Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 maja 2017 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział III Cywilny

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Rejonowego Anna Szarek

Protokolant – sekretarz sądowy Anna Głowacka

po rozpoznaniu w dniu 19 maja 2017 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. P. i S. P. (1)

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

I zasądza od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki J. P. kwotę 2 047,75 zł (dwóch tysięcy czterdziestu siedmiu złotych i siedemdziesięciu pięciu groszy) wraz z odsetkami ustawowymi, a od dnia 1 stycznia 2016 roku odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi w stosunku rocznym od dnia 18 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty;

II zasądza od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda S. P. (1) kwotę 2 047,75 zł (dwóch tysięcy czterdziestu siedmiu złotych i siedemdziesięciu pięciu groszy) wraz z odsetkami ustawowymi, a od dnia 1 stycznia 2016 roku odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi w stosunku rocznym od dnia 18 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty;

III oddala powództwo w pozostałej części;

IV zasądza od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki J. P. kwotę 947,34 zł (dziewięciuset czterdziestu siedmiu złotych i trzydziestu czterech groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

V zasądza od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda S. P. (1) kwotę 947,34 zł (dziewięciuset czterdziestu siedmiu złotych i trzydziestu czterech groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

VI nakazuje pobrać od powódki J. P. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 8,13 zł (ośmiu złotych
i trzynastu groszy) tytułem części nieuiszczonych kosztów sądowych;

VII nakazuje pobrać od powoda S. P. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 8,13 zł (ośmiu złotych
i trzynastu groszy) tytułem części nieuiszczonych kosztów sądowych;

IX nakazuje pobrać od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 108,87 zł (stu ośmiu złotych
i osiemdziesięciu siedmiu groszy) tytułem części nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt III C 1056/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 19 maja 2017 roku

/w postępowaniu zwykłym/

J. P. i S. P. (1) wnieśli o zasądzenie od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz J. P. kwoty 2 342,96 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 18 sierpnia
2013 roku do dnia zapłaty i kosztów procesu według norm przepisanych oraz na rzecz S. P. (1) kwoty 2 342,96 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 18 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty i kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że w dniu 26 maja 2013 roku uszkodzeniu uległ samochód marki V. (...) o nr rej. (...) będący własnością J. P. i S. P. (1). Uszkodzony pojazd był poszkodowanym oraz innym domownikom niezbędny do codziennego funkcjonowania, w tym dojazdów do pracy i z pracy, wobec czego koniecznym stało się wynajęcie auta zastępczego. W imieniu poszkodowanych S. P. (2) zawarł z KAZUTO. (...) sp. z o.o. w S. umowę najmu pojazdu zastępczego marki F. (...) o nr rej. (...). W związku z zawartą umową spółka wystawiła fakturę VAT (...) z dnia 1 lipca 2013 roku na kwotę 7 421,82 zł brutto, która stanowiła należność za 24 dni najmu pojazdu zastępczego F. (...) przy zastosowaniu dobowej stawki w kwocie 249 zł netto (306,27 zł brutto), koszt dodatkowej usługi podstawienia pojazdu zastępczego w kwocie 29 zł netto (35,67 zł brutto) i koszt dodatkowej usługi podstawienia pojazdu zastępczego w kwocie 29 zł netto (35,67 zł brutto). Decyzją z dnia 27 lipca 2013 roku pozwana przyznała i wypłaciła kwotę 2 735,91 zł brutto tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego uwzględniając cały czas trwania najmu pojazdu zastępczego. Zweryfikowała natomiast stawkę dobową najmu pojazdu zastępczego do kwoty 92,68 zł netto, tj. stawki stosowanej przez wypożyczalnie pojazdów współpracujące z pozwaną. Zdaniem powodów stawka dobowa najmu pojazdu ustalona w umowie mieści się w granicach stawek rynkowych. Wskazano również, że kwota czynszu wskazana w fakturze zawiera opłatę podstawową za najem pojazdu zastępczego oraz w pakiecie opłaty za zniesienie udziału własnego w szkodach komunikacyjnych, (...) oraz ilość kierowców bez ograniczeń. Na wysokość stawki wpływ miał także bezgotówkowy sposób rozliczenia, który nie wiązał się dla poszkodowanych z koniecznością zaangażowania własnych środków finansowych na pokrycie kosztów najmu. W uzasadnieniu kosztów dodatkowo płatnych usług w postaci podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego wskazano, że skoro następstwem kolizji i uszkodzenia samochodu była konieczność najmu pojazdu zastępczego, to uznać trzeba, że wśród następstw najmu takiego pojazdu są czynności związane z jego podstawieniem i odbiorem od poszkodowanego, gdyż poszkodowany nie powinien ponosić dodatkowych kosztów, które są następstwem zdarzenia powodującego szkodę. W końcowej części uzasadnienia pozwu wyjaśniono, że kwota 4 685,92 zł dochodzona pozwem stanowi różnicę pomiędzy kwotą należnego odszkodowania tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego i kosztów usług dodatkowych podstawienia i odbioru pojazdu udokumentowanych fakturą VAT (...), a kwotą wypłaconą przez ubezpieczyciela.

W dniu 14 kwietnia 2016 roku Referendarz sądowy w tutejszym Sądzie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Od powyższego nakazu zapłaty Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła sprzeciw, w którym domagał się oddalenia powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu. Przyznając fakt uszkodzenia pojazdu powodów w wyniku kolizji z dnia 26 maja 2013 roku oraz swoją odpowiedzialność odszkodowawczą co do zasady, zakwestionowała wysokość należności dochodzonej pozwem. Podniosła, że powodowie nie wykazali konieczności poniesienia kosztów najmu samochodu zastępczego w oparciu o zdecydowanie i nieracjonalnie zawyżoną stawę dzienną wynoszącą aż 249 zł netto, która przewyższa stawkę zaakceptowaną przez pozwaną w toku procesu likwidacji szkody w wysokości 92,68 zł netto. Zaznaczyła przy tym, że pojazd powodów w chwili kolizji miał 14 lat i nosił niewątpliwie ślady dotychczasowej eksploatacji. Dodała również, że brak jest uzasadnienia dla ponoszenia kosztów podstawienia i odbioru wynajętego auta skoro powodowie zamieszkują w centrum w S. przy ul. (...), a zatem w niewielkiej odległości od ul. (...), gdzie mieści się siedziba spółki (...).PL. (...) podniosła również, że na fakturze VAT załączonej do pozwu widnieje wyłącznie imię i nazwisko powódki J. P., a sama umowa najmu pojazdu zastępczego została zawarta przez S. P. (2), w związku z czym powodowie nie wykazali, że umowa najmu została zawarta w związku z kolizją z dnia 26 maja 2013 roku i że to powodowie w związku z zawarciem tej umowy ponieśli szkodę.

W toku dalszego postępowania strony nie modyfikowały swych zasadniczych stanowisk procesowych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W wyniku kolizji, do której doszło w dniu 26 maja 2013 roku w S., uszkodzeniu uległ samochód marki V. (...) o nr rejestracyjnym (...) będący własnością J. P. i S. P. (1). Sprawca kolizji posiadał obowiązkowe ubezpieczenie OC w Towarzystwie (...) w W.. Szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi w dniu 27 maja 2013 roku.

Niesporne, a nadto:

- zgłoszenie szkody z dnia 27 maja 2013 roku (zapis na płycie CD – k. 41),

- wspólne oświadczenie o zdarzeniu drogowym (k. 15),

- dowód rejestracyjny pojazdu V. (...) o nr rejestracyjnym (...) (k. zapis na płycie CD – k. 41).

Uszkodzony pojazd był poszkodowanym oraz innym domownikom niezbędny do codziennego funkcjonowania, w tym dojazdów do pracy i z pracy.

Niesporne.

S. P. (2), działający w imieniu J. P. i S. P. (1), zawarł (...).PL (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w S. umowę najmu pojazdu zastępczego marki F. (...) o nr rejestracyjnym (...) na okres od 4 do 28 czerwca 2013 roku, tj. na 24 dni. Dobowa stawka najmu przy rozliczeniu bezgotówkowym i bez limitu kilometrów wynosiła 249 zł netto i obejmowała opcje: ilość kierowców bez ograniczeń, (...), zniesienie udziału własnego w szkodach, wyjazd poza granice kraju. Dodatkowo płatne było wydanie i zwrot pojazdu. Opłata z tego tytułu wynosiła 29 zł netto za wydanie i 29 zł netto za zwrot. Jako miejsce wydania i zwrotu pojazdu wskazano
ul. (...) w S. – miejsce pracy S. P. (2), który wcześniej również korzystał z pojazdu uszkodzonego. Ponadto podano, że uszkodzony pojazd to V. (...) o nr rej. (...).

Dowód:

- umowa najmu (k. 7),

- zeznania świadka R. T. (k. 58 – 60),

- zeznania świadka S. P. (2) (k. 60 – 61),

- zeznania powoda S. P. (1) (k. 68 – 70) .

Długość trwania najmu pojazdu zastępczego była związana z długością czasu naprawy uszkodzonego pojazdu.

Niesporne, a nadto:

- zeznania świadka S. P. (2) (k. 60 – 61) .

Przy zawieraniu powyższej umowy S. P. (2), działającemu w imieniu J. P. i S. P. (1), zależało na tym, by umową byłą objęta ilość kierowców bez ograniczeń i możliwość wyjazdów za granicę.

W (...).PL (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w S. przy zawieraniu umowy najmu pojazdu zastępczego z rozliczeniem bezgotówkowym dobowa stawka najmu zawiera dodatkowe opcje, z których nie można zrezygnować. W przypadku wyboru rozliczenia gotówkowego podstawowa dobowa stawka najmu bez limitu kilometrów wynosi 179 zł i może być rozszerzona o dodatkowe opcje. Za każdą z tych opcji przy wyborze pakietu podstawowego obowiązuje opłata w kwocie około 25 zł.

Dowód:

- zeznania świadka R. T. (k. 58 – 60).

W dniu 4 czerwca 2013 roku J. P. i S. P. (1) udzielili (...).PL (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w S. pełnomocnictwa do reprezentowania ich oraz do odbioru należności z tytułu korzystania z pojazdu zastępczego.

Dowód:

- pełnomocnictwa z dnia 4 czerwca 2013 roku (k. 10, 11),

- zeznania S. P. (1) (k. 68 – 70).

J. P. i S. P. (1) złożyli pisemne oświadczenia, że jako właściciele (...) o nr rejestracyjnym (...) wykorzystywali samochód do bieżących spraw, że auto poza nimi wykorzystywane było przez inne osoby dojeżdżające do pracy, m.in. S. P. (2) i D. P. oraz, że w związku z ograniczoną liczbą pojazdów w gospodarstwie domowym nie mają możliwości zastąpienia uszkodzonego pojazdu innym pojazdem. Ponadto upoważnili do odbioru pojazdu zastępczego S. P. (2).

Dowód:

- oświadczenia z czerwca 2013 roku (k. 12, 13).

W związku z zawarciem umowy najmu (...).PL (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wystawiła J. P. fakturę VAT nr (...) z dnia 1 lipca 2013 roku opiewającą na łączną kwotę 7 421,82 zł brutto za 24 dni najmu pojazdu zastępczego, tj. za okres od 4 do 28 czerwca 2013 roku. Według faktury na wyliczoną kwotę składały się: dobowa stawka najmu w kwocie 249 zł netto powiększona o 23% VAT i koszty podstawienia i zwrotu pojazdu po 29 zł netto powiększone o 23% VAT. Dobowa stawka najmu bez limitu kilometrów obejmowała: zniesienie udziału własnego w szkodach komunikacyjnych, (...), ilość kierowców bez ograniczeń.

W dniu 20 lipca 2013 roku do powyższej faktury VAT została wystawiona nota korygująca nr 01/07/2013, w której dane nabywcy J. P. skorygowano na: (...).

Dowód:

- faktura VAT (...) z dnia 1 lipca 2013 roku (k. 8),

- nota korygująca nr 01/07/2013 z dnia 20 lipca 2013 roku (k. 9).

W dniu 10 lipca 2013 roku (...).PL (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wysłała Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W. do szkody (...): fakturę VAT nr (...) z dnia 1 lipca 2013 roku, umowę najmu pojazdu zastępczego, pełnomocnictwa z dnia 4 czerwca 2013 roku, oświadczenia o sposobie wykorzystywania uszkodzonego pojazdu, wspólne oświadczenie o zdarzeniu drogowym i kserokopię dowodu rejestracyjnego pojazdu.

Dowód:

- potwierdzenie nadania (k. 14),

- strona adresowa koperty z datą nadania 10.07.2013 roku (zapis na płycie CD – k. 42).

Powyższe pismo zostało doręczone Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w S. w dniu 17 lipca 2013 roku.

Niesporne.

Pismem z dnia 27 lipca 2013 roku Towarzystwo (...) w S. poinformowało (...).PL (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w S. o tym, że po rozpatrzeniu przesłanej faktury VAT nr (...) z dnia 1 lipca 2013 roku przyznała zwrot kosztów za wynajem samochodu zastępczego w kwocie
2 735,91 zł oraz poinformowała o tym, że uznała wynajem samochodu zastępczego na czas 24 dni oraz dokonała weryfikacji stawki do kwoty 92,68 zł netto za dobę najmu, to jest do stawek stosowanych przez podmioty z nią współpracujące.

Dowód:

- pismo z dnia 27 lipca 2013 roku (k. 18).

Pismem z dnia 30 lipca 2013 roku (...).PL (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w S., działając w imieniu na rzecz J. P. i S. P. (1), wezwała Towarzystwo (...) Spółkę Akcyjną w W. do zapłaty kwoty 7 421,82 zł wynikającej z faktury VAT nr (...) z dnia 1 lipca 2013 roku w terminie 14 dni kalendarzowych.

Dowód:

- pismo z dnia 30 lipca 2013 roku z potwierdzeniem nadania (k. 16, 17).

Średnie dobowe stawki najmu pojazdu w S. w czerwcu 2013 roku wynosiły dla pojazdu klasy D, czyli takiej jak pojazd uszkodzony w wyniku kolizji z dnia 26 maja
2013 roku wynosiły przy najmie trwającym od 16 – 31 dni w pakiecie podstawowym i rozliczeniu gotówkowym: 168 zł z limitem kilometrów 150-200 km/dobę i 199 zł bez limitu kilometrów. Dodatkowo płatne opcje wynosiły: zniesienie udziału własnego w szkodach –
20-40 zł netto/dobę, ilość kierowców bez ograniczeń – 0-30 zł netto/dobę, wyjazdy za granicę – 0-50 zł netto, ubezpieczenie (...) – 0-30 zł netto/dobę, opłaty za podstawienie i odbiór pojazdu na terenie miasta – 0-30 zł netto.

Koszty rozliczeń bezgotówkowych są około 30-80 % wyższe od rozliczeń gotówkowych w zależności od przyjętych opcji najmu opłat dodatkowych.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego z zakresu szkód komunikacyjnych M. M. (k. 74 – 87).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się w przeważającej części zasadne.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawała okoliczność, że pojazd będący własnością powodów uległ uszkodzeniu w wyniku kolizji, do której doszło w dniu 26 maja 2013 roku oraz że uzasadniony czas trwania naprawy pojazdu wynosił 24 dni. Pozwana zakwestionowała natomiast wysokość stawki najmu.

Podstawę prawną powództwa stanowiły przepisy art. 805 par. 1 kc w zw. z art. 822 par. 1 kc w zw. z art. 361 kc oraz art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 392 ze zm.). Pierwszy z powołanych przepisów stanowi, że przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę, natomiast zgodnie z drugim przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Stosownie do treści art. 34 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

Z kolei zgodnie z art. 361 kc , zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Utrata możliwości korzystania z samochodu wskutek jego uszkodzenia implikuje potrzebę zwrotu przez ubezpieczyciela wydatków koniecznych tj. niezbędnych do korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego samochodu, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że twierdzenie pozwanej, zgodnie z którym na fakturze VAT załączonej do pozwu widnieje wyłącznie imię i nazwisko powódki J. P., a sama umowa najmu pojazdu zastępczego została zawarta przez S. P. (2), w związku z czym powodowie nie wykazali, że umowa najmu została zawarta w związku z kolizją z dnia 26 maja 2013 roku i że to powodowie w związku z zawarciem tej umowy ponieśli szkodę, jest pozbawione podstaw. Pozwana pomija bowiem fakt, że do faktury VAT nr (...) z dnia 1 lipca 2013 roku została w dniu 20 lipca 2013 roku wystawiona nota korygująca nr 01/07/2013, w której dane nabywcy J. P. skorygowano na: (...). Ponadto zarówno z zeznań świadków R. T. i S. P. (2) oraz z przesłuchania powoda S. P. (1) wynika, że S. P. (2) zawarł umowę najmu pojazdu zastępczego z (...).PL (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w S. działając w imieniu powodów. Okoliczność ta znajduje potwierdzenie w treści pełnomocnictw do odbioru należności z tytułu korzystania z pojazdu zastępczego, które zostały udzielone (...).PL (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w S. właśnie przez J. P. S. P. (1) w dniu 4 czerwca 2013 roku. W świetle powyższego stwierdzić należy, że zawarcie umowy najmu pojazdu zastępczego – wbrew twierdzeniom pozwanej – niewątpliwie pozostawało w związku z kolizją z dnia
26 maja 2013 roku, a majątek powodów w związku z obciążeniem ich kwotą objętą fakturą VAT nr (...) z dnia 1 lipca 2013 roku doznał uszczerbku w postaci zwiększenia ich pasywów.

W tym miejscu podkreślenia wymaga, że roszczenie o naprawienie szkody przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej (art. 363 par. 1 kc) jest roszczeniem o świadczenie podzielne. Przy podzielności zaś świadczenia wierzytelność dzieli się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest wierzycieli, co wprost wynika z art. 379 par. 1 kc. Każdy z powodów zatem mógł co do zasady dochodzić skutecznie w niniejszym postępowaniu należnego mu odszkodowania wyrażającego się połową kwoty całego odszkodowania (vide: wyrok SN z dnia 27 października 1971r., I CR 427/71, OSNCP 1972, nr 5, poz. 88). Do roszczenia dochodzonego przez powodów nie stosuje się bowiem regulacji zawartej w art. 209 kc, zgodnie z którym każdy ze współwłaścicieli może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania wspólnego prawa. Przepis art. 209 kc, który ma na względzie czynności zmierzające do zachowania wspólnego prawa własności, nie dotyczy roszczenia o odszkodowanie za utraconą własność oraz a maiore ad minus – odszkodowania z tytułu czasowego pozbawienia możliwości korzystania z rzeczy wskutek popełnienia czynu niedozwolonego. Każdy z powodów jako współwłaściciel pojazdu uszkodzonego w wyniku kolizji z dnia 26 maja 2013 roku może zatem skutecznie dochodzić tylko należnego mu odszkodowania (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 października 1971 r., I CR 427/71, OSNCP 1972, z. 5, poz. 88; E. Gniewek, Komentarz do art. 209 k.c. [w:] E. Gniewek, Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz Zakamycze 2001; T.A. Filipiak, Komentarz do art. 209 k.c. [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II. Własność i inne prawa rzeczowe, LEX 2012).

Okoliczność, iż powodowie jako właściciele (...) o nr rejestracyjnym (...) wykorzystywali samochód do bieżących spraw, że auto poza nimi wykorzystywane było przez inne osoby dojeżdżające do pracy, m.in. S. P. (2) i D. P. oraz że w związku z ograniczoną liczbą pojazdów w gospodarstwie domowym nie mieli możliwości zastąpienia uszkodzonego pojazdu innym pojazdem, nie była przez pozwaną kwestionowana.

Tym samym najem pojazdu zastępczego w okresie od 4 do 28 czerwca 2013 roku należy uznać za zasadny.

W wyniku kolizji został uszkodzony pojazd marki V. (...) (rok produkcji 1999), który – jak wynika z opinii biegłego sądowego M. M. – należy do klasy D, natomiast wynajęty został pojazd marki F. (...) (rok produkcji 2011) należący do klasy C+, czyli o 1/2 niższej od pojazdu uszkodzonego.

W dalszej kolejności rozważenia wymagała zasadność wysokości stawki najmu określonej w umowie najmu pojazdu zastępczego. Obowiązek dowodowy w tym zakresie obciążał powodów. Na nich spoczywał także ciężar wykazania, że żądana przez nich należność pozostaje w adekwatnym związku przyczynowy ze szkodą.

Tytułem wstępu wskazać należy, że w przypadku szkody wyrażającej się w utracie możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej uszkodzenia czy zniszczenia i związanej z tym konieczności najmu pojazdu zastępczego zwrotowi podlegają wydatki konieczne, a więc tylko takie, które są niezbędne dla korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Nie wszystkie jednak wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane, albowiem na wierzycielu ciąży obowiązek zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 par. 2 kc, art. 362 kc i 826 par. 1 kc), w tym podejmowanie działań zmierzających do zminimalizowania szkody (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2004 r., sygn. akt IV CK 672/03). Brak takiego działania nie może zwiększać obowiązku odszkodowawczego osoby zobowiązanej do naprawienia szkody (vide: uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 r., III CZP 14/97, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2002 r., I CKN 1993/00). Oznacza to, że na dłużniku ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika (vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11). Za szkodę można zatem uznać tylko koszty niezbędne.

W niniejszej sprawie do kosztów niezbędnych z tytułu najmu pojazdu zastępczego należało zaliczyć kwotę odpowiadającą niekwestionowanym przez pozwaną 24 dniom najmu pojazdu przy stawce 199 zł za dobę, która – jak wynika z opinii biegłego sądowego z zakresu szkód komunikacyjnych M. M. – odpowiada średniej dobowej podstawowej stawce najmu pojazdu klasy D na okres 16 - 31 dni, bez limitu kilometrów z dodatkową opcją ilości kierowców bez ograniczeń w cenie 30 zł oraz kwoty po 29 zł tytułem podstawienia i odbioru pojazdu.

Wskazany przez świadka S. P. (2) oraz przez powoda S. P. (1) zakres korzystania przez powodów z pojazdu, który uległ uszkodzeniu oraz długość tras, które były przy użyciu tego pojazdu pokonywane, jak również fakt, iż z uszkodzonego pojazdu korzystała większa niż jeden liczba kierowców, czyni wybór pakietu bez limitu kilometrów i kierowców w pełni uzasadnionym. To samo tyczy się wyboru opcji podstawienia i odbioru pojazdu, których cena mieści się w średnich stawkach rynkowych. Wbrew twierdzeniom pozwanej odległość jaka dzieli ul. (...) od ul. (...), przy której zamieszkują powodowie, czy od ul. (...), przy której znajdowało się miejsce pracy S. P. (2), który również za zgodą powodów korzystał wcześniej z uszkodzonego pojazdu, jest znacząca w tym sensie, że nie sposób jej pokonać na pieszo. Wybór tej opcji był zatem w okolicznościach niniejszej sprawy w pełni uzasadniony.

W pozostałym zakresie powodowie nie wykazali, aby koszty najmu pojazdu przewyższające wyżej wskazane kwoty były konieczne. Zdaniem Sądu wybór opcji pakietowej, w świetle zebranego materiału dowodowego, nie był zasadny. Z zeznań świadka R. T. wynika, że (...).PL (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w S. poza pakietem z rozliczeniem bezgotówkowym, który zawierał dodatkowe opcje oferowała także pakiet podstawowy z rozliczeniem gotówkowym i możliwością jego poszerzenia o dodatkowo płatne opcje, których koszt wynosił ok. 25 zł za każdą z nich. Zniesienie udziału własnego w szkodzie, (...) i wyjazdy poza granice kraju niewątpliwie wpłynęły na cenę najmu pojazdu zastępczego, przy czym ten dodatkowy koszt nie powinien obciążać pozwanej. Z okoliczności sprawy nie wynika bowiem, by tak szeroki pakiet opcji dodatkowych był celowy i ekonomicznie uzasadniony. Powodowie nie przedłożyli żadnego dowodu z dokumentu, z którego wynikałoby, że uszkodzony pojazd posiadał ubezpieczenie z opcją (...) albo zniesieniem udziału własnego w szkodach, a sam powód zeznał, że nie pamięta czy ubezpieczenie uszkodzonego pojazdu obejmowało te opcje. Zdaniem Sądu brak jest podstaw do obciążania pozwanej kosztami kredytowania przy wyborze pakietu z rozliczeniem bezgotówkowego z zakładem ubezpieczeń, który to – jak wynika z opinii biegłego sądowego – jest o co najmniej 10 % droższy, albowiem koszt ten nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą (nie jest jej normalnym następstwem). Ponadto powodowie nie przedłożyli żadnego dowodu na okoliczność, że opcja wyjazdów poza granice kraju była konieczna. Z zeznań świadka S. P. (2) wynika jedynie, że podróżując pojazdem, który uległ uszkodzeniu, przekraczał granice kraju, bo korzystał z krótszej trasy do Ś., natomiast powód S. P. (1) zeznał, że przekraczał granice kraju po to, by szybciej dotrzeć do G., gdzie mieszkała jego narzeczona, którą odwiedzał. W świetle zebranego materiału dowodowego brak jest zatem podstaw do ustalenia, że wyjazdy za granicę, poza tym, że były konsekwencją wyboru alternatywnych tras przejazdu, były niezbędne i konieczne.

Podkreślenia wymaga, że - jak wynika z opinii – średnia dobowa stawka podstawowa najmu na okres 16-31 dni, bez limitu kilometrów, przy rozliczeniu gotówkowym, to 199 zł, a opcja dodatkowa w postaci ilości kierowców bez ograniczeń to 30 zł, czyli łącznie 229 zł.
Z zeznań świadka R. T. wynika natomiast, że koszt pakietu podstawowego bez limitu kilometrów w opcji gotówkowej wynosił 179 zł, a opcji dodatkowych ok. 25 zł za każdą z nich. Powodowie mieli zatem realną możliwość skorzystania z takiego pakietu u tego samego podmiotu.

Podkreślenia wymaga, że strona pozwana nie przedstawiła żadnego dowodu, z którego wynikałoby, że przed dniem 4 czerwca 2013 roku zaprezentowała powodom możliwość skorzystania z tańszego pakietu najmu pojazdu zastępczego. W tej sytuacji nie sposób wymagać od powodów, by poszukiwali najtańszej oferty na lokalnym rynku oraz by wybrali właśnie taką, o jakiej dopiero post factum, tj. po zakończeniu okresu najmu pojazdu zastępczego, poinformowała ich pozwana.

Sąd dał wiarę opinii biegłego M. M. w całości, albowiem w sposób przejrzysty opisuje ona drogę dochodzenia do wniosków końcowych. Wnioski te jawią się natomiast jako logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego. Opinia ta nie została również w żadnej części zakwestionowana przez strony.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że należne odszkodowanie za 24 dni najmu, przy uwzględnieniu stawki 229 zł/dobę (tj. 199 zł +30 zł) oraz opłaty za podstawienie i odbiór pojazdu (tj. po 29 zł) wynosi 5 554 zł netto, a powiększone o 23 % VAT - 6 831,42 zł. Po odjęciu wypłaconej już przez pozwaną powodom kwoty 2 735,91 zł do zapłaty pozostała kwota 4 095,51 zł (tj. 4 831,42 zł -2735,91 zł), którą po połowie należało zasądzić na rzecz każdego z powodów. O odsetkach za opóźnienie orzeczono na podstawie art. 481 par. 1 kc w zw. z art. 817 par. 1 kc i art. 4 powołanej już wyżej ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych (…). Poza sporem pozostawała w niniejszej sprawie okoliczność, że pismo wysłane w dniu 10 lipca 2013 roku i zawierające dokumenty potrzebne do ustalenia odszkodowania zostały doręczone pozwanej w dniu 17 lipca 2013 roku. Skoro tak, to pozwana obowiązana była spełnić świadczenie do dnia 17 lipca 2013 roku. Od dnia 18 sierpnia 2013 roku pozostaje zatem w opóźnieniu.

Z tych też względów orzeczono jak w punktach I, II i III wyroku.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów wyrażoną w art. 100 kpc. Powodowie ponieśli koszty procesu w kwocie 2 270 zł, w tym po 600 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika procesowego, 236 zł (2x118 zł) z tytułu opłaty sądowej od pozwu, po 17 zł z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa i 800 zł z tytułu zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego sądowego. Pozwana poniosła koszty procesu w kwocie 617 zł, w tym 600 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika procesowego i 17 zł z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Razem koszty procesu wyniosły 2 887 zł. Pozwana winna ponieść 87 % tych kosztów, czyli 2 511,69 zł, a poniosła 617 zł. Powodowie winni ponieść 13 % tych kosztów, czyli 375,31 zł, a ponieśli 2 270 zł. Pozwana winna zatem zwrócić powodom 1 894,69 zł po połowie na rzecz każdego z nich, to jest po 947,34 zł. Wskazać przy tym należy, że w przypadku występowania po stronie wygrywającej proces czy to współuczestnictwa formalnego, czy to – jak miało miejsce w niniejszej sprawie – współuczestnictwa materialnego – obowiązek strony przegrywającej zwrotu stronie przeciwnej poniesionych kosztów procesu obejmuje pełny zwrot kosztów odrębnego ustanowienia pełnomocnika przez każdy z podmiotów znajdujących się po stronie wygrywającej proces (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 22 sierpnia 2013 roku).

Z tych też względów orzeczono jak w punktach IV i V wyroku.

W punktach VI, VII i VIII wyroku orzeczono o nieuiszczonych kosztach sądowych w kwocie 125,13 zł, która stanowi różnicę pomiędzy wynagrodzeniem biegłego sądowego w kwocie 925,13 zł, a uiszczoną przez powodów zaliczką w kwocie 800 zł. 87 % tej kwoty nakazano pobrać od pozwanej, a 13 % tej kwoty, tj. 16,26 zł, od powodów w częściach równych.