Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 sierpnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Dorota Rzeźniowiecka

Sędziowie: SSA Janina Kacprzak

SSA Anna Szczepaniak-Cicha (spr.)

Protokolant: sekretarz sądowy Małgorzata Matusiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 sierpnia 2017 r. w Ł.

sprawy J. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w Ł.

o emeryturę

na skutek apelacji J. B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 14 czerwca 2016 r. sygn. akt VIII U 3125/15

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 1223/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 listopada 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił J. B. prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach, gdyż na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, a jedynie 7 lat 11 miesięcy i 7 dni.

W odwołaniu z dnia 3 grudnia 2015 r. ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji i przyznanie prawa do emerytury wskutek uznania, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach w E. w okresie od 22 stycznia 1973 r. do 31 stycznia 1992 r. Organ rentowy domagał się oddalenia odwołania.

Sąd Okręgowy w Łodzi wyrokiem z dnia 14 czerwca 2016 r. oddalił odwołanie ubezpieczonego.

Sąd Okręgowy ustalił, że J. B., urodzony (...), w dniu 27 października 2015 r. złożył wniosek o emeryturę. Ubezpieczony nie przystąpił do OFE. Na dzień 1 stycznia 1999 r. wykazał staż w wymiarze 25 lat 1 miesiąca i 12 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

W dniu 24 czerwca 1972 r. J. B. ukończył (...) Szkołę Budowlaną w T. w zawodzie spawacza elektryczno-gazowego. W okresie od 1 sierpnia 1977 r. do 23 września 1977 r. odbywał w (...) w K. kurs specjalistycznego spawania w osłonie argonu met. (...) ręcznie, a w okresie od 18 stycznia 1988 r. do 12 lutego 1988 r. w Ośrodku Szkolenia Spawaczy w K. kurs spawania metodą MIG/MAG.

W okresie od 22 stycznia 1973 r. do 31 stycznia 1992 r. ubezpieczony pracował w Przedsiębiorstwie (...) w K. w pełnym wymiarze czasu pracy, początkowo w charakterze stażysty, następnie na stanowisku ślusarza konstrukcji metalowych i kolejno jako spawacz. W skierowaniu na wstępne badania lekarskie z dnia 12 stycznia 1973 r. i adnotacji lekarza widnieje wpis, że wnioskodawca jest zdolny do pracy na stanowisku ślusarza-spawacza. W okresie od 22 stycznia 1973 r. do 22 kwietnia 1973 r. J. B. odbył staż na stanowisku ślusarza. Zgodnie z dokumentacją pracowniczą ubezpieczony w tym przedsiębiorstwie pracował na stanowiskach: od 1 maja 1973 r. - ślusarz konstrukcji metalowych, od 1 marca 1974 r. - ślusarz konstrukcji metalowych.

W okresie od 28 października 1974 r. do 4 października 1976 r. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskową, do pracy powrócił 2 listopada 1976 r. Ponownie został przyjęty na stanowisko ślusarza konstrukcji metalowych. Zgodnie z dokumentacją pracowniczą po odbyciu służby wojskowej wnioskodawca pracował w tym przedsiębiorstwie na stanowiskach: od 1 listopada 1976 r. - ślusarz konstrukcji metalowych, od 1 stycznia 1978 r. - ślusarz konstrukcji metalowych, od 1 sierpnia 1978 r. - ślusarz konstrukcji metalowych-spawacz. W tym ostatnim okresie odwołujący wykonywał swe obowiązki z Zakładzie Produkcji (...) w Ł. przy ul. (...).

Na podstawie umowy o pracę na czas określony J. B. pracował w ramach oddelegowania na budowie eksportowej w E. P. w (...) w okresie od 16 kwietnia 1980 r. do 31 października 1980 r. na stanowisku ślusarza. Aneksem z dnia 23 października 1980 r. przedłużono wnioskodawcy okres delegacji do dnia 31 sierpnia 1982 r., na budowie eksportowej wnioskodawca ostatecznie pracował do 3 września 1982 r. Z delegacji powrócił do macierzystego zakładu w dniu 2 października 1982 r. na dotychczasowych warunkach pracy. Zgodnie z dokumentacją pracowniczą ubezpieczony pracował kolejno na następujących stanowiskach: od 1 listopada 1982 r. - ślusarz konstrukcji metalowych, od 1 października 1983 r. - spawacz, od 1 lipca 1985 r. - spawacz, od 1 lipca 1986 r. - spawacz, od 1 lipca 1987 r. - spawacz, od 1 stycznia 1988 r. - spawacz, od 1 lipca 1988 r. - spawacz, od 1 maja 1990 r. - spawacz, od 1 października 1990 r. - spawacz, od 2 stycznia 1992 r. (po urlopie bezpłatnym) - spawacz. Z urlopu bezpłatnego ubezpieczony korzystał w okresie od 8 sierpnia 1991 r. do 31 grudnia 1991 r.

Sąd pierwszej instancji ustalił nadto, że w życiorysie z dnia 30 maja 1973 r. J. B. podał, iż podjął w zakładzie pracę w charakterze ślusarza. W kwestionariuszu osobowym wypełnionym po powrocie z wojska w 1976 r. wnioskodawca wskazał, że u swego pracodawcy zajmował wcześniej stanowisko ślusarza-spawacza. W okresie od stycznia 1978 r. do kwietnia 1980 r. ubezpieczony wykonywał w (...) czynności spawania w osłonie argonu mel. (...) metali nieżelaznych ( (...) Ł. Serwis), od kwietnia 1980 r. do sierpnia 1982 r. prace spawania w osłonie argonu mostów szynowych (E. P.), od września 1982 r. do kwietnia 1984 r. i od maja 1984 r. do czerwca 1991 r. prace spawania w osłonie argonu melady (...) metali nieżelaznych ( (...) Ł. Serwis), od lipca 1991 r. do grudnia 1991 r. prace spawania w osłonie argonu (Republika Południowej Afryki).

Z książeczki spawacza wynika, że wnioskodawca w okresie od 18 stycznia 1988 r. do 12 lutego 1988 r. odbył kurs spawania metodą MIG/MAG.

J. B. wykonywał prace spawacza mostów szynowych montowanych na terenie całego kraju.

Przedsiębiorstwo (...) należało do branży budowlanej.

Charakteryzując czynności wnioskodawcy Sąd ustalił, że początkowo J. B. był zatrudniony na stanowisku ślusarza konstrukcji metalowych w EC-1, a następnie w EC-4 (grupy montażowe). Na EC-1 pracował w brygadzie elektromonterów. W ramach obowiązków ślusarza wnioskodawca wykonywał prace spawalnicze, które zajmowały mu 70-75% czasu pracy. Spawał prasy stalowe, czyli konstrukcje stalowe, po których były układane kable. Pozostałe 25% czadu pracy zajmowały odwołującemu czynności pomocnicze dla elektromonterów, polegające na ciągnięciu instalacji i kabli, wykonywał też prace ślusarskie.

W okresie od 1 sierpnia 1978 r. J. B. pracował na hali w Ł. przy ul. (...) na stanowisku ślusarza-spawacza. Pracował tam w brygadzie spawania mostów. Zajmował się w pełnym wymiarze czasu pracy tylko spawaniem, spawał tory aluminiowe i blachy.

Organ rentowy uwzględnił wnioskodawcy okres pracy w szczególnych warunkach w (...) w K. od 1 października 1983 r. do 7 sierpnia 1991 r. i od 2 stycznia 1992 r. do 31 stycznia 1992 r. na stanowisku spawacza elektrycznego i gazowego, wykonującego prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym, tj. w wymiarze 7 lat 11 miesięcy i 7 dni.

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dowodów z dokumentów oraz zeznań świadków J. K. i A. P. (1) oraz częściowo na podstawie zeznań świadka J. M. i wnioskodawcy J. B.. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka J. M. co do tego, że wnioskodawca w Przedsiębiorstwie (...) w K. w okresie pracy na stanowisku ślusarza konstrukcji metalowych w wydziale EC-1 i EC-4 „przeważnie spawał”, gdyż pozostaje to w sprzeczności z treścią zebranych dokumentów i zeznaniami pozostałych świadków, a także wnioskodawcy, który ostatecznie przyznał, że przy spawaniu pracował 5-6 godzin dziennie, a poza tym wykonywał czynności pomocnicze przy elektromonterach. Natomiast zeznaniom wnioskodawcy Sąd pierwszej instancji nie dał wiary co do charakteru pracy na budowie eksportowej, gdyż twierdzenia odwołującego nie mają żadnego oparcia w pozostałym materiale, w szczególności w dokumentacji pracowniczej.

W ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie nie jest zasadne. Przywołując treść przepisu art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd podniósł, że ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Wykaz stanowisk uprawniających do uzyskania emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Według treści § 3 i 4 tego rozporządzenia, za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Wykaz zawarty w załączniku do rozporządzenia wymienia wszystkie prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W świetle § 2 ust. 1 tego rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym ciężar dowodu tych okoliczności obciąża pracownika. Stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, okresy takiej pracy stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według określonego wzoru lub świadectwie pracy.

W przedmiotowym stanie faktycznym wnioskodawca nie spełniał warunku 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaliczył ubezpieczonemu do stażu szczególnego okresy pracy w (...) w K. od 1 października 1983 r. do 7 sierpnia 1991 r. i od 2 stycznia 1992 r. do 31 stycznia 1992 r., z wyłączeniem okresu urlopu bezpłatnego od 8 sierpnia 1991 r. do 31 grudnia 1991 r., na stanowisku spawacza elektrycznego i gazowego. Spór dotyczył pozostałego okresu zatrudnienia J. B. w tym zakładzie, tj. od 22 stycznia 1973 r. do 30 września 1983 r., za który brak jest świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Na podstawie znajdujących się w aktach osobowych dokumentów wnioskodawcy w postaci świadectwa pracy, umów, angaży, życiorysów i kwestionariuszy nie ma wątpliwości, że wnioskodawca został zatrudniony w (...) od dnia 22 stycznia 1973 r. na stanowisku ślusarza, następnie pracował na stanowisku ślusarza konstrukcji metalowych, od 1 sierpnia 1978 r. na stanowisku ślusarza konstrukcji metalowych-spawacza w Zakładzie Produkcji (...) w Ł. przy P., z przerwą na budowę eksportową, po powrocie z delegacji na stanowisku ślusarza, a dopiero od dnia 1 października 1983 r. na stanowisku spawacza. Pracując na stanowisku ślusarza odwołujący niewątpliwie wykonywał czynności spawacza, gdyż posiadał uprawnienia do spawania, ale czynności te wykonywał około 5-6 godzin dziennie, w pozostałym czasie rozkładał kable w konstrukcjach, były to czynności związane z pracą elektromonterów. Okoliczności te potwierdzili świadkowie i ostatecznie przyznał sam wnioskodawca.

Sąd stwierdził, że w świetle dokonanych ustaleń nie ma także żadnych podstaw, aby zaliczyć odwołującemu do stażu szczególnego okres pracy w delegacji. Zgodnie z dokumentami podczas budowy eksportowej był bowiem zatrudniony na stanowisku ślusarza, a żaden świadek nie został zgłoszony na okres pracy w delegacji.

Ostatecznie Sąd przyjął, że jako zatrudnienie w warunkach szczególnych może być wnioskodawcy zaliczony okres pracy w (...) w K. od dnia 1 sierpnia 1978 r. do dnia 30 września 1983 r. (z wyłączeniem okresu delegacji). Był to okres pracy w Zakładzie Produkcji (...) w Ł. przy ul. (...) i dowody zebrane w sprawie wskazują, że mimo zatrudnienia jako ślusarz konstrukcji metalowych-spawacz w tym okresie J. B. wykonywał obowiązki spawacza. Wynika to z zeznań świadków J. K., A. P. (2) i J. M.. Świadkowie ci byli zgodni, iż w czasie pracy w hali przy ul. (...) w Ł. wnioskodawca pracował w brygadzie spawania mostów, zajmował się wtedy tylko spawaniem, spawał tory i blachy. Jednakże wymieniony okres od 1 sierpnia 1978 r. do 30 września 1983 r. (z wyłączeniem pracy na budowie eksportowej) stanowi niewiele ponad trzy lata dodatkowego stażu, co łącznie z okresem uwzględnionym przez organ rentowy nie daje 15 lat stażu wymaganego przepisami. Brak spełnienia tego warunku czyni odwołanie bezzasadnym, toteż Sąd Okręgowy odwołanie oddalił, z mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiódł J. B.. Zarzutów nie sformalizował. Podniósł, że Sąd Okręgowy zbyt pobieżnie ustalił okoliczności dotyczące okresów i godzin pracy przepracowanych na stanowisku spawacza, tj. w warunkach szkodliwych. Również cały okres pracy w delegacji od 16 kwietnia 1980 r. do 3 września 1982 r. był okresem pracy w charakterze spawacza, choć w angażu wpisano ślusarz. Istnieje zatem potrzeba ponownego wnikliwego przeanalizowania materiału dowodowego, a nawet jego uzupełnienia o dodatkowe przesłuchania.

Sąd Apelacyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonego nie jest zasadna.

Słusznie zważył Sąd Okręgowy, że zawarty w przepisach przejściowych ustawy z dnia ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1383) przepis art. 184 dotyczy tych ubezpieczonych, urodzonych po 31 grudnia 1948r., którzy w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 r.) osiągnęli: 1/ okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (15 lat) wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia emerytury w wieku niższym, niż 65 lat w przypadku mężczyzn; 2/ okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (co najmniej 25 lat dla mężczyzn). Takim ubezpieczonym emerytura przysługuje w przypadku nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego lub złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa. Prawo do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w szczególnych warunkach stanowi w systemie emerytalnym uprawnienie wyjątkowe, związane z ujemnym oddziaływaniem warunków pracy na zdrowie pracownika, co uzasadnia przyjęcie niższego wieku emerytalnego.

Trafnie też przywołał Sąd Okręgowy przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). W § 4 tego aktu stanowi się, że prawo do emerytury nabywa pracownik wykonujący prace na określonych stanowiskach, zaś okresy pracy potwierdza zakład pracy w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawionym na podstawie posiadanej dokumentacji. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 14 września 2007 r., III UK 27/07, OSNP 2008 nr 21-22, poz. 325; z dnia 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008 nr 21-22, poz. 329; z dnia 6 grudnia 2007 r., III UK 66/07, LEX nr 483283; z dnia 22 stycznia 2008 r., I UK 210/07, OSNP 2009 nr 5-6, poz. 75, z dnia 24 marca 2009 r., I PK 194/08, LEX nr 528152). Decydującą rolę w analizie charakteru pracy J. B., z punktu widzenia uprawnień emerytalnych, ma zatem możliwość zakwalifikowania jego pracy, jako wskazanej pod konkretną pozycją wykazu prac wykonywanych w warunkach szczególnych, a następnie uznanie, iż przedmiotowa praca była przezeń wykonywana w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia Sądu pierwszej instancji, że J. B., będąc zatrudnionym w Przedsiębiorstwie (...) w K. na stanowisku ślusarz konstrukcji metalowych-spawacz, pracował w pełnym wymiarze czasu pracy przy spawaniu od dnia 1 sierpnia 1978 r. Obowiązki spawacza wykonywał wówczas w Zakładzie Produkcji (...) w Ł. przy ul. (...). Była to praca w hali produkcyjnej w brygadzie spawania mostów szynowych, polegająca na spawaniu tych mostów. Pracę tę wnioskodawca wykonywał do 15 kwietnia 1980 r. W okresie od 16 kwietnia 1980 r. do 30 września 1982 r. ubezpieczony pracował na budowie eksportowej w dawnej Czechosłowacji na stanowisku ślusarza. Od 2 października 1982 r. ponownie podjął pracę w (...) i pracował do 30 września 1983 r. na dotychczasowych warunkach, a więc przy spawaniu. Okres od 1 października 1983 r. został wnioskodawcy zaliczony do spornego stażu przez ZUS. Rację ma Sąd pierwszej instancji, że brak jest w materiale dowodowym jakichkolwiek miarodajnych dowodów świadczących o tym, że w okresie delegacji J. B. pracował jako spawacz. Dokumenty osobowe nie pozostawiają wątpliwości, że skierowany został do pracy na stanowisku ślusarza. Nawet gdyby jednak taki materiał dowodowy został zaoferowany, to zważyć należy, że okres od 1 sierpnia 1978 r. do 30 września 1983 r. - z uwzględnieniem pracy w delegacji - wynosi 5 lat i 2 miesiące. Zatem doliczenie tego okresu do wymiaru stażu szczególnego, którego nie kwestionował organ rentowy (7 lat 11 miesięcy i 7 dni) także nie daje wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych na dzień 1 stycznia 1999 r. (13 lat 1 miesiąc i 7 dni).

W okresie od 22 stycznia 1973 r. do 31 lipca 1978 r. J. B. był zatrudniony w (...) w K. jako ślusarz konstrukcji metalowych. Wykonywał wówczas czynności spawalnicze, gdyż miał uprawnienia do spawania, spawał tzw. ławy kablowe, ale jego praca polegała także na rozkładaniu kabli na tych konstrukcjach wspólnie z elektromonterami, którzy wykonywali również czynności ślusarskie. W orzecznictwie na gruncie art. 473 § 1 k.p.c. akcentuje się, iż dowód z zeznań świadków jest dopuszczalny co do wszystkich faktów spornych lub niemożliwych do udowodnienia za pomocą dowodu z dokumentu, a nawet ponad i przeciwko osnowie dokumentu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1998 r., II UKN 357/98, OSNP 2000 nr 3, poz. 112 oraz uchwały z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85, Legalis nr 24792, z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84, Legalis nr 24134). Przyjmuje się jednak, że dowód z zeznań świadków oraz strony nie powinien przesądzać o prawie do emerytury w szczególnych warunkach, jeśli fakty wynikające z tych zeznań nie znajdują potwierdzenia w dokumentacji pracowniczej - wówczas, gdy dokumentacja ta nie zawiera sprzeczności ani nieścisłości, a więc posiada walor wiarygodności (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 19 stycznia 2017 r., III AUa 166/16, Legalis nr 1575725 i powołane tam orzecznictwo).

Zauważyć trzeba, że świadkowie przesłuchani w sprawie niniejszej, których zeznania Sąd pierwszej instancji ocenił w myśl reguł art. 233 § 1 k.p.c., podali, że odwołujący w latach 1973-1978 pracował również przy czynnościach typowo monterskich, natomiast co do okresu wykonywania pracy w hali przy ul. (...) w Ł. byli zgodni, że pracował wyłącznie przy spawaniu. W tej sytuacji nie ma jakichkolwiek dowodowych podstaw do poczynienia ustaleń odmiennych, niż przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia. Apelujący nie przedstawił żadnych rzeczowych argumentów podważających ocenę dowodów i ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd pierwszej instancji. Nie ma oparcia ani w dokumentacji pracowniczej, ani w osobowych źródłach dowodowych twierdzenie, że w latach 1973-1978 J. B. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu, ujęte w dziale XIV poz. 12 wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., jak i w zarządzeniu resortowym pod poz. 12 pkt 1 działu XIV (zarządzenie nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r., Dz.Urz.M.B. 1983/3/6). Wnioskodawca słuchany w charakterze strony także przyznał, że w tym okresie prace przy spawaniu nie zajmowały całej jego dniówki roboczej. Prace monterskie nie były stale wykonywane na wysokości, lecz i na tzw. poziomie zerowym.

Słusznie przy tym Sąd a quo wywiódł, że przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach nie jest dopuszczalne uwzględnianie innych, równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika na zajmowanym stanowisku pracy. W przypadku prac spawalniczych utrwalone w judykaturze są zapatrywania, iż narażony na ekspozycję czynników szkodliwych jest tylko pracownik zatrudniony przy spawaniu, nie wystarczy praca w bezpośrednim sąsiedztwie osoby zatrudnionej na takim stanowisku (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 stycznia 2008 r., I UK 192/07, OSNP 2009 nr 5, poz. 79).

Sumując, J. B. nie udowodnił wymaganego stażu pracy w warunkach szczególnych na dzień 1 stycznia 1999 r., toteż nie spełnił wszystkich warunków nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 184 w związku z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W tym stanie rzeczy, nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji, Sąd drugiej instancji z mocy art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.