Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2017 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2017 r. w Toruniu

sprawy z powództwa G. K.

przeciwko (...) Szpitalowi Miejskiemu im. (...) w T.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda G. K. na rzecz pozwanego (...) Szpitala Miejskiego im. (...) w T. kwotę 807,51 zł (osiemset siedem złotych pięćdziesiąt jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt. X C 3593/16

UZASADNIENIE

Powód G. K. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...) wniosła 18 października 2016 r. pozew o zapłatę kwoty 7.030,95 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu, przeciwko pozwanemu (...) Szpitalowi Miejskiemu im. (...) Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że powód zawarł z pozwanym szereg umów, których przedmiotem była dostawa odczynników do analizatorów mikrobiologicznych, jak również dzierżawy sprzętu laboratoryjnego. Powód wskazał, że prawidłowo wywiązał się ze swoich zobowiązań i z tego tytułu wystawił pozwanemu faktury, które pozwany spłacił, jednak po upływie terminu ich wymagalności, wobec czego powód w bieżącym postępowaniu dochodzi należności odsetkowych przysługujących mu od rozpoczęcia biegu terminu wymagalności do dnia zapłaty.

W dniu 24 listopada 2016 r. w tutejszym Sądzie wydano nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodny z żądaniem pozwu, który to nakaz utracił moc z uwagi na wniesiony przez stronę pozwaną sprzeciw co do kwoty 2.349,34zł , odsetek ustawowych oraz należności zasądzonych tytułem zwrotu kosztów procesu .

W sprzeciwie strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w części tj. co do kwoty 2.349,34 zł, która w ocenie pozwanego uległa przedawnieniu, a także zaskarżyła należności zasądzone tytułem zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że termin przedawnienia roszczenia o odsetki za opóźnianie w zapłacie wynosi zgodnie z art. 118 k.c. trzy lata i tak w jego ocenie:

- nota odsetkowa nr (...) - (...) na kwotę 876,98 zł- roszczenie powoda o zapłatę jest przedawnione co do kwoty 795,69 zł stanowiącej sumę odsetek naliczonych za opóźnienie w zapłacie należności wynikających z poszczególnych faktur ujętych w nocie odsetkowej za okres do dnia 18.10.2013 r.;

- nota odsetkowa nr (...) - (...) na kwotę 1.946,62 zł – roszczenie powoda o zapłatę jest przedawnione co do kwoty 1.143,40 zł stanowiącej sumę odsetek naliczanych za opóźnienie w zapłacie należności wynikających z poszczególnych faktur ujętych w nocie odsetkowej za okres do dnia 18.10.2013 r.

- nota odsetkowa nr (...) - (...). na kwotę 1.829,56 zł- roszczeni powoda o zapłatę jest przedawnione co do kwoty 410,25 zł stanowiącej sumę odsetek naliczonych za opóźnienie w zapłacie należności wynikających z poszczególnych faktur ujętych w nocie odsetkowej za okres do dnia 18.10.2013 r.

Pozwany podniósł, że w związku z wniesieniem pozwu przez powoda w dniu 18.10.2016 r. należy uznać, że roszczenie powoda o zapłatę odsetek za opóźnienie naliczonych za okres do dnia 18.10.2013 r. jest przedawnione. Wskazał również, ze zaskarżenie nakazu zapłaty w części dotyczącej kosztów procesu jest konsekwencją kwestionowania wysokości żądania głównego pozwu.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał żądanie pozwu, zaprzeczył by doszło do przedawnienia należności 2.349,34 zł. W ocenie powoda wygaśnięcie roszczeń głównych (wynikających z faktur wystawionych na podstawie umów łączących strony) na skutek zapłaty pozwanego, powodowało przerwanie biegu przedawnienia roszczenia odsetkowego każdorazowo z dniem uiszczenia zapłaty za kolejne faktury.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód i pozwana zawarli szereg umów, których przedmiotem była dostawa przez powoda odczynników do analizatorów mikrobiologicznych, jak również dzierżawy sprzętu laboratoryjnego. Powód wskazał, że prawidłowo wywiązał się ze swoich zobowiązań i z tego tytułu wystawił pozwanemu faktury, które pozwany spłacił, jednak po upływie terminu ich wymagalności. Z uwagi na spłatę należności po terminie, powód naliczył pozwanej odsetki ustawowe za opóźnienie.

Powód wystawił na rzecz pozwanej noty odsetkowe za opóźnienie:

- nr (...) - (...) 2013-08-30 – korekta 2; na kwotę 876,98 zł

- nr (...) - (...) 2013-08-30- korekta 2; na kwotę 1.946,62 zł

- nr (...) - (...) 2013-10-25- korekta 2 ; na kwotę 1.829,56 zł

- nr (...) - (...) 2014-01-28- korekta 2; na kwotę 2. 377,79 zł

Powództwo w przedmiotowej sprawie zostało wniesione 18 października 2016 r.

Okoliczności bezsporne oraz dowód:

- umowy zawierane między stronami oraz dokumentacja księgowa powoda- k. 17-179 akt

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności okazały się być bezsporne.

Kwestią sporną, którą musiał rozważyć Sąd jest to czy powództwo powoda w zakresie zaskarżonej kwoty w wysokości 2.349,34 zł jest zasadne, wobec podniesienia przez pozwanego zarzutu przedawnienia dochodzonej kwoty należności odsetkowych za opóźnienie.

Powód w pozwie domagał się skapitalizowanych odsetek od nieterminowych płatności wystawionych w ramach łączących strony stosunków faktur. Zdaniem powoda powołującego się na wyrok SN z dnia 13 stycznia 2012 r. sygn. I CNP 22/2011 „roszczenia o odsetki za opóźnienie przedawniają się w terminie trzyletnim ustanowionym w art. 118 k.c. dla roszczeń o świadczenia okresowe także wtedy, gdy roszczenie główne ulega przedawnieniu w terminie określonym w art. 554 k.c. Roszczenie o odsetki za opóźnienie nie może jednak jak wskazuje orzeczenie przedawnić później niż roszczenie główne, chyba, że przed upływem terminu przedawnienia roszczenia głównego nastąpiło przerwanie biegu przedawnienia roszczenia o odsetki za opóźnienie lub wygaśnięcie roszczenia głównego.” Powód przytoczył również treść uchwały SN z dnia 25 stycznia 2005 r. sygn. III CZP 42/04 zgodnie, z którą jeżeli roszczenie główne zostało spełnione lub nie uległo jeszcze przedawnieniu roszczenie odsetkowe przedawnia się w terminie wynikającym z art. 118 k.c., a więc w terminie 3 lat. Powód z powołanych orzeczeń wysnuł, że w momencie zapłaty należności głównej przez pozwanego doszło również do przerwania biegu przedawnienia roszczeń odsetkowych, które mimo akcesoryjnego charakteru, w przypadku wykonania świadczenia głównego ulegają przekształceniu samoistnie w roszczenie główne i odtąd ich przedawnienie powinno być rozpatrywane całkowicie samodzielnie.

W ocenie Sądu wnioski wysnute przez stronę powodową z przytoczonych orzeczeń nie są prawidłowe, biorąc pod uwagę stan faktyczny przedmiotowej sprawy.

Zdaniem Sądu zapłata należności głównej przez stronę pozwaną, nie spowodowała przerwania biegu przedawnienia w stosunku do należności odsetkowych i rozpoczęcia na nowo biegu przedawnienia.

Zgodnie z art. 123 §1 pkt 1 i 2 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, powziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, a także przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje, a także przez wszczęcie mediacji.

Zapłata przez pozwanego należności głównych nie spowodowała przerwania biegu przedawnienia roszczenia należności odsetkowych. Nie zaistniało bowiem żadne zdarzenie wymienione w art. 123 k.p.c. Sąd rozważał czy zapłata należności głównej mogłaby zostać potraktowana jako tzw. uznanie niewłaściwe.

Uznanie niewłaściwe to jest oświadczeniem wiedzy, jednostronnym przyznaniem faktów. W doktrynie wskazuje się, że dla uznania roszczenia wystarczające jest zewnętrzne przeświadczenie o jego istnieniu. Dla uznania roszczenia może dojść nie tylko formalnie czyli niejako wprost, ale również poprzez każde zachowanie dłużnika przyznające obowiązek świadczenia. Uznanie niewłaściwe wywołuje jednak skutek prawny dopiero wtedy gdy jednoznacznie potwierdza istnienie skonkretyzowanego długu.

Podążając za orzecznictwem innych sądów, które badały ten sam problem prawny, Sąd zważył, że zapłata należności głównej nie stanowi jednocześnie, gdy nie towarzyszy jej żadne dodatkowe oświadczenie, np. przyznające istnienie opóźnienia, podstawy traktowania jej jako uznania niewłaściwego co do odsetek przerywające bieg przedawnienia roszczenia odsetkowego. (vide wyrok SO w Białymstoku sygn. VII Ga 154/13).

Sąd zgodził się również z tym, że uznanie roszczenia nawet niewłaściwe, musi być zindywidualizowane i wywołuje skutek z art. 123 §1 pkt 2 k.c. tylko w jego granicach. Dłużnik może bowiem płacić dług główny w przeświadczeniu, że nie pozostaje w opóźnieniu, a co za tym idzie odsetki, które z chwilą powstania mają charakter samoistnego roszczenia, stają się wymagalne osobno z każdym dniem opóźnienie, nie są równocześnie automatycznie objęte uzewnętrznioną przez zapłatę kwoty głównej wolą dłużnika uznania długu głównego. Zapłata długu głównego nie jest sama przez się równoznaczna z przyznaniem opóźnienia i związanego z nim roszczenia odsetkowego (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 grudnia 2003 r. sygn. I ACa 679/03).

Reasumując, odsetki ustawowe za opóźnienie jako świadczenie uboczne, które odrywa się od świadczenia głównego, ulegają przedawnieniu z upływem lat trzech. Stronie powodowej należą się zatem odsetki ustawowe od kwot, na które opiewały faktury, za okres trzech lat wstecz od daty wytoczenia powództwa tj. od 18 sierpnia 2013 r. do 18 sierpnia 2016 r., w pozostałym zakresie, tj. za okres wcześniejszy odsetki stały się tzw. świadczeniem niezupełnym (naturalnym), od których zadośćuczynienia dłużnik mógł się uchylić.

Mając na względzie powyższe rozważania, Sąd uwzględnił zarzut przedawnienia zgłoszony przez stronę pozwaną i oddalił powództwo w zaskarżonej części zgodnie z art. 481 k.p.c. w zw. z art. 118 k.c. a contrario.

Strona pozwana zaskarżyła nakaz w części stanowiącej 33,41% żądania i w tym zakresie wygrała proces . Sąd zasądził więc na rzecz strony pozwanej zwrot kosztów procesu w wysokości 33,41% koszty zastępstwa procesowego i opłaty od pełnomocnictwa , tj. w zakresie zaskarżonym , bowiem w tej części strona pozwana wygrała sprawę .