Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lipca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Andrzej Tekieli ( spr .)

Sędziowie SO Klara Łukaszewska

SO Tomasz Skowron

Protokolant Anna Potaczek

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Lwówku Śląskim M. Ś.

po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 2017 r.

sprawy skazanego J. G. ur. (...) w L., s. T., A. z domu K.

o wyrok łączny

z powodu apelacji wniesionej przez skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim

z dnia 28 marca 2017 r. sygn. akt II K 562/16

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec skazanego J. G.,

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. I. J. kwotę 147,60 zł w tym 27,60 zł podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony skazanego z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

III.  zwalnia skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 242/17

UZASADNIENIE

J. G. został skazany prawomocnymi wyrokami:

I.  Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim z dnia 24.08.2016 r., sygn. akt II K 234/16, za czyn popełniony w dniu 23 maja 2016 roku, kwalifikowany z art. 278 § 1 kk, na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą skazany odbywa od dnia 24.11.2016 r. do 21.05.2017 r., z zaliczeniem okresu rzeczywistego pozbawienia wolności w dniach 23-24.05.2016 r. ,

II. Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim z dnia 13.09.2016 r. sygn. akt II K 307/16, za czyn popełniony w okresie od 2014 roku do maja 2016 roku r., kwalifikowany z art. 207 § 1 kk oraz w dniu 23 maja 2016 roku, kwalifikowany z art. 190 § 1 kk na karę łączną 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności, którą będzie odbywał w okresie od 21.05.2017 r. do 19.08.2018 r.

Sąd Rejonowy w Lwówku Śląskim wyrokiem łącznym z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie II K 562/16:

1.  na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył skazanemu J. G. karę pozbawienia wolności i karę łączną pozbawienia wolności orzeczone prawomocnymi wyrokami opisanymi w punktach I i II części wstępnej wyroku i wymierzył mu karę łączną 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

2.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. w zw. z art. 577 k.p.k. zaliczył skazanemu J. G. na poczet kary łącznej pozbawienia wolności dotychczas wykonaną karę pozbawienia wolności oraz dwa dni zatrzymania w okresie od 23-24.05.2016 r. w sprawie z wyroku Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim o sygn. II K 234/16,

3.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił skazanego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

Apelację od wyroku łącznego wniósł osobiście skazany J. G., zarzucając zaskarżonemu orzeczeniu rażącą niewspółmierność kary łącznej pozbawienia wolności wobec zastosowania wadliwych kryteriów jej wymiaru domagał się złagodzenia tejże kary. Nadto podniósł, iż wymiar kary łącznej nie uwzględnia w sposób należyty okoliczności łagodzących po stronie skazanego – przede wszystkim pozytywnej opinii z zakładu karnego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że poszczególne przestępstwa, za które orzeczono karę łączną, pozostawały w zbiegu realnym i prawidłowo Sąd Rejonowy zastosował przepisy art. 85 k.k. i art. 86 k.k. oraz wynikające z nich zasady łączenia kar. Kwestia ta jednak nie była podważana przez apelującego, a sąd w tej materii nie dopuścił się jakichkolwiek błędów, a zatem nie ma potrzeby jej szerszego omawiania, w tej sytuacji odesłać wypada skazanego w tym zakresie ponownie do pisemnych motywów zaskarżonego wyroku, gdzie wzmiankowane zagadnienie zostało należycie wyjaśnione przez Sąd I instancji.

Autor apelacji nie wykazał, na czym miałaby polegać niewspółmierność wymierzonej zaskarżonym wyrokiem kary łącznej. Powołał się wyłącznie na dobrą opinię z zakładu karnego, w którym odbywa karę pozbawienia wolności za popełnione przestępstwa. Pominął jednak to, iż zmiana kary w instancji odwoławczej może nastąpić tylko w takiej sytuacji, gdy kara orzeczona nie daje się akceptować z powodu różnicy o randze zasadniczej – rażącej między nią a karą sprawiedliwą.

Zdaniem Sądu Okręgowego, wymierzona w zaskarżonym wyroku kara łączna 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności – wbrew twierdzeniom skarżącego nie może być uznana za rażąco surową.

Sąd Rejonowy odstąpił od stosowania w niniejszej sprawie zarówno zasady kumulacji kar jak i ich absorpcji. Wykorzystanie zasady mieszanej (asperacji czyli absorpcji częściowej) skutkowało orzeczeniem kary mniej więcej w równej odległości od dolnej i górnej granicy kary łącznej. Zastosowanie tej zasady i następujący w konsekwencji wymiar kary łącznej jest uzasadniony związkiem przedmiotowo-podmiotowym i czasowym poszczególnych czynów oraz innymi okolicznościami mającymi wpływ na wymiar kary łącznej. Zachowanie skazanego w zakładzie karnym nie ma przy tym znaczenia wiodącego, a jedynie stanowi jeden z przejawów jego zachowania po popełnieniu przestępstw.

Zgodnie z dyrektywami wymiaru kary łącznej określonymi w przepisie art. 85a k.k., orzekając karę łączną, Sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Można odróżnić trzy odmienne reguły łączenia kar: zasadę absorpcji, kiedy kara łączna jest równa najniższej spośród kar jednostkowych, zasadę kumulacji - gdy kara łączna jest równa sumie kar jednostkowych oraz pośrednią zasadę asperacji (absorpcji częściowej). Wymierzając karę łączną, trzeba mieć na uwadze, że jest ona swego rodzaju podsumowaniem działalności przestępczej sprawcy w okresie czasu objętym wyrokiem łącznym), tym samym jej surowość powinna wzrastać wraz z liczbą popełnionych przez sprawcę przestępstw. Stanowi to wyraz potępienia w stosunku do postępowania sprawcy, jak również nieopłacalności przestępczej działalności (zob. M. Szewczyk, Glosa do uchw. SN z 20.1.2005 r., I KZP 30/04, OSP 2005, Nr 9, poz. 102; zob. także wyrok SA w Warszawie z 12.7.2000 r., II AKA 171/00, OSA 2001, Nr 2, poz. 5; wyrok SA w Łodzi z 20.9.2001 r., II AKA 154/01, KZS 2002, Nr 12, poz. 70). Sąd nie rozstrzyga ponownie o stopniu społecznej szkodliwości i winie skazanego w zakresie poszczególnych przestępstw, ale musi rozważyć przedmiotowo - podmiotowy związek między przestępstwami, w zakresie których kary podlegają łączeniu. Im bardziej jest on ścisły, w tym większym stopniu powinno się stosować zasadę absorpcji poszczególnych kar. Przez związek ten należy rozumieć podobieństwo rodzajowe zbiegających się przestępstw, motywację i czas popełnienia każdego z nich. Kara łączna nie jest jednak sposobem na premię dla sprawcy większej liczby przestępstw. Ma stanowić całościową ocenę jego zachowań, będąc właściwą, celową z punktu widzenia prewencyjnego, reakcją na popełnione czyny. Nie ma ona służyć ograniczeniu odpowiedzialności karnej, lecz rzeczywistemu oddaniu zawartości kryminalnej czynów, jakich się dopuścił. Popełnienie większej liczby przestępstw zdecydowanie uzasadnia odstępstwo od absorpcji kar. Wymierzenie kary przy zastosowaniu całkowitej absorpcji prowadziłoby do premiowania sprawcy popełniającego więcej przestępstw i do praktycznej bezkarności niektórych zachowań zabronionych. Ta zasada, jak i kumulacja kar winny być stosowane wyjątkowo, zaś priorytet ma zasada asperacji, czyli absorpcji częściowej.

Kara łączna orzeczona wobec J. G. nie może zatem - wbrew wnioskowi skarżącego - być niższa od orzeczonej. Pomimo istnienia okoliczności przemawiających za absorpcją kar, istnieje cały szereg okoliczności przeciwnych, tj. takich, w świetle których uzasadniona byłaby kumulacja kar podlegających łączeniu, czego zdaje się nie dostrzegać skazany. Nie bez znaczenia pozostaje przy tym fakt, iż był on do tej pory wielokrotnie karany (k. 7-8, akt II K 307/16).

Podkreślić należy, iż łączeniu podlegały 2 kary. Przy tym jedna z tych kar była karą łączną za 2 przestępstwa - orzeczona w postępowaniu Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim II K 307/16 z zastosowaniem zasady asperacji. Kara łączna stanowi podsumowanie działalności przestępczej skazanego, w toku której popełniał on czyny różne rodzajowo. Naruszał wiele dóbr chronionych prawem, popełniając przestępstwa przeciwko mieniu, przeciwko rodzinie i opiece oraz przeciwko wolności. Wprawdzie czyny podlegające ocenie, w ramach niniejszego zbiegu, zostały popełnione w tym samym okresie czasu, jednakże były one skierowane przeciwko różnym dobrom. Pomiędzy tymi czynami nie było zatem żadnego związku o charakterze przedmiotowym lub podmiotowym.

Przewaga okoliczności niekorzystnych dla skazanego J. G. przemawiała za określeniem wysokości kary łącznej w oparciu o zasadę asperacji, jak uczynił to Sąd I instancji. Karę orzeczoną zaskarżonym wyrokiem Sąd Odwoławczy uznał za adekwatną i sprawiedliwą. Kara taka będzie odpowiednia z punktu zasad wyrażonych w przepisie art. 85a kodeksu karnego, spełni cele zarówno prewencji indywidualnej, jak i generalnej. Taka kara nie stanowi przy tym nieuprawnionego promowania skazanego J. G. jako niepoprawnego sprawcy przestępstw skierowanych przeciwko różnym dobrom chronionym, jednocześnie uwzględnia jego obecną postawę w jednostce penitencjarnej.

Ustalając wymiar kary łącznej pozbawienia wolności Sąd I instancji nie pominął także zachowania skazanego w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym, które faktycznie nie budzi większych zastrzeżeń. Zachowanie skazanego w czasie wymierzania kary łącznej oczywiście ma znaczenie dla wymiaru tej kary, podobnie jak i jego sytuacja rodzinna i majątkowa, na co powołuje się skarżący w wywiedzionej apelacji, jednak okolicznościom tym nie można nadawać nadmiernego znaczenia.

W realiach badanej sprawy nie sposób zasadnie wywodzić, uwzględniając nawet pozytywną ocenę zachowania skazanego dokonaną przez Sąd I instancji w oparciu o opinię nadesłaną z zakładu karnego, aby wymiar kary łącznej orzeczonej wobec skazanego J. G., oceniony mógł być w kategoriach kary rażąco surowej.

Przy wymiarze kary łącznej skazanemu nie zostały przekroczone granice swobodnego uznania sędziowskiego, zatem nie można mówić o rażącej niewspółmierności kary w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. Skoro nie została wykazana taka nietrafność orzeczenia o karze, która uzasadniałaby jego zmianę - to zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy.

Na podstawie art. 29 Ustawy – Prawo o Adwokaturze Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy skazanego z urzędu – adw. I. J. kwotę 147,60 zł tytułem kosztów nieopłaconej obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym, w tym 27,60 zł podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy stwierdził, że skazany nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania odwoławczego, dlatego zwolnił go od nich, obciążając nimi Skarb Państwa.