Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 września 2017 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie V Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 września 2017 r. na rozprawie sprawy

z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w O.

przeciwko (...) S.A. V. (...) w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A. V. (...) w W. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. kwotę 547,50 zł (pięćset czterdzieści siedem złotych 50/100 zł) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 191,88 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu,

IV.  nakazuje ściągnąć od powoda z zasądzonego roszczenia na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Rejonowego w Olsztynie kwotę 130,36 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa,

V.  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Rejonowego w Olsztynie kwotę 74,92 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

SSR Paweł Rynko

Sygn. akt. V GC 1227/16

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka z o. o. z siedzibą w O. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. V. (...) w W. kwoty 1 500 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty od kwoty 1 476 zł, wraz z kosztami procesu wg. norm przepisanych.

W uzasadnieniu powództwa wskazał, że w dniu 24 listopada 2015 r. doszło do kolizji pojazdów mechanicznych w wyniku, której uszkodzeniu uległ pojazd marki D. S. należący do Z. B.. Sprawca kolizji posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym. Poszkodowany dokonał cesji przysługującej jemu względem pozwanego wierzytelności w zakresie kosztów wynajmu pojazdu zastępczego przez 15 dni, tj. za okres od 1 grudnia 2015 r. do 15 grudnia 2015 r. wg stawki dziennej 130 zł netto. Powód wystawił fakturę VAT na kwotę 2 398,50 zł. Pozwany uiścił jedynie część należności w wysokości 922,50 zł. Na kwotę dochodzoną pozwem składa się więc pozostała do zapłaty kwota 1 476 zł oraz kwota 24 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie od kwoty 1 476 zł od dnia 19 stycznia 2016 r. do dnia 13 kwietnia 2016 r. (k. 3-5)

Pozwany (...) S.A. V. (...) w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu wg norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany zakwestionował czas najmu oraz stawkę za najem pojazdu zastępczego. W jego ocenie stawka proponowana przez powoda jest znacznie wygórowana i odbiega od rynkowych stawek stosowanych na lokalnym rynku. (odpowiedź na pozew k. 40-43)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 24 listopada 2015 r. doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki D. S. o nr rej. (...) należący do Z. B.. Stwierdzone podczas pierwotnych oględzin uszkodzenia nie uniemożliwiały dalszej eksploatacji pojazdu. Poszkodowany korzystał z pojazdu do dnia oddania go do naprawy. Na skutek kolizji w pojeździe stwierdzono do wymiany zderzak tylny, odbojnik prawy zderzaka tylnego, tablicę rejestracyjną, wzmocnienie tablicy rejestracyjnej, blachę narożną wewnętrzną dolną, światło odblaskowe. Do naprawy zaś: blachę lampy tylnej prawej, podłogę bagażnika. Sprawca szkody był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego.

(dowody: zeznania świadka Z. B. k. 83-83v, opinia biegłego J. B. (1) k. 91-98)

W dniu 1 grudnia 2015 r. poszkodowany oddał samochód do naprawy i zawarł z powodem umowę najmu samochodu zastępczego C. (...). Wynagrodzenie za korzystanie z samochodu ustalono wg cennika powoda na kwotę 130 zł netto za dobę. W związku z zawartą umową poszkodowany nie poniósł żadnych kosztów. Samochód zastępczy został zwrócony powodowi w dniu 15 grudnia 2015 r w momencie odebrania samochodu z naprawy. W związku z zawartą umową najmu pojazdu zastępczego poszkodowany dokonał cesji wierzytelności przysługującej mu tytułem odszkodowania za szkodę wywołaną koniecznością zaciągnięcia zobowiązania z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego.

(dowody: umowa k. 8, faktura VAT k. 11, cennik k. 9, umowa cesji k.10, zeznania świadka Z. B. k. 83-83v, historia naprawy pojazdu k. 13)

Pojazd zastępczy był potrzebny poszkodowanemu do celów służbowych oraz do załatwiania innych spraw życia codziennego. Nadto zawoził żonę do pracy. Miała ona bowiem problemy z kręgosłupem i korzystanie ze środków komunikacji miejskiej było dla niej w tamtym czasie niemożliwe. Nie posiadała własnego pojazdu.

(dowód: zeznania świadka Z. B. k. 83-83v., oświadczenie poszkodowanego k. 10)

Poszkodowany na podstawie decyzji z dnia 21 grudnia 2015 r. otrzymał odszkodowanie w kwocie 922,50 zł w związku z poniesionymi kosztami najmu pojazdu zastępczego. Ubezpieczyciel uznał za uzasadniony czas wynajmu pojazdu w wymiarze 10 dni, po stawce 92,25 zł brutto.

(dowód: decyzja o przyznaniu odszkodowania k. 14)

Oględziny przed naprawcze uszkodzonego pojazdu miały miejsce w dniu 29 listopada 2015 r. W dniu 1 grudnia 2015 r. warsztat przyjął pojazd poszkodowanego do naprawy i dokonał zamówienia części zamiennych. W dniu 3 grudnia 2015 r. dokonano dodatkowych oględzin pojazdu, w związku z ustaleniem, że nie wszystkie uszkodzenia zostały ustalone w trakcie oględzin przednaprawczych. W dniu 04 grudnia 2015 r. warsztat ustalił kosztorys na kwotę 4 922,45 zł z VAT. W dniu 14 grudnia 2015 r. mogłoby dojść do zakończenia profesjonalnej naprawy w pełnym zakresie wynikłej szkody.

(dowód: opinia biegłego J. B. (1) k. 91 i nast.)

Wynajęty pojazd C. (...) należy do tzw. samochodów kompaktowych z klasy średniej niższej (segment C). Uszkodzony pojazd D. S. jest natomiast samochodem zaliczanym do małych samochodów osobowych z segmentu B. Pojazd wynajęty był klasy wyższej niż uszkodzony.

Cena za wynajem pojazdu odpowiadającej pojazdowi uszkodzonemu (pojazdowi z segmentu B), w okresie gdy z tego pojazdu korzystał poszkodowany, za okres rzędu 15 dni kształtowała się w zakresie od ok. 70 zł do ok. 140 zł netto za dobę. Średni koszt wynajmu wynosił zaś 105 zł netto.

Cena 130 zł netto zastosowana przez powoda przekracza średnie ceny właściwe dla pojazdów z segmentu B, ale nie przekracza zakresu najwyższych cen.

(dowód: opinia biegłego J. B. (1) k. 92 i nast.).

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie przedstawionych przez strony dokumentów, opinii biegłego J. B. (1) oraz na podstawie zeznań świadka Z. B.. Wobec braku dowodów przeciwnych sąd w pełni dał wiarę przedłożonym dokumentom oraz zeznaniom świadka Z. B.. Odnośnie opinii biegłego J. B. (1) sąd w pełni podzielił wnioski i motywacje zawarte w opinii. Biegły wypowiedział się, co do obowiązujących w dacie szkody stawek za wynajem pojazdu z segmentu B, jak również odnośnie uzasadnionego okresu naprawy pojazdu uszkodzonego. Opinia biegłego nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Przechodząc do oceny prawnej żądania powoda w świetle ustalonego stanu faktycznego, wskazać należy, że ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej odpowiada w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody, a obowiązek naprawienia szkody polega na wyrównaniu wszelkich negatywnych następstw kolizji. Mieści się w tym także obowiązek poniesienia kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, w zakresie w jakim objęty jest normalnym związkiem przyczynowym. Oceny, czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego należy dokonywać na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy mając na uwadze kryterium celowości wydatków oraz ich ekonomicznego uzasadnienia. Za wydatek celowy należy uznać wydatek poniesiony na korzystanie z innego pojazdu w zakresie w jakim poszkodowany korzystałby ze swojego środka komunikacji, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Wydatki ekonomicznie uzasadnione to wydatki na najem pojazdu zasadniczo o podobnej klasie do pojazdu uszkodzonego lub zniszczonego, poniesione w oparciu o stawki czynszu najmu, które obowiązują na danym rynku lokalnym.

W rozstrzyganej sprawie należało więc udzielić odpowiedzi na dwa pytania. Po pierwsze, czy wydatek poniesiony w związku z najmem pojazdu zastępczego był wydatkiem celowym. Po drugie, czy wydatek ten był ekonomicznie uzasadniony.

Odnośnie pierwszego pytania. Przy ocenie, czy wydatek związany z najmem pojazdu zastępczego jest wydatkiem celowym na uwadze należy mieć, czy po stronie poszkodowanego istniała konieczność korzystania z samochodu zastępczego oraz, czy poszkodowany korzystał z tego samochodu przez odpowiedni czas. Jeżeli chodzi o istnienie po stronie poszkodowanego konieczności korzystania z pojazdu zastępczego to poszkodowany wskazał, że samochód był mu niezbędny do realizowania codziennych potrzeb oraz do wykonywania obowiązków służbowych. Wykorzystywał go także do wożenia żony. Nie dysponował innym pojazdem. Oczywistym więc jest, w takiej sytuacji, że wynajęcie pojazdu było koniecznością.

Jeżeli chodzi o czas trwania najmu to sporne były dwie okoliczności. Po pierwsze moment oddania samochodu do naprawy. Po drugie czas trwania naprawy.

Jeżeli chodzi o moment oddania samochodu do naprawy to poszkodowany pozbawiony był możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu z chwilą, gdy pojazd wstawił do warsztatu naprawczego. Uszkodzenia pojazdu nie uniemożliwiały jego dalszej eksploatacji i nie stały w sprzeczności z przepisami dopuszczającymi pojazdy do ruchu drogowego. Do momentu oddania pojazdu do naprawy poszkodowany nie musiał korzystać z auta zastępczego. Istotne jest to, że dopiero w momencie oddawania samochodu do naprawy stwierdzono dodatkowe uszkodzenia, których nie wykazały oględziny przednaprawcze. Sporne więc było, czy poszkodowany nie powinien oddać samochodu do naprawy dopiero po drugich oględzinach i wyznaczeniu terminu naprawy. W tym zakresie wskazać należy, że zachowanie poszkodowanego zdaniem sądu było prawidłowe. Skoro był już umówiony na naprawę pojazdu i dopiero przed oddaniem go do naprawy okazało się, że są dodatkowe uszkodzenia to nie było wystarczających podstaw do odwoływania zaplanowanej naprawy. Wręcz odwrotnie należało oddać pojazd do naprawy w związku z koniecznością ustalenia w trakcie prac jaki jest rzeczywisty zakres uszkodzeń i zawiadomienie o tym zakładu ubezpieczeń. Obowiązek ten miał wykonać serwis specjalizujący się w tego typu usługach. Nie bez znaczenia przy ocenie zachowania poszkodowanego jest fakt, że to pracownik pozwanego dokonywał oględzin przed naprawczych, a więc trudno jest stawiać zarzut poszkodowanemu, że postąpił w sposób nieprawidłowy oddając samochód do naprawy w wyznaczonym terminie. To pozwany sam przyczynił się do zwiększenia rozmiarów szkody. Na okoliczność prawidłowości zachowania poszkodowanego zwrócił uwagę tez biegły, który wskazał, że pozostawienie pojazdu uszkodzonego w stanie częściowego rozbrojenia w warsztacie, tj. zaprzestanie z niego korzystania i wynajęcie pojazdu od powoda, w ocenie biegłego było zabiegiem jak najbardziej zasadnym.

Jeżeli chodzi o czas trwania naprawy to sad uznał, zgodnie z opinią biegłego, że powinien wynieść on 14 dni. W konsekwencji za zasadny sąd uznał czas wynajmu samochodu zastępczego od dnia 1 grudnia 2015 r. do 14 grudnia 2015 r. Czas naprawy równy okresowi 15 dni był czasem nieuzasadnionym. Na czas naprawy składa się: czas technologicznej naprawy w tym czas przygotowawczy, czas dodatkowy i socjalny oraz tzw. czas okołonaprawczy, na który składa się przyjęcie i odbiór pojazdu, czas oczekiwania na oględziny, czas oczekiwania na kalkulacje, czas sporządzenia kalkulacji, czas oczekiwania na części zamienne, czas oczekiwania na oględziny ponaprawcze, czas kalendarzowy – dni robocze.

Zgodnie z wyliczeniami biegłego technologiczny czas naprawy wyniósł 4 dni. Czas ten jednak nie jest równy czasowi rzeczywistej naprawy, albowiem należało uwzględnić czas okołonaprawczy. W ramach czasu okołonaprawczego pozwany wykonywał czynności pozostające w związku z określeniem rozmiaru powstałych uszkodzeń. Oględziny przed naprawcze pojazdu zostały dokonane po upływie 3-4 dni po zgłoszeniu szkody tj. w dniu 29.11.2015 r. W dniu 1.12.2015 r. pojazd został odstawiony do serwisu. Tego samego dnia warsztat przesłał pozwanemu drogą mailową wniosek o sporządzenie dodatkowych oględzin wobec ujawnienia większego zakresu uszkodzeń. W dniu 3.12.2015 r. pozwany dokonał oględzin dodatkowych. Następnego dnia (4.12.2015r.) dostarczono do warsztatu zweryfikowany kosztorys pozwanego. W tej sytuacji czas okołonaprawczy trwał do momentu rozpoczęcia naprawy tj. do dnia 8.12.2016 r. (zamówienie brakujących części), a w pełnym zakresie od 9.12.2015 r. Do tego momentu należy doliczyć czas równy technologicznemu czasowi naprawy tj. 4 dni. Daje to łącznie czas naprawy równy 14 dniom. Mając na uwadze rozmiar uszkodzeń oraz wyposażenie zakładu naprawczego, należało uznać że naprawa w terminie 4 dni powinna być dokonana.

Odnośnie tak ustalonego czasu naprawy, wskazać należy, że znaczny wpływ na jej długość miał fakt wykonania dodatkowych oględzin pojazdu oraz czas oczekiwania na części. Jak wynika z dokumentacji ubezpieczyciel wykonując pierwsze oględziny przed naprawcze nie uwzględnił w kosztorysie przesłanym do warsztatu 29.11.2015 r. wszelkich występujących w pojeździe uszkodzeń. Poszkodowany oraz zakład naprawczy nie mieli wpływu na czas wykonania tych czynności po raz drugi, nie można więc postawić im w tym zakresie zarzutu działania bez należytej staranności. Wręcz odwrotnie należy stwierdzić, że poszkodowany postępował prawidłowo oddając uszkodzony samochód do autoryzowanego serwisu. Można przypuszczać, że dokonanie naprawy w innym serwisie skutkowałby jeszcze większym opóźnieniem. Co więcej w takiej sytuacji nie można przyjąć by oczekiwanie na dodatkowe oględziny wykraczało poza granice związku przyczynowego zakreślającego granice odpowiedzialności pozwanego. Pozwany zresztą po zapoznaniu się z opinią biegłego okoliczności tej nie podnosił. Sąd przyjął więc, że pozwany okoliczności tej nie kwestionował.

W tej sytuacji sąd przyjął, że uzasadniony czas naprawy pojazdu wyniósł 14 dni. Powód nie wykazał dlaczego naprawa trwała dłużej, co było przyczyną wydłużenia naprawy. Mając na uwadze, że zakres odpowiedzialności pozwanego wyznacza adekwatny związek przyczynowy sąd uznał, że jest on zobowiązany do zwrotu kosztów najmu za okres 14 dni, tj. za okres uzasadnionej naprawy uszkodzonego pojazdu. Zgodnie z art. 361 kc zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Podkreślić należy, że pozwany nie odpowiada za każdą szkodę w tym za szkodę powstałą na skutek nieprawidłowego działania zakładu naprawczego. Pozwany odpowiada jedynie za szkodę, której rozmiar jest uzasadniony i wyznaczony obiektywnymi kryteriami. W tej sytuacji obiektywne kryteria wynikają z opinii biegłego, który wskazał, że czas naprawy pojazdu nie powinien przekroczyć 14 dni. Jeżeli naprawa trwała dłużej, to poszkodowany, a na podstawie umowy cesji powód ma stosowne roszczenia do zakładu naprawczego o naprawienie szkody powstałej w wyniku nieprawidłowego wykonania zobowiązania polegającego na naprawie uszkodzonego pojazdu. Za szkodę tą nie odpowiada pozwany.

Odnośnie drugiego pytania. Przy ocenie, czy wydatki związane z najmem pojazdu zastępczego są ekonomicznie uzasadnione na uwadze należy mieć kryteria obiektywne. T.. koszty najmu pojazdu zastępczego mogą być uznane za ekonomiczne uzasadnione jedynie w sytuacji, gdy mieszczą się w ramach rynkowych kosztów najmu danego pojazdu i powstały w związku z korzystaniem z pojazdu zbliżonego klasą do pojazdu uszkodzonego. W tym zakresie oceniając jaka kwota jest kwotą spełniającą powyższe warunki na uwadze należy mieć ceny obowiązujące w momencie korzystania z pojazdu zastępczego (art.363 § 2 k.c.) oraz obowiązek starannego działania poszkodowanego (art. 354 § 2 k.c.), które nie powinno prowadzić do niepotrzebnego zwiększenia szkody. Działanie dokonane z przekroczeniem wzorca starannego działania uznać należy za przyczynienie się do powstania szkody (art. 362 k.c.).

Uwzględniając powyższe na gruncie rozstrzyganej sprawy zdaniem sądu za uzasadnione koszty najmu pojazdu zastępczego uznać należy, koszty wyliczone przy zastosowaniu średniej stawki za najem pojazdu zastępczego obowiązującej w spornym okresie. W rozstrzyganej sprawia stawka ta wynosiła 105 zł netto (średni koszt najmu pojazdu z grupy samochodów z segmentu B wskazany przez biegłego J. B. w opinii k. 91 i nast.) Zdaniem sądu do wyliczenia kwoty odszkodowania nie może być przyjęta stawka za najem pojazdu zastępczego zastosowana przez powoda. Stawka przyjęta przez powoda (130 zł netto) odbiega od stawek występujących na rynku (...) w spornym okresie w większości firm. Dokonując ustalenia uzasadnionych kosztów najmu pojazdu zastępczego według wyżej wymienionej stawki dobowej sąd na uwadze miał sytuację w jakiej doszło do zawarcia umowy najmu. Przede wszystkim zwrócić należy uwagę na bezgotówkowe rozliczenie pomiędzy poszkodowanym, a powodem. W momencie zawierania umowy poszkodowany wiedział, że nie poniesie z tego tytułu żadnych kosztów, a wszystko pokryje oc sprawcy. W efekcie przy zawarciu umowy nie obowiązywały rynkowe mechanizmy mające wpływ na ustalenie ceny. Nie działało więc ekonomiczne prawa tj. prawo podaży i prawo popytu, mające wpływ w gospodarce rynkowej na ukształtowanie ceny. W konsekwencji cenę kształtował powód i w zasadzie mógł to zrobić w sposób dowolny, w oderwaniu od rzeczywiście poniesionych kosztów i w oderwaniu od cen obowiązujących na rynku za tego typu usługi. W efekcie zdaniem sądu taka cena nie może być uznana za cenę rynkową miarodajną przy ustalaniu wysokości odszkodowania w rozumieniu art. 363 § 2 k.c. O tym, że cena nie mieściła się w ówcześnie obowiązujących stawkach za tego typu usługę świadczą również informacje zawarte w opinii biegłego. Cena zastosowana przez powoda przekraczała stosowane wówczas ceny przez większość przedsiębiorców na rynku (...). Cena ta zawierała się jedynie w zakresie zbliżonym.

W takiej sytuacji zdaniem sądu wyliczając koszty najmu pojazdu zastępczego należało odwołać się do stawek obowiązujących ówcześnie na rynku lokalnym. Wobec rozbieżności w cenach przedstawionych przez biegłego, za miarodajny sąd uznał wskazany przez biegłego średni koszt wynajmu pojazdu tej klasy tj. 105 zł netto. Podkreślić należy, że poszkodowany znajdujący się w nagłej sytuacji spowodowanej kolizją nie ma obowiązku poszukiwania najtańszej oferty, nie oznacza to jednak, że może korzystać z oferty najdroższej. Poszkodowany nie jest zwolniony ze starannego działania, które prowadzi do minimalizacji szkody.

Dokonując powyższego wyliczenia sąd na uwadze miał także następujące okoliczności. Do przyjęcia, że stawka jest stawką uzasadnioną nie wystarczy, że niektóre podmioty stosowały zbliżone ceny. Nawet, gdyby przyjąć, że stawka zastosowana przez powoda jest stawką występującą na rynku, to należy zwrócić uwagę, że art. 354 § 2 kc wyznacza granicę odpowiedzialności pozwanego, w tym znaczeniu, że pozwany zobowiązany jest do poniesienia nie każdych kosztów jakie poniósł poszkodowany, lecz jedynie kosztów uzasadnionych i celowych. Mając na uwadze, że w momencie powstania szkody istniała możliwość wynajęcia pojazdu po znacznie niższych cenach, a znalezienie oferty w internecie, mając na uwadze wiek

Poszkodowanego (59 lat), nie stanowiło znacznej trudności, to za uzasadnione i celowe koszty najmu pojazdu zastępczego nie mogą być uznane koszty ustalone przy przyjęciu najwyższej z występujących na rynku lokalnym stawki. Orzecznictwo analogiczne rozwiązanie przyjmuje na gruncie spraw związanych z naprawieniem szkody związanych z uszkodzeniem pojazdu. Do wyliczenia wysokości szkody na gruncie tego typu spraw przyjmuje się uśrednioną stawkę za roboczogodzinę pracy zakładu naprawczego (jest to również usługa tak jak w niniejszej sprawie) mając na uwadze stawki występujące na rynku lokalnym. Do wyliczenia wysokości szkody nie przyjmuje się stawek zawyżonych. Poszkodowany znajdujący się w nagłej sytuacji spowodowanej kolizją nie ma obowiązku poszukiwania najtańszej oferty, nie oznacza to jednak, że może korzystać z oferty najdroższej. Poszkodowany nie jest zwolniony ze starannego działania, które prowadzi do minimalizacji szkody. Odnosząc to do wzorca działania z należytą starannością, które jest wymagane także po stronie poszkodowanego zdaniem sądu zasadne było przyjęcie średniej z ówcześnie występujących stawek. Poszkodowany działający rozważnie ze starannością wymaganą w danej sytuacji był w stanie znaleźć ofertę najmu pojazdu zastępczego za powyższą cenę.

Przy ocenie celowości i ekonomicznego uzasadnienia poniesionych wydatków zdaniem sądu istotne jest też to, czy poszkodowany swoim zachowaniem nie przyczynia się do zwiększenia szkody. Art 362 kc, stanowi, że jeżeli poszkodowany przyczynił się do zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza winy obu stron.

Przyczynienie się poszkodowanego do zwiększenia szkody ma miejsce, gdy zachowanie poszkodowanego włącza się do zainicjowanego przez zdarzenie przypisywane dłużnikowi przebiegu kauzalnego już po powstaniu pierwszych następstw szkody. Na gruncie art. 362 kc stosowana jest konstrukcja wiążąca przyczynienie się do zwiększenia szkody z obiektywną nieprawidłowością zachowania poszkodowanego. Za nieprawidłowe zachowanie poszkodowanego uznaje się zachowanie naruszające prawo, zasady współżycia społecznego lub zachowanie obiektywnie nieracjonalne w sytuacji danego poszkodowanego. W tym zakresie podkreślić należy, że nie ma w polskim prawie przesłanek normatywnych lub wynikających z zasad współżycia społecznego, które usprawiedliwiałyby obciążenie skutkami braku staranności po stronie poszkodowanego podmiotu odpowiedzialnego za szkodę. Inaczej rzecz ujmując oceniając zachowanie poszkodowanego przez pryzmat art. 362 kc o przyczynieniu się do zwiększenia szkody może być mowa gdy zachowanie poszkodowanego dotknięte jest jakąś obiektywną nieprawidłowością, czy niezgodnością z powszechnie przyjętymi sposobami postępowania.

Analizowanie zachowania osoby poszkodowanej przez pryzmat art. 362 kc jest zdaniem sądu szczególnie aktualne w sytuacji, gdy zapłata czynszu najmu następuje w formie bezgotówkowej. Jak wyżej wskazano w takich sytuacjach wyłączone są zasady ekonomii zgodnie z którymi cena kształtowana jest przez popyt i podaż.

Reasumując powyższe rozważania sąd przyjął, że na gruncie rozstrzyganej sprawy zasadny czas najmu pojazdu zastępczego wyniósł 14 dni przy stawce 105 zł netto za dobę najmu. Dało to łącznie kwotę 1 470 zł. Skoro pozwany wypłacił kwotę 922,50 zł, to pozwany powinien zapłacić powodowi kwotę 547,50 zł, o czym orzeczono jak w pkt. I wyroku. Podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowiły art. 361 kc, 509 § 2 kc, 805 kc, 822 § 4 kc oraz art. 36 ust.1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z dnia 22.05.2003 r. (Dz. U. nr 124, poz. 1152 z dn. 16.07.2003 r.) O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 kc w zw. z art. 817 § 1 kc. mając na uwadze, datę wniesienia pozwu do sądu. W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu (pkt. II wyroku).

O kosztach w pkt. III wyroku sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc. mając na uwadze, że powód wygrał sprawę w 36,50 %. Powód poniósł koszty w kwocie 1 152 zł, pozwany w kwocie 360 zł. Łącznie strony poniosły koszty w kwocie 1 512 zł. Powód powinien więc ponieść koszty w kwocie 960,12 zł, a poniósł jak w/w kwocie 1 152 zł. Wobec tego powodowi należy się od pozwanego kwota 191,88 zł stanowiąca różnicę między w/w kwotami.

W pkt IV na podstawie art. 113 uksc w zw. z art. 100 kpc nakazano ściągnąć od powoda z zasądzonego roszczenia na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Rejonowego w Olsztynie kwotę 130,36 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

W pkt V na podstawie art. 113 uksc w zw. z art. 100 kpc nakazano pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Rejonowego w Olsztynie kwotę 74,92 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

SSR Paweł Rynko