Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 516/16

POSTANOWIENIE

Dnia 13 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Aneta Fiałkowska - Sobczyk

Protokolant:Aneta Łokaj

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2016 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa A. S., R. S.

przeciwko (...) z (...)we W.

o zapłatę

postanawia:

oddalić wniosek interwenienta ubocznego (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. o zwolnienie od kosztów sądowych.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt I C 516/16

UZASADNIENIE

Pismem procesowym z dnia 13 grudnia 2016 r. złożonym na rozprawie w dniu 13 grudnia 2016 r. (...) Spółka z o. o. z siedzibą w W. zgłosiła interwencję uboczną po stronie pozwanego. W treści pisma interwenient złożył wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w część, tj. co do obowiązku uiszczenia opłaty od interwencji ubocznej w wysokości 11 709 zł.

W uzasadnieniu wniosku o zwolnienie od kosztów Spóła wskazała, że z uwagi na swoją trudną sytuację finansową nie jest w stanie uiścić opłaty od interwencji ubocznej.

W celu wykazania spełnienia przesłanek z art. 103 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych interwenient uboczny złożył rachunek zysków i strat za okres od dnia 31.12.2015 r. do dnia 30.06.2016 r., z którego wynika strata netto na poziomie
499 445,23 zł.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek o zwolnienie od opłaty od interwencji ubocznej nie zasługiwał na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 103 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nie będącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie.

Ustawodawca dopuścił zatem możliwość ubiegania się przez osoby prawnej i jednostki organizacyjne wskazane w art. 33 1 k.c. o zwolnienie z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych. W odróżnieniu jednak od zwolnienia osób fizycznych, zwolnienie osób prawnych obwarowane jest znacznie większymi rygorami. Ta rozbieżność wynika z faktu prowadzonej przez osoby prawne działalności gospodarczej, z którą w sposób naturalny wiążą się ewentualne spory powstałe na jej tle, których rozwiązanie zostaje niejednokrotnie poddane rozstrzygnięciu sądowemu. W konsekwencji, wydatki związane z pokryciem kosztów procesu muszą być traktowane co najmniej równorzędnie z kosztami prowadzenia działalności gospodarczej, a nawet priorytetowo w stosunku do innych wydatków. Potencjalna możliwość prowadzenia postępowań cywilnych jest nieodłącznym elementem działalności gospodarczej, a zatem przedsiębiorca powinien uwzględnić je w planowaniu swoich wydatków. Z uwagi na to, planowanie wydatków bez uwzględnienia konieczności poniesienia kosztów sądowych, jest naruszeniem równoważnego traktowania swoich powinności finansowych, natomiast strona, która realizuje swoje zobowiązania w taki sposób, że wyzbywa się zdolności do zapłaty kosztów sądowych – preferencyjnie traktując inne zobowiązania – nie może prawnie skutecznie podnieść zarzutu, że odmowa zwolnienia jej od kosztów sądowych jest ograniczeniem dostępu do realizacji jej praw przed sądami (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 09.07.1992 r., I ACz 393/92).

W celu uzyskania zwolnienia osoby prawne i jednostki nie będące osobami prawnymi muszą wykazać, że nie mają dostatecznych środków na ich uiszczenie. Zawarte w art. 103 uksc sformułowanie jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie należy rozumieć jako obowiązek wykazania trwałej niemożności uzyskania środków na uiszczenie kosztów sądowych.

Istotne jest także to, że brak środków pieniężnych powinien mieć charakter trwały, bowiem przejściowe problemy finansowe osoby prawnej nie uzasadniają udzielenia przez Skarb Państwa swoistego kredytu w postaci zwolnienia z obowiązku uiszczania kosztów sądowych. Dla oceny niemożności poniesienia tychże kosztów znaczenie ma także wysokość kosztów, jakie powinna ponieść osoba prawna, a także porównanie ich rozmiaru z obrotami podmiotu wnioskującego o zwolnienie.

W celu wykazania ustawowej przesłanki umożliwiającej zwolnienie od obowiązku uiszczania kosztów sądowych, osoba prawna może skorzystać z wszelkich dostępnych dowodów.

W ocenie Sądu, w realiach niniejszego postępowania, interwenient uboczny nie sprostał ciężarowi dowodu w tym zakresie, skutkiem czego brak było podstaw do zwolnienia go z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych w postaci opłaty od interwencji.

Interwenient uboczny w niewielkim zakresie odniósł się w swoim piśmie procesowym do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, ograniczając swoje twierdzenia jedynie do wskazania straty w bilansie spółki. Na potwierdzenie trudnej sytuacji finansowej spółki przedstawił jedynie jeden dokument– rachunek zysków i strat za okres od dnia 31.12.2015 r. do dnia 30.06.2016 r., z którego wynika strata netto na poziomie 1 499 445,23 zł.

Jednakże bliższa analiza powyższego dokumentu wskazuje na znaczne przychody, jakie spółka (...) osiągnęła w roku 2015, a zatem w okresie, w którym wykonywano umowę, w związku z którą prowadzone jest postępowanie sądowego, do którego interwencję uboczną zgłosił wnioskodawca. Jednocześnie, jak wynika z dokumentów dołączonych do interwencji, o problemach ze zrealizowaniem umowy, (...) sp. z o.o. posiadała informacje już w styczniu 2016 r., zaś interwencję złożyła 13 grudnia 2016 r., a zatem prawie rok po uzyskaniu tej wiedzy. Był to z pewnością odpowiedni czas na wygospodarowanie niezbędnych środków z przeznaczeniem ich na ewentualny spór sądowy. Dodatkowo wskazać należy na zysk, w kwocie 821 130,94 zł, który spółka uzyskała na koniec roku 2015 r. Brak jest jakichkolwiek informacji co do sposobu zagospodarowania osiągniętego zysku.

Wniosek o zwolnienie od uiszczenia opłaty od interwencji nie zasługiwał na uwzględnienie także z uwagi na porównanie wysokości opłaty (11 709 zł) do wysokości obrotu, jaki spółka osiągnęła w 2015 r.: 132 529,026,51 zł oraz do dnia 30.06.2016 r.:
27 676.705,80 zł. Brak również jakichkolwiek informacji, z których wynikałaby, że Spóła nie realizuje swoich zobowiązań i jest zagrożona upadłością.

Wszystkie te okoliczności doprowadziły Sąd do przekonania, że interwenient uboczny wybiórczo przedstawił swoją sytuację finansową, nie wskazując przy tym sposobu spożytkowania zysku wypracowanego w roku poprzedzającym zgłoszenie interwencji.

Z tych przyczyn, Sąd oddalił złożony wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.