Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Zbigniew Krepski (spr.)

Sędziowie: SO Małgorzata Bartczak-Sobierajska, SO Joanna Rusińska

po rozpoznaniu w dniu 10 października 2017 r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku E. G.

o ogłoszenie upadłości osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej

na skutek zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 24 lipca 2017r., sygn. akt V GU 75/17

postanawia

uchylić zaskarżone postanowienie

Małgorzata Bartczak-Sobierajska Zbigniew Krepski Joanna Rusińska

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 24 lipca 2017 r., sygn. akt V GU 75/17, Sąd Rejonowy w Toruniu po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku E. G. o ogłoszenie upadłości osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej oddalił wniosek i obciążył dłużniczkę kosztami postępowania

W uzasadnieniu Sąd ten wskazał, iż oczywistym jest, iż dłużniczka jest niewypłacalna w świetle art. 10 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (Dz.U. z 2016 r., poz. 2117 ze zm.), gdyż nie reguluje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Jednakże w ocenie Sądu I instancji w sprawie spełniona została negatywna przesłanka ogłoszenia upadłości wymieniona w art. 491 ⁴ ust. 1 prawa upadłościowego; mianowicie dłużniczka w sposób rażący doprowadziła do swojej niewypłacalności. Dokonała bowiem poręczeń zobowiązań finansowych zaciągniętych przez jej męża prowadzącego działalność gospodarczą mimo, iż w jej ocenie zobowiązania kredytowe męża nie zostaną nigdy spłacone bo zostały zaciągnięte na podstawie nieprawdziwej i nierzetelnej dokumentacji nie obrazującej stanu majątkowego i osiąganych dochodów jak też nie zostaną spłacone przez nią (k.40-41).

Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła dłużniczka zaskarżając je w całości i wnosząc o jego uchylenie. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła naruszenie art. 491 ⁴ ust.1 prawa upadłościowego i naprawczego poprzez jego zastosowanie i oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości w sytuacji, gdy dłużniczka nie doprowadziła do swojej niewypłacalności.

Jednocześnie dłużniczka wniosła o dopuszczenie dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach spraw V GUp (...)Sądu Rejonowego w. W., PO V Ds. (...)Prokuratury Okręgowej w. W.i II K (...)Sądu Rejonowego w. L.na okoliczności opisane w uzasadnieniu zażalenia.

W uzasadnieniu zażalenia dłużniczka wskazała, iż to jej mąż zaciągał przedmiotowe kredyty, a następnie ich nie regulował, a ona nie prowadząc z mężem działalności gospodarczej nie miała żadnego wpływu ani udziału w jego przedsięwzięciach i decyzjach gospodarczych. Udzielając poręczenia kredytów dłużniczka zawierzyła instytucjom kredytowym, które udzieliły jej mężowi licznych kredytów ufając, iż wnikliwie zbadały jego zdolność kredytową szczególnie pod względem możliwości spłaty zaciąganych zobowiązań. Podkreśliła, iż początkowo mąż regulował swoje zobowiązania. W końcu podniosła, iż Sąd Rejonowy w. W.postanowieniem z dnia 18 stycznia 2016 r. w sprawie sygn. akt V GUp (...) ogłosił upadłość jej męża A. G. (k.43-47).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie wnioskodawczyni zasługuje na uwzględnienie.

Natomiast zgłoszone w petitum zażalenia wnioski dowodowe z akt sądowych i prokuratorskich podlegały oddaleniu jako spóźnione stosownie do art. 381 kodeksu postępowania cywilnego w związku z art. 397 § 2 kodeksu postępowania cywilnego; skarżąca powinna bowiem powyższe wnioski dowodowe zgłosić w postępowaniu przed Sądem Rejonowym tym bardziej, iż potrzeba ich powołania nie wynikła później.

W ocenie Sądu Okręgowego zasadniczy problem w niniejszej sprawie sprowadzał się do oceny zarzutu naruszenia art. 491 ⁴ ust. 1 prawa upadłościowego polegającego na jego zastosowaniu. Skarżąca dłużniczka kwestionowała bowiem uznanie przez Sąd Rejonowy, że stan faktyczny objęty jest hipotezą tego przepisu.

W ocenie Sądu Okręgowego pojęcie rażącego niedbalstwa przytoczone przez Sąd I instancji budzi wątpliwości w sytuacji, gdy Sąd ten stwierdza w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, iż rażące niedbalstwo polega na niezachowaniu należytej staranności wymaganej w danych okolicznościach. Natomiast podane później przykłady rażącego niedbalstwa w zasadzie nie budzą zastrzeżeń. Klasycznym przykładem, jak trafnie wskazał Sąd I instancji, jest doprowadzenie przez dłużnika do swojej niewypłacalności lub zwiększenia jej stopnia w wyniku zaciągania kredytów znacznie przekraczających w chwili ich udzielania jego możliwości zarobkowe i braku perspektyw na ich zmianę. Dłużnik winien bowiem liczyć się z tym, że w najbliższym czasie, bez dodatkowego zadłużenia, nie będzie w stanie obsłużyć swojego długu.

Sąd Rejonowy uznając, że w niniejszej sprawie występuje analogiczna sytuacja pominął jednak fakt, że zadłużenie dłużniczki wynika nie ze swoich zobowiązań kredytowych, lecz z poręczenia kredytów zaciągniętych przez jej męża A. G., który stał się niewypłacalny i w stosunku do którego Sąd Rejonowy w. W.postanowieniem z dnia 18 stycznia 2016 r., sygn. akt V GU (...), ogłosił upadłość obejmującą likwidacje jego majątku (k.57 i k.58). Doktryna przyjmuje, że w sytuacji poręczenia kredytów w zasadzie trudno przyjąć, że dłużnik poprzez poręczenie umyślnie lub w drodze rażącego niedbalstwa doprowadził do swojej niewypłacalności (por. R. Adamus, Prawo upadłościowe. Komentarz 2016, Legalis). Podobne stanowisko zaprezentował Sąd Okręgowy w Warszawie w postanowieniu z dnia 30 maja 2016 r. (sygn. akt XXIII Gz 498/16, niepublikowane, (...) w którym stwierdził, że dłużniczka nie była kredytobiorcą, a z tytułu udzielenia poręczeń nie odniosła jakichkolwiek korzyści. W wyniku zaciągnięcia zobowiązań dłużniczka nie otrzymała kwot pieniężnych, którymi mogła dysponować bądź przeznaczyć na określony cel; nie można więc mówić o działaniach dłużniczki w kategoriach rażącego niedbalstwa. Ponadto zgodzić się trzeba ze skarżącą, iż Sąd Rejonowy błędnie przyjął, iż w chwili udzielania poręczeń wiedziała ona, że mąż A. G. zaciągnął kredyty, za które poręczyła, niezgodnie z prawem; nic takiego nie wynika bowiem z uzasadnienia wniosku dłużniczki o ogłoszenie upadłości, a Sąd Rejonowy nie wskazał w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia na jakiej podstawie wysnuł powyższy wniosek.

W ocenie Sądu Okręgowego aprobata przedstawionego wyżej zapatrywania w kwestii poręczenia kredytu przesądza o zasadności podniesionego w zażaleniu zarzutu; fakt, że w rachubę wchodziły umowy poręczenia wyklucza przepisanie skarżącej dłużniczce rażącego niedbalstwa, wskutek którego doszło do zwiększenia jej niewypłacalności. W konsekwencji podniesiony w zażaleniu zarzut naruszenia art. 491 ⁴ ust. 1 prawa upadłościowego okazał się zasadny.

W tej sytuacji, nie zaistniały przyjęte przez Sąd Rejonowy podstawy dla oddalenia wniosku dłużniczki o ogłoszenie jej upadłości.

Sąd Okręgowy nie mógł jednak pominąć treści art. 54 ust. 2 prawa upadłościowego, zgodnie z którym sąd drugiej instancji nie może orzec o ogłoszeniu upadłości, a to uzasadnia uchylenie zaskarżonego orzeczenia na podstawie art. 386 § 1 kodeksu postępowania cywilnego w związku z art. 397 § 2 kodeksu postępowania cywilnego i art. 35 prawa upadłościowego.

Małgorzata Bartczak-Sobierajska Zbigniew Krepski Joanna Rusińska

Z.

1. (...)

2. (...)

3. (...)

(...)