lub energię na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznym. W przypadku domów wielolokalowych, każdy z właścicieli, czy też użytkowników poszczególnych lokali posiada umowy zawarte z przedsiębiorstwami energetycznymi, dotyczące sprzedaży energii elektrycznej i gazu, a zatem to on jest odbiorcą paliw lub energii. Inaczej jest w przypadku dostawy ciepła. Umowę sprzedaży ciepła zawiera z przedsiębiorstwem energetycznym właściciel budynku lub zarządzający budynkiem, który jest zobowiązany rozliczyć koszty ciepła dostarczonego do budynku.

Prawo energetyczne daje dużą swobodę w doborze metody przypisania udziału poszczególnych lokali w ogólnych kosztach zakupu ciepła.

Zgodnie z art. 45a ust. 1 tej ustawy, przedsiębiorstwo energetyczne na podstawie cen i stawek opłat wylicza opłaty za dostarczane do odbiorcy ciepło, przy czym odbiorcą w tym przypadku jest spółdzielnia mieszkaniowa. Opłaty te stanowią koszty zakupu ciepła dostarczanego do budynku, w którym znajdują się lokale mieszkalne i użytkowe, zamieszkałe i użytkowane przez osoby nie będące odbiorcami (art. 45a ust. 2 ww. ustawy).

Zgodnie z zapisem zawartym w art. 45a ust. 4 ustawy, koszty zakupu dostarczanego ciepła są rozliczane w opłatach pobieranych od lokatorów i użytkowników lokali, przy czym wysokość opłat pobieranych od lokatorów powinna być ustalana w taki sposób, aby zapewniała wyłącznie pokrycie ponoszonych przez odbiorcę kosztów zakupu ciepła.

Według przepisu art. 45a ust. 8 pkt 1 ww. ustawy koszty zakupu ciepła, w części dotyczącej ogrzewania lokali mieszkalnych i użytkowych, rozlicza się stosując metody wykorzystujące wskazania ciepłomierzy, wskazania urządzeń wskaźnikowych nie będących przyrządami pomiarowymi w rozumieniu przepisów metrologicznych, wprowadzonych do obrotu na zasadach i w trybie określonym w przepisach o systemie oceny zgodności, lub powierzchnię lub kubaturę tych lokali.

Stosownie do treści przepisu art. 45a ust. 9 ustawy - Prawo energetyczne, właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego dokonuje wyboru metody rozliczania całkowitych kosztów zakupu ciepła na poszczególne lokale mieszkalne i użytkowe w tym budynku tak, aby wybrana metoda, uwzględniając współczynniki wyrównawcze zużycia ciepła na ogrzewanie, wynikające z położenia lokalu w bryle budynku przy jednoczesnym zachowaniu prawidłowych warunków eksploatacji budynku określonych w odrębnych przepisach, stymulowała energooszczędne zachowania oraz zapewniała ustalenie opłat zapewniających wyłączne pokrycie ponoszonych przez odbiorcę kosztów zakupu ciepła, w sposób odpowiadający zużyciu ciepła na ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej.

W ocenie Sądu Okręgowego podział kosztów ciepła wprowadzony w pozwanej spółdzielni przedmiotową uchwałą jest zgodny z przepisem art. 45a ustawy Prawo energetyczne.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że pozwana spółdzielnia rozliczając koszty ciepła z lokatorami pokrywa wyłącznie poniesione przez siebie koszty. Zasady rozliczania kosztów ciepła, wprowadzone uchwałą nr 32/2013 nie zmieniły powyższego stanu rzeczy.

Uchwała nie zmieniła również metod rozliczania kosztów ciepła przez pozwaną spółdzielnię, które nadal wykorzystują m.in. wskazania podzielników ciepła w części dotyczącej lokali mieszkalnych oraz – w stosunku do części wspólnych budynku - opierają się na powierzchni lub kubaturze tych pomieszczeń, odpowiednio w proporcji do powierzchni lub kubatury zajmowanych lokali. Tym samym uchwała pozostawała w zgodzie z art. 45a ust. 8 ustawy.

Sąd Okręgowy ocenił jako nieusprawiedliwiony zarzut niezgodności przyjętej w uchwale zasady rozliczania kosztów ciepła z art. 45a ust. 9 ustawy. Dobór konkretnej metody dotyczącej rozliczenia poboru ciepła przy uwzględnieniu współczynników wyrównawczych zużycia ciepła na ogrzewanie, wynikających z położenia lokalu w bryle budynku i przy jednoczesnym zachowaniu prawidłowych warunków eksploatacji budynku określonych w odrębnych przepisach, powinien stymulować energooszczędne zachowania oraz zapewniać ustalanie opłat zapewniających wyłączne pokrycie ponoszonych przez odbiorcę kosztów zakupu ciepła, w sposób odpowiadający zużyciu ciepła na ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej.

Metoda rozliczania kosztów ciepła w pozwanej Spółdzielni uwzględniła współczynniki wyrównawcze wynikające z położenia lokalu w bryle budynku (współczynniki (...)). Powód nie kwestionował okoliczności, że ustalone opłaty zapewniają wyłącznie pokrycie ponoszonych przez Spółdzielnię kosztów zakupu ciepła. Podniósł natomiast, że zastosowany przez pozwaną system rozliczania kosztów ciepła na poszczególnych mieszkańców nie stymuluje energooszczędnych zachowań lokatorów. Przyjęte przez pozwaną spółdzielnię zasady rozliczania tych kosztów, pomimo ich skomplikowania, nie były jednak, w ocenie Sądu Okręgowego, sprzeczne z prawem. Sąd ten podkreślił, że nie ma doskonałej metody rozliczania kosztów ciepła w blokach mieszkalnych. Ilość ciepła zużytego na ogrzewanie konkretnego pomieszczenia w budynku można jedynie szacować, a to w szczególności z powodu fizycznych właściwości ciepła, które przenika przez przegrody budowlane pomiędzy poszczególnymi pomieszczeniami. Na takie przenikanie ciepła powoływała się grupa mieszkańców spółdzielni wnosząca o dokonanie odpowiednich zmian w Regulaminie. Dokonanie tych zmian było więc uzasadnione. Przyjęta zasada rozliczania kosztów mieściła się w granicach przyznanej Spółdzielni przez ustawodawcę swobody doboru metod. Tym samym przedmiotowa uchwała nie była sprzeczna z art. 45a ust. 9 ustawy Prawo energetyczne.

W ocenie Sądu Okręgowego, nie był także zasadny zarzut powoda, że przedmiotowa uchwała jest niezgodna z art. 1 i 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych ze względu na rozszerzenie opłaty za zużycie ciepła w lokalu o zużycie ciepła w innych lokalach za innych lokatorów.

Podział kosztów centralnego ogrzewania, oparty wyłącznie na wskazaniach podzielników, uwzględnia wyłącznie ciepło pobrane z kaloryferów w danym lokalu, co nie jest równoznaczne z ciepłem przez ten lokal zużytym. Może się bowiem zdarzyć, iż postępowanie właściciela radykalnie ograniczającego lub nawet wyłączającego ogrzewanie powoduje, iż jego lokal i tak jest ogrzewany przez sąsiednie lokale, których właściciele przez takie zachowanie sąsiada ponoszą zwiększone koszty ogrzewania. Zdaniem Sądu I instancji, uzasadniało to przyjęcie uchwały, która nakładała na wszystkich mieszkańców konieczność ponoszenia określonych minimalnych kosztów centralnego ogrzewania niezależnie od zużycia według wskazań urządzeń pomiarowych.

Sąd Okręgowy odrzucił również zarzut sprzeczności uchwały z art. 12 ust. 3 ustawy o własności lokali.

Przepis ten odnosi się bowiem do lokali użytkowych we wspólnotach mieszkaniowych, której to materii uchwała nr 32/2013 nie dotyka.

W podsumowaniu Sąd Okręgowy stwierdził, że uchwała nr 32/2013 nie jest niezgodna z wymienionymi przez powoda przepisami prawa, a zatem brak było podstaw do stwierdzenia jej nieważności. Z tego względu powództwo o stwierdzenie jej nieważności zostało oddalone. Wobec nie wykazania powyższego roszczenia oddalono też powództwo o zapłatę.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 102 k.p.c.

W apelacji od powyższego wyroku powód zarzucił:

1.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów, polegającą w szczególności na błędnym przyjęciu, że:

a.  jeżeli zastosowany sposób rozliczeń przez pozwaną jest zagmatwany i niespójny, a inne (bliżej niewskazane przez Sąd) mają podobne cechy, to należy przyjąć, że uchwałę tę można stosować i jest zgodna z przepisami,

b.  przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze co do zasady nie przewidują możliwości zaskarżenia do sądu uchwały Rady Nadzorczej Spółdzielni,

c.  przedmiotowy regulamin był wprowadzony przez RN zgodnie z procedurami określonymi w statucie i jest prawnie obowiązujący, zaś podział kosztów ciepła wprowadzony jest zgodny z przepisem art. 45a ustawy – Prawo energetyczne,

d.  współczynniki UF i (...) pełnią taką samą rolę, należą do tj. samej kategorii i wpływają na zachowania energooszczędne,

e.  przyjęta w uchwale Rady Nadzorczej nr (...) zasada rozliczania kosztów mieści się w granicach przyznanej spółdzielni przez ustawodawcę swobody doboru metod, podczas gdy w ocenie powoda brak jest zapisanej w ustawie dowolności decyzyjnej powódki w tym zakresie oraz brak uzasadnienia sprzeczności uchwały z art. 45 ust. 9 ustawy u.p.e.,

2.  naruszenie prawa materialnego tj.:

a.  art. 45a ust. 2, 4 i ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. 2012.1059 ze zm.), poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie, że pozwana nie „zarabia” na rozliczeniu kosztów ciepła, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że uchwała jest sprzeczna z praqem,

b.  art. 45a ust. 9 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. 2012.1059 ze zm.) poprzez jego niewłaściwe jego niewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie, że zasada rozliczenia kosztów mieści się w granicach swobody przyznanej spółdzielni przez ustawodawcę, podczas gdy wybrana przez pozwaną Spółdzielnię metoda nie zapewniała energooszczędnych zachowań, prawidłowych warunków eksploatacji budynku i lokali w zakresie temperatury i wentylacji, określonych w przepisach prawa budowlanego oraz ustalania opłat za zakupione ciepło w sposób odpowiadający zużyciu ciepła za ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej,

c.  art. 4 ust. 1 – 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U.2013.1222 ze zm.) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie, że zaskarżona uchwała nie rozszerza opłat za zużycie ciepła w lokalu, podczas koszty ustalane na podstawie zaskarżonej uchwały wprowadzają niesprawiedliwy podział kosztów centralnego ogrzewania, który nie opiera się na rzeczywistych poborach ciepła w lokalach,

d.  art. 4 ust. 8 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U.2013.1222 ze zm.) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie, że pozwana spółdzielnia udowodniła zasadność zmiany wysokości opłat, podczas gdy pozwana temu nie podołała.

W konkluzji powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uwzględnienie powództwa w całości, zaś ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania,

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja była uzasadniona jakkolwiek nie wszystkie zarzuty w niej podniesione okazały się słuszne.

Sąd Okręgowy w swoich rozważaniach prawnych omówił treść przepisów powołanych przez powoda na potwierdzenie żądania o ustalenie nieważności przedmiotowej uchwały, prawidłowo przyjmując, iż zgodnie z aktualnym poglądem doktryny i orzecznictwa członkowi spółdzielni mieszkaniowej przysługuje żądanie ustalenia nieważności bądź nieistnienia uchwały zarządu lub rady nadzorczej w oparciu o treść przepisów art. 58 k.c. i 189 k.p.c. jeżeli ma w tym interes prawny. Konieczność wykazania tej ostatniej przesłanki spoczywa na wywodzącym roszczenie ( art. 6 k.c.).

Sąd I instancji słusznie też przesądził, że powód ma interes prawny w wytoczeniu powództwa, nie ulega bowiem wątpliwości, że kwestia w jaki sposób rozliczana jest energia cieplna w zamieszkiwanym przez niego budynku ma zasadniczy wpływ na zakres jego interesów w wymiarze ekonomicznym. Od tego zależy wysokość ponoszonych przez powoda opłat z tytułu ogrzewania lokalu. Dodać należy, że strona pozwana nie kwestionowała legitymacji czynnej skarżącego.

W myśl art. 45a ust 9 Prawa energetycznego, właściciel lub zarządca budynku ma obowiązek określenia metody rozliczania całkowitych kosztów zakupu ciepła na poszczególne lokale mieszkalne i użytkowe w budynku. Mimo przyznanej przez ustawodawcę pewnej swobody w tej mierze, wybór odpowiedniego sposobu rozliczeń może nastąpić jedynie z pośród metod wymienionych w art. 45a ust. 8 ustawy, na podstawie ustawowo określonych przesłanek, tak aby wybrana metoda uwzględniając współczynniki wyrównawcze zużycia ciepła na ogrzewanie, wynikające z położenia lokalu w bryle budynku, przy jednoczesnym zachowaniu prawidłowych warunków eksploatacji budynku określonych w odrębnych przepisach, stymulowała energooszczędne zachowania użytkowników oraz zapewniała ustalanie opłat w sposób odpowiadający zużyciu ciepła na ogrzewania i przygotowanie ciepłej wody użytkowej.

Należy przypomnieć, że do metod przewidzianych przepisem art. 45a ust. 8 ustawy należą wskazania ciepłomierzy, wskazania urządzeń wskaźnikowych nie będących przyrządami pomiarowymi w rozumieniu przepisów meteorologicznych oraz metoda powierzchniowa lub kubaturowa.

W pozwanej Spółdzielni do czasu podjęcia spornej uchwały koszty zakupu ciepła były rozliczane stosownie do odczytów urządzeń wskaźnikowych, zainstalowanych we wszystkich lokalach. Niewątpliwie metoda ta sprzyjała oszczędności energii cieplnej przez poszczególnych użytkowników, między innymi poprzez stosowne regulowanie poboru ciepła. Nie można było przy tym wykluczyć, że niektórzy mieszkańcy budynku, w którym znajdował się lokal powoda ograniczali pobór ciepła do minimum. Otwartą pozostawała kwestia czy Rada Nadzorcza pozwanej Spółdzielni mogła zmienić metodę rozliczania kosztów energii cieplnej z powołaniem się na różnice w poborze ciepła i wolę części mieszkańców. Wymagało przy tym podkreślenia, że to pozwana powinna wykazać w sposób merytoryczny i profesjonalny przyczyny dla których dokonała wyboru innej metody rozliczeń, tak by lepiej stymulowała energooszczędne zachowania oraz zapewniała bardziej korzystne warunki eksploatacji budynku (art. 45a ust. 9 ustawy). Wbrew poglądowi reprezentowanemu przez Sąd I instancji, Sąd Apelacyjny uznał, że strona pozwana nie sprostała powyższym wymogom. Powołanie się jedynie na różnice w poborze ciepłej wody przez lokatorów poszczególnych mieszkań i stanowisko części mieszkańców trudno było uznać za wystarczające w świetle art. 45a ust. 9 ustawy. Ustawodawca w art. 45a ust. 8 określił kolejność metod rozliczania dostarczanego ciepła uznając metodę wyliczenia na podstawie wskazań ciepłomierzy i podzielników jako najbardziej energooszczędną, uwzględniającą współczynniki wyrównywania zużycia ciepła na ogrzewanie wynikające z usytuowania lokali w danym budynku. Pozwana nie poprzedziła podjęcia przedmiotowej uchwały jakimikolwiek, podlegającymi stosownej weryfikacji specjalistycznymi badaniami w celu wykazania, że zmieniając metodę rozliczeń kierowała się względami wynikającymi z przytoczonych wyżej przepisów, a zwłaszcza, że przyjęta metoda jest uzasadniona gdyż co najmniej lepiej od dotychczasowej miała uwzględniać czynniki wskazane w prawie energetycznym. Bliżej nie określone twierdzenia o bardziej sprawiedliwym podziale kosztów nie mogły zastąpić czynności o których była mowa wyżej. Przesądzającego charakteru nie miały również informacje zawarte w piśmie firmy (...) na które powołała się strona pozwana. W tym miejscu należało się odwołać do opinii biegłego Z. M.. Jakkolwiek Sąd I instancji uznał tę opinię za nieprzydatną dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, to nie sposób było pominąć wypowiedzi biegłego, istotnych z punktu widzenie oceny zgodności spornej uchwały z przepisami prawa energetycznego, iż dotychczasowy system umożliwiał oszczędzanie pobieranego ciepła natomiast uchwałą z dnia 19 września 2013 roku zastosowano system bardzo skomplikowany i nie motywujący do oszczędzania energii. Zastrzeżenie biegłego budziły również przyjęte przez pozwaną współczynniki rozliczeń, przy czym strona pozwana nie umotywowała decyzji o zastosowaniu współczynnika średniego zużycia ciepła dla wszystkich mieszkań w budynku w wysokości 0,5 mimo istnienia widełek w tym zakresie (od 0,2 do 0,5). Biegły był też przeciwny stosowaniu rozwiązania zakładającego swoistego rodzaju „karanie” lokatorów, oszczędzających energię, za bardziej celowe uznając wdrożenie dodatkowych opłat dla tych użytkowników lokali, w których temperatura w sezonie grzewczym utrzymywana jest poniżej normy. Wymagało też podkreślenia, że różnice w poborze ciepła przez poszczególne lokale nie oznaczają automatycznie, że mieszkania „dogrzewane” oddają ciepło lokalom „niedogrzewanym” ponieważ zależy to od wielu czynników jak przepustowość ścian w danym budynku czy też istnienie w mieszkaniu „niedogrzanym” innych źródeł ciepła.

Ostatecznie należało przyjąć, że uchwała nr 32/2013 podjęta przez Radę Nadzorczą pozwanej Spółdzielni jest sprzeczna z przepisami ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo Energetyczne, a konkretnie z art. 45a ust. 9 w zw. z art. 45a ust. 8 co skutkuje jej nieważność w części jaka dotyczyła zmiany metody rozliczania energii cieplnej.

Dlatego działając na mocy art. 386 § 1 k.p.c. Sad Apelacyjny dokonał zmiany zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie powództwa. Rozstrzygnięcie to obejmowało również zasądzenie na rzecz powoda nadwyżki, którą powód był zmuszony uiścić w związku ze zmianą metody rozliczania należności za energię cieplną. Wysokości tej kwoty pozwana Spółdzielnia nie kwestionowała.

W związku z powyższym bezprzedmiotowe były rozważania na temat pozostałych zarzutów apelacji, zwłaszcza dotyczących naruszenia wskazanych przez skarżącego przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, aczkolwiek Sąd I instancji miał rację dochodząc do wniosku, z przyczyn określonych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, iż naruszenie to nie miało miejsca.

Stosownej korekcie podlegały koszty procesu, które należało zasądzić na rzecz powoda za obie instancję stosowne do treści art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.