Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lipca 2017 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:SSA Witold Franckiewicz

Sędziowie:SSA Wiesław Pędziwiatr (spr)

SSA Wojciech Kociubiński

Protokolant:Anna Turek

przy udziale prokuratora Prokuratury Regionalnej Zbigniewa Jaworskiego

po rozpoznaniu w dniu 6 lipca 2017 r.

sprawy A. B.

oskarżonej z art. 18 § 1 kk w związku z art. 286 § 1 kk i art. 297 § 1 kk i art. 310 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w związku z art. 11 § 2 kk

M. B.

oskarżonego z art. 286 § 1 kk,

J. G. (1)

oskarżonego z art. 286 § 1 kk, art. 297 § 1 kk i art. 18 § 2 kk w związku z art. 270 § 1 kk w związku z art. 11 § 2 kk, art. 310 § 1 kk, art. 297 § 1 kk i art. 286 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w związku z art. 11 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

z dnia 11 stycznia 2017 r. sygn. akt III K 37/16

I.  zaskarżony wyrok wobec J. G. (1), M. B. i A. B. utrzymuje w mocy;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. G. A. 600 zł podwyższone o 138 zł podatku od towarów i usług tytułem wynagrodzenia za udzieloną z urzędu pomoc prawną oskarżonemu J. G. (1) w postępowaniu odwoławczym;

III.  zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa po 1/3 wydatków związanych z postępowaniem odwoławczym i wymierza im opłaty: J. G. (1) 4200 zł, M. B. 660 zł i A. B. 940 zł za drugą instancję .

UZASADNIENIE

Prokuratora Rejonowa w Jeleniej Górze oskarżyła J. G. (1) o 53 zachowania kwalifikowane z art. 286 § 1 k.k. oraz o zachowanie naruszające art. 310 § 1 k.k. (czyn 54) i o przestępstwo kwalifikowane z art. 297 § 1 k.k. i art. 286 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. (zarzut 55)

Nadto oskarżono M. B. o zachowania kwalifikowane z art. 286 § 1 k.k. (zarzuty od 56 do 75).

Postawiono także zarzut z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. i art. 310 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. A. B..

Wyrokiem z 11 stycznia 2017 roku w sprawie III K 37/16 Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze orzekł, że:

I.  w zakresie przestępstw opisanych w pkt. 1 – 31 części wstępnej wyroku uznaje oskarżonego J. G. (1) za winnego ich popełnienia, przy czym przyjmuje, że dopuścił się ich w podobny sposób i w krótkich odstępach czasu i że stanowią one ciąg przestępstw z art. 91§1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r., zaś:

a)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 8 części wstępnej wyroku przyjmuje, że pieniądze w kwocie 500zł oskarżony wypłacił w Banku (...) S.A. Oddziale w J.;

b)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 16 części wstępnej wyroku przyjmuje, że pieniądze w kwocie 500zł oskarżony wypłacił w Banku (...) S.A. Oddziale w J.;

c)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 17 części wstępnej wyroku przyjmuje, że pieniądze w kwocie 500zł oskarżony wypłacił w Banku (...) S.A. Oddziale w J.;

d)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 19 części wstępnej wyroku przyjmuje, że oskarżony dopuścił się go w dniu 31 sierpnia 1999r.;

e)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 24 części wstępnej wyroku przyjmuje, że oskarżony dopuścił się go w dniu 30 maja 1999r.;

f)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 29 części wstępnej wyroku przyjmuje, że oskarżony dopuścił się go w dniu 17 września 1999r.;

g)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 30 części wstępnej wyroku przyjmuje, że oskarżony dopuścił się go w dniu 20 września 1999r.;

h)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 31 części wstępnej wyroku przyjmuje, że oskarżony dopuścił się go w dniu 20 września 1999r.,

tj. ciągu przestępstw z art. 286§1 k.k. w zw. z art. 91§1 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. i za to na podstawie art. 286§1 k.k. w zw. z art. 91§1 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. skazuje go na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 33§2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. – w zw. z art. 4§1 k.k. skazuje go na karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny po 40zł (czterdzieści złotych) każda;

II.  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 32 aktu oskarżenia uznaje oskarżonego J. G. (1) za winnego tego, że w dniu 28 lipca 1999r. w J. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, sprzedając M. S. samochód osobowy marki H. (...) o nr. rej. (...) i o nr. nadwozia (...) zataił przed nią, że na pojeździe tym ustanowiony został zastaw rejestrowy w celu zabezpieczenia wierzytelności służącej (...) Bankowi S.A. Oddziałowi w W. w kwocie 18.474,29zł, czym wprowadził kupującą w błąd co do stanu prawnego tego pojazdu, czym doprowadził ją do niekorzystnego rozporządzenia jej mieniem w kwocie 22.500zł stanowiącej cenę zakupu samochodu, tj. przestępstwa z art. 286§1 k.k.i za to na podstawie art. 286§1 k.k. skazuje go na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 33§2 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. skazuje go na karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny po 40zł (czterdzieści złotych) każda;

III.  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 33 aktu oskarżenia uznaje oskarżonego J. G. (1) za winnego tego, że w dniu 16 lutego 2000r. w J. działając wspólnie i w porozumieniu z P. F. i A. B., oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, ubiegając się o udzielenie P. F. kredytu, doprowadził do sfałszowania przez A. B. dokumentów w postaci umowy o kredyt z dnia 16 lutego 2000r. o nr. (...) zawartej z (...) Bankiem S.A. Oddziałem w P. Filią w J., dwóch deklaracji do weksli in blanco z dnia 16 lutego 2000r., umowy ustanowienia zastawu rejestrowego z dnia 16 lutego 2000r., umowy przewłaszczenia rzeczy ruchomej z dnia 16 lutego 2000r., jak i załączników do umowy kredytowej w postaci harmonogramu udzielenia i spłaty kredytu i oświadczenia o poddaniu się egzekucji, które to dokumenty zostały przez A. B. podpisane imieniem i nazwiskiem występującej jako współkredytobiorczyni A. F., jak również doprowadził do podrobienia przez A. B. dokumentów uprawniających do otrzymania sum pieniężnych w postaci dwóch weksli in blanco, które to dokumenty także zostały przez A. B. podpisane imieniem i nazwiskiem występującej jako ich wystawca A. F., przy czym wszystkie te dokumenty miały istotne znacznie dla zawarcia w/w umowy kredytowej, czym wprowadził pracownika tego banku w błąd, co do zamiaru wywiązania się przez kredytobiorców z zawartej umowy, czym doprowadził ten bank do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 32.142,86zł, tj. przestępstwa z art. 286§1 k.k. i art. 297§1 k.k. i art. 270§1 k.k. i art. 310§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. i za to na podstawie art. 310§1 k.k. w zw. z art. 11§3 k.k. w zw. z art. 60§2 i 6 pkt. 2 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. - skazuje go na karę 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 33§2 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. skazuje go na karę 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny po 40zł (czterdzieści złotych) każda;

IV.  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 34 aktu oskarżenia uznaje oskarżonego J. G. (1) za winnego tego, że w dniu 24 lipca 2000r. w J. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, sprzedając Z. K. samochód osobowy marki O. (...) o nr. rej. (...) i o nr. nadwozia (...) zataił przed nim, że na pojeździe tym ustanowiony został zastaw rejestrowy w celu zabezpieczenia wierzytelności w kwocie 32.142,86zł służącej (...) Bankowi S.A. Oddziałowi w W., czym wprowadził kupującego w błąd co do stanu prawnego tego pojazdu, czym doprowadził go do niekorzystnego rozporządzenia jego mieniem w kwocie 36.800zł stanowiącej cenę zakupu samochodu, tj. przestępstwa z art. 286§1 k.k. i za to na podstawie art. 286§1 k.k. skazuje go na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 33§2 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. skazuje go na karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny po 40zł (czterdzieści złotych) każda;

V.  w zakresie przestępstw opisanych w pkt. 35 – 52 części wstępnej wyroku uznaje oskarżonego J. G. (1) za winnego ich popełnienia, przy czym przyjmuje, że dopuścił się ich w warunkach jednosprawstwa, jak również, że działał w podobny sposób oraz w krótkich odstępach czasu i że stanowią one ciąg przestępstw z art. 91§1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r., jak i że poszczególnych pokrzywdzonych tymi przestępstwami wprowadził w błąd co do zamiaru wywiązania się ze zobowiązań wynikających z zawartych umów komisowych, tj. ciągu przestępstw z art. 286§1 k.k. w zw. z art. 91§1 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. i za to na podstawie art. 286§1 k.k. w zw. z art. 91§1 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. skazuje go na karę 4 (czterech) lat pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 33§2 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. skazuje go na karę 250 (dwustu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny po 40zł (czterdzieści złotych) każda;

VI.  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 53 aktu oskarżenia uznaje oskarżonego J. G. (1) za winnego jego popełnienia, przy czym przyjmuje, że dopuścił się go w warunkach jednosprawstwa, jak również, że działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, a pokrzywdzonego tym przestępstwem wprowadził w błąd co do zamiaru wywiązania się ze zobowiązania wynikającego z zawartej z nim umowy leasingu operacyjnego,

tj. przestępstwa z art. 286§1 k.k. i za to na podstawie art. 286§1 k.k. skazuje go na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 33§2 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. skazuje go na karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny po 40zł (czterdzieści złotych) każda;

VII.  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 54 aktu oskarżenia uznaje oskarżonego J. G. (1) za winnego jego popełnienia, przy czym przyjmuje, że dopuścił się go w dniu 5 marca 1999r., jak i że podrobił dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej w postaci weksla in blanco, który podpisał imieniem i nazwiskiem występującej jako poręczycielka S. G., tj. przestępstwa z art. 310§1 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. i za to na podstawie art. 310§1 k.k. w zw. z art. 60§2 i 6 pkt. 2 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. skazuje go na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 33§2 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. skazuje go na karę 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny po 40zł (czterdzieści złotych) każda;

VIII.  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 55 aktu oskarżenia uznaje oskarżonego J. G. (1) za winnego jego popełnienia, przy czym przyjmuje, że posłużył się poświadczającymi nieprawdę dokumentami w postaci umowy o pracę w Zakładzie Produkcyjno – Handlowym (...) s.c. W. B. z dnia 1 sierpnia 1999r. i zaświadczeń o zarobkach z dnia 29 stycznia 2001r. w tej spółce cywilnej, w których nieprawdziwie stwierdzono, że wykonywał on w niej zatrudnienie na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony z miesięcznym wynagrodzeniem netto w kwocie 1.580zł, jak i że dokumenty te miały istotne znacznie dla zawarcia umowy kredytowej, tj. przestępstwa z art. 286§1 k.k. i art. 297§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. i za to na podstawie art. 286§1 k.k. w zw. z art. 11§3 k.k. skazuje go na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 33§2 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. skazuje go na karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny po 40zł (czterdzieści złotych) każda;

IX.  na podstawie art. 85 k.k. w zw. z art. 86§1 k.k. w zw. z art. 91§2 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. łączy wymierzone oskarżonemu J. G. (1) kary pozbawienia wolności za ciągi przestępstw i przestępstwa opisane w pkt. I – VIII części dyspozytywnej wyroku i skazuje go na karę łączną 6 (sześciu) lat pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 85 k.k. w zw. z art. 86§1 i 2 k.k. w zw. z art. 91§2 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. łączy temu oskarżonemu kary grzywny orzeczone za ciągi przestępstw i przestępstwa opisane w pkt. I - VIII części dyspozytywnej wyroku i skazuje go na karę łączną 450 (czterystu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny po 40zł (czterdzieści złotych) każda;

X.  na podstawie art. 46§1 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. orzeka wobec oskarżonego J. G. (1) środki karne w postaci obowiązku naprawienia szkody, przy czym:

a)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 38 części wstępnej wyroku, a przypisanego oskarżonemu w pkt. V części dyspozytywnej wyroku zobowiązuje go do zapłaty na rzecz pokrzywdzonego M. C. (1) kwoty 24.000zł (dwudziestu czterech tysięcy złotych);

b)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 39 części wstępnej wyroku, a przypisanego oskarżonemu w pkt. V części dyspozytywnej wyroku zobowiązuje go do zapłaty na rzecz pokrzywdzonego A. G. kwoty 9.500zł (dziewięciu tysięcy pięciuset złotych);

c)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 40 części wstępnej wyroku, a przypisanego oskarżonemu w pkt. V części dyspozytywnej wyroku zobowiązuje go do zapłaty na rzecz pokrzywdzonych wierzycieli solidarnych D. B., K. B. i S. B. (1) kwoty 10.500zł (dziesięciu tysięcy pięciuset złotych);

d)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 41 części wstępnej wyroku, a przypisanego oskarżonemu w pkt. V części dyspozytywnej wyroku zobowiązuje go do zapłaty na rzecz pokrzywdzonych wierzycieli solidarnych K. C. i M. C. (2) kwoty 16.580zł (szesnastu tysięcy pięciuset osiemdziesięciu złotych);

e)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 42 części wstępnej wyroku, a przypisanego oskarżonemu w pkt. V części dyspozytywnej wyroku zobowiązuje go do zapłaty na rzecz pokrzywdzonego A. S. kwoty 26.000zł (dwudziestu sześciu tysięcy złotych);

f)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 47 części wstępnej wyroku, a przypisanego oskarżonemu w pkt. V części dyspozytywnej wyroku zobowiązuje go do zapłaty na rzecz pokrzywdzonej H. Z. kwoty 9.500zł (dziewięciu tysięcy pięciuset złotych);

g)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 49 części wstępnej wyroku, a przypisanego oskarżonemu w pkt. V części dyspozytywnej wyroku zobowiązuje go do zapłaty na rzecz pokrzywdzonego M. P. kwoty 1.500zł (tysiąca pięciuset złotych);

XI.  na podstawie art. 44§2 k.k. orzeka wobec oskarżonego J. G. (1) środki karne w postaci przepadku na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych, przy czym:

a)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. III części dyspozytywnej wyroku, orzeka przepadek dowodów rzeczowych opisanych w wykazach dowodów rzeczowych Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze Drz nr 612/01 i 382/16;

b)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. VII części dyspozytywnej wyroku, orzeka przepadek dowodu rzeczowego opisanego w wykazie dowodów rzeczowych Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze Drz nr 54/03;

XII.  na podstawie art. 17§1 pkt. 2 k.p.k. w zw. z art. 414§1 k.p.k. uniewinnia oskarżonego M. B. od popełnienia zarzuconych mu czynów zabronionych opisanych w pkt. 56 – 60 części wstępnej wyroku;

XIII.  w zakresie przestępstw opisanych w pkt. 61 – 75 części wstępnej wyroku uznaje oskarżonego M. B. za winnego ich popełnienia, przy czym przyjmuje, że udzielił on pomocnictwa J. G. (2), aby dokonał przestępstw opisanych w pkt. 39 – 52 i 62 części wstępnej wyroku, w ten sposób, że przewidując możliwość ich popełnienia przez J. G. (1), swoimi zachowaniami ułatwił mu popełnienie tych przestępstw i na to się godził, jako że przyjmował do sprzedaży komisowej należące do pokrzywdzonych pojazdy mając wiedzę o poważnych problemach finansowych tego ostatniego będącego komisantem i przez to przewidywał oraz godził się na to, że J. G. (1) nie wypłaci pokrzywdzonym cen za sprzedaż ich pojazdów w komisie, jak również przyjmuje, że M. B. dopuścił się tych przestępstw w podobny sposób i w krótkich odstępach czasu i że stanowią one ciąg przestępstw z art. 91§1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r., tj. ciągu przestępstw z art. 18§3 k.k. w zw. z art. 286§1 k.k. w zw. z art. 91§1 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. i za to na podstawie art. 19§1 k.k. w zw. z art. 286§1 k.k. w zw. z art. 91§1 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. skazuje go na karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 33§2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. – w zw. z art. 4§1 k.k. skazuje go na karę 60 (sześćdziesięciu) stawek dziennych grzywny po 40zł (czterdzieści złotych) każda;

XIV.  na podstawie art. 69§1 i 2 k.k. i art. 70§1 pkt. 1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego M. B. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata;

XV.  na podstawie art. 46§1 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. orzeka wobec oskarżonego M. B. środki karne w postaci obowiązku naprawienia szkody, przy czym:

a)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 61 części wstępnej wyroku, a przypisanego oskarżonemu w pkt. XIII części dyspozytywnej wyroku zobowiązuje go do zapłaty na rzecz pokrzywdzonego A. G. kwoty 500zł (pięciuset złotych);

b)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 63 części wstępnej wyroku, a przypisanego oskarżonemu w pkt. XIII części dyspozytywnej wyroku zobowiązuje go do zapłaty na rzecz pokrzywdzonych wierzycieli solidarnych D. B., K. B. i S. B. (1) kwoty 500zł (pięciuset złotych);

c)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 64 części wstępnej wyroku, a przypisanego oskarżonemu w pkt. XIII części dyspozytywnej wyroku zobowiązuje go do zapłaty na rzecz pokrzywdzonych wierzycieli solidarnych K. C. i M. C. (2) kwoty 500zł (pięciuset złotych);

d)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 65 części wstępnej wyroku, a przypisanego oskarżonemu w pkt. XIII części dyspozytywnej wyroku zobowiązuje go do zapłaty na rzecz pokrzywdzonego A. S. kwoty 500zł (pięciuset złotych);

e)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 70 części wstępnej wyroku, a przypisanego oskarżonemu w pkt. XIII części dyspozytywnej wyroku zobowiązuje go do zapłaty na rzecz pokrzywdzonej H. Z. kwoty 500zł (pięciuset złotych);

f)  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 72 części wstępnej wyroku, a przypisanego oskarżonemu w pkt. XIII części dyspozytywnej wyroku zobowiązuje go do zapłaty na rzecz pokrzywdzonego M. P. kwoty 500zł (pięciuset złotych);

XVI.  w zakresie przestępstwa opisanego w pkt. 76 aktu oskarżenia uznaje oskarżoną A. B. za winną tego, że w dniu 16 lutego 2000r. w J. działając wspólnie i w porozumieniu z J. G. (3) i P. F., oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, ubiegając się o udzielenie P. F. kredytu, sfałszowała dokumenty w postaci umowy o kredyt z dnia 16 lutego 2000r. o nr. (...) zawartej z (...) Bankiem S.A. Oddziałem w P. Filią w J., dwóch deklaracji do weksli in blanco z dnia 16 lutego 2000r., umowy ustanowienia zastawu rejestrowego z dnia 16 lutego 2000r., umowy przewłaszczenia rzeczy ruchomej z dnia 16 lutego 2000r. wraz załącznikami do umowy kredytowej w postaci harmonogramu udzielenia i spłaty kredytu i oświadczenia o poddaniu się egzekucji, które to dokumenty zostały przez nią podpisane imieniem i nazwiskiem występującej jako współkredytobiorczyni A. F., jak również podrobiła dokumenty uprawniające do otrzymania sum pieniężnych w postaci dwóch weksli in blanco, które to dokumenty także zostały przez nią podpisane imieniem i nazwiskiem występującej jako ich wystawca A. F., przy czym wszystkie te dokumenty miały istotne znacznie dla zawarcia w/w umowy kredytowej, czym wprowadziła ten bank w błąd, co do zamiaru wywiązania się przez kredytobiorców z zawartej umowy, czym doprowadziła ten bank do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 32.142,86zł, przy czym przyjmuje, że podrobienie przez A. B. dwóch weksli in blanco stanowiło wypadek mniejszej wagi, tj. przestępstwa z art. 286§1 k.k. i art. 297§1 k.k. i art. 270§1 k.k. i art. 310§1 i 3 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. – w zw. z art. 4§1 k.k. i za to na podstawie art. 310§3 k.k. w zw. z art. 11§3 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. skazuje ją na karę 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności, zaś na podstawie art. 33§2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. – w zw. z art. 4§1 k.k. skazuje ją na karę 80 (osiemdziesięciu) stawek dziennych grzywny po 40zł (czterdzieści złotych) każda;

XVII.  na podstawie art. 69§1 i 2 k.k. i art. 70§1 pkt. 1 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonej A. B. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata;

XVIII.  na podstawie art. 63§1 k.k. w zw. z art. 607f k.p.k. – w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010r. - w zw. z art. 4§1 k.k. zalicza oskarżonemu J. G. (1) na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 14 października 2014r. do dnia 22 października 2014r. oraz od dnia 10 marca 2016r. do dnia 11 stycznia 2017r., przy czym przyjmuje, że jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;

XIX.  na podstawie art. 29 ustawy z dnia 26 maja 1982r. prawo o adwokaturze w zw. z §4 ust. 1 i 3 i §17 ust. 1 pkt. 2 i ust. 2 pkt. 5 i §20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. G. A. kwotę 1.980zł oraz dalsze 455,40zł tytułem podatku od towarów i usług za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną oskarżonemu J. G. (1);

XX.  na podstawie art. 627 k.p.k. zasądza na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonego J. G. (1) koszty sądowe w 60/76 części, od oskarżonego M. B. zasądza te koszty w 15/76 części, zaś od oskarżonej A. B. zasądza te koszty w 1/76 części, natomiast na podstawie art. 2 ust. 1 pkt. 6 i art. 3 ust. 1 i art. 6 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych wymierza oskarżonemu J. G. (1) opłatę w wysokości 4.200zł, na podstawie art. 2 ust. 1 pkt. 3 i art. 3 ust. 1 tej ustawy wymierza oskarżonemu M. B. opłatę w wysokości 660zł, natomiast na podstawie art. 2 ust. 1 pkt. 4 i art. 3 ust. 1 tej ustawy wymierza oskarżonej A. B. opłatę w wysokości 940zł.

Z wyrokiem tym nie pogodził się oskarżony J. G. (1). Jego obrończyni zaskarżyła wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze oraz w części dotyczącej orzeczenia o kosztach sądowych wskazując na:

1.  rażącą niewspółmierność kar (art. 438 pkt 4 k.p.k.) jednostkowych pozbawienia wolności orzeczonych wobec oskarżonego J. G. (1) w punktach I-VIII części dyspozytywnej wyroku, jak również rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary łącznej pozbawiania wolności w wymiarze 6 lat orzeczonej w punkcie IX części dyspozytywnej wyroku, pomimo że uwzględniając zasady wymiaru kary, jak również okoliczności sprawy, właściwości i warunki osobiste oskarżonego, a także jego postawę po dokonaniu przypisywanych mu przestępstw jak i w toku postępowania sądowego, zasadnym było łagodniejsze potraktowanie osoby oskarżonego i orzeczenie wobec niego kar jednostkowych pozbawienia wolności oraz kary łącznej pozbawienia wolności w niższym wymiarze,

2.  rażącą niewspółmierność kar (art. 438 pkt 4 k.p.k.) jednostkowych grzywny orzeczonych wobec oskarżonego J. G. (1) w punktach I-VIII części dyspozytywnej wyroku, jak również rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary łącznej grzywny w wysokości 450 stawek dziennych po 40 zł każda orzeczonej w punkcie IX części wstępnej wyroku, wynikającą z nieuwzględnienia przy ich wymiarze dochodów oskarżonego, jego warunków osobistych, rodzinnych oraz stosunków majątkowych i możliwości zarobkowych,

3.  obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia (art. 438 pkt 2 k.p.k.), a mianowicie art. 7 k.p.k. polegającą na dowolnej, niewszechstronnej ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, wyrażającą się w przyjęciu, iż sytuacja majątkowa i mieszkaniowa oskarżonego pozwala mu na poniesienie kosztów sądowych w kwocie 4.200,00 zł, pomimo, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy daje podstawy do uznania, iż uiszczenie tych kosztów byłoby dla oskarżonego zbyt uciążliwe.

Wskazując na powyższe apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez: wymierzenie kar jednostkowych pozbawiania wolności zwartych w punktach I-VIII części dyspozytywnej wyroku w dolnych granicach ustawowego zagrożenia;

1.  wymierzenie oskarżonemu kary łącznej pozbawiania wolności na zasadzie pełnej absorpcji;

2.  uchylenie orzeczenia o wymierzeniu oskarżonemu kar jednostkowych grzywny zawartych w punktach I-VIII części dyspozytywnej wyroku i kary łącznej grzywny, zawartej w pkt IX;

3.  zwolnienie oskarżonego z obowiązku zwrotu na rzecz Skarbu Państwa kosztów postępowania;

4.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. o zwolnienie oskarżonego z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postepowanie odwoławcze.

Nadto wniosła o zasądzenie od Skarbu Państwa wynagrodzenia za obronę z urzędu osk. J. G. (1) za postępowanie odwoławcze, według norm prawem przepisanych, składając jednocześnie oświadczenie, iż wynagrodzenie nie zostało uiszczone ani w całości, ani w części.

Wyrok powyższy zaskarżył także obrońca oskarżonych A. B. i M. B. w zakresie obejmującym punkty XIII – XVII i XX części dyspozytywnej, powyższemu wyrokowi zarzucając:

W zakresie dotyczącym oskarżonego M. B., tj. w zakresie obejmującym punkty XIII-XV i XX części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku:

1. obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k., wyrażającą się uznaniem, iż pomocnictwa w zakresie przestępstwa stypizowanego w art. 286 § 1 k.k. dopuścić się można mimo braku po stronie sprawcy elementu świadomego pogodzenia się z potencjalnym skutkiem jego zachowania, w szczególności tego, że stanowi ono ułatwienie popełnienia konkretnego czynu zabronionego przez inną osobę.

W zakresie dotyczącym oskarżonej A. B., tj. w zakresie obejmującym punkty XVI-XVII i XX części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku:

2. obrazę przepisów prawa materialnego, a to:

a. art. 286 § 1 k.k. poprzez przyjęcie, iż czynu tego dopuścić się można bez działania ze strony sprawcy polegającego na wprowadzeniu innej osoby w błąd albo wyzyskania tego błędu;

b. art. 310 § 1 i 3 k.k. poprzez przyjęcie, iż czynu tego dopuścić się można bez świadomości ze strony sprawcy, że podrobiony przez niego dokument stanowi ustalony prawny środek płatniczy albo dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej;

c. art. 28 § 1 k.k. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że oskarżona A. B. dopuściła się czynu z art. 310 § 1 i 3 k.k. mimo, iż pozostawała w usprawiedliwionym błędzie, że jej czyn wypełnia znamiona jedynie czynów zabronionych z art. 270 § 1 k.k. i 297 § 1 k.k.

W razie uznania powyższych zarzutów za nieuzasadnione zaskrzonemu orzeczeniu na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. zarzucając

3. błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, że:

a. oskarżony M. B. obejmował swą świadomością zgodę, iż potencjalnym skutkiem jego zachowania będzie doprowadzenie innych osób do niekorzystnego rozporządzenia przez nich ich mieniem, podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika w sposób jednoznaczny, iż:

- oskarżony J. G. (2) znajdował się w okresach poprzedzających drugą połowę 2000 roku w złej kondycji finansowej, z której wychodził bez szwanku dla prowadzonego przedsiębiorstwa i jego kontrahentów;

- w drugiej połowie 2000 roku J. G. (2), w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, sprzedał kilkadziesiąt pojazdów bez jakichkolwiek problemów związanych z rozliczeniami z klientami;

- wskazywanie klientom J. G. (1) okoliczności związanych z finansowaniem sprzedaży pojazdów w sposób odmienny, aniżeli miało to miejsce w rzeczywistości, było wyłącznie bezrefleksyjnym przekazywaniem poleceń pracodawcy, którego celem było odroczenie spłaty zaległych zobowiązań do czasu pozyskania źródeł ich finansowania.

b. oskarżona A. B.:

- obejmowała swoim zamiarem czynności polegające na wprowadzeniu instytucji finansowych w błąd;

- obejmowała swoją świadomością fakt, że podrabiane przez nią dokumenty stanowią ustalony prawny środek płatniczy albo dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej w rozumieniu art. 310 § 1 i 3 k.k.

Podnosząc powyższe skarżący wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego orzeczenia w części obejmującej punkty XIII-XVII i XX jego części dyspozytywnej poprzez:

a. uniewinnienie oskarżonego M. B. od popełnienia zarzucanych mu czynów;

b. uniewinnienie A. B. od popełnienia zarzucanych jej czynów z art. 286 § 1 k.k. i 301 § 1 i 3 k.k. oraz umorzenie postępowania karnego prowadzonego względem oskarżonej w zakresie pozostałych czynów na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k.;

c. zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz każdego z oskarżonych zwrotu poniesionych przez nich kosztów obrony, odpowiadających stawkom minimalnym określonym w § 11 ust. 2 pkt 5 w zw. z § 17 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz.18090 ze zm.).

2. zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz każdego z oskarżonych zwrotu poniesionych przez nich kosztów obrony w postępowaniu odwoławczym, odpowiadających stawkom minimalnym określonym w § 11 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.);

ewentualnie wniósł o:

3.  uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji celem ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

I. Co do apelacji obrończyni oskarżonego J. G. (4).

Apelacja nie jest uzasadniona (nie zasługuje na uwzględnienie).

Odnosząc się do wskazanego zarzutu rażącej niewspółmierności (surowości) wymierzonych J. G. (4) kar należy na wstępie podnieść, że niewspółmierność kary to pojęcie ocenne. W treści art. 438 pkt 4 k.p.k. mowa jest o niewspółmierności rażącej, co oznacza, że chodzi tu o dysproporcję znaczną, bijącą wręcz w oczy, a nie o ewentualne drobne różnice w ocenach sądu I instancji i oskarżonego. O karze rażąco niewspółmiernej możemy mówić tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można byłoby przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd I instancji, a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 Kodeksu karnego. Jak powszechnie przyjmuje się w orzecznictwie zarzut rażącej niewspółmierności kary w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k., w sensie jej surowości, będzie uzasadniony tylko wówczas, gdy dysproporcja ta jest natury zasadniczej, to znaczy wymierzona kara jest surowa w stopniu nie dającym się zaakceptować, a więc nie w razie różnicy niewielkiej, nieznaczącej (wyrok S. A. we Wrocławiu z dnia 30 maja 2003 roku, II AKa 163/03).” – wyrok SN z dnia 2 lutego 1995 roku - KZS 4/96 poz. 42; post. SN z dnia 30 maja 2017 r., II KK 156/17, Legalis, wyrok SA w Gdańsku z dnia 15 grudnia 2016 r., II Aka 361/16, Legalis).

Kary, tak jednostkowe, jak i kary łączne, wymierzone przez Sąd I instancji J. G. nie mogą być uznane za rażąco surowe, w znaczeniu jak to przedstawiono wyżej. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy wskazał wyczerpująco okoliczności mające wpływ na wysokość właściwej dla oskarżonego kary, które poprawnie ocenił i przekonująco wykazał, że wymierzone oskarżonemu kary są współmierne do stopnia społecznej szkodliwości popełnionych przez niego przestępstw, wysokiego stopnia jego winy i są prawidłowe z punktu widzenia potrzeby osiągnięcia celów zapobiegawczych i wychowawczych.

Jak słusznie wskazał Sąd I instancji, czyny przestępne dokonane przez J. G. (1) cechowały się wysokim stopniem szkodliwości społecznej na co wskazuje sposób działania oskarżonego oraz okoliczności i warunki, w których dopuścił się on owych zachowań. J. G. (1) realizował przypisaną mu w wyroku działalność przestępczą prowadził przez wiele miesięcy, działając na szkodę wielu pokrzywdzonych, którym wyrządził poważną szkodę majątkową. Sąd I instancji wziął pod uwagę nie tylko czas, w którym realizowane były przez oskarżonego przypisane mu przestępstwa, ale również upływ czasu do momentu wyrokowania, ale miał na uwadze również globalną wysokość szkody wyrządzonej przestępczym procederem J. G. (1). Oskarżony działając na szkodę pokrzywdzonych instytucji finansowych oraz komitentów czynił to w sposób przemyślany i zaplanowany zaś jego działania cechowały się wysokim stopniem szkodliwości społecznej, bo nie liczył się z interesem innych, lecz zaspokajał tylko swoje własne potrzeby.

Sąd I instancji uwzględnił okoliczności, które zaliczył na korzyść oskarżonego, jako łagodzące przy wymierzaniu mu kary pozbawiania wolności oraz grzywny. Wskazał na złożone przez J. G. (1) wyjaśnienia, które w przeważającej mierze zasługiwały na danie im wiary i pozwalały czynić zgodne z prawdą ustalenia faktyczne.

Wbrew twierdzeniom apelującej, Sąd I instancji nie naruszył zasady swobodnej oceny dowodów wyrażonej w art. 7 k.p.k. i wziął pod uwagę warunki osobiste i rodzinne J. G. (1) jak również jego stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Wskazał na karcie 60 uzasadnienia, iż osiągał on przed osadzeniem wysokie dochody ze stałej pracy zarobkowej na terenie Wielkiej Brytanii oraz okoliczność znajdowania się w wieku produkcyjnym podkreślił, że jego status materialny nie został zagrożony, nie tylko poprzez orzeczenie kary izolacyjnej ale także wymierzoną mu karę grzywny. Okoliczność utraty pracy przez oskarżonego powodowana osadzeniem go w warunkach izolacji podniesiona przez apelującą, nie może stanowić przesłanki do obniżenia wymiaru kary za czyny, których dopuścił się J. G. (1). Orzeczona kara i jej wykonanie to naturalne następstwo przestępczej działalności oskarżonego i musiał liczyć się z nią oskarżony dopuszczając się przypisanych mu w zaskarżonym wyroku zachowań. Zaś sama apelująca wskazała, iż uzyskiwany przez J. G. (1) dochód w deklarowanej wysokości 2.300 funtów brytyjskich jest zarobkiem godnym. Jeśli przy tym uwzględni się fakt, że od czasu popełnienia przypisanych mu przestępczych zachowań upłynął bardzo długi okres to oskarżony mający świadomość popełnienia przestępstw i ukrywania się przed wymiarem sprawiedliwości prawie 15 lat miał czas na to aby nie tylko przygotować się na poniesienie konsekwencji materialnych swego przestępczego procederu ale także zabezpieczenie swojej rodziny przed możliwą utratą pracy w wyniku osadzenia w więzieniu, jako oczywistej konsekwencji działalności przestępczej.

Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje wymierzone oskarżonemu kary jednostkowe pozbawienia wolności oraz grzywny. W świetle wyżej wymienionych okoliczności oraz biorąc pod uwagę, rozmiar wyrządzonej pokrzywdzonym konkretnej szkody, ilość pokrzywdzonych osób, skalę działania oskarżonego oraz wysokość uzyskanych przez niego dzięki temu korzyści wskazać należy, że kara grzywny została skorelowana z wysokością wyrządzonej szkody i jest jedynie niewielką częścią tej szkody.

Sąd I instancji wymierzając J. G. (1) łączną karę 6 lat pozbawienia wolności wziął pod uwagę nie tylko, iż godziły w różnorodne dobra prawne (mienie, obrót gospodarczy, obrót papierami wartościowymi, wiarygodność dokumentów), ale również okoliczność popełnienia czynów w stosunkowo nieodległych odstępach czasowych na terenie różnych miast jak również popełnianie ich z góry powziętą motywacją.

Apelująca nie przytoczyła żadnych argumentów na poparcie swych twierdzeń, o niesprawiedliwości wymierzonych oskarżonemu kar. Sąd Apelacyjny stwierdza, że nie rażą one surowością, co nakazuje uznanie ich za właściwe.

Wskazać należy, że suma dolegliwości, jakie nałożono na oskarżonego, kara łączna pozbawienia wolności i kara łączna grzywny oraz środki karne, stanowią o właściwej reakcji prawnokarnej na zachowania oskarżonego; są sprawiedliwą odpłatą dla J. G. (1) za popełnione przez niego przestępstwa i choć surową, to jednak nie w stopniu rażącym, trudnym do akceptacji. Sankcje orzeczone wobec oskarżonego muszą być surowe również przez wzgląd na ogólnoprewencyjny cel kary, aby i on i osoby z jego otoczenia miały świadomość, że łamanie prawa spotyka się z nieuchronną i surową represją. Także dla osób pokrzywdzonych jest to sygnał, że przestępców dotykają dolegliwe i zasłużone sankcje, dając poczucie, że państwo reaguje adekwatnie do skali przestępczego procederu.

Nie można także zgodzić się z zarzutem nieprawidłowego orzeczenia o obowiązku pokrycia wydatków oraz poniesienia opłat związanych z postępowaniem karnym. Zasadą jest, że wydatki takie obciążają oskarżonego, jeśli zostanie skazany. Tylko wyjątkowo możliwe jest zwolnienie z tej powinności. Skoro Sąd I instancji nie dostrzegł okoliczności, które dawałyby postawy do przyjęcia, że ich uiszczenie byłoby zbyt uciążliwe dla oskarżonego to jego obowiązkiem było zasądzenie tych należności od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa. Wywody związane z koniecznością rozważań o wymierzonej grzywnie i odnoszące się do sytuacji materialnej oskarżonego mają swoje znaczenie także w tej części, która dotyczy argumentacji związanej z obowiązkiem poniesienia kosztów sądowych. Oskarżony jest osobą zdolną do pracy, osiągającą stałe i znaczne dochody, a zatem mającą możliwości uiszczenia należności związanych z prowadzonym w jego sprawie postępowaniem karnym. Nie może być wątpliwości co do tego, że konieczność poniesienia kosztów sądowych jak i pozostałe obciążenia materialne zawarte w zaskarżonym wyroku są dla oskarżonego i jego rodziny uciążliwe. Aby możliwe było zwolnienie od obowiązku poniesienia kosztów sądowych musiałyby być nazbyt uciążliwe. Tak jednak nie jest w odniesieniu do J. G. (4). Wywody apelującej nie zmieniły przekonania Sądu odwoławczego w tym zakresie.

Zdaniem Sądu odwoławczego obrończyni J. G. (1) nie wykazała, że Sąd I instancji wyrokując w sprawie tego oskarżonego dopuścił się zarzucanych w apelacji uchybień, co obliguje zaskarżony wyrok w stosunku do J. G. (1) utrzymać w mocy.

II. Co do apelacji obrońcy oskarżonych A. B. i M. B..

1.  W zakresie odnoszącym się do apelacji dotyczącej M. B..

W żaden sposób nie przekonały wywody apelacji, że Sąd I instancji błędnie ustalił okoliczności faktyczne związane z przypisanym oskarżonemu zachowaniem i to zarówno w zakresie związanym ze stroną przedmiotową tego czynu jak również ze stroną podmiotową . Apelujący, choć stawia zaskarżonemu orzeczeniu dwa różne zarzuty to w istocie sprowadzają się one do kwestionowania jednej zasadniczej kwestii związanej z przypisanym oskarżonemu zachowaniem. Obrońca oskarżonego zmierza do wykazania, że nie można oskarżonemu przypisać popełnienia przestępstwa w postaci, której nadał mu Sąd I instancji, bowiem nie sposób oskarżonemu przypisać świadomości potencjalnego skutku w postaci doprowadzenia innych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.

Odpowiadając na te zarzuty, należy stwierdzić, że Sąd poddał dogłębnej i wnikliwej analizie materiał dowodowy, z treści dowodów wyprowadził właściwe wnioski i nie popełnił w tym żadnych uchybień. Rozstrzygnięcie Sądu I instancji dowodzi, że miało ono charakter głęboko przemyślany oraz było rezultatem badania wszystkich istotnych w sprawie okoliczności faktycznych jak i ich wpływu na ocenę prawną zachowania oskarżonego. Nie może być wątpliwości, co do tego, że nie jest ono bezrefleksyjnym powtórzeniem za oskarżycielem jego ocen, lecz jest wynikiem własnych i pełnych rozważań o odpowiedzialności oskarżonego. Mimo postanowionych oskarżonemu zarzutów, oznaczonych od punktu 56 do 60, od tych zachowań Sąd Okręgowy uniewinnił oskarżonego. Dowodzi to należytego i uważnego rozważenia wszystkich istotnych okoliczności dotyczących zachowań oskarżonego.

Jeśli, mając w pamięci te okoliczności, zauważyć powody, dla których w zakresie stawianych zarzutów od 61 – 75 Sąd uznał odpowiedzialność M. B., lecz zwłaszcza wywody, które motywują powód takiego rozstrzygnięcia, to w żadnym razie nie jest możliwe przyjęcie, że Sąd I instancji błędnie ustalił popełnienie przez oskarżonego przypisanych mu przestępstw.

Po pierwsze, dostrzegł tenże Sąd, że sytuacja komisu, ale i komitentów w okresie od końca 1999 roku do sierpnia 2000 roku była zmienna, lecz finalnie nie powodowała zasadniczych zagrożeń dla wypłat ustalonych cen tymże komitentom.

Po wtóre, ustalił Sąd I instancji, i nie kwestionuje tego apelujący, że nie tylko oskarżony, ale i inni pracownicy komisu zauważyli zwiększoną rozrzutność J. G. (1) od początku roku 2000.

Po trzecie, nie zostało zakwestionowane przez skarżącego także i kolejne ustalenie, że oskarżony, ale i pozostali pracownicy mimo pojawienia się problemów z wypłatami dla komitentów w drugiej połowie roku 2000 przyjmowali nadal samochody do sprzedaży w komisie.

Po czwarte, zapłaty za sprzedane samochody wpływały do kasy komisu i przyjmował je oskarżony, tego także nie podważa skarżący.

Po piąte i najistotniejsze, zarówno oskarżony jak i inni pracownicy nieprawdziwie informowali komitentów (w ramach przykładu wymienia ich i rozważa o tych okolicznościach Sąd Okręgowy na s. 44, 45), że pieniądze ze sprzedaży ich samochody nie wpłynęły jeszcze do kasy komisu, mimo, że znajdowały się one w niej lub na koncie firmy (chyba, że pobrał je już J. G. (1). Takiemu ustaleniu również nie przeczy skarżący.

Te okoliczności, przyznane przez skarżącego, nie pozwalają na podzielenie zarzutu błędnych ustaleń faktycznych. Ich wymowa jest w tej sprawie jednoznaczna i nie popełnił błędu czyniąc ustalenia w tym zakresie Sąd I instancji. Podnoszona argumentacja w apelacji obrońcy to w istocie polemika nawet nie z ustaleniami Sądu I instancji, lecz ocenami ustalonych przez ten Sąd faktów. Apelujący odwołuje się do strony woluntatywnej zachowania oskarżonego i podważa ustalenie o tym, że ten godził się na skutek działania J. G. (1) w postaci niezapłacenia im za oddane do sprzedaży samochody.

Jeśli jednak uwzględni się podane wyżej okoliczności faktyczne to zdecydowanie należy uznać, że oskarżony przewidywał iż wymienieni w przypisanym mu czynie pokrzywdzeni nie zostaną zaspokojeni. Zwodzenie komitentów obietnicami zapłacenia w późniejszym terminie, podawanie nieprawdziwych danych, że pieniądze za sprzedane samochody jeszcze nie wpłynęły mimo, że znajdowały się w kasie lub na firmowym koncie, uświadomiony fakt rozrzutności J. G. (1), niewywiązywanie się z zapłaty, nie wobec jednego sprzedającego lecz co raz to nowych, świadczy niezbicie, że oskarżonemu było obojętne co stanie się z mieniem tych, którzy zdecydowali się wprowadzić do komisu swoje auta. Oskarżonemu nie zależało do pewnego momentu (dla niego nie miało to znaczenia) na tym czy komitenci uzyskają zapłatę, czy nie, ich los był mu obojętny, dla niego ważne było czy on otrzyma wynagrodzenie i prowizję Nie może być wątpliwości co do tego, że swoim zachowaniem jako kierownik komisu odpowiedzialny za jego bieżące funkcjonowanie (potwierdzanie komitentom, że wszystko ze sprzedażą samochodów jest w porządku, zapewnianie, że otrzymają zapłatę, że opóźnia się ona z powodu braku wpływu pieniędzy za samochody, mimo, że znajdowały się w kasie lub na koncie) ułatwił głównemu sprawcy doprowadzenie pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Oświadczenia sprzedających, że nie przeprowadzaliby tych czynności gdyby nie działania m.in. M. B. dobitnie o tym świadczą.

W sytuacji, gdy oskarżony miał świadomość, że J. G. (1) żyje ponad stan, że pojawiają się klienci domagający się zapłaty, że pieniądze znalazły się w kasie, że pobiera je bez żadnego racjonalnego powodu, że J. G. (1) ukrywa się przed komitentami – jego zachowanie pozwalało na ustalenie, że nie tylko przewidywał popełnienie przestępstwa, ale było mu też obojętne czy klienci oddający samochody do komisu otrzymają zapłatę czy nie, tym samym aprobował sytuację, że mogą ich nie otrzymać, co pozwala na stwierdzenie, że godził się z tym, a jest to element świadomości pozwalający na przyjęcie wystąpienia po stronie M. B. zamiaru ewentualnego w pomocnictwie do popełnienia występku z art. 286 § 1 k.k.

Rozważania Sądu Okręgowego w tym zakresie są bezbłędne.

Nie sposób zgodzić się z argumentacją apelującego, zawartą w zdaniu, „W realiach niniejszej sprawy próbuje się współukarać młodego w dacie popełnienia czynu pracownika, który przez zaakceptowanie swej podległości służbowej nie zapobiegł skutkom, które mógł i winien był przewidzieć.” (cytat z apelacji), który zdaje się sugerować, że obowiązkiem oskarżonego było zapobieżenie skutkowi, bo tylko takie zachowanie zwalniało z odpowiedzialności karnej. Tak przecież nie jest i nie wyprowadził takich wniosków Sąd Okręgowy. Apelujący zdaje się pomijać istotę zachowania oskarżonego. Wszak oskarżony to nie zwykły pracownik komisu wykonujący bezrefleksyjnie polecenia J. G. (1), lecz pełniący funkcję kierownika tej placówki. I to on przyjmował od sprzedających samochody do komisu i to on zapewniał, że sytuacja firmy jest dobra, ale przede wszystkim informował o tym, że nie wpłynęły pieniądze za sprzedany samochód choć były one w kasie firmy co następnie powodowało, że przychodził J. G. (1) i z kasy te pieniądze zabierał. Nie można mieć wątpliwości co do tego, że takie zachowanie było pomocne w popełnieniu przestępstwa przez J. G. (1). W żadnym razie nie jest zgodne z ustaleniami faktycznymi twierdzenie apelującego o biernym zachowaniu oskarżonego. Był on w zakresie swych działań aktywnym pomocnikiem, który składał wobec komitentów zapewnienia jednoznacznie nieprawdziwe, co spowodowało, że odstępowali oni – przynajmniej na chwilę – od starań o uzyskanie należnych im pieniądzy, które w tym czasie przejmował J. G. (1).

Argumentując, że M. B. nie popełnił przypisanego mu przestępstwa, skarżący stawia tezę, że także pozostali pracownicy, zachowujący się podobnie jak oskarżony, winni ponieść odpowiedzialność za pomoc J. G. (1) do popełnionych przez niego oszustw. Nawet przyznając rację apelującemu należy stwierdzić, że sąd zobowiązany jest rozpoznać skargę, która do niego wypłynęła i w związku z tym ona ogranicza jego kompetencje do określonej osoby oraz określonych faktów. To skarga oskarżyciela publicznego wytycza zakres rozstrzygnięć sądu I instancji, który może orzekać tylko o odpowiedzialności tego, którego dotyczy określone zdarzenie historyczne co do którego wniesiono akt oskarżenia. To, że możliwa byłaby odpowiedzialność innych jeszcze osób, choć nie przedstawiono im zarzutów i nie skierowano wobec nich aktu oskarżenia do sądu nie może oznaczać, że jest to okoliczność zwalniająca z odpowiedzialności tego, wobec którego akt oskarżenia skierowano do sądu. Sąd orzeka o odpowiedzialności wobec tego, co do którego akt oskarżenia wpłynął.

Twierdzenie apelującego, że M. B. w sposób bezrefleksyjny przekazywał klientom powody braku wypłaty należności – na podstawie informacji uzyskanych od J. G. (1) – jest o tyle chybionym, że skarżący w istocie popada w wewnętrzną sprzeczność. Wszak w swej apelacji na k. 3041 podkreśla, że M. B. to osoba z wieloletnim doświadczeniem funkcjonująca w tym przedsiębiorstwie od początku, aby następnie stwierdzić, że ten młody chłopak u progu swej pracy wykonywał tylko polecenia swego pracodawcy. Stwierdzenie o wieloletnim doświadczeniu (praca w firmie od początku) nie przystaje do kolejnej tezy apelacji, że M. B. to młody – na początku swej drogi zawodowej człowiek – a zatem, jak wydaje się sugerować apelacja, pracownik bez właściwego doświadczenia. I choć prawdą jest, że M. B. był w owym czasie młodym człowiekiem, to jednak mającym od jej początku, z racji wykonywania pracy w tej firmie, w tym także będącym na początku jej działalności także udziałowcem w tej spółce, wgląd w jej stan i odpowiednią wiedzę, jaka jest rzeczywista kondycja finansowa, ale także, jakie działania podejmuje J. G. (1). Jeszcze raz należy podnieść, że wywody apelującego nie przystają do ustaleń – niekwestionowanych – iż w czasie, inkryminowanych działań oskarżonego M. B., J. G. (1) ukrywał się przed klientami, pobierał pieniądze znajdujące się w kasie, M. B. i pozostali zapewniali komitentów, że pieniądze nie wpłynęły choć znajdowały się w sejfie. Twierdzenie, zatem, że M. B. bezrefleksyjnie przekonywał klientów, że wszystko w sprawie sprzedanych ich samochodów jest w porządku – powtarzając tłumaczenia pracodawcy – pozostają w oczywistej sprzeczności z tym, co ustalił Sąd I instancji.

Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji oraz ich ocena prawnokarna są bezbłędne, co musi prowadzić do stwierdzenia, że wyrok zaskarżony należało utrzymać w mocy.

2.  Co do apelacji dotyczącej A. B..

Nie może być wątpliwości co do tego, że oskarżona dopuściła się występku z art. 286 § 1 k.k. jako współsprawczyni tego przestępstwa. Wbrew twierdzeniom apelującego, prawidłowo ustalił Sąd I instancji świadome wprowadzenie, przez oskarżoną, instytucji finansowej w błąd i doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Godzi się bowiem zauważyć, że przecież oskarżona przyznała i nie kwestionuje tego także apelujący, że sfałszowała szereg dokumentów, które przedstawione zostały w banku, w wyniku czego tenże bank udzielił kredytu. Jeśli uwzględni się i tę okoliczność, że beneficjentem udzielonego kredytu był nie ten, który się o niego ubiegał, czyli nie P. F., a J. G. (1) to jasnym się staje, że mająca tego świadomość oskarżona współdziałała w otrzymaniu pieniędzy przez J. G. (1). P. F. był jedynie, fikcyjnym kredytobiorcą, bo rzeczywistą korzyść z tego kredytu (konkretne pieniądze) uzyskał J. G. (1). Mająca tego świadomość oskarżona swoim zachowaniem doprowadziła do przygotowania dokumentacji, która tę operację umożliwiła. Oskarżona nie kwestionuje samego faktu podpisania się na dokumentacji kredytowej imieniem i nazwiskiem A. F., ale twierdzi, że nie miała świadomości znaczenia tych podpisów. Otóż stwierdzić należy, że prawidłowo Sąd I instancji zdyskredytował te wypowiedzi, bowiem nie trzeba żadnego specjalnego doświadczenia, aby uświadomić sobie, że dokumentacja kredytowa podpisywana i składana do banku ma istotne treści, od których zależy udzielenie lub odmowa przyznania kredytu. Taką świadomość ma każdy nawet, jeśli rozpoczyna w młodym wieku swą drogę zawodową. Każdy też ma świadomość, jeśli tylko nie jest dotknięty ułomnościami umysłowymi, że dane zawarte w takich dokumentach muszą odpowiadać prawdzie, bo nieprawdziwe rodzą różne skutki, do karnych włącznie. Aby jedynie wzmocnić wywody dotyczące tej kwestii należy odwołać się do postawy drugiej z pracownic komisu w krytycznym czasie. S. B. (2) jako pierwsza otrzymała taką propozycję to jednak odmówiła, choć zajmowała podobne stanowisko jak oskarżona. Postawa ta świadczy o tym, że po pierwsze nie uległa presji pracodawcy (nie spotkała ją z tego powodu żadna szykana), po drugie dowodzi także świadomości tego, że fałszowanie podpisu innej osoby jest, bezprawne i karalne. Tymczasem oskarżona podpisała się za inną osobę, co wypełniało formalne oczekiwania banku, który w oparciu o te nieprawdziwe dane udzielił kredytu i wypłacił pieniądze, które zagarnął pomysłodawca tej operacji, czyli J. G. (1). Bez znaczenia jest, że żadnych korzyści z tego tytułu nie osiągnęła oskarżona. Dla jej własnej odpowiedzialności karnej istotne jest to, że korzyść tę uzyskał J. G. (1). Tę okoliczność wyjaśnił, odwołując się do kodeksowej definicji korzyści majątkowej, Sąd I instancji i do tej części jego rozważań należy odesłać bez potrzeby powtarzania tych oczywistych argumentów.

Apelujący podnosząc obrazę art. 28 § 1 k.k. oraz w zakresie zarzutu błędnego ustalenia faktycznego w odniesieniu do świadomości oskarżonej co do tego, że podpisany przez nią weksel in blanco jest prawnym środkiem płatniczym, w rzeczywistości kwestionuje ustalenie o stronie podmiotowej przypisanego oskarżonej czynu. W tym miejscu należy zauważyć, że po zmianie art. 28 k.k. wprowadzonej nowelą z 20.02.2015 r. regulowana tym przepisem sytuacja nie dotyczy przestępstw umyślnych. ( zob. Wróbel W. (red.), Zoll A. (red.): Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Część I. Komentarz do art. 1-52, WK 2016, t. 27, 28; Filar M., Górniok O. (red.); Kodeks karny. Komentarz LexisNexis, 2006, t. 11, 12)

O obrazie tego przepisu nie może zatem być mowy, skoro oskarżonej przypisano umyślne naruszenie art. 310 § 1 k.k. Poza sporem jest, że oskarżona miała świadomość, że dokonała fałszerstwa dokumentów. Nie może być wątpliwości również co do tego, że oskarżona miała świadomość, że jednym z nich jest weksel. Sam dokument i jego treść świadczy o tym dobitnie, zaś deklaracja wekslowa (k. 1275, t. VIII) jedynie utwierdza w przekonaniu, że nie może być co do tego jakichkolwiek zastrzeżeń. Zarówno w rzeczywistości, w realiach tej sprawy, jak i w świadomości sprawczyni to jeden i ten sam zbieżny stan oddający i w jej świadomości i w rzeczywistości podpisanie przez nią weksla. Nie może być także podważana świadomość oskarżonej, iż dokumenty te (weksel i deklaracja wekslowa – abstrahując od innych dokumentów) mają istotne znaczenie w procedurze uzyskania kredytu, zaś weksel jest dokumentem uprawniającym w określonych warunkach do wypłaty na rzecz banku ustalonej w nim kwoty, bowiem stanowi zabezpieczenie udzielonego kredytu. Oskarżona wiedziała, że fałszuje podpis, że tworzy nieodpowiadające woli osoby podpisywanej zabezpieczenie, że podpisuje weksel, na podstawie którego bank może żądać określonej sumy realizując wynikające z niego zabezpieczenie udzielonego kredytu, że fałszowanie dokumentu jest bezprawne, że jest karalne.

Obejmowała swą wolą i świadomością nie tylko same czynności wykonawcze (składanie fałszywych podpisów), ale także znaczenie każdego z dokumentów, w tym zwłaszcza weksla, jako środka zabezpieczającego udzielony kredyt. Treść deklaracji wekslowej, w której mowa o tym, że złożony do dyspozycji Banku „(…) weksel in blanco, (…) Bank ma prawo wypeł nić na sumę odpowiadają cą kwocie wykorzystanego przez nas kredytu (…) z uwzglę dnieniem odsetek i prowizji, w wysokoś ci okreś lonej w umowie o kredyt oraz kosztów i opatrzyć go oznaczeniem „bez protest u", w przypadku niedotrzymania umownego terminu spł aty kredytu oraz we wszystkich tych wypadkach, gdy służy Bankowi prawo ś cią gania swoich wierzytelnoś ci przed nadejś ciem terminu pł atnoś ci.” (k. 1275. t. VIII) jednoznacznie definiuje znaczenie tego dokumentu jako uprawniającego do otrzymania sumy pieniężnej (art. 310 § 1 k.k.) i wyklucza uznanie zasadności zarzutu apelującego, iż oskarżona nie wiedziała jakie znaczenie ma ten właśnie dokument. Deklaracja wekslowa wyjaśniała to bowiem w sposób oczywisty.

Apelacja obrońcy oskarżonych, zawiera jedynie określone zarzuty kwestionujące rozstrzygnięcia, w których przesądzono o sprawstwie i winie. Zostały one uznane za nieskuteczne. Choć więc apelujący nie podnosi zarzutu dotyczącego rozstrzygnięć o sankcjach nałożonych na A. B. i M. B. obowiązkiem Sądu Apelacyjnego jest zbadanie czy w tym zakresie wyrokowanie Sądu Okręgowego jest prawidłowe (art. 447 § 1 k.p.k.).

Sąd odwoławczy akceptuje treść tych orzeczeń, w których określono rodzaj i wysokość orzeczonych kar oraz nałożono na M. B. środki kompensacyjne.

Podobnie ocenić należy orzeczenia o karach odnoszące się do A. B..

Argumentacja Sądu I instancji jest obszerna, zawiera wszystkie istotne dla orzeczeń o sankcjach okoliczności, zostały rozważone okoliczności łagodzące i obciążające oskarżonych, co pozwala na odwołanie się do nich i stwierdzenie, że rozstrzygnięcia o karach i środkach karnych, choć surowe to jednak nie rażą surowością, a to nakazuje utrzymanie tych sankcji na poziomie wyrażonym w zaskarżonym wyroku.

Rozstrzygając o wynagrodzeniu uczestniczącej w postępowaniu odwoławczym obrończyni oskarżonego J. G. (1), oparto się o przepis art. 29 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku prawo o adwokaturze (Dz. U. Nr 16, poz. 124 z p. zm.) w zw. z § 2 i § 4 ust. 1 i 3 oraz § 17 ust. 1 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. 2016, poz. 1714).

Podstawą orzeczenia o nałożeniu na oskarżonych obowiązku uregulowania kosztów postępowania w fazie odwoławczej był przepis art. 633 k.p.k., art. 634 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k., a także art. 2 ust. 1 pkt. 3, 4, 6 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity Dz. U z 1983 roku, Nr 49, poz. 223 z p.zm.).

Wszystkie przytoczone wyżej rozważania doprowadziły do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie Sąd odwoławczy.

SSA Wiesław Pędziwiatr SSA Witold Franckiewicz SSA Wojciech Kociubiński