Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni J. Z. wniosła o dokonanie podziału majątku wspólnego powstałego na skutek zawarcia pomiędzy nią a uczestnikiem postępowania – K. Z. w dniu 02 czerwca 2012 r. związku małżeńskiego, ponieważ wspólność ta ustała z dniem 26 04 2014r. z mocy Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 12 września 2016 r. ustanawiającym rozdzielność majątkową pomiędzy stronami z tą datą. Wskazała, że w skład majątku wspólnego stron wchodzi prawo własności samochodu osobowego marki S. (...), rok prod. 2009, o nr rej. (...), akcje spółki (...) w ilości 7 sztuk oraz środki znajdujące się na wszystkich posiadanych przez uczestnika kontach bankowych w banku (...) S.A. W zakresie sposobu podziału wniosła o przyznanie tych składników majątku uczestnikowi ze spłatą ich wartości na jej rzecz.

Uczestnik postępowania K. Z. w odpowiedzi na wniosek wskazał, że nie kwestionuje go co do zasady. Podniósł jednak, że na dzień ustania wspólności ustawowej małżeńskiej w skład majątku wspólnego stron wchodził tylko i wyłącznie samochód osobowy marki S. (...), rok prod. 2009 o nr rej. (...). Ponadto domagał się sprzedaży przedmiotowego auta i rozliczenia otrzymanych środków pieniężnych po połowie. Nadto wniósł o oddalenie wniosku wnioskodawczyni w przedmiocie dokonania podziału majątku wspólnego poprzez przyznanie go uczestnikowi z obowiązkiem spłaty na rzecz wnioskodawczyni oraz oddalenie wniosku o podziału majątku posiadanych przez uczestnika akcji pracowniczych, gdyż należą one do jego majątku odrębnego. Nadto wskazał, że na dzień ustania małżeństwa strony nie miały żadnych wspólnych zgromadzonych środków pieniężnych na rachunkach bankowych, bo zostały one podzielone dnia 5 lutego 2014 r. przez wnioskodawczynię pomiędzy obie strony. Jeśli zaś chodzi o zakup 7 akcji spółki (...) S.A. to uczestnik podkreślił, że zakup został sfinansowany w 40% wkładu pieniężnego od rodziców uczestnika, pozostałe 60% wkładu stanowiło dofinansowanie zakładu pracy w ramach akcjonariatu pracowniczego wobec czego stanowią onjego majątek osobisty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni J. Z. i uczestnik K. Z. zawarli w dniu 2 czerwca 2012 r. związek małżeński. W dniu 18 września 2015r. wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie związek małżeński stron został rozwiązany poprzez orzeczenie rozwodu. Wyrok ten uprawomocnił się z dniem16 marca 2016 r.

(dowód: odpis wyroku k.6 -7)

Małżonkowie nie zawierali umów majątkowych małżeńskich (bezsporne).

Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 12 września 2016 r. ustanowił z dniem 26 kwietnia 2014 r. rozdzielność majątkową stron. Wyrok ten uprawomocnił się z dniem 01 listopada 2016 r.

( dowód: odpis wyroku k. 8)

W skład majątku wspólnego stron wchodzą środki pieniężne na rachunkach bankowych w wysokości 22.196,92 zgromadzone w trakcie trwania małżeństwa stron. Na rachunku jak na k. 21 akt sprawy na dzień ustania wspólności majątkowej stron znajdowała się kwota 3 356,87zł, na rachunku jak na k. 17 akt sprawy kwota 4 066,18zł, na rachunku jak na k. 43 akt sprawy kwota 3 873,87zł, na rachunku jak na k. 115 akt sprawy kwota 7 400zł, zaś na rachunku jak na k.144 akt sprawy kwota 3 500zł.

(dowód: wydruki z kont bankowych k. 17-50,142-148)

Ponadto w skład majątku wspólnego wchodzi prawo własności samochodu osobowego S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) o wartości 18.000 zł, który jest wykorzystywany wyłącznie przez uczestnika również przez cały okres od ustania małżeństwa stron. W tym czasie to uczestnik opłacał ubezpieczenie oc posiadaczy pojazdów mechanicznych za przedmiotowy pojazd z majątku osobistego oraz to on wyłącznie ponosił koszty badań technicznych tego samochodu oraz koszty związane z wymianą części eksploatacyjnych tego pojazdu. W trakcie trwania małżeństwa stron opłacały one te koszty z majątku wspólnego.

Ponadto w skład majątku wspólnego stron wchodzą również opryskiwacz O. o wartości 90 złotych, komplet trzech walizek o wartości 189 złotych oraz komplet używanych felg aluminiowych do pojazdu stron o wartości 100 złotych. Walizki i felgi znajdują się w posiadaniu wnioskodawczyni, opryskiwacz zaś w posiadaniu uczestnika.

(dowód: bezsporne oraz dowód rejestracyjny pojazdu k.9-9verte, przesłuchanie stron k. 136,185-186, dokumenty zakupu pojazdu k 149, dowody wpłat k.151-151verte, dokumenty naprawy pojazdu k.152-154, opinia k. 159-168,196-199, rachunki k. 184 )

Sąd zważył, co następuje:

W świetle poczynionych w sprawie ustaleń wniosek wnioskodawczyni co do zasady o podział majątku wspólnego zasługiwał na uwzględnienie, bowiem ustawowa wspólność pomiędzy stronami , powstała w związku z zawarciem przez nie związku małżeńskiego w dniu 02 czerwca 2012 r., ustała z dniem 26 kwietnia 2014 r. jak orzeczono wyrokiem z dnia 12 września 2016 r. Nie do przyjęcia w dalszej perspektywie było utrzymywanie się i tak długo istniejącej sytuacji w stosunkach majątkowych stron, zgodnie z którą tylko jedna ze stron korzysta z prawie całego majątku wspólnego stron, podczas gdy druga przez wiele lat tych możliwości jest pozbawiona.

W myśl przepisu art. 31 § 1 k.r. i o. z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Podstawą prawną żądania podziału majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami jest przepis art. 35 zd. 1 a contrario k.r. i o., zgodnie z treścią którego, każdy z małżonków po ustaniu wspólności ustawowej może żądać podziału majątku wspólnego. Nadto, w postępowaniu o podział majątku wspólnego Sąd przede wszystkim ustala skład majątku wspólnego i jego wartość (art. 567 § 3 k.p.c. w zw. z art. 684 k.p.c.). Zgodnie bowiem z art. 46 k.r. i o., art. 567 § 3 k.p.c. oraz art. 688 k.p.c. odsyłającym odpowiednio do art. 617 k.p.c. we wniosku o podział majątku należy wskazać wszystkie przedmioty wchodzące do tego majątku oraz dowody prawa własności (por. postanowienie SN z dnia 08 lipca 1998 r., III CKU 30/98, Prok. i Pr. 1999, nr 1 s.43). Sąd stosuje przepisy o dziale spadku, w tym także art. 684 k.p.c. i ustala z urzędu oraz samodzielnie skład oraz wartość majątku wspólnego ulegającego podziałowi, niezależnie od stanowiska uczestników postępowania w tym przedmiocie. Może zatem ustalić, iż określony przedmiot wchodzi w skład majątku wspólnego także wówczas, gdy uczestnicy postępowania zgodnie twierdzą, iż stanowi on majątek osobisty jednego z nich (por. postanowienie z dnia 30 stycznia 2009 r., teza 1, II CSK 450/08, Lex nr 599753).

Dokonując rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie Sąd oparł się na zeznaniach stron, w znacznej mierze zbieżnych co do zasady w zakresie składu majątku wspólnego oraz wartości. Strony różniły się ostatecznie co do przynależności 7 akcji w spółce (...) S.A. do majątku wspólnego stron, w zakresie środków pieniężnych wspólnych zgromadzonych na rachunkach bankowych, przynależności zestawu walizek do majątku wspólnego oraz nakładów poczynionych przez uczestnika na majątek wspólny, po ustaniu wspólności, a podlegających rozliczeniu w tym postępowaniu.

Ostatecznie strony zgodziły się, że samochód wchodzący w skład majątku wspólnego został sfinansowany ze środków pieniężnych zgromadzonych przez strony jako prezenty weselne oraz dozbieranych przez nie później, w trakcie trwania małżeństwa, z ich wynagrodzeń. Jego wartość, jako najwartościowszego składnika majątku wspólnego stron, została wskazana w opinii biegłej, która po uzupełnieniu została zaakceptowana przez strony.

Jeśli chodzi o walizki, to wnioskodawczyni wskazała, że stanowiły one własność jej rodziców, a strony tylko korzystały z nich okazyjnie. Uczestnik miał zabrać rachunek za te walizki wyprowadzając się, wraz zresztą z innymi dokumentami należącymi do wnioskodawczyni. Sąd nie dał wiary tym twierdzeniom. Bezspornym jest bowiem, że to strony z nich korzystały. Ponadto to w części mieszkania rodziców wnioskodawczyni , zamieszkiwanej przez strony, znajdował się przedmiotowy rachunek. Wnioskodawczyni bowiem nie wskazała, żeby uczestnik zabrał jakiekolwiek inne rzeczy do nich należące. W ocenie Sądu brak było z kolei również podstaw do przyjęcia za prawdziwe z kolei twierdzeń uczestnika , że w skład majątku wspólnego stron wchodziły jakiekolwiek rzeczy ruchome stanowiące wyposażenie mieszkania czy artykuły gospodarstwa domowego , jak choćby pościel czy zastawa. Uczestnik bowiem w żaden sposób nie wykazał tych twierdzeń, nie wskazując nawet okoliczności zakupu tych rzeczy. W tym zakresie Sąd dał wiarę twierdzeniom wnioskodawczyni, że strony nie musiały dokonywać takich zakupów, gdyż wprowadziły się i mieszkały w umeblowanym i wyposażonym w pełni mieszkaniu wraz z jej rodzicami.

Z kwot na rachunkach bankowych, prowadzonych głównie na nazwisko uczestnika, a zgromadzonych przez strony w trakcie trwania wspólności majątkowej , w łącznej wysokości 22 196,92 zł, skorzystał wyłącznie uczestnik. Wbrew jego twierdzeniom, były to kwoty znacznie wyższe, aniżeli te które podzieliła wnioskodawczyni po pierwszym wyprowadzeniu się z miejsca wspólnego zamieszkiwania stron. Ponadto wnioskodawczyni wykazała, że po powrocie uczestnika zwróciła mu kwotę , którą wzięła dla siebie, co potwierdza wpłata uczestnika na konto jak na k.115 akt sprawy takiej sumy pieniężnej. W rezultacie ze wspólnych środków zgromadzonych na różnorakich rachunkach bankowych założonych na nazwisko uczestnika wnioskodawczyni nie miała dostępu, a tym samym nie mogła z nich skorzystać. W tej mierze, ponieważ wynika to z treści wydruków z rachunków bankowych oraz korespondencji stron, dołączonej przez wnioskodawczynię, Sąd dał jej w całości wiarę. Uwzględniając więc te sumy, ponieważ to uczestnik z nich wyłącznie korzystał po ustaniu wspólności majątkowej stron. Sąd przyznał je na jego wyłączna własność, zasądzając spłatę połowy tych środków na rzecz wnioskodawczyni.

W kwestii podziału 7 akcji pracowniczych M. w ocenie Sądu, ponieważ są to akcje imienne oraz są one nabyte z darowizn otrzymanych od rodziców przez uczestnika (to rodzice uczestnika spłacali ich wartość), jak również są to akcje imienne i stanowią niejako nagrodę uczestnika za pracę u tego pracodawcy, należało uznać, że nie stanowią one majątku wspólnego stron, stosownie do treści art.33 pkt 8 i 10 k.r.i o. Pochodzenie środków pieniężnych na sfinanasowanie zakupu akcji zostało przez uczestnika wykazane zeznaniami R. i D. Z., którym w tej części Sąd dał wiarę.

Rozstrzygając o sposobie dokonania podziału, Sąd wziął pod uwagę wnioski stron oraz posiadanie przez nich poszczególnych rzeczy od czasu ustania wspólności. Ponieważ od tego czasu upłynęło już kilka lat , zasadnym jest , aby przede wszystkim przyznać te rzeczy tej ze stron, która w tym okresie z nich korzystała.

Jeśli chodzi o nakłady z majątku osobistego dokonane po ustaniu wspólności , które podniósł uczestnik, ponoszone przez niego na wspólny samochód stron, to wykazał on jedynie fakt poniesienia takich nakładów – z tytułu corocznego ubezpieczenia oc i drugiego w wysokości 2 200zł . W tym zakresie to na nim ciążył ciężar dowodu ich dokonania. Ponieważ uczestnik z samochodu wspólnego stron po ustaniu wspólności sam wyłącznie korzystał, nie udostępniając go wnioskodawczyni pomimo jej próśb, zaś dokonane nakłady z tytułu ubezpieczenia oc były koniecznymi do korzystania z niego, a nadto nie zwiększyły one wartości tego składnika majątku. Były one bezpośrednio związane z korzystaniem z pojazdu, czego nie mogła czyni wnioskodawczyni. W konsekwencji Sąd nie uwzględnił tej sumy do rozliczenia. Natomiast Sąd uwzględnił do rozliczenia kwotę 2200zł, bowiem została ona poniesiona aby utrzymać ten składnik majątku wspólnego stron w stanie nie pogorszonym , co wynika z treści faktury na k.153 akt sprawy.

Różnicę pomiędzy wartością przyznanych stronom składników majątkowych , stosownie do treści art. 212 par.1 kc w zw. z art.46 kr i o oraz art.1035 kc , została wyrównana przez dopłatę pieniężną na rzecz wnioskodawczyni.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do treści art. 520 par.1 kpc, przyjmując, że obie strony były w tym samym stopniu zainteresowane wynikiem sprawy, a więc koszty postępowania powinny ponieść w tej samej części.