Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I ACa 89/17

I ACz 93/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 sierpnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Dariusz Limiera

Sędziowie:SA Anna Cesarz

SO del. Marzena Kluba (spr.)

Protokolant: sekr. sąd. Iga Kowalska

po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2017 r. w Łodzi na rozprawie

sprawy z powództwa T. Ś.

przeciwko Towarzystwu (...) z siedzibą w W.

o zapłatę i ustalenie

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 21 listopada 2016 r. sygn. akt II C 488/13

oraz na skutek zażalenia powoda

od rozstrzygnięć zawartych w pkt III. i IV. tego wyroku

1.  oddala apelację;

2.  z zażalenia powoda zmienia zaskarżone postanowienie w pkt IV. a i b wyroku w ten sposób, że nadaje mu treść: „IV. nakazuje ściągnąć od Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi kwotę 739 (siedemset trzydzieści dziewięć) zł z tytułu nieuiszczonych kosztów sądowych, nie obciążając powoda kosztami sądowymi w pozostałym zakresie.”;

3.  oddala zażalenie w pozostałej części;

4.  zasądza od Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz T. Ś. kwotę 2.200 (dwa tysiące dwieście) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sygn. akt I ACa 89/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 listopada 2016r. sprostowanym postanowieniem z dnia 10 stycznia 2017r. Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie sygn. akt II C 488/13 z powództwa T. Ś. przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę i ustalenie, w punkcie I zasądził:

1. kwotę 8.000 zł. tytułem dalszego zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za okres od dnia 6 sierpnia 2012r. do dnia zapłaty;

2. kwotę 459 zł. tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami od dnia 21 maja 2013r. do dnia zapłaty;

W punkcie II wyroku oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

W punkcie III wyroku zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2.895 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu;

W punkcie IV wyroku nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Łodzi tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych kwoty:

a. 6.650 zł. od T. Ś. z zasądzonego w punkcie I wyroku świadczenia,

b. 739 zł. od Towarzystwa (...) z siedzibą w W..

Z ustaleń Sądu I instancji, które Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne, wynika, że powód T. Ś. w dniu W dniu 2 kwietnia 2012r. uległ wypadkowi komunikacyjnemu. K. samochodem marki M. (...), o nr rejestracyjnym (...), nie zachował należytej ostrożności i uderzył w tył stojącego prawidłowo przed znakiem (...) pojazdu nauki jazdy marki T. (...). W następstwie zdarzenia powód, jako instruktor jazdy, będący pasażerem pojazdu doznał obrażeń ciała.

W Szpitalu Miejskim im. (...) w Ł., rozpoznano u powoda na­ciągnięcie mięśni przykręgosłupowych odcinka szyjnego kręgosłupa oraz podejrzenie złama­nia kompresyjnego kręgu L3/L. W dalszej diagnostyce w (...) Szpitala im. (...) w Ł., rozpoznano skręcenie odcinka szyjnego kręgosłupa i stłuczenie głowy. W badaniu TK kręgosłupa szyjnego stwierdzono spłycenie lordozy, nie odnotowano istot­nych zmian zwyrodnieniowych i pourazowych. W TK głowy wskazano możliwą niewielką ilość krwi w zakrętach płata potylicznego bez zmian ogniskowych w zakresie mózgowia. Powód został zwolniony do domu z zaleceniem noszenia kołnierza ortopedycznego oraz dalszego leczenia w poradni ortopedycznej.

W dniu 3 kwietnia 2012 r. powód był badany w Poradni Ogólnej w Ł. z uwagi na zgłaszane bóle głowy prawej okolicy potylicy, ból kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego.

Od dnia 5 kwietnia 2012 r. był leczony w Poradni O.­dycznej, gdzie wykonano mu punkcję stawu kolanowego prawego i założono szynę gipsową , która była utrzymywana do dnia 12 kwietnia 2012 r. Leczenie w (...) zakończono w dniu 10 maja 2012 r.

W kwietniu 2012 r. powód był konsultowany także w (...). Wykorzystał 2-3 cykle zabiegów rehabilitacyjnych .

Po tygodniu od wypadku, z powodu nasilenia się bólów kręgosłupa i wrażenia szumów usznych, powód zgłosił się do izby przyjęć szpitala im. WAM w Ł., gdzie był badany przez laryngologa i neurologa, którzy nie stwierdzili potrzeby hospitalizacji oraz zalecili leczenie w poradni neurologicznej i rehabilitacyjnej. Powód nie zasięgał porad lekarskich z tym związanych, ani nie przyjmował leków.

Powód nie korzystał ze zwolnienia lekarskiego. Wrócił do pracy po 3 dniach, ale z powodu dolegliwości powypadkowych ograniczył jedynie godzinowy wymiar pracy.

W ocenie biegłych lekarzy sądowych: psychiatry i neurologa, powód doznał obrażeń o charakterze neurologicznym w postaci urazu kręgosłupa szyjnego i prawdopodobnie kręgosłupa lędźwiowego oraz powierzchownego urazu głowy (bez utraty przytomności). Powód nie doznał urazu głowy skutkującego uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego.

W zakresie ortopedycznym na skutek wypadku rozpoznano u powoda stan po skręceniu kręgosłupa szyjnego i urazie kręgosłupa lędźwiowego, bez upośledzenia funkcji kręgosłupa, stan po stłuczeniu stawu kolanowego prawego z krwiakiem bez upośledzenia funkcji z subiektywnym zespołem bólowym.

W wypadku powód nie doznał obrażeń laryngologicznych. W ocenie biegłego lekarza otolaryngologii, foniatrii i audiologii u powoda wystąpiły szumy uszne, które są subiektywnym wrażeniem dźwiękowym słyszanym tylko przez samego pacjenta, będącego jedyną osobą, która może określić jego charakter, nasilenie i stopień dokuczliwości, nie istnieje bowiem żadna obiektywna metoda audiologiczna pozwalająca faktycznie stwierdzić odczuwanie występującego szumu. Subiektywne szumy uszne są zgłaszane przez pacjentów z chorobami ucha zewnętrznego oraz po przebytych poważnych urazach głowy ze wstrząśnieniem mózgu bądź złamaniem piramidy kości skroniowej oraz cierpiący z powodu zmian zwyrodnieniowych szyjnego odcinka kręgosłupa, nadciśnienia tętniczego czy cukrzycy. Przyczyną szumów usznych mogą być również czynniki psychogenne, zwłaszcza w przypadkach osobowości neurotycznej ze skłonnością do depresji. U powoda nie występuje żadna z tych patologii.

W zakresie neurologicznym na skutek wypadku u powoda wystąpił 5% uszczerbek na zdrowiu (zgodnie z pkt. 94a Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej, Dz. U. Nr 234 - pourazowe dolegliwości korzeniowe bólowo -czuciowe odcinka szyjnego kręgosłupa).

W wyniku poprzedniego wypadku komunikacyjnego z dnia 10 października 2010 r. powód doznał również urazu odcinka szyjnego kręgosłupa, po którym występowały przemijające bóle kręgosłupa szyjnego i parestezje prawej ręki. Dolegliwości z tym związane ustąpiły całkowicie po około 2 miesiącach.

W ocenie biegłego ortopedy brak jest podstaw do orzeczenia u powoda długotrwałego uszczerbku na zdrowiu – związanego z następstwami wypadku z dnia 2 kwietnia 2012r. Uszczerbek taki jest bowiem powodowany upośledzeniem funkcji narządu dotkniętego urazem, które trwa powyżej 6 miesięcy i może ulec poprawie. Powód zakończył leczenie po okresie około 1 miesiąca od urazu. Brak jest danych wskazujących na to, że u powoda wystąpiło jakiekolwiek upośledzenie funkcji narządu ruchu trwające powyżej 6 miesięcy.

Brak jest także podstaw do orzeczenia trwałego uszczerbku na zdrowiu powoda z przyczyn laryngologicznych.

Obrażenia neurologiczne wywołały u powoda cierpienia fizyczne i psychiczne średniego stopnia – w pierwszym miesiącu od wypadku, w ciągu kolejnych dwóch miesięcy były umiarkowane, a obecnie występują okresowo i są niewielkie. Rozmiar cierpień fizycznych powstałych na skutek wypadku z ortopedycznego punktu widzenia można z dużym prawdopodobieństwem określić na średniego stopnia do zmniejszających się. Cierpienia psychiczne powoda po wypadku z dnia 2 kwietnia 2012 r. były niewielkie.

Odczuwany przez powoda po wypadku szum w uszach stanowi z punktu widzenia laryngologii marginesowy, nie stwarzający potrzeby leczenia, niedokuczliwy i nie powodujący dyskomfortu zdrowotnego objaw.

W wyniku urazów neurologicznych u powoda wystąpiła potrzeba pomocy osób trzecich w wymiarze 2 godzin dziennie w okresie noszenia kołnierza S. – przez 10 dni po wypadku. Pomoc ta była potrzebna przy czynnościach wymagających podnoszenia rąk do góry, dźwigania i schylania się. Poza tym wypadek nie spowodował innych utrudnień w życiu codziennym powoda.

Urazy ortopedyczne spowodowały konieczność korzystania przez powoda z pomocy osób trzecich przez okres trzech tygodni w wymiarze 2 godzin dziennie. Powypadkowe dolegliwości ortopedyczne mogły spowodować konieczność zażywania leków przeciwbólowych przez okres 6-8 tygodni od urazu, a koszt tych leków wynosił około 20-30 zł miesięcznie.

Koszt leczenia przeciwbólowego w związku z obrażeniami neurologicznymi wahał się w granicach 20 – 30 zł w pierwszych dwóch miesiącach po wypadku. Po tym okresie powód nie wymagał leczenia farmakologicznego. Z neurologicznego punktu widzenia rokowania na przyszłość co do stanu zdrowia powoda są pomyślne. Dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa szyjnego znacznie się zmniejszyły i w najbliższym czasie powinny całkowicie ustąpić. Powód po wypadku nie podjął leczenia psychiatrycznego ani psychoterapii, a zatem nie wymagał i nie wymaga leczenia w tym zakresie, rokowania w tym zakresie są bardzo dobre.

Obecnie powód nie musi korzystać z rehabilitacji w związku z neurologicznymi i ortopedycznymi urazami doznanymi w wypadku.

W dniu 5 lipca 2012 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty zadośćuczynienia w wysokości 80.000 zł oraz skapitalizowanej renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie 1.710 zł.

W dniu 17 września 2012 r. pozwany przyznał i wypłacił powodowi zadośćuczynienie w wysokości 7.000 zł. zaś pismem z dnia 22 maja 2013 r. pozwany poinformował powoda o przyznaniu dalszego zadośćuczynienia w wysokości 3.000 zł.

Powód w dalszym ciągu odczuwa nawracające bóle głowy i ma zaburzenia równowagi. Podczas dłuższego chodzenia boli go kolano, które powód rozmasowuje maściami. Odczuwa także drętwienie rąk, przez co budzi się w nocy. Powód w dalszym ciągu na własny koszt uczęszcza na masaże kręgosłupa. Korzysta z nich raz w tygodniu. Koszt jednego zabiegu wynosi 80 zł. Powód zażywa leki przeciwbólowe (ibum), których koszt w skali miesiąca oscyluje w granicach 50 zł. Powód chodzi także na siłownię.

Po wypadku powód korzystał z masaży leczniczych w prywatnym gabinecie fizjoterapii i masażu leczniczego. Koszt tych zabiegów wyniósł 800 zł.

Powód korzystał także z odpłatnych usług fizjoterapeutycznych świadczonych przez Centrum Medyczne Szpital (...). Rodziny Sp. o.o. w Ł., ponosząc koszty w wysokości 100 zł.

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd Okręgowy oparł się na powołanych dowodach z dokumentów, zeznań świadków i powoda oraz opiniach biegłych lekarzy. Za nieudowodnioną w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności w świetle opinii biegłych z zakresu ortopedii i neurologii, sąd uznał wskazywaną przez powoda jako następstwo przedmiotowego zdarzenia potrzebę długotrwałej rehabilitacji. Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego z zakresu laryngologii uznając, że wniosek ten zmierza do przewlekania postępowania i jest wnioskiem spóźnionym. Sąd podkreślił, że biegły z zakresu laryngologii, audiologii i foniatrii wypowiedział się nie tylko na temat szumów usznych zgłaszanych przez powoda, ale w opinii odniósł się także do innych możliwych obrażeń, kategorycznie stwierdzając, że u powoda nie występuje żadna z patologii omawianych w opinii, a przede wszystkim powód nie odniósł jakichkolwiek obrażeń narządów laryngologicznych.

W dalszej kolejności Sąd Okręgowy wywiódł, że odpowiedzialność samoistnego posiadacza pojazdu mechanicznego regulują przepisy art. 822 k.c.

art. 12 ust. 1 i 2, ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1206 z późn. zm.) w związku z art. 4 ust. 1 i 9 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych - obowiązujących w dacie zdarzenia przedstawionego w pozwie - w zw. z art. 436 §1 i w zw. z art. 435 § 2 k.c.

Podstawę zasądzenia zadośćuczynienia stanowi natomiast przepis art. 445 §1 k.c. w zw. z art. 444 §1 k.c.

Rozważając kwestie zadośćuczynienia, Sąd wskazał, że jest ono formą rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej i obejmuje swym zakresem wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te które mogą powstać w przyszłości. Ma w swej istocie ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć. Dzięki niemu winna zostać przywrócona równowaga, zachwiana wskutek popełnienia przez sprawcę czynu niedozwolonego. Ma ono charakter całościowy i winno stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość. Wielkość zadośćuczynienia zależy od oceny całokształtu okoliczności sprawy w tym rozmiaru doznanych cierpień, ich intensywności, trwałości czy nieodwracalnego charakteru. Przy ustalaniu rozmiaru cierpień i ujemnych doznań psychicznych powinny być uwzględniane zobiektywizowane kryteria oceny, jednakże w relacji do indywidualnych okoliczności danego przypadku. Od osoby odpowiedzialnej za szkodę poszkodowany winien otrzymać sumę pieniężną, o tyle w danych okolicznościach odpowiednią, by mógł za jej pomocą zatrzeć lub złagodzić poczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną. Nie ma natomiast podstaw do uwzględnienia żądania w takiej wysokości, by przyznana kwota stanowiła ponadto, ze względu na swoją wysokość represję majątkową.

Analizując zaś okoliczności faktyczne rozpatrywanej sprawy Sąd I instancji, kierując się treścią opinii biegłych lekarzy wydanych w sprawie, uznał za zasadne żądanie zadośćuczynienia w zakresie kwoty 18.0000 złotych i wobec wypłaty powodowi łącznie kwotę 10.000 zł. zasądził kwotę 8.000 zł. tytułem dalszego zadośćuczynienia.

Przy określeniu wysokości zadośćuczynienia Sąd miał na względzie, że wskutek wypadku powód doznał średnich cierpień fizycznych i psychicznych w niewielkim rozmiarze. Doznane przez powoda obrażenia nie spowodowały konieczności hospitalizacji. Po wypadku powód nie korzystał ze zwolnienia lekarskiego, a jedynie przez okres 3 dni ograniczył aktywność zawodową zmniejszając ilość godzin pracy w charakterze instruktora jazdy. Leczenie powoda trwało miesiąc i zakończone zostało w dniu 10 maja 2012 r. Wypadek nie uniemożliwił powodowi normalnego życia, wykonywania pracy zawodowej. Z uwagi na odniesione obrażenia u powoda wystąpiła potrzeba pomocy osób trzecich w wymiarze 2 godzin dziennie w okresie noszenia kołnierza S. przez 10 dni po wypadku. Pomoc ta była potrzebna przy czynnościach wymagających podnoszenia rąk do góry, dźwigania i schylania się. Poza tym wypadek nie spowodował innych utrudnień w życiu codziennym powoda.

Nadto, wpływ na ocenę wysokości należnego powodowi zadośćuczynienia miało ustalenie trwałego 5% uszczerbku na zdrowiu związanego z następstwami neurologicznymi.

O odsetkach od zasądzonego zadośćuczynienia sąd orzekł na podstawie art. 481 §1 k.c., mając na uwadze datę doręczenia ubezpieczycielowi pisma powoda, zawierającego żądanie wypłaty świadczenia z tego tytułu oraz 30 – dniowy termin na spełnienie świadczeń przez ubezpieczyciela .

W pozostałym zakresie żądanie jako nieuzasadnione podlegało oddaleniu.

W zakresie odszkodowania, w związku z kosztami opieki osób trzecich oraz leczenia powoda, Sąd orzekł na podstawie art. 444 § 1 k.c. oceniając żądanie powoda w oparciu o opinie biegłych lekarzy, uznał je za uzasadnione jedynie w odniesieniu do - kosztów opieki osób trzecich, w wymiarze określonym przez biegłego ortopedę, tj. w zakresie kwoty 399 zł ( 21 dni x 2 h/dziennie 9,50 zł.),-kosztów zakupu leków przeciwbólowych przez okres 2 miesięcy ( zgodnie z opinią biegłych lekarzy neurologa i ortopedy ) w wysokości po 30 zł miesięcznie ( razem 60 zł), łącznie 459 zł. Wraz z kwotą główną odszkodowania zasądzono na rzecz powoda odsetki ustawowe ustalone w sposób zgodny z żądaniem pozwu, doręczonego stronie pozwanej w dniu 20 maja 2013 r. W pozostałym zakresie żądanie zasądzenia odszkodowania nie zostało uwzględnione jako nieudowodnione, podobnie jak żądanie w zakresie renty oraz ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., przy uwzględnieniu, że powód wygrał proces w zaledwie 10 % .Ogółem poniesione przez strony koszty prowadzenia sprawy wyniosły 7217 zł. z czego powód poniósł 3600 zł, zaś strona pozwana 3617 zł. Z porównania kosztów poniesionych z kosztami do obciążenia wynika, że do zapłaty powodowi na rzecz strony pozwanej pozostała kwota 2895,30 zł.

Sąd I instancji nie dopatrzył się w sprawie uzasadnionego wyjątkowego przypadku w rozumieniu art. 102 k.p.c. do odstąpienia od obciążenia powoda kosztami procesu wskazując, że przedmiotowe postępowanie jest kolejnym z jakim występuje powód w związku z wypadkiem. W tych okolicznościach, powodowi znane są zasady rządzące procesem i wynikające z jego prowadzenia wydatki. Nadto powód nie występował w sprawie samodzielnie, zatem zgłoszenie wygórowanych roszczeń nie było uzasadnione. Dodatkowo powód ma stałe dochody z tytułu pracy oraz ma możliwość poniesienia kosztów z kwoty zasądzonej wyrokiem.

W odniesieniu do nieuiszczonych kosztów sądowych, Sąd I instancji zastosował przepisy art. 113 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 94 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 k.p.c. Sąd nakazał zatem ściągnąć od stron: pozwanej nie uiszczone koszty sądowe od uwzględnionej części powództwa w kwocie 739 zł, powoda 6650 zł z zasądzonego świadczenia. Łącznie nie uiszczone koszty sądowe wyniosły 7389,18 zł i złożyły się na to koszty opłaty od pozwu oraz wydatki związane z przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłych.

Pozwany złożył apelację od wyroku Sądu Okręgowego w zakresie punktu I 1. W części zasądzającej zadośćuczynienie ponad kwotę 2.000,- zł. oraz w punkcie III i IVb w zakresie orzeczenia o kosztach procesu,

zarzucając zaskarżonemu wyrokowi obrazę prawa materialnego art. 445 § 1 k.c. – poprzez ustalenie zadośćuczynienia w kwocie nie mieszczącej się w kryteriach zadośćuczynienia odpowiedniego do doznanej przez powoda krzywdy. Apelujący wniósł o zmianę wyroku poprzez zasądzenie w punkcie 1 tytułem zadośćuczynienia kwoty 2.000 zł. z ustawowymi odsetkami i oddalenie powództwa w pozostałej części oraz o orzeczenie o kosztach procesu według ich stosunkowego rozdzielenia, a także o zwrocie kosztów postepowania za instancję odwoławczą.

W odpowiedzi na apelacje, powód wniósł o odrzucenie apelacji w zakresie punktu III i IV zaskarżonego wyroku, oddalenie apelacji w pozostałej części oraz zasądzenie na rzecz powoda kosztów postepowania apelacyjnego.

Zażalenie na postanowienie zawarte w punkcie III i IVa wyroku Sądu Okręgowego wniósł powód T. Ś., zaskarżając je w całości. Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia w punkcie III poprzez odstąpienie od obciążania powoda kosztami procesu oraz zmianę zaskarżonego postanowienia w punkcie IVa poprzez odstąpienie od obciążania powoda wydatkami. Skarżący zarzucił naruszenie przepisów art. 102 k.p.c. i art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez ich niezastosowanie i oparcie rozstrzygnięcia o kosztach sądowych i kosztach procesu na zasadzie stosunkowego rozdzielenia kosztów w sytuacji gdy szczególne okoliczności sprawy, w tym charakter dochodzonych roszczeń, subiektywne odczuwanie doznanej krzywdy oraz konieczność sięgnięcia w sprawie po opinie biegłych, uzasadniały skorzystanie z w/w przepisów.

Pozwany wniósł o oddalenie zażalenia i zasądzenie kosztów według norm.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny nie podzielił zarzutów naruszenia prawa materialnego art. 445 § 1 k.c.

Zadośćuczynienie ma charakter uznaniowy i zmiana jego wysokości możliwa jest tylko wówczas, gdy stwierdza się oczywiste naruszenie ogólnych zasad ustalania wysokości zadośćuczynienia.

Spowodowanie szkody na osobie w wyniku wypadku komunikacyjnego, jest postacią deliktu prawa cywilnego, którego zaistnienie wymaga spełnienia przesłanek odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego: szkody, winy i adekwatnego związku przyczynowego. Zatem tylko te następstwa, które pozostają w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem winny być oceniane i szacowane.

W niniejszej sprawie problematyka rozmiaru i charakteru doznanej krzywdy, wiązała się ustaleniami i oceną bezpośrednich obrażeń doznanych przez powoda oraz ich odniesienia do wcześniejszych urazów. Postępowanie dowodowe skupiało się również na ocenie zgłaszanych subiektywnych dolegliwości, które nie znalazły potwierdzenia w ramach rozpoznania medycznego bezpośrednio po zdarzeniu. Ocena trwałego uszczerbku na zdrowiu jako konsekwencja doznanych obrażeń jest istotnym elementem wpływającym na szacowanie zadośćuczynienia ale nie jedynym.

Zasadniczym kryterium decydującym o wysokości należnego na mocy przepisów art. 445 § 1 k.c. zadośćuczynienia jest rozmiar doznanej krzywdy, a jej niewymierny charakter sprawia, że ocena w tej mierze winna być dokonywana na podstawie całokształtu okoliczności sprawy. O wysokości zadośćuczynienia decyduje sąd po szczegółowym zbadaniu tych okoliczności, kierując się podstawowa zasadą, że przyznane zadośćuczynienie powinno przedstawiać realną wartość dla poszkodowanego. Zasądzona kwota zadośćuczynienia nie może być więc symboliczna a jej określenie musi uwzględniać wszystkie okoliczności sprawy, co nie zmienia faktu, że zależy od swobodnego uznania sędziowskiego.

W ocenie Sądu II instancji, Sąd Okręgowy trafnie uznał, że kwotą odpowiednią do stopnia krzywdy doznanej przez powoda wskutek wypadku z dnia 2 kwietnia 2012r. jest kwota 18.000,- zł. Tak określone zadośćuczynienie pozostaje w rozsądnym rozmiarze i uwzględnia charakter oraz rozmiar doznanej krzywdy, cierpienia a także utrzymujące się następstwa. Sąd I instancji szczegółowo wskazał– poza trwałym uszczerbkiem na zdrowiu –na okoliczności, które miały wpływ na wysokość zadośćuczynienia tj. średni charakter cierpień fizycznych i psychicznych, czasowe wyłączenie z życia zawodowego i prywatnego, potrzebę pomocy oraz dodatkowe obrażenia głowy i kolana, które choć nie skutkowały uszczerbkiem na zdrowiu, to jednak miały wpływ na rozmiar krzywdy.

Podkreślenia wymaga, że zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie wskazuje się, na trudności w opracowaniu jednolitych kryteriów, które należy brać pod uwagę przy określaniu wysokości należnego zadośćuczynienia, albowiem kryteria te mają charakter ocenny, objęte są sferą swobodnej oceny sędziowskiej, która oczywiście nie może oznaczać dowolności. Korygowanie przez sąd drugiej instancji zasądzonego zadośćuczynienia może być aktualne w zasadzie tylko wtedy, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, mających wpływ na jego wysokość, jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie, tj. albo rażąco wygórowane, albo rażąco niskie (por. wyrok SN z dnia 18 listopada 2004r., I CK 219/04, Lex nr 146356, wyrok SA w Łodzi z dnia 29 grudnia 2013r. ,I ACa 774/13, Lex nr 1416126).

W ocenie Sądu Apelacyjnego, w niniejszej sprawie, zasądzona kwota tytułem zadośćuczynienia nie została wymierzona z przekroczeniem swobodnej oceny i mieści się w granicach sędziowskiego uznania. Brak jest zatem podstaw do dokonania postulowanej zmiany wyroku.

Niewątpliwie zaskarżenie, przez stronę pozwaną, rozstrzygnięcia zawartego w wyroku pkt III oraz IVb i związane z tym żądanie korekty stosunkowego rozliczenia kosztów procesu, odnosi się do sytuacji uznania zarzutów apelacyjnych. Wobec braku podstaw do zmiany wyroku w punkcie 1, brak jest również podstaw do korekty stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu powstałych w postępowaniu przed I instancją.

Mając na uwadze powyższe rozważania, na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Apelacyjny oddalił apelację jako bezzasadną, uznając zgłoszony zarzut naruszenia prawa materialnego jedynie jako wyraz polemiki z prawidłową oceną zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i dokonanymi na jej podstawie poprawnymi ustaleniami faktycznymi, jak również trafnymi rozważaniami Sądu I instancji.

O kosztach postępowania odwoławczego: apelacyjnego i zażaleniowego Sąd orzekł łącznie, na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zakresie postępowania apelacyjnego i art. 100 k.p.c. w zakresie postepowania zażaleniowego w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. W zakresie kosztów zastępstwa procesowego Sad zastosował stawki określone w § 10 ust.1 pkt.2 w zw. z § 2 pkt.4 i § 10 ust. 2 pkt.2 w zw. z § 2 pkt.2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r. poz. 1800).