Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2013 r. we Wrocławiu

sprawy z wniosku L. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

o wysokość emerytury i kapitału początkowego

na skutek apelacji L. B.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Jeleniej Górze

z dnia 21 listopada 2012 r. sygn. akt VII U 881/11

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od wnioskodawczyni na rzecz strony pozwanej kwotę 360 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 21 listopada 2012 r. Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołania L. B. od dwóch decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. z dnia 16 maja 2011 r., przeliczających emeryturę wnioskodawczyni w dwóch wariantach oraz z dnia 12 maja 2011 r., którą to organ rentowy, w wykonaniu prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego, ponownie ustalił wartość kapitału początkowego L. B. oraz zasądził od wnioskodawczyni na rzecz organu rentowego kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd I instancji wydał w oparciu o następująco ustalony stan faktyczny:

Wnioskodawczyni L. B. urodziła się(...). Decyzją z 10 marca 1996 r. przyznano wnioskodawczyni prawo do renty inwalidzkiej od 5 sierpnia 1995 r. Podstawa wymiaru była ustalona z 6 lat z okresu od 1989 r. do 1994 r., wwpw wyniósł 102,63%, a przyjęta kwota bazowa wynosiła 580,42 zł.

Decyzją z 5 kwietnia 2004 r. organ rentowy ustalił L. B. prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym do 55 lat, od miesiąca złożenia wniosku, tj. od 1 marca 2004 r. Decyzją z 3 czerwca 2009 r. dokonano przeliczenia emerytury od 1 grudnia 2008 r. tj. od miesiąca złożenia wniosku. Podstawa wymiaru obliczona została z 10 lat z okresu od 1985 do 1994, wwpw wyniósł 92,62%. Przysługiwała kwota bazowa z daty złożenia wniosku o emeryturę wynosząca 1829,24 zł.

Decyzją z 25 czerwca 2009 r. wnioskodawczyni miała ustalony kapitał początkowy. Do jego ustalenia przyjęto podstawę wymiaru renty i wskaźnik wynoszący 102,63%.

Decyzją z 22 września 2009 r. wnioskodawczyni na podstawie przepisu art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych miała przyznane prawo do emerytury kapitałowej od 1 maja 2009 r., a wobec tego, że było to świadczenie korzystniejsze, wstrzymano wypłatę emerytury na zasadach ogólnych.

Wnioskodawczyni odwołała się od decyzji z 25 czerwca 2009 r. oraz z 22 września 2009 r. Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 16 marca 2011 r. zmienił zaskarżone decyzje w ten sposób, że zobowiązał stronę pozwaną do przeliczenia kapitału początkowego oraz przeliczenia emerytury z uwzględnieniem ustalonego wynagrodzenia za lata od 1989 do 1994. Apelacja wnioskodawczyni została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 8 września 2011 r.

Zaskarżoną decyzją z 12 maja 2011 r. organ rentowy, wykonując wyrok Sądu z dnia 16 marca 2011 r., dokonał przeliczenia kapitału początkowego. Ustalony kapitał na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniósł 181.717,14 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto wwpw z renty, uwzględniając zmianę podstawy wymiaru. Wskaźnik wyniósł 115,47%. Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono poprzez pomnożenie wwpw przez kwotę bazową wynoszącą 1220,89 zł.

Zaskarżoną decyzją z 16 maja 2011 r., wykonując wyrok Sądu z 16 marca 2011 r., organ rentowy dokonał przeliczenia emerytury kapitałowej od dnia 1 maja 2009 r., tj. od nabycia uprawnień. Należna kwota brutto wynosiła 1816,38 zł. Wraz z emeryturą kapitałową wypłacono należność za okres od 1 maja 2009 r. do 31 maja 2011 r. w kwocie 3201,41 zł.

Zaskarżoną decyzją z dnia 16 maja 2011 r., wykonując wyrok Sądu z dnia 16 marca 2011 r., organ rentowy dokonał przeliczenia emerytury na zasadach ogólnych od dnia 1 czerwca 2011 r., tj. od najbliższego terminu płatności. Podstawa wymiaru obliczona została z 10 lat z okresu od 1985 do 1994, wwpw wyniósł 97,06%. Przysługiwała kwota bazowa z daty złożenia wniosku o emeryturę wynosząca 1829,24 zł. Należna kwota brutto wynosiła 1519,91 zł. Emerytura na zasadach ogólnych ustalona na podstawie przepisu art. 53 ustawy o emeryturach i rentach jako mniej korzystna nie została podjęta.

Zgodnie z opinią biegłego z dziedziny księgowości S. D., obliczona wysokość emerytury na bazie kapitału początkowego jest najkorzystniejsza. Sprawdzono arytmetyczną poprawność wyliczeń dokonanych przez organ rentowy, nie stwierdzając błędów.

Zgodnie z opinią biegłego z dziedziny rachunkowości K. K., organ rentowy poczynił wyliczenia emerytury według tzw. starych zasad, dokonując wyboru najkorzystniejszego wariantu, mając na uwadze obowiązujące kwoty bazowe. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z lat od 1985 do 1994 wynosił 97,06%. Przyjęcie tego wskaźnika uprawnia do przyjęcia kwoty bazowej z 2004 r. wynoszącej 1829,24 zł. Wwpw ustalone z lat od 1989 do 1994 daje wskaźnik wynoszący 115,47%. Przyjęcie tego wskaźnika uprawnia do przyjęcia kwoty bazowej z renty. Tak obliczone świadczenie, przy użyciu powyższych parametrów dawałoby mniej korzystne świadczenie.

Okres zasiłków chorobowych wnioskodawczyni przyjęty do łącznego stażu emerytalnego wyniósł 4 lata, 10 miesięcy i 4 dni. Został przyjęty z okresu do 30 września 1999 r. Przy ustaleniu kapitału początkowego, okres zasiłków chorobowych został ograniczony do dnia 31 grudnia 1998 r. zgodnie z przepisami dotyczącymi ustalania kapitału początkowego.

Przy ustaleniu wwpw wynoszącego 115,47% obliczonego z 6 lat (1989-1994) oraz przy uwzględnieniu kwoty bazowej z renty wynoszącej 717,16 zł, wysokość emerytury na dzień 1 marca 2004 r. wynosiłaby:

-

podstawa wymiaru: 115,47% x 717, 16zł daje 828,10 zł,

-

wysokość świadczenia: część socjalna: 24% kwoty bazowej z daty złożenia wniosku tj. 24 x 1829,24 zł = 439,02 zł,

-

część stażowa: okresy składkowe 421 x 1,3 : 12 x 828,10 zł = 633,45 zł,

-

-.

-

okresy nieskładkowe 108 x 0,7: 12 x 828,10 zł = 56,30 zł,

Razem wysokość emerytury na starych zasadach wyniosłaby 1128,77 zł, po waloryzacjach 1461,06 zł. Jest to kwota mniej korzystna, niż obecnie ustalona kwota emerytury na nowych kapitałowych zasadach.

Sąd ustalił, że na ogólną kwotę wyrównania 3.201,41 zł za okres od 1 maja 2009 r. do 31 maja 2011 r. składają się różnice w wysokościach emerytury ustalonej decyzją z dnia 16 maja 2011 r.:

a)  za okres od 1 maja 2009 r. do 28 lutego 2010 r. poprzednia wysokość świadczenia wynosiła 1559,84 zł, po wyroku Sądu - 1683,97 zł; wyrównanie 124,13 zł x 10 miesięcy = 1.241,30 zł,

b)  za okres od 1 marca 2010 r. do 28 lutego 2011 r., poprzednia wysokość świadczenia wynosiła 1631,90 zł, po wyroku Sądu - 1761,77 zł; wyrównanie 129,87 zł x 12 miesięcy = 1.558,44 zł,

c)  za okres od 1 marca 2011 r. do 31 maja 2011 r. poprzednia wysokość świadczenia wynosiła 1682,49 zł, po wyroku Sądu – 1816,38 zł; wyrównanie 133,89 zł × 3 miesiące = 401,67 zł.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie wnioskodawczyni od wszystkich trzech decyzji nie zasługiwało na uwzględnienie, bowiem odpowiadają one prawu, a wyliczenia w nich zawarte są kompletne i prawidłowe. W konsekwencji świadczenie przyznane L. B. jest wyliczone w wariancie najkorzystniejszym. Sąd Okręgowy wskazał ponadto, że prawidłowość wyliczeń znajduje także potwierdzenie w opiniach dwóch niezależnych biegłych sądowych, których wnioski Sąd uznał za miarodajne dla rozstrzygnięcia.

Powyższy wyrok zaskarżyła apelacją wnioskodawczyni i zarzucając naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię – art. 368 pkt 1 k.p.c. oraz niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy – art. 368 pkt 3 k.p.c. domagała się zmiany zaskarżonego wyroku.

Sąd Apelacyjny zważył:

Apelacja wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zarzuty apelacji sprowadzają się jedynie do zacytowania przepisów kodeksu postępowania cywilnego, natomiast ani nie precyzują jakie przepisy prawa materialnego naruszył Sąd I instancji, ani też na czym polegało owo naruszenie. Podobnie skarżąca nie wskazała także, które okoliczności faktyczne nie zostały przez Sąd Okręgowy wyjaśnione, a to znów uniemożliwia odniesienie się do powyższych zarzutów przez Sąd Apelacyjny.

Niezależnie od tego stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy nie tylko dokonał prawidłowych i wyczerpujących ustaleń w zakresie stanu faktycznego sprawy, ale też zastosował właściwe przepisy prawne, które przytoczył i przeanalizował w pisemnym uzasadnieniu wyroku. Sąd Apelacyjny w pełni przychyla się do powyższych ustaleń oraz dokonanej przez Sąd I instancji wykładni przepisów.

Istota sporu sprowadzała się do rozstrzygnięcia, czy organ rentowy w sposób prawidłowy obliczył kapitał początkowy wnioskodawczyni oraz wysokość przyznanego jej świadczenia emerytalnego. Kwestie te były przedmiotem trzech, zaskarżonych przez L. B., decyzji wydanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W..

W ocenie Sądu Apelacyjnego, słuszne i prawidłowe jest stanowisko Sądu I instancji, poparte dodatkowo dwiema rzeczowymi i kompleksowymi opiniami biegłych sądowych z zakresu rachunkowości, że zarówno kapitał początkowy, jak i emerytura przyznana wnioskodawczyni zostały obliczone zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i w konsekwencji świadczenie jest jej wypłacane w wariancie najkorzystniejszym. Pogląd swój Sąd Okręgowy w sposób niezwykle wnikliwy i wszechstronny uzasadnił w pisemnym uzasadnieniu orzeczenia, a wobec tego, że Sąd Apelacyjny w pełni się z nim zgadza, nie ma potrzeby powtarzania wszystkich zawartych w nim argumentów.

W odniesieniu do decyzji z 12 maja 2011 r. dotyczącej ponownego ustalenia kapitału początkowego L. B. należy przede wszystkim wskazać, że z treści art. 173 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227 ze zm.) jednoznacznie wynika, że wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy, tj. 1 stycznia 1999 r. (art. 196 cytowanej ustawy). Skoro tak, to prawidłowo przyjęto, że okres zatrudnienia wnioskodawczyni wykraczający poza ten termin (do dnia 30 września 1999 r.) nie mógł być uwzględniony przy obliczaniu kapitału początkowego apelującej. Z tego natomiast wynika właśnie różnica pomiędzy własnymi obliczeniami wnioskodawczyni, a tymi wynikającymi z zaskarżonej decyzji.

Co do dwóch kolejnych decyzji organu rentowego, datowanych na dzień 16 maja 2011 r., to również w tym zakresie nie można dopatrzyć się jakichkolwiek błędów dyskredytujących zawarte w nich treści. Jak to słusznie stwierdził Sąd Okręgowy, emerytura L. B. została obliczona nie tylko, na podstawie „starych zasad”, tj. w oparciu o art. 53 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ale także według art. 26 tej ustawy, a następnie, wobec stwierdzenia, że świadczenie obliczone w oparciu o „nowe zasady” jest wyższe, podjęto wypłatę tego ostatniego, jako korzystniejszego. Prawidłowość wyliczeń dokonanych przez organ rentowych została natomiast potwierdzona przez dwóch biegłych sądowych z zakresu rachunkowości.

Wbrew twierdzeniom skarżącej brak jest podstaw, by przyjąć do wyliczenia świadczenia wnioskodawczyni tylko i wyłącznie podstawę wymiaru pobieranej przez nią renty z tytułu niezdolności do pracy, która była ustalona z okresu 6 lat kalendarzowych od 1989 do 1994, bowiem świadczenie takie, nawet przy uwzględnieniu waloryzacji, byłoby niższe, niż obecnie wypłacane, jako że jego wysokość wynosiłaby 1461,06 zł.

Kwestia wyrównania świadczenia za okres od 1 maja 2009 r. do 31 maja 2011 r. została w sposób szczegółowy przedstawiona przez organ rentowy, w szczególności w piśmie z 15 lipca 2011 r., a wobec tego, że wnioskodawczyni nie podniosła żadnych zarzutów merytorycznych odnoszących się do zawartych tam wyliczeń, nie ma powodu do uznania, że kwota wyrównania była nieprawidłowa.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny oddalił apelację wnioskodawczyni na podstawie art. 385 k.p.c.

Orzeczenie o kosztach wydano w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony oraz na podstawie § 12 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, mając na względzie okoliczność, że wnioskodawczyni odwołała się od trzech decyzji organu rentowego.

R.S.