Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XV GC 3115/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 8 lutego 2013 r. powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego T. B. w postępowaniu nakazowym na podstawie załączonego weksla kwoty 20.134,05 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 10 lutego 2010 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu powód wskazał, że uzupełnił wystawiony przez pozwanego weksel własny in blanco o kwotę niedopłaty wynikającej z umowy leasingu nr (...) z dnia 3 sierpnia 2007 roku. Podniósł ponadto, że kwota ta stanowi ostateczne rozliczenie tej umowy po przedterminowym zakończeniu wskutek złożonego na podstawie art. 70915 k.c. oraz art. 7 OWUL wypowiedzenia.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w W. nakazał aby pozwany zapłacił powodowi kwotę 20.134,05 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 10 lutego 2010 roku do dnia zapłaty oraz koszty procesu, w tym koszty zastępstwa procesowego.

Zarzutami od nakazu zapłaty pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości, wniósł o jego uchylenie oraz oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwany podniósł zarzut: przedawnienia roszczenia w zakresie kwoty 1.209,95 złotych (noty odsetkowe z 2006 i 2007 roku) oraz nie wykazania żądania w zakresie kwot: 3.031,20 złotych (koszty obsługi prawnej oraz wyceny przedmiotu leasingu), 35.134,05 złotych (odszkodowanie umowne) oraz 2.327,19 złotych (okresowe opłaty leasingowe). Zarzucił również sprzedaż przedmiotu leasingu poniżej wartości rynkowej.

W odpowiedzi na zarzuty powód podniósł, że w przedmiotowej sprawie nie dochodzi zapłaty ani należności z tytułu Okresowych Opłat Leasingowych ani należności z tytułu wystawionych not odsetkowych (mimo ujęcia tych kwot w wekslu). Powód sprecyzował, że na dochodzoną pozwem kwotę składają się: Kwota Zdyskontowana w wysokości 32.102,85 złotych powiększona o koszt obsługi prawnej przez zewnętrzną firmę windykacyjną w wysokości 2.806,20 złotych netto oraz koszt wyceny przedmiotu leasingu w wysokości 225 złotych netto pomniejszone o kwotę uzyskaną ze sprzedaży przedmiotu leasingu w wysokości 15.000 złotych netto.

Ostatecznie pozwany podtrzymał zarzuty: nie wykazania żądania w zakresie kwoty 3.031,20 złotych (koszty obsługi prawnej oraz wyceny przedmiotu leasingu), a także sprzedaży przedmiotu leasingu poniżej wartości rynkowej. Ponadto wskazał, że zgodnie z umową wysokość rat leasingowych wynosi 1.113,33 złotych netto, zaś przy ustaleniu Kwoty Zdyskontowanej powód przyjął kwoty po 1.133,62 złotych netto.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 3 sierpnia 2007 r. pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. jako finansującym oraz T. B. – prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...) i (...) jako korzystającym została zawarta umowa leasingu operacyjnego nr (...) (UL), której przedmiotem była naczepa S.. Umowa została zawarta na okres 36 miesięcy, na warunkach i zasadach określonych w Ogólnych Warunkach Umowy Leasingu Operacyjnego. W umowie strony określiły, iż miesięczne opłaty leasingowe wynoszą 5.603,36 złotych (rata 1-2) oraz 1.113,33 złotych (rata 3-36), przy tym ich wysokość w trakcie trwania umowy będzie zmienna i zależna od Stopy Bazowej obowiązującej w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego termin zapłaty danej opłaty leasingowej. Korzystający zobowiązany był do uiszczania wszelkich płatności wynikających z umowy do 8-ego dnia każdego miesiąca z góry. Ponadto składając podpis na wniosku leasingobiorca oświadczył, iż zapoznał się z treścią tego wniosku oraz treścią Ogólnych Warunków Umowy Leasingu Operacyjnego.

Zgodnie z art. 7 § 3 ust. 2 lit. a Ogólnych Warunków Umowy Leasingu Operacyjnego finansujący mógł wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, jeżeli korzystający pozostaje w zwłoce w zapłacie Wstępnej Opłaty Leasingowej lub jednej Okresowej Opłaty Leasingowej lub innych należności na łączną kwotę równą jednej Okresowej Opłacie Leasingowej i pomimo wyznaczenia przez finansującego na piśmie dodatkowej terminu siedmiu dni do zapłaty tych należności wraz z odsetkami nie uiścił ich.

Zgodnie z art. 7 § 3 ust. 5 Ogólnych Warunków Umowy Leasingu Operacyjnego w przypadku wypowiedzenia umowy leasingu i w związku z powstającym obowiązkiem zwrotu przedmiotu leasingu, finansujący miał prawo do dowolnego rozporządzania przedmiotem leasingu, a w szczególności do jego sprzedaży lub oddania do używania osobie trzeciej w oparciu m.in. o umowę leasingu lub też zachowania na potrzeby własne.

Zgodnie z art. 7 § 3 ust. 6 Ogólnych Warunków Umowy Leasingu Operacyjnego w przypadku, gdy po wypowiedzeniu umowy leasingu uzyskana przez finansującego cena sprzedaży netto albo przedmiotu leasingu albo wartość rynkowa netto przedmiotu leasingu ustalana przy przekazaniu przedmiotu leasingu innemu korzystającemu lub wartość rynkowa netto przyjęta w przypadku przejęcia na potrzeby własne, po potrąceniu kwoty netto kosztów poniesionych przez finansującego w związku z odebraniem przedmiotu leasingu, jego wyceną, naprawą, usunięciem oznaczeń korzystającego, przechowaniem, konserwacją lub sprzedażą jest niższa od Kwoty Zdyskontowanej, wówczas korzystający był zobowiązany zapłacić finansującemu różnicę, niezależnie od wszelkich innych wymagalnych wierzytelności głównych i ubocznych finansującego wobec korzystającego.

Zgodnie z art. 7 § 3 ust. 8 Ogólnych Warunków Umowy Leasingu Operacyjnego należność wskazana w punkcie 6 lub 7 tego paragrafu winna być uiszczona przez korzystającego w terminie 14 dni od otrzymania wezwania finansującego.

Zgodnie z art. 1 ust. 4 Ogólnych Warunków Umowy Leasingu Operacyjnego Kwota Zdyskontowana to powstająca w przypadku wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu należność finansującego, stanowiącą sumę zdyskontowanych Wartości Końcowej oraz Okresowych Opłat Leasingowych netto, których termin płatności nie nastąpił do dnia wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu. Dla dyskontowania stosuje się formułę odsetek składanych dla okresów takich, jak ustalone w umowie leasingu okresy dla wnoszenia Okresowych Opłat Leasingowych oraz stawkę Stopy Bazowej obowiązującą w ostatnim dniu roboczym miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym doszło do wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy leasingu, przy czym w przypadku wypowiedzenia umowy leasingu stosuje się 0,7 Stopy Bazowej.

(dowód: umowa leasingu operacyjnego nr (...) (UL) – k. 17-18, 213; ogólne warunki umowy leasingu operacyjnego – k. 19-21)

Przedmiot leasingu – naczepa S. – został wydany korzystającemu.

(dowód: okoliczność niesporna)

Na zabezpieczenie roszczeń finansującego korzystający złożył weksel własny in blanco. Finansujący był upoważniony do uzupełnienia weksla do kwoty stanowiącej równowartość wszystkich wymagalnych, lecz nie zapłaconych należności przysługujących mu, a wynikających z umowy leasingu oraz zobowiązań powstałych w wyniku wygaśnięcia umowy leasingu, odstąpienia od umowy leasingu przez finansującego lub jej wypowiedzenie (w szczególności należności z tytułu opłat leasingowych, odszkodowań, kar umownych lub zwrotu kosztów), łącznie z należnymi odsetkami, na wypadek gdyby korzystający nie uregulował którejkolwiek z tych należności w dacie jej wymagalności, zarówno w okresie mocy wiążącej umowy leasingu, jak i po jej rozwiązaniu lub wygaśnięciu. Finansujący był upoważniony do wypełnienia załączonego weksla, w tym do opatrzenia weksla własnego datą i miejscem jego wystawienia, datą i miejscem płatności oraz klauzulą „bez protestu” zgodnie z własnym uznaniem, zawiadamiając o tym listem poleconym lub posłańcem, wysłanym nie później niż 7 dni przed datą płatności.

(dowód: deklaracja wekslowa – k. 22)

Korzystający T. B. nie regulował terminowo opłat leasingowych należnych finansującemu, w szczególności nie uiścił w terminie Okresowych Opłat Leasingowych za miesiąc grudzień 2008 roku oraz styczeń 2009 roku.

(dowód: okoliczność niesporna; faktury VAT – k. 23-24)

Pismem z dnia 19 stycznia 2009 r. finansujący – (...) sp. z o.o. wezwał T. B. do uregulowania m.in. kwoty 1.398,49 złotych tytułem zaległej Okresowej Opłaty Leasingowej za miesiąc grudzień 2008 roku oraz kwoty 1.383,02 złotych tytułem zaległej Okresowej Opłaty Leasingowej za miesiąc styczeń 2009 roku w terminie do dnia 27 stycznia 2009 roku pod rygorem przedterminowego rozwiązania umowy leasingu.

(dowód: pismo z dnia 19 stycznia 2009 roku – k. 25-26; potwierdzenie nadania – k. 27-28)

Pismem z dnia 9 lutego 2009 roku (...) sp. z o.o. oświadczył, że w związku z powstałą zaległością w zapłacie należności przedterminowo rozwiązuje umowę leasingu nr (...) oraz wezwał do zwrotu przedmiotu leasingu w terminie do dnia 16 lutego 2009 roku.

(dowód: pismo z dnia 9 lutego 2009 roku - k. 29; zwrotne potwierdzenie odbioru – k. 30)

Z uwagi na nie zwrócenie przedmiotu leasingu w zakreślonym terminie (...) sp. z o.o. zlecił Kancelarii (...) i Radcowie Prawni podjęcie kroków prawnych mających na celu odzyskanie przedmiotu leasingu.

Z tego tytułu w dniu 3 czerwca 2009 roku Kancelaria (...) i Radcowie Prawni wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę łączną 5.612,40 złotych netto, w tym z tytułu obsługi adwokackiej umowy leasingu nr (...) na kwotę 2.806,20 złotych netto.

(dowód: faktura VAT nr (...) – k. 81-82)

Przedmiot leasingu został zwrócony przez korzystającego w dniu 19 maja 2009 roku.

(dowód: protokół przejęcia ruchomości – k. 86)

(...) sp. z o. o. w W. podjął decyzję o sprzedaży przedmiotu leasingu i w tym celu zlecił (...) spółce z o.o. w W. jego wycenę.

W dniu 5 czerwca 2009 roku (...) spółka z o.o. sporządziła ekspertyzę techniczną, w której wyceniła przedmiot leasingu na kwotę 20.500 złotych netto, a w przypadku sprzedaży wymuszonej na kwotę 17.400 złotych netto. Z tego tytułu zgodnie z obowiązującym cennikiem obciążyła (...) sp. z o. o. w W. kwotą 225 złotych netto.

(dowód: ekspertyza techniczna – k. 96-103v; cennik (...) k. 89-93)

(...) sp. z o. o. w W. po otrzymaniu wyceny rozpoczął proces sprzedaży polegający na umieszczeniu ogłoszeń w internecie w tzw. „newsletters” i na swojej stronie internetowej oraz poprzez poinformowanie wewnętrznej sieci handlowej, a także zgłoszenie informacji o sprzedaży do portalów typu otomoto.pl, gratka.pl, czy allegro.pl.

Początkowo przedmiot leasingu został wystawiony z ceną sprzedaży 31.950 złotych netto, jednak wobec braku zainteresowania cena ta została obniżona do kwoty 20.800 złotych netto, a następnie 19.800 złotych netto i 18.574 złotych netto. Ostatecznie cenę ofertową obniżono do 17.000 złotych netto.

Przedmiot leasingu został sprzedany w dniu 5 maja 2010 roku za cenę 15.000 złotych netto.

(dowód: oferty sprzedaży – k. 104-119; faktura VAT nr (...) – k. 120; zeznania świadka G. P. – k. 165-167)

Wartość rynkowa przedmiotu leasingu na dzień faktycznej sprzedaży (5 maja 2010 roku) wynosiła 20.300 złotych netto.

(dowód: opinia pisemna biegłego sądowego P. B. – k. 180-185; ustne wyjaśnienia biegłego P. B. złożone na rozprawie w dniu 29 maja 2015 roku – k. 210-210v)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o twierdzenia stron wyraźnie przyznane bądź niezaprzeczone przez przeciwnika (art. 229 i 230 k.p.c.), złożone w toku postępowania dokumenty, zeznania świadka G. P. oraz opinię biegłego sądowego P. B..

Brak było podstaw do uznania za wiarygodne zeznań pozwanego w zakresie tego, że przez około pół roku na przedmiocie leasingu znajdowała się informacja o rezerwacji. Po pierwsze pełnomocnik pozwanego sam wskazał, że taka informacja miała być umieszczona nie na przedmiocie leasingu (naczepie), lecz na stojącym obok ciągniku. Ponadto zeznania te nie znalazły potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym, w szczególności z zeznań świadka G. P. wynika, że taka sytuacja nie mogła mieć miejsca albowiem ciągniki i naczepy stały w tym czasie w innych miejscach, a cena sprzedaży była dynamicznie zmieniana.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako częściowo zasadne, podlegało w części uwzględnieniu.

Zgodnie z art. 28 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 roku Prawo wekslowe (Dz. U. Nr 37, poz. 282 ze zm.) przez przyjęcie trasat zobowiązuje się do zapłacenia wekslu w terminie płatności. W razie niezapłacenia służy posiadaczowi wekslu, chociażby był wystawcą, bezpośrednie roszczenie z wekslu przeciw akceptantowi o wszystko, czego żądać można na podstawie art. 48 i 49. Odpowiedzialność wystawcy wekslu własnego jest taka sama, jak akceptanta wekslu trasowanego (art. 104 Prawa wekslowego).

Strona, która występuje w postępowaniu nakazowym z powództwem o zapłatę opartym na twierdzeniu, że dochodzone roszczenie przysługuje jej od pozwanego na podstawie podpisanego przez niego weksla, powinna do pozwu dołączyć poświadczający to weksel. Jest to dowód konieczny, a zarazem co do zasady wystarczający (art. 485 § 2 k.p.c.), rzeczą natomiast pozwanego jest wykazanie bezzasadności tak uzasadnionego żądania (art. 491 § 1 i art. 493 § 1 k.p.c.). Po wydaniu nakazu zapłaty na podstawie weksla pozwany powinien wszystkie okoliczności faktyczne, zarzuty i wnioski dowodowe zmierzające do wykazania bezzasadności powództwa przytoczyć w zasadzie już w piśmie zawierającym zarzuty od nakazu zapłaty (art. 495 § 3 k.p.c.). Wśród zarzutów, za których pomocą pozwany o zapłatę weksla może się bronić, szczególnie istotne znaczenie przypada twierdzeniu, że powód otrzymał od pozwanego załączony do pozwu weksel in blanco w celu zabezpieczenia wierzytelności wynikającej z określonego stosunku i w związku z tym był upoważniony do jego uzupełnienia jedynie zgodnie z porozumieniem zawartym z pozwanym, wypełnił go zaś naruszając to porozumienie. Powiązanie przez strony upoważnienia do uzupełnienia weksla in blanco z istnieniem i treścią zobowiązania podlegającego zabezpieczeniu (stosunku podstawowego względem roszczenia wekslowego) powoduje, że wekslobiorca w zasadzie nie może na podstawie prawa wekslowego uzyskać wobec wystawców weksla własnego więcej praw niż mu przysługuje w ramach stosunku, z którego wynika podlegająca zabezpieczeniu wierzytelność, czyli w ramach tzw. stosunku podstawowego względem roszczenia wekslowego (por. uchwała połączonych Izb Sądu Najwyższego: Izby Cywilnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 kwietnia 1972 r., III PZP 17/70, OSNCP 1973, nr 5, poz. 72, oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2010 r., I CSK 641/09).

W przedmiotowym procesie powód wnosił o zasądzenie dochodzonej pozwem kwoty na podstawie złożonego, uzupełnionego weksla in blanco powołując jednocześnie okoliczności uzasadniające roszczenie ze stosunku podstawowego.

Pozwany wnosząc o oddalenie powództwa odwołał się również do stosunku podstawowego (umowy leasingu) podnosząc ostatecznie następujące zarzuty: nie wykazania żądania w zakresie kwoty 3.031,20 złotych (koszty obsługi prawnej oraz wyceny przedmiotu leasingu), a także sprzedaży przedmiotu leasingu poniżej wartości rynkowej. Ponadto wskazał, że zgodnie z umową wysokość rat leasingowych wynosi 1.113,33 złotych, zaś przy ustaleniu Kwoty Zdyskontowanej powód przyjął kwoty po 1.133,62 złotych. Pozostałych zarzutów, w tym zarzutu przedawnienia po złożeniu przez powoda odpowiedzi na zarzuty, pozwany nie podtrzymywał.

W niniejszej sprawie bezspornym był fakt, iż strony łączyła umowa leasingu operacyjnego nr (...) z dnia 3 sierpnia 2007 r., zawarta na okres 36 miesięcy. Integralną częścią tej umowy były Ogólne Warunki Umowy Leasingu Operacyjnego (k. 17-21).

Na zabezpieczenie roszczeń finansującego wynikających z tej umowy korzystający wystawił weksel własny in blanco, który mógł zostać uzupełniony do kwoty stanowiącej równowartość wszystkich wymagalnych, lecz nie zapłaconych należności wynikających z umowy leasingu oraz zobowiązań powstałych w wyniku wypowiedzenia umowy leasingu (w szczególności należności z tytułu opłat leasingowych, odszkodowań, kar umownych lub zwrotu kosztów), łącznie z należnymi odsetkami.

Zgodnie z art. 7091 k.c. przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Zgodnie z art. 70913 k.c. korzystający obowiązany jest płacić raty w terminach umówionych. Jeżeli korzystający dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty, finansujący powinien wyznaczyć na piśmie korzystającemu odpowiedni termin dodatkowy do zapłacenia zaległości z zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia. Postanowienia umowne mniej korzystne dla korzystającego są nieważne.

Zgodnie z art. 70915 k.c. w razie wypowiedzenia przez finansującego umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu.

W przedmiotowej sprawie pozwany nie kwestionował, że: zalegał z płatnościami dwóch rat leasingowych; został wezwany zgodnie z art. 7 § 3 ust. 2 lit. a Ogólnych Warunków Umowy Leasingu Operacyjnego do uiszczenia tych należności w terminie 7 dni pod rygorem wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym oraz z uwagi na nie uiszczenie tych należności w zakreślonym terminie pismem z dnia 9 lutego 2009 roku powód wypowiedział umowę leasingu. Okoliczności te znajdują potwierdzenie w złożonych przy pozwie dokumentach (k. 23-30).

W konsekwencji wskutek przedterminowego zakończenia umowy leasingu powód uzyskał uprawnienie do rozliczenia tej umowy zgodnie z zasadami wskazanymi w art. 70915 k.c. oraz ogólnych warunkach leasingu, tj. poprzez zsumowanie Kwoty Zdyskontowanej i kosztów poniesionych przez finansującego w związku z odebraniem przedmiotu leasingu, jego wyceną, naprawą, usunięciem oznaczeń korzystającego, przechowaniem, konserwacją i sprzedażą oraz po odjęciu kwoty netto uzyskanej ze sprzedaży przedmiotu leasingu.

Pozwany nie kwestionował sposobu wyliczenia Kwoty Zdyskontowanej zarzucając jedynie przyjęcie do wyliczenia kwot po 1.133,62 złotych netto miesięcznie, zamiast wynikających z umowy 1.113,33 złotych netto miesięcznie. Zarzucił również nie wykazanie przez powoda istnienia kosztów windykacji i wyceny przedmiotu leasingu oraz sprzedaż przedmiotu leasingu po zaniżonej cenie.

W procesie wekslowym dowód przeciwny, a więc nieistnienia wierzytelności, zostaje przerzucony na dłużnika, a to w związku z domniemaniem istnienia wierzytelności, które powstało na skutek wystawienia i wydania weksla (uzasadnienie uchwały SN z dn. 7 stycznia 1967, III CZP 19/66, OSNCP 1968, poz. 79). W konsekwencji, to pozwany powinien udowodnić, że w rzeczywistości wierzytelność ta nie istniała lub istniała w innej wysokości.

Odnosząc się do zarzutu przyjęcia do ustalenia Kwoty Zdyskontowanej niewłaściwej wysokości rat leasingowych należy w pierwszej kolejności podnieść, że zgodnie z art. 5 ust. 2 zd. 1 OWULO wysokość Okresowych Opłat Leasingowych jest zmienna i zależna od wysokości Stopy Bazowej obowiązującej w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego termin zapłaty danej Okresowej Opłaty Leasingowej. Po drugie, powód złożył przy pozwie faktury VAT dotyczące opłat leasingowych za miesiące grudzień 2008 roku i styczeń 2009 roku, z których wynika, że wysokość netto ostatniej opłaty wynosiła 1.133,62 złotych netto. Wysokości tej opłaty pozwany ani przed procesem, ani w trakcie jego trwania nie kwestionował. Ponadto faktury te zawierają wyjaśnienie sposobu wyliczenia należności, do czego pozwany w ogóle się nie odniósł. Pozwany mimo spoczywającego na nim ciężaru dowodu nie wskazał, jaka według niego powinna być wysokość raty leasingowej przyjętej do rozliczenia, ani nie wskazał danych, na podstawie których ustalenie takie mogłoby zostać dokonane. W konsekwencji nie udowodnił aby wysokość opłat była zawyżona.

Z deklaracji wekslowej wynika, że powód był upoważniony do uzupełnienia weksla o wszelkie przysługujące mu należności wynikające z umowy leasingu, zaś umowa leasingu wskazywała, że należnościami tymi są również poniesione koszty odebrania i wyceny przedmiotu leasingu. W związku z tym powód był uprawniony do obciążenia pozwanego kosztami obsługi dotyczącymi odebrania i sporządzenia wyceny naczepy.

Pozwany nie zgłosił wniosków dowodowych mających na celu wykazanie, że wierzytelność powoda w tym zakresie nie istnieje lub istnieje w innej wysokości. W szczególności pozwany nie udowodnił podnoszonych przez niego twierdzeń dotyczących braku czynności windykacyjnych oraz nie poniesienia kosztów wyceny pojazdu. Co więcej, powód przedstawił dowody potwierdzające istnienie i wysokość tych wierzytelności w postaci faktury VAT (k. 87-88) oraz cennika (...) (k. 89-94). Należy ponadto podkreślić, że pozwany nie zwrócił przedmiotu leasingu w zakreślonym terminie, a przekazanie naczepy nastąpiło dopiero po 3 miesiącach. W konsekwencji uzasadnione było podjęcie działań zmierzających do zapewnienia zwrotu naczepy (w tym wypadku zlecenie czynności windykacyjnych kancelarii prawnej). Jednocześnie w celu podania ceny w ofercie sprzedaży naczepy konieczne było ustalenie jej wartości rynkowej.

Ostatni zarzut pozwanego dotyczył sprzedaży przedmiotu leasingu poniżej wartości rynkowej. Zgodnie z Ogólnymi Warunkami Umowy Leasingu Operacyjnego w przypadku wypowiedzenia umowy leasingu finansujący miał prawo do dowolnego rozporządzania przedmiotem leasingu, a w szczególności do jego sprzedaży lub oddania do używania osobie trzeciej w oparciu m.in. o umowę leasingu lub też zachowania na potrzeby własne (art. 7 § 3 ust. 5 OWULO).

Przy wykładni art. 70915 k.c. akceptację zyskał pogląd, że przez korzyści uzyskane przez leasingodawcę w wyniku wcześniejszego rozwiązania umowy, które są związane z obowiązkiem zapłaty pozostałych rat wynagrodzenia przez leasingobiorcę, należy w szczególności rozumieć ,,wartość odzyskanego przez finansującego przedmiotu leasingu” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 października 2011 r, I CSK 715/10). Choć przez cały okres obowiązywania umowy, jej przedmiot pozostaje własnością leasingodawcy i zwrócenie przedmiotu leasingu przez leasingobiorcę nie wiąże się z powiększeniem majątku leasingodawcy, finansujący odzyskuje możliwość dysponowania rzeczą i wypracowania zysku niezależnego od otrzymania od leasingobiorcy dalszych opłat leasingowych w pełnej wysokości przewidzianej rozwiązaną umową.

W przedmiotowej sprawie ogólne warunki umowy leasingu regulowały precyzyjnie sposób ustalenia wyżej opisanych korzyści w przypadku podjęcia przez finansującego decyzji o sprzedaży przedmiotu leasingu. Korzyścią tą była uzyskana cena sprzedaży netto.

Naczepa została sprzedana dopiero po roku od daty jej zwrotu oraz po roku i trzech miesiącach od zakończenia umowy leasingu. Z zeznań świadka G. P. oraz wyjaśnień biegłego sądowego P. B. wynika jednoznacznie, że nie miało to związku z zaniedbaniami po stronie finansującego, lecz trudną sytuacją na rynku motoryzacyjnym. Mimo podjętych przez finansującego różnorakich działań nie było możliwe sprzedanie naczepy wcześniej. Należy w związku z tym przyjąć, że powód nie ponosi odpowiedzialności za tak długi okres sprzedaży. W konsekwencji wartość odzyskanej naczepy należało ustalić na datę jej faktycznej sprzedaży. Za takim poglądem przemawiają postanowienia ogólnych warunków umowy leasingu, które posługują się sformułowaniem „cena sprzedaży” nie precyzując daty sprzedaży. Potwierdza to również najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego, który w uzasadnieniu wyroku z 12 grudnia 2013 roku (V CSK 566/12) zakwestionował przyjętą przez Sąd Apelacyjny datę, na którą ustalona została wartość przedmiotu leasingu, tj. datę przejęcia tego przedmiotu wskazując, że „ w sytuacji sprzedaży poleasingowej uzyskanie korzyści należy wiązać z realnie powstałym, a nie tylko potencjalnie możliwym do uzyskania dochodem z rzeczy, a więc przede wszystkim – z uzyskaną przez leasingodawcę (sprzedawcę) ceną sprzedaży. Źródłem ceny (korzyści) jest tu wprawdzie umowa sprzedaży, jednakże umowa ta stanowi konsekwencję wcześniejszego rozwiązania umowy leasingu i zarazem wykonania przyjętego przez leasingodawcę kontraktowego obowiązku sprzedaży przedmiotu leasingu po wykonaniu uprawnienia do rozwiązania umowy”. W przedmiotowej sprawie realną korzyść powód odniósł dopiero w momencie sprzedaży przedmiotu leasingu.

Na marginesie należy wskazać, że pozwany nie wnosił o ustalenie wartości naczepy w dacie jej zwrotu. Z kolei, ustalenie wartości tej naczepy w dacie rozwiązania umowy nie ma znaczenia, skoro korzyścią uzyskaną przez powoda wskutek przedterminowego rozwiązania umowy jest odzyskanie władztwa nad rzeczą, co nastąpiło dopiero trzy miesiące później (w chwili zwrotu naczepy).

Odmiennie rzecz się ma w przypadku sprzedaży rzeczy poniżej jej wartości rynkowej. W orzecznictwie Sądu Apelacyjnego w Warszawie wskazywano, że nie jest uzasadnione, aby korzystający ponosił skutki ewentualnego zaniżenia wartości pojazdu zbytego przez finansującego (Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyrokach wydanych w sprawach I ACa 251/11 i I ACa 255/12, I ACa 114/13). Skoro to finansujący podjął decyzję o zagospodarowaniu pojazdu poprzez sprzedaż, powinien również ponosić odpowiedzialność za sprzedaż rzeczy po cenie nie odpowiadającej jej wartości rynkowej. W przedmiotowej sprawie jest to tym bardziej przekonujące, jeśli weźmie się pod uwagę podjęcie przez zarząd powoda decyzji o przecenie wszystkich przedmiotów z tej grupy o 30%, a tym samym akceptacji sprzedaży poniżej wartości rynkowej. Zupełnie bezzasadne są zarzuty powoda odnoszące się do konieczności przyjęcia ceny w warunkach tzw. „sprzedaży wymuszonej”, tj. wartości rynkowej pomniejszonej o uśrednioną bądź szacunkową marżę pośrednika zakupującego pojazdy do dalszej odsprzedaży. Umowa leasingu nie posługiwała się takim pojęciem (operowała wyłącznie „ceną sprzedaży netto”). Nie było więc możliwe uwzględnienie takiej wartości przy rozliczeniu umowy leasingu.

W tej sytuacji przy rozliczeniu powinna być uwzględniona wartość rynkowa naczepy w dacie jej faktycznej sprzedaży, tj. w dniu 5 maja 2010 roku w wysokości 20.300 złotych netto.

W konsekwencji należało przyjąć, że uzasadnione było zasądzenie kwoty 14.834,05 złotych, na którą składają się: Kwota Zdyskontowana w wysokości 32.102,85 złotych powiększona o koszty odebrania pojazdu (2.806,20 złotych netto) oraz koszt wyceny przedmiotu leasingu (225 złotych) po odjęciu wartości rynkowej naczepy w dacie jej sprzedaży, tj. 5 maja 2010 roku (20.300 złotych netto). W pozostałym zakresie żądanie było bezzasadne.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c. Zgodnie z art. 7 § 3 ust. 8 OWULO należność powstała w związku z przedterminowym zakończeniem umowy leasingu powinna zostać uiszczona przez korzystającego w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania. Pismem z dnia 22 stycznia 2010 roku powód zakreślił pozwanemu termin do zapłaty na dzień 9 lutego 2010 roku (k. 32), jednak nie złożył dowodu doręczenia tego wezwania. W konsekwencji należało przyjąć, że 14-dniowy termin powinien być liczony od dnia 9 czerwca 2010 roku, tj. daty doręczenia pozwanemu wezwania z dnia 26 maja 2010 roku (k. 35-36).

Mając na uwadze powyższe, na podstawie wyżej powołanych przepisów oraz art. 496 k.p.c., orzeczono jak w punkcie I, II i III wyroku.

Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd oparł się na dyspozycji przepisu art. 100 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu i dokonał stosunkowego ich rozdzielenia. Powód wygrał sprawę w zakresie, w jakim powództwo zostało uwzględnione, zaś pozwany w części, w jakiej Sąd oddalił powództwo.

Powód wygrał w 73,68%, (14.834,05/20.134,05 razy 100%), a więc pozwany powinien ponieść 73,68% kosztów procesu.

Koszty procesu wyniosły w sumie 5.586,64 złotych, w tym:

- poniesione przez powoda: opłata od pozwu 281 złotych, wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową 2.417 złotych (łącznie 2.698 złotych);

- poniesione przez pozwanego: wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową 2.417 złotych plus wynagrodzenie biegłego (353,67 złotych i 117,97 złotych) (łącznie 2.888,64 złotych).

Pozwany powinien ponieść 73,68% kosztów procesu, a więc kwotę 4.116,24 złotych. Ponieważ pozwany poniósł kwotę niższą, tj. 2.888,64 złotych powinien zapłacić powodowi kwotę 1.227,60 złotych.

Na podstawie art. 84 ust. 1 i 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zwrócono pozwanemu kwotę 528,36 złotych tytułem niewykorzystanej części zaliczki na opinię biegłego.