Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt. III RC 275/17

UZASADNIENIE

Powód D. T. wniósł o obniżenie alimentów płaconych przez niego na rzecz małoletniego pozwanego z kwoty 500,-zł do kwoty po 200,-zł miesięcznie.

( k. 2- 3,64-65 )

Pozwany J. T. (1) reprezentowany przez przedstawicielkę ustawową J. T. (2) wniósł o oddalenie powództwa. .

( k.. 58 - 59 )

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

Rodzice małoletniego pozwanego byli niegdyś małżeństwem. Wyrokiem z dnia 23 lutego 2012 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie w sprawie VI RC 343/11 rozwiązał przez rozwód związek małżeński wyżej wymienionych, wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi J. T. (1) powierzył matce, ograniczając władzę rodzicielską pozwanego do dowiadywania się o stan zdrowia dziecka i jego postępy w nauce. Sąd zasądził również od powoda na rzecz jego małoletniego syna alimenty w wysokości po 500,- zł miesięcznie. Apelacja powoda od wyroku rozwodowego została oddalona przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku w dniu 19 września 2012r.

W trakcie trwania sprawy o rozwód stron powód był już pozbawiony wolności – przebywał w zakładzie karnym.

Obecnie powód ma 30 lat. Powód jest nadal pozbawiony wolności – przebywa w Zakładzie Karnym w S.. Powód jest pozbawiony wolności od 9 maja 2011r - koniec kary powoda przypada na 5 maja 2020r. Powód w Zakładzie Karnym jest odpłatnie zatrudniony; z jego wynagrodzenia są dokonywane potrącenia, w tym na poczet zadłużenia alimentacyjnego. Powodowi pozostaje do dyspozycji kwota 300,- zł miesięcznie. Powód nie posiada żadnego majątku, ani oszczędności.

Powód, jak podaje, posiada jeszcze dwójkę dzieci z innych związków w wieku 4 lata oraz 10 miesięcy. Na starsze z tych dzieci ma zasądzone alimenty w wysokości po 600,- zł miesięcznie.

Zadłużenie powoda z tytułu alimentów, wynosi według jego szacunków, około 50.000,- zł. Powód posiada również inne zobowiązania, których wysokość szacuje na około 10.000,- zł. Stan zdrowia powoda jest dobry.

Małoletni pozwany J. T. (1) ur. (...) Małoletni posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na słabowidzenie. Małoletni został zaliczony do grona osób niepełnosprawnych od urodzenia. Małoletni był operowany z uwagi na wrodzoną zaćmę w obu oczach. Małoletni uczęszcza do niepublicznej szkoły podstawowej w L.. Małoletni cierpi również na skoliozę kręgosłupa – nosi gorset rehabilitacyjny. Po dofinansowaniu przez NFZ koszt gorsetu wynosił 200,- zł. Małoletni co trzy miesiące ma turnus rehabilitacyjny trwający około 10 dni, który jest refundowany przez NFZ. Matka pozwanego ponosi wydatki związane z dojazdami na rehabilitację i leczenie. Z uwag na wadę wzroku małoletni raz do roku chodzi na prywatną wizytę do okulisty, a dodatkowo co trzy miesiące na badanie ciśnienia w oku.

Przedstawicielka ustawowa pozwanego nie pracuje – otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne z uwagi na zajmowanie się synem w wysokości po 1400,- zł miesięcznie do grudnia 2018r. Dodatkowo otrzymuje na syna zasiłek pielęgnacyjny 153 zł, oraz świadczenie 500 +. Małoletni pozwany z matką oraz jej partnerem mieszkają w domu dziadków, który w zamian musza utrzymywać. Małoletni z uwagi na wadę wzroku – brak soczewek musi mieć specjalne, silne oświetlenie, w szczególności w miejscu gdzie pracuje; zarówno w domu jak i w szkole, co z kolei skutkuje wysokimi rachunkami za energię elektryczną. Z uwagi na wadę wzroku syna matka drukuje mu specjalne książki i pomoce naukowe do szkoły w formacie A 3, co również kumuluje znaczne wydatki – na zakup specjalnej drukarki oraz tusze i papier. Z powodu wady kręgosłupa małoletni przechodzi również na bieżąco rehabilitacje i terapie, jego matka myśli o zapisaniu go na basen na naukę pływania. Wcześniej małoletni uczęszczał na rehabilitację na basen.

Pozwany nie płaci alimentów, zamiast niego robi to Fundusz Alimentacyjny. Pozwany nie utrzymuje kontaktów z dzieckiem – w przeszłości próbował do niego dzwonić i pisać listy.

( bezsporne, akta sprawy VI RC 343/11; wydruki z programu NOE –SAD k. 40 -44, zeznania powoda k. 70, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego k. 77-80, dokumenty szpitalne k 45-46,91-92, 119-120; ; rachunki i faktury k 73-74,92, 98-111, ; zaświadczenie lekarskie k. 81-82, karta zdrowia dziecka k. 83-84, zaświadczenie lekarskie k. 85, 112-117; orzeczenie o niepełnosprawności k. 86; orzeczenie o niepełnosprawności k. 86-87, zlecenie na okulary k. 88, skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne k. 93-94,96-97; skierowanie do szpitala k. 95; polisa k. 117-118, zeznani przedstawicielki ustawowej pozwanego k. 123-124 )

Sąd zważył, co następuje

Powyższy stan faktyczny, był co do zasady niesporny pomiędzy stronami. Sąd ustalił go na podstawie przedstawionych przez stron dokumentów, uznając je za prawdziwe wiarygodne, na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach ich sprawy rozwodowej, a także na podstawie zeznań stron. Jedyną kwestią sporną pomiędzy stronami był koszt rehabilitacji i leczenia pozwanego, który według powoda był zawyżany.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie częściowo.

Zgodnie z treścią art. 138 krio w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Rozpoznając przedmiotową sprawę Sąd badał zatem jedynie, czy doszło do takiej zmiany stosunków, które uzasadniają ukształtowanie tego obowiązku w inny sposób – zwiększenie bądź pozostawienie go na dotychczasowym poziomie.

Przez zmianę stosunków rozumieć należy zmianę sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej każdej ze stron. Do zmiany sytuacji majątkowej dochodzi w szczególności w przypadku zmiany dochodów stron, przesunięć w ich majątku; zwiększenia się bądź zmniejszenia koniecznych wydatków i kosztów utrzymania; uzyskania nowych możliwości zarobkowania bądź też w przypadku utraty dotychczasowych. Zmiana sytuacji osobistej i rodzinnej będzie miała miejsce w szczególności w przypadku zmiany stanu zdrowia stron wpływającego na ich możliwości zarobkowe oraz wydatki, jak również w przypadku zwiększenia się bądź zmniejszenia liczby osób pozostających na ich utrzymaniu. Sąd bada przy tym zawsze, czy przedstawione powyżej procesy zaszły po stronie zarówno zobowiązanego jak i uprawnionego. Przedmiotem badania jest okres od ostatniego wyroku, ugody bądź umowy ustalającej wysokość alimentów.

W ocenie Sądu Rejonowego nie zachodzą żadne nowe okoliczności, które uzasadniałyby inne ukształtowanie obowiązku alimentacyjnego łączącego strony, a przede wszystkim jego obniżenie.

W pierwszym rzędzie podnieść należy, iż pozwany nadal przebywa w Zakładzie Karnym. Przebywał tam już w chwili orzekania przez Sąd Okręgowy obowiązujących alimentów. Tym samym nie jest to żadna nowa okoliczność, albowiem Sąd Okręgowy w Olsztynie i Sąd Apelacyjny w Białymstoku rozstrzygając w sprawie o rozwód rodziców pozwanego mieli pełną świadomość, że powód jest pozbawiony wolności, i stan ten ma charakter długotrwały.

W następnej kolejności wskazać trzeba, że zdaniem Sądu za obniżeniem obowiązku alimentacyjnego powoda nie może przemawiać fakt posiadania przez niego nowego potomstwa, dwójki młodszych dzieci. Przede wszystkim fakt, ten nie został przez powoda udowodniony stosownymi dokumentami. Nie mniej jednak nawet jeżeli powód rzeczywiście posiada dwójkę młodszych dzieci w wieku około 4 lat i niecałego roku to trzeba podkreślić, że do ich poczęcia doszło w czasie, gdy odbywał już karę pozbawienia wolności. Jest faktem oczywistym, że każdy człowiek ma elementarne, naturalne ma prawo do posiadania potomstwa i nie może być w tym prawie w żaden sposób ograniczany. Nie oznacza to bynajmniej, że powołując do życia kolejne dzieci powód jest zwolniony z odpowiedzialności za ich los, a tym bardziej za los ich starszych braci i sióstr. W przedmiotowym przypadku postępowanie powoda, który będąc skazany na długotrwałe pozbawienie wolności doprowadza do tego, że rodzi mu się dwójka kolejnych dzieci; dzieci z którymi nie będzie mógł utrzymywać kontaktu; na których utrzymanie nie będzie mógł łożyć – świadczy o jego skrajnej nieodpowiedzialności i wybitnym egoizmie. W konsekwencji taka postawa powoda nie może usprawiedliwiać obniżenia alimentów na jego pozostałe dzieci. Stanowisko to wydaje się tym bardziej słuszne, że z zeznań powoda wynika, że na 4 letnie dziecko ma on zasądzone alimenty w wysokości po 600,- zł miesięcznie, a bynajmniej nie wspomniał on o tym, aby ubiegał się o obniżenie również tych alimentów.

Niezależnie od powyższego podnieść należy, że za oddaleniem powództwa przemawia również zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniego pozwanego, który jest znaczny, a przy tym istotnie wzrósł w ciągu ostatnich 5 lat. Pozwany jest dzieckiem niepełnosprawnym od urodzenia – z uwagi na słabowidzenie oraz wadę kręgosłupa poddawany jest leczeniu, licznym terapiom, potrzebuje okularów, specjalistycznego obuwia, gorsetów. Nawet jeżeli zdecydowana większość terapii i leczenia odbywa się w ramach ubezpieczenia z NFZ i to NFZ refunduje większość zakupów leków, środków leczniczych, urządzeń do rehabilitacji, to i tak matka małoletniego ponosi znaczne wydatki w tym zakresie. Same koszty dojazdów z małoletnim na terapie i rehabilitacje to znaczne nakłady finansowe. Dodatkowo z uwagi na wadę wzroku małoletniego matka musi zapewnić mu specjalne oświetlenie w domu, jak również drukuje mu specjalne książki, karty pracy i zeszyty do szkoły, okulary. W ciągu ostatnich ponad 5 lat doszło również do znacznego wzrostu małoletniego, a więc zwiększyły się jego potrzeby żywieniowe. Małoletni częściej wymienia garderobę, gdyż znajduje się w fazie intensywnego wzrostu. Z wiekiem i rozwojem emocjonalnym i poznawczym małoletniego pozwanego rozwijają się również jego zainteresowania i potrzeby kulturalnego. W tym samym czasie wrosły również obiektywne koszty utrzymania małoletniego, czego najlepszym wyrazem jest skala wzrostu wskaźnika wzrostu cen towarów i usług, który w omawianym okresie, indeksowany corocznie, wyniósł ponad 10 %. Jednocześnie w tym miejscu należy zdecydowanie podkreślić, że świadczenia jakie otrzymuje małoletni – zasiłek pielęgnacyjny, zasiłek rodzinny oraz świadczenie wychowawcze 500 + zgodnie z treścią art. 135 § 3 kro nie mają znaczenia dla ustalania wysokości obowiązku alimentacyjnego.

W rezultacie podnieść należy, że w ciągu ostatnich 5 lat znacznie wzrosły potrzeby małoletniego powoda, i równolegle znacznie wzrosły koszty jego utrzymania, co również przemawia za zdecydowanym oddaleniem żądań z jakimi wystąpił powód.

W tym stanie rzeczy na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak w sentencji wyroku.