Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lipca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 2017 r. w Gliwicach

sprawy A. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania A. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 11 stycznia 2017 r. nr (...)

z dnia 9 stycznia 2017 r. nr (...)-2016

zmienia częściowo zaskarżone decyzje w ten sposób, że uwzględnia do ustalenia wartości kapitału początkowego okres zatrudnienia ubezpieczonej w (...) Spółdzielni Pracy (...) od dnia 17 października 1984 roku do 30 marca 1991 roku oraz zarobki za rok:

-

1984 w wysokości 11.849 zł (jedenaście tysięcy osiemset czterdzieści dziewięć złotych),

-

1985 w wysokości 89.681 zł (osiemdziesiąt dziewięć tysięcy sześćset osiemdziesiąt jeden złotych),

-

1986 w wysokości 207.607 zł (dwieście siedem tysięcy sześćset siedem złotych),

-

1987 w wysokości 207.682 zł (dwieście siedem tysięcy sześćset osiemdziesiąt dwa złote),

-

1988 w wysokości 415.009 zł (czterysta piętnaście tysięcy dziewięć złotych),

-

1989 w wysokości 932.860 zł (dziewięćset trzydzieści dwa tysiące osiemset sześćdziesiąt złotych),

-

1990 w wysokości 5.855.743 zł (pięć milionów osiemset pięćdziesiąt pięć tysięcy siedemset czterdzieści trzy złote),

-

1991 w wysokości 825.000 zł (osiemset dwadzieścia pięć tysięcy)

(-) SSR del. Magdalena Kimel

Sygn. akt VIII U 350/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 09 stycznia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. ustalił wartość kapitału początkowego ubezpieczonej na dzień 1.01.1999 r., w wysokości 66.921,80 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresów: od 08.01.1977 r do 31.01.1977 r, gdyż w tym okresie ubezpieczona przebywała na urlopie bezpłatnym oraz okresu od 17.10.1984 r do 30.03.1991 r gdyż nie został wystarczająco udowodniony.

Decyzją z dnia 11 stycznia 2017 r organ rentowy przyznał emeryturę ubezpieczonej, poczynając od dnia 31.12.2016 r tj od osiągnięcia wieku emerytalnego. W w/w decyzji wskazano, że wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej i wynosi 920,74 zł.

Ubezpieczona wniosła odwołanie od w/w decyzji żądając ich zmiany. Podniosła, że w okresie od 17.10.1984 r do 30.03.1991 r pracowała w charakterze montera układów elektrycznych, chałupnika w Usługowo Produkcyjno Wielobranżowej (...) Spółdzielni Pracy (...), która znajdował się w Z.. Jedynym dokumentem jaki posiada, a który poświadcza jej wynagrodzenie w spornym okresie jest legitymacja ubezpieczeniowa, w której pracodawca poświadczył zarobek brutto oraz przeciętny miesięczny zarobek brutto. Ubezpieczona podniosła, że był to jedyny dokumentów, który w ówczesnych czasach był wystawiany pracownikowi. Ponieważ Przedsiębiorstwo od wielu lat nie działa, ani nie działa żaden jego następca prawny, nie jest w stanie przedstawić żadnego dokumentu stwierdzającego wykaz miesięcznych zarobków.

W odpowiedzi na odwołanie od w/w decyzji, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko. Podniósł ponadto, że nie uwzględnił do ustalenia wartości kapitału początkowego okresu zatrudnienia od 17.10.1984 r do 30.03.1991 r w (...) Spółdzielni Pracy (...) w Z. na stanowisku chałupnika- monter układów elektrycznych w oparciu o wykazane w legitymacji ubezpieczeniowej zarobki, gdyż ubezpieczona nie przedłożyła zaświadczenia zakładu pracy stwierdzającego, że w każdym miesiącu pracy osiągała wynagrodzenie równe co najmniej 50 % najniższego wynagrodzenia. Wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej zawierają średni miesięczny zarobek, a nie faktycznie uzyskiwany.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona urodziła się w dniu (...)

W związku z wnioskiem odwołującej o emeryturę Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z., decyzją z dnia 11.01.2017 r przyznał ubezpieczonej emeryturę począwszy od dnia 31.12.2016 r tj od osiągnięcia wieku emerytalnego. Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17.12.1998 r.

Decyzją z dnia 09.01.2017 r organ rentowy ustalił ubezpieczonej z urzędu wartość kapitału początkowego, jako składnika niezbędnego do ustalenia wysokości emerytury.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresów: od 08.01.1977 r do 31.01.1977 r, gdyż w tym okresie ubezpieczona przebywała na urlopie bezpłatnym oraz okresu od 17.10.1984 r do 30.03.1991 r gdyż nie został wystarczająco udowodniony.

W okresie od dnia 17.10.1984 r do dnia 30.03.1991 r A. K. zatrudniona była w (...) Spółdzielni Pracy (...), na stanowisku chałupnika, montera układów elektrycznych.

Zarobki ubezpieczonej w okresie zatrudnienia w (...) wniosły odpowiednio:

- w okresie od dnia 17.10.1984 r do dnia 31.12.1984 r - 11.849 zł.

- w roku 1985 r - 89.681 zł,

- w roku 1986 r - 207.607 zł,

- w roku 1987 - 207.682

- w roku 1988 r - 415.009 zł

- w roku 1989 r - 932.860 zł

- w 1990 r - 5.855.743 zł

- w okresie od dnia 01.01 do dnia 30.03.1991 r - 825.000 zł.

W wymienionym okresie miesięczne zarobki ubezpieczonej przekraczały 50 % najniższego wynagrodzenia. Nigdy nie zdarzyło się w całym okresie zatrudnienia A. K. w (...) Spółdzielni Pracy (...), by miesięczny zarobek był niższy od połowy najniższego wynagrodzenia.

Powyższy tan faktyczny, Sąd ustalił w oparciu o akta ZUS, świadectwo pracy z okresu zatrudnienia ubezpieczonej w (...) Spółdzielni Pracy (...) w Z., legitymację ubezpieczeniową, wykaz zarobków pracowników zatrudnionych w (...), zeznania ubezpieczonej A. K. (k 28v).

Sąd uznał zebrany w sprawie materiał dowodowy za spójny i kompletny, a przez to mogący stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17.12.1998 r 9Dz.U z 2016 r, poz 887 ze zm), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948 r przysługuje emerytura po osiągnieciu wieku emerytalnego określonego w art. 1 a i 1 b, z zastrzeżenie nim art. 46,47,50,50e i 184.

Wiek emerytalny ubezpieczonej wynosi 61 lat.

Po myśli art. 25ust 1 cytowanej ustawy, podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Zgodnie z art. 26 ust 1 emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

2. Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach.

3. Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach.

Stosownie do treści art. 174 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., Nr 1440):

1.  Kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

2.  Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia
w życie ustawy:

-

okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

-

okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5,

-

okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Zgodnie natomiast z treścią ust. 3. w/w artykułu powoływanej ustawy, podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Po myśli art. 6 ust 2 pkt 11 ustawy emerytalnej za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. następujące okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne: wykonywania na obszarze Państwa Polskiego pracy nakładczej:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b) przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia z tego tytułu,

jeżeli w tych okresach osoba wykonująca taką pracę uzyskiwała wynagrodzenie w wysokości co najmniej połowy obowiązującego najniższego wynagrodzenia, określonego na podstawie przepisów Kodeksu pracy;

Okolicznością sporną w niniejszej sprawie była wysokość ustalonego w zaskarżonych decyzjach kapitału początkowego, w szczególności wysokość zarobków uzyskiwanych przez skarżącą w latach 1984-1991 oraz obliczona na tej podstawie wysokość emerytury odwołującej. Zdaniem organu rentowego wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej zawierające średni miesięczny zarobek a nie faktycznie uzyskiwany, nie dowodzą, iż w każdym miesiącu ubezpieczona uzyskiwała wynagrodzenie równe co najmniej 50 % najniższego wynagrodzenia.

Z zebranego materiału dowodowego wynika w sposób nie budzący wątpliwości, iż ubezpieczona A. K. w okresie od dnia 17.10.1984 r do dnia 30.03.1991 r zatrudniona była w (...) Spółdzielni Pracy (...), czemu dowodzi świadectwo pracy, wpis w legitymacji ubezpieczeniowej, dokumentacja dotycząca zarobków pracowników spółdzielni podpisana przez likwidatora A. Ł.. Wymieniony okres zatrudnienia winien zatem zostać doliczony do ustalenia wartości kapitału początkowego.

Również do ustalenia wysokości kapitału początkowego należy uwzględnić zarobki uzyskiwane przez ubezpieczoną w wymienionym okresie. Analiza zeznań ubezpieczonej oraz analiza zarobków wskazanych w legitymacji ubezpieczeniowej i wykazie zarobków sporządzonym przez likwidatora spółdzielni, w ocenie Sądu wystarczająco potwierdza, iż miesięczne zarobki ubezpieczonej kształtowały się na poziomie przekraczającym połowę najniższego wynagrodzenia.

Okoliczność, iż w legitymacji ubezpieczeniowej pracodawca nie wskazał miesięcznych zarobków uzyskiwanych w poszczególnych miesiącach, a jedynie średnie miesięczne zarobki, nie może stanowić okoliczności obciążającej ubezpieczoną. Należy zauważyć, że nie ma takiej możliwości i nie było też takiego obowiązku, aby wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej obejmowały każdy miesiąc, a wobec braku możliwości pozyskania dodatkowej dokumentacji z uwagi na likwidację pracodawcy, okoliczność ta nie jest możliwa do wykazania w formie jakiej domaga się tego organ rentowy.

Jak wynika z przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 01 lutego 1983 r w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno- rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U 1983 nr 10, poz 49 z pozn.zm), a w szczególności z § 21 rozporządzenia, środkiem dowodowym, stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia, są dla pracowników: zaświadczenia zakładów pracy wystawione według ustalonego przez ZUS wzoru (druk Rp 7), albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków, albo inny dokument na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia , dochodu, przychodu lub uposażenia. Przepisy rozporządzenia, nie wskazują, iż wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej winny uwzględniać miesięczne wynagrodzenie z rozbiciem na poszczególne miesiące.

Mając na uwadze roczne wynagrodzenie ubezpieczonej i średni miesięczny zarobek, zdaniem Sądu, miesięczne wynagrodzenie ubezpieczonej faktycznie przekraczało, a niektórych latach w sposób zdecydowany- 50 % najniższego wynagrodzenia, co obrazuje następujące zestawienie:

Należy zauważyć, że w roku 1984 r, to jest na początku zatrudnienia ubezpieczonej, w pierwszych trzech miesiącach pracy, średni miesięczny zarobek ubezpieczonej przekraczał już półtorakrotnie połowę najniższego wynagrodzenia, w 1985 roku ponad półtorakrotnie, a w 1986 r średni miesięczny zarobek ubezpieczonej był już ponad trzykrotnie wyższy niż pełne najniższe wynagrodzenie, w roku 1987 dwu i pół krotnie wyższy, w 1988 niemal czterokrotnie wyższy, w 1989 r czterokrotnie, trzy i pół krotnie, dwukrotnie wyższy, w 1990 r czterokrotnie wyższy, niemal półtorakrotnie wyższy, kształtujący się na tym samym poziomie co najniższe wynagrodzenie, a w 1991 r, na tym samym poziomie, co połowa najniższego wynagrodzenia. Brak zatem podstaw do przyjęcia, że w którymkolwiek z miesięcy w całym okresie zatrudnienia ubezpieczonej, miesięczny faktyczny zarobek był na tyle niski, że nie przekroczył połowy najniższego wynagrodzenia.

W świetle powyższego, wynagrodzenie ubezpieczonej w okresie od 1984-1985 w wysokości wskazanej w wykazie zarobków i w okresie od 1986 do 1991, w wysokości wskazanej w legitymacji ubezpieczeniowej, może stanowić podstawę ustalenia wartości kapitału początkowego oraz stanowić podstawę emerytury.

W tym stanie rzeczy, w oparciu o przywołane przepisy prawa oraz na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzeczono jak w sentencji.

(-) SSR del Magdalena Kimel