Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Gryfice, dnia 3 października 2016 r.

Sąd Rejonowy w Gryficach I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Małgorzata Kowalska

Protokolant:sekretarz sądowy Kamila Kielar

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 października 2016 r. w Gryficach

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.

przeciwko Gminie G.

o zapłatę

I.  uchyla nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Gryficach wydany w postępowaniu nakazowym w dniu 4 grudnia 2014 r. w sprawie I Nc 1550/14 i oddala powództwo;

II.  zasądza od powódki Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. na rzecz pozwanej Gminy G. kwotę 3.038 zł (trzech tysięcy trzydziestu ośmiu złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Małgorzata Kowalska

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 października 2014 r. powódka Przedsiębiorstwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. (wówczas w S.), reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, wystąpiła do tutejszego Sądu o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej Gminy G. kwoty 17.000,23 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 4 lutego 2014 r. do dnia zapłaty. Ponadto powódka wniosła o zasądzenie od strony pozwanej na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że pozwana w dniu 18 sierpnia 2012 r. złożyła zapytanie ofertowe w zakresie sprawowania nadzoru inwestorskiego we wszystkich branżach na zadaniu budowa basenu krytego przy ul. (...) w G.. Na zapytanie to odpowiedziała powódka wskazując, iż wykona przedmiot zamówienia za kwotę 32.718,00 zł w terminie do listopada 2013 r. oraz do dnia upływu terminu gwarancji - 5 lata licząc od listopada 2013 r. Pozwana dokonała wyboru oferty powódki jako najkorzystniejszej. W wyniku powyższego strony zawarły umowę nr (...) z dnia 12 września 2012 r. Zapisy dotyczące zakresu przedmiotu umowy oraz terminu jej wykonania przeniesiono do ww. umowy z zapytania ofertowego. W § 4 umowy strony uregulowały umowny sposób rozliczeń – wskazano na wynagrodzenie stałe w kwocie 32.718,00 zł i termin płatności. Strony ustaliły, że w 2012 r. powódka nie wystawi faktury, natomiast całością kwoty wynagrodzenia obciąży powódka pozwaną w 2013 r. W dalszej kolejności powódka wskazała, że umowa została przez nią wykonana zgodnie z jej postanowieniami, w związku z czym w grudniu 2013 r. wystawiła ostatnią fakturę VAT (...) na pozostałą do zapłaty kwotę 17.000,27 zł. Pomimo, że opisana faktura została przez pozwaną przyjęta i podpisana, do dnia wniesienia pozwu nie została zapłacona. Powódka podniosła, że starała się rozwiązać sprawę polubownie, co nie odniosło jednak oczekiwanych przez nią rezultatów.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 4 grudnia 2014 r. Sąd Rejonowy w Gryficach w całości uwzględnił żądanie pozwu.

W zarzutach przeciwko powyższemu orzeczeniu pozwana, reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, wniosła o uchylenie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym oraz oddalenie powództwa w całości, a nadto sformułowała wniosek o zasądzenie na jej rzecz od powódki kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie pozwana przyznała, że w dniu 12 września 2012 r. zawarła z powódką umowę, której przedmiotem było sprawowanie kompleksowego nadzoru inwestorskiego we wszystkich branżach na zadaniu budowa basenu krytego przy ul. (...) w G.. Nadzór inwestorski miał być wykonywany od dnia zawarcia umowy do dnia upływu okresu gwarancji udzielonej przez wykonawcę robót budowlanych. W § 3 umowy określono obowiązki pozwanej, zaś w § 4 umowy zawarty został zapis, że za wykonanie czynności określonych w § 3 powódka (wykonawca) otrzymać ma wynagrodzenie obliczone procentowo od wartości netto robót budowlanych plus należny podatek VAT, wyrażające się łącznie kwotą 32.718,00 zł brutto. W § 5 umowy zastrzeżono, że zmawiający ma prawo odstąpić od umowy i w takim przypadku zapłaci on wykonawcy jedynie za czynności należycie wykonane do dnia odstąpienia od umowy. W dalszej kolejności pozwana wskazała, że faktury VAT wystawiane były zgodnie z wolą stron w miarę postępu robót i dokonywanych odbiorów – procentowo do wartości netto robót budowlanych. Wyjątek stanowił rok 2012 r. – w którym nie przewidziano żadnych płatności. Tak też wyglądała realizacja rozliczeń w praktyce – kwoty należności wynikające z faktury VAT nr (...) z dnia 21 marca 2013 r. i nr 68/2013 r. z 3 lipca 2013 r. zostały powódce wypłacone w całości. Pozwana zakwestionowała natomiast zasadność wystawienia FV nr (...) z dnia 31 października 2013 r. z uwagi na zawyżenie zakresu prac. Faktura VAT nr (...) r. z dnia 31 grudnia 2013 r. – obejmująca należność dochodzoną pozwem została zaś powódce zwrócona. W ocenie pozwanej jej wystawienie przez powódkę było niezasadne zwłaszcza, że realizacja umowy dot. budowy basenu nie została jeszcze zakończona w 2013 r. i powódka nie wywiązała się ze wszystkich swoich obowiązków. W dalszej kolejności pozwana podniosła, że pismem z dnia 25 lutego 2014 r. przesłała powódce kserokopie 3 sztuk podpisanych protokołów odbioru częściowego robót i zwróciła się do powódki o przedłożenie not korygujących do faktur VAT: nr (...) z dnia 31 października 2013 r. i nr 128/2013 r. z dnia 31 grudnia 2013 r. Powódka odmówiła wystawienia not korygujących. Ponadto pozwana wskazała, że już w drugiej połowie 2013 r. powódka nie realizowała umowy w sposób należyty, w szczególności nie sprawowała bieżącego nadzoru technicznego przy realizacji inwestycji, nie uczestniczyła w naradach i spotkaniach oraz nie współpracowała z wykonawcą w zakresie odbiorów częściowych robót, sprawdzania tych protokołów i ich zatwierdzania. Pismem z dnia 4 lipca 2014 r. pozwana zwróciła się do powódki o zweryfikowanie i zatwierdzenie protokołów odbioru częściowego robót przedłożonych przez wykonawcę robót budowlanych i ich dostarczenie do dnia 7 lipca 2014 r. do godziny 12.00. Wezwanie pozostało bez odzewu. W związku z powyższym pozwana wezwała powódkę – pismem z dnia 8 lipca 2014 r. – do należytego wykonania umowy, wyznaczając ostateczny termin do przedłożenia zatwierdzonych protokołów do dnia 11 lipca 2014 r. z zastrzeżeniem, że w przypadku niewykonania powyższego, zamawiający odstąpi od umowy. Wezwanie pozostało bez jakiejkolwiek reakcji ze strony powódki, więc pismem z dnia 14 lipca 2014 r. pozwana oświadczyła powódce, że odstępuje od umowy z dnia 12 września 2012 r. o sprawowanie kompleksowego nadzoru inwestorskiego we wszystkich branżach na zadaniu budowa basenu krytego przy ul. (...) w G.. Na dzień odstąpienia od umowy inwestycja pod nazwą budowa basenu krytego przy ul. (...) w G. nie została wykonana, odbiór prac budowlanych nastąpił dopiero w październiku 2014 r. W związku z powyższym – w ocenie pozwanej – twierdzenie powódki, iż umowa została przez nią wykonana w całości w sposób oczywisty nie polega na prawdzie. Stan zaawansowania wykonanych przez powódkę prac, za które należne jej było wynagrodzenie, na dzień odstąpienia od umowy wynosił jedynie tyle, ile pozwana wypłaciła jej na dwóch pierwszych fakturach. Uwzględniając zresztą już sam fakt odstąpienia przez pozwaną od umowy, nie sposób zdaniem pozwanej twierdzić, że powódce należy się całe umówione wynagrodzenie.

W odpowiedzi na zarzuty pozwanej powódka podtrzymała w całości zaprezentowane w pozwie stanowisko procesowe. Wskazała, że przyjęty przez zamawiającego – pozwaną Formularz Cenowo – Ofertowy wykonawcy (powódki) zawiera m.in. zapis oferujący wykonanie przedmiotu zamówienia za kwotę brutto 32.718,00 zł, a sposób wyliczenia tej należności jest następujący: okres przyjęty do wyliczeń wrzesień 2012 r. – październik 2013 r., tj. 14 miesięcy; kwota netto przyjęta do rozliczeń 1.900 zł netto miesięcznie; 14 miesięcy x 1.900 zł netto =26.600 zł netto x 1,23 = 32.718,00 zł. W ocenie powódki analiza zapisu §4 umowy przekonuje, że strony ustaliły wynagrodzenie w wysokości 32.718,00 zł brutto, zaś płatność miała nastąpić w ten sposób, że pozwana w 2012 r. nie zapłaci wynagrodzenia, zaś w 2013 r. ureguluje ww. kwotę. Powódka zaprzeczyła, jakoby świadczyć miała usługi w sposób nienależyty, a za niedotrzymanie realizacji prac budowlanych w terminie przez wykonawcę tych prac odpowiedzialności nie ponosi. Powódka wskazała, że termin zakończenia robót budowlanych (pierwotnie przyjęty na dzień 31 październik 2013 r.) został przesunięty na dzień 30 maj 2014 r., w międzyczasie ogłoszono upadłość wykonawcy tych robót, co spowodowało zamieszanie dotyczące jego rozliczeń. Ponieważ jednak „upłynął termin umowny zakończenia umowy” powódka wystawiła fakturę VAT nr (...), domagając się od pozwanej zapłaty umówionego wynagrodzenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 28 grudnia 2011 r., w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego, Gmina G. (zamawiający) zawarła z konsorcjum firm: (...) Przedsiębiorstwem Budownictwa (...) numer (...) (...) Spółką Akcyjną we W. oraz Biurem (...) w S. (wykonawca) umowę nr (...) na wykonanie robót budowlanych, której przedmiotem była budowa metodą zaprojektuj i wybuduj basenu przy ul. (...) w G. wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną i zagospodarowanie terenu, uwzględniając wszelkie koszty związane z:

- opracowaniem niezbędnej dokumentacji technicznej, uzyskaniem warunków technicznych, map do celów projektowych, wszelkich uzgodnień i uzyskaniem decyzji o pozwoleniu na budowę,

- możliwością zaistnienia nieprzewidzianych okoliczności mających wpływ na cenę oferty (§1 ust. 1 umowy). W § 3 ust. 1 umowy strony zawarły zapis, że zakończenie prac budowlanych i wykonanie przedmiotu umowy nastąpi w terminach: Zakończenie – 31 października 2013 r. – w tym terminie wykonawca powinien zgłosić gotowość do odbioru końcowego, zgodnie z § 4 ust. 3 umowy. Strony ustaliły ponadto w § 3 ust. 2 szczegółowe postanowienia dotyczące harmonogramu płatności: 2012 r. – do kwoty 3.000.000, 00 zł brutto – trzy faktury VAT, 2013 r. – pozostała kwota – trzy faktury VAT, w tym końcowa. Ponadto wykonawca zobowiązał się przestrzegać powyższych terminów i wykonać przedmiot umowy w terminie przewidzianym w umowie (§ 3 ust. 3).

W dniu 5 stycznia 2012 r. (...) Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) numer 2 (...) Spółka Akcyjna we W. – jako lider Konsorcjum – zawarła z podwykonawcą (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością we W. umowę nr (...)/bud. (...) na wykonanie robót budowlanych. Przedmiotem umowy było kompleksowa budowa basenu przy ul. (...) w G. wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną i zagospodarowaniem terenu. Wskazaną umowę zmieniono następnie aneksem z dnia 2 lipca 2013 r. W dniu 2 lipca 2013 r. (...) Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) numer 2 (...) Spółka Akcyjna we W. zawarła z podwykonawcą (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością we W. umowę nr (...)/bud. (...) na wykonanie robót budowlanych. Przedmiotem umowy było kontynuowanie wykonania robót budowlano montażowych wg zakresu wskazanego w Załączonym Zestawieniu Prac w ramach realizacji opisanego powyżej zadania. Umowę aneksowano w dniu 3 października 2013 r.

(...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością we W. zawarła z kolei umowy na dalsze podwykonawstwo w ramach zadania polegającego na kompleksowej budowie basenu przy ul. (...) w G. wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną i zagospodarowaniem terenu z: L. S. (1), (...) W. P. w G., (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w G., (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w miejscowości O., P. B..

Realizacja budowy rozpoczęła sie w październiku 2012 r.

Niesporne, a nadto dowód:

- ogłoszenie o zamówieniu z dnia 16.11.2011 r. – w skoroszycie,

- powiadomienie o wyborze najkorzystniejszej oferty z dnia 9 grudnia 2011 r. – w skoroszycie,

- Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia – w skoroszycie,

- umowa nr (...) z dnia 28.12.2011 r. – w skoroszycie,

- umowa nr (...)/bud. (...) – w skoroszycie,

- aneks z dnia 2 lipca 2013 r. – w skoroszycie,

- umowę nr (...)/bud. (...)- w skoroszycie,

- aneks z dnia 3 października 2013 r. – w skoroszycie,

- umowa nr (...)/bud. (...), 17/6, 17/2, – w skoroszycie,

- przesłuchanie A. S. w charakterze strony – k. – 319-322.

W dniu 18 sierpnia 2012 r. Gmina G. złożyła zapytanie ofertowe w zakresie sprawowania kompleksowego nadzoru inwestorskiego we wszystkich branżach na zadaniu budowa basenu krytego przy ul. (...) w G.. Jako główne wymagania stawiane wobec wykonawcy zamawiający określił: weryfikację projektu budowlano – wykonawczego oraz ewentualnie wnoszenie uwag do niego, udział w przekazaniu palcu budowy wykonawcy robót budowlanych, zapewnienie w imieniu zamawiającego pełnej usługi nadzoru inwestorskiego stosownie do postanowień zawartych w art. 25 i 26 Prawa budowlanego, wizytowanie budowy, sprawdzanie obmiarów, nadzorowanie odbiór robót, potwierdzanie wystawianych zamawiającemu przez wykonawcę robót budowlanych faktur. Termin świadczenia usługi nadzoru inwestorskiego określono zapisem „od dnia zwarcia Umowy do dnia upływu okresu gwarancji udzielonej przez wykonawcę robót budowlanych (5 lat licząc od 11.2013 r.)” – pkt II ppkt 1 lit. f zapytania ofertowego. W pkt VII zapytania ofertowego zawarto opis sposobu obliczania ceny, tj. wskazano, że na załączonym formularzu cenowo – ofertowym, należy przedstawić cenę ofertową brutto za wykonanie przedmiotu zamówienia, wartość cenową należy podać w złotych polskich cyfrą z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku oraz słownie, zaś cena powinna zawierać wszelkie koszty związane z wykonaniem przedmiotu zamówienia.

Na powyższe zapytanie odpowiedziała m.in. Przedsiębiorstwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. (wówczas S.) – dalej (...) sp. z o.o. w S. - składając formularz cenowo – ofertowy, w którym za wykonanie przedmiotu zamówienia zaoferowała kwotę 32.718,00 zł. W formularzu powódka wskazała, że przedmiot zamówienia będzie przez nią wykonany „w terminie do listopada 2013 r. oraz do dnia upływu terminu gwarancji – 5 lat licząc od listopada 2013 r.”.

W dniu 3 września 2012 r. Gmina G. powiadomiła o dokonaniu wyboru oferty (...) sp. z o.o. w S. jako najkorzystniejszej.

Dowód:

- zapytanie ofertowe – k. 9-10,

- formularz cenowo – ofertowy – k. 11,

- formularz cenowo – ofertowy powódki – k. 12-13,

- powiadomienie z dnia 3 września 2012 r. – k. 14.

W dniu 12 września 2012 r. Gmina G. (zamawiający) zawarła z (...) sp. z o.o. w S. (wykonawca) umowę nr (...), której przedmiotem było sprawowania kompleksowego nadzoru inwestorskiego we wszystkich branżach na zadaniu budowa basenu krytego przy ul. (...) w G. (§ 1 umowy). Wykonawca zobowiązał się do zapewnienia nadzoru inwestorskiego, o którym mowa w § 1 od dnia zawarcia umowy do dnia upływu okresu gwarancji udzielonej przez wykonawcę robót budowlanych (§ 2 ust. 1 umowy). W imieniu wykonawcy nadzór pełnić miały następujące osoby: K. P. (branża budowlana), E. K. (branża sanitarna) oraz L. S. (2) (branża elektryczna) - § 2 ust. 3 umowy. W § 3 strony zawarły zapis, że do obowiązków wykonawcy należy w szczególności: udział w przekazaniu palcu budowy wykonawcy robót budowlanych, zapewnienie w imieniu zamawiającego pełnej usługi nadzoru inwestorskiego stosownie do postanowień zawartych w art. 25 i 26 Prawa budowlanego, wizytowanie budowy, nadzorowanie, odbiór robót, potwierdzanie wystawianych zamawiającemu przez wykonawcę robót budowlanych faktur.

W § 4 ust. 1 umowy strony zawarły zapis, że za wykonanie czynności określonych w § 3 umowy wykonawca otrzyma wynagrodzenie obliczone procentowo od wartości netto robót budowlanych + należny podatek VAT. Wskazano, że wykonawca otrzyma wynagrodzenie w wysokości 32.718,00 zł brutto, a płatności za pełnienie nadzoru będą dokonywane w następujący sposób:

- rok 2012 r. – 0 zł,

- rok 2013 r. – kwota 32.718,00 zł brutto.

Ponadto w § 4 ust. 2 zawarto zapis, że termin płatności poszczególnych faktur strony ustalają na 21 dni, od dnia doręczenia faktury lub rachunku zamawiającemu.

Strony uzgodniły, że zamawiający ma prawo odstąpić od umowy m.in. w przypadku, gdy wykonawca wykonuje swoje obowiązki w sposób nienależyty i pomimo dodatkowego wezwania zamawiającego nie nastąpiła poprawa w wykonaniu tych obowiązków (§ 5 ust. 1 lit. a umowy). Zgodnie z treścią § 5 ust. 1 lit. c umowy, w przypadku odstąpienia od umowy na podstawie pkt 1 zamawiający zapłaci wykonawcy za czynności należycie wykonane do dnia odstąpienia od umowy.

Dowód:

- umowa nr (...) z dnia 12.09.2012 r. – k. 15-16.

- zeznania K. K. – k. 196-198,

- zeznania G. S. – k. 198-200,

- zeznania J. M. – k. 210-212,

- zeznania Z. C. – k. 212-216,

- zeznania K. P. – k. 216-218,

- zeznania E. K. – k. 218-220,

- przesłuchanie A. S. w charakterze strony – k. – 319-322.

(...) sp. z o.o. w S. przystąpiła do sprawowania kompleksowego nadzoru inwestorskiego we wszystkich branżach na zadaniu budowa basenu krytego przy ul. (...) w G. w 2012 r. Początkowo współpraca ww. podmiotu z wykonawcą robót budowlanych i inwestorem przebiegała harmonijnie, a powódka prawidłowo wywiązywała się z powierzonych jej obowiązków.

W 2012 r. (...) sp. z o.o. w S. nie wystawiła żadnej faktury VAT za wykonane w tym czasie usługi. W 2012 r. na rzecz powódki nie zostało więc wypłacone wynagrodzenie. Z końcem roku 2012 pozwana zapłaciła natomiast wykonawcy robót budowlanych część należnego mu wynagrodzenia.

Niesporne.

Płatność na rzecz (...) sp. z o.o. w S. wynagrodzenia za świadczone w 2013 r. usługi z zakresu nadzoru inwestorskiego realizowana była procentowo od wartości netto robót budowlanych.

W dniu 28 lutego 2013 r. powódka wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 10.787,12 zł brutto (8.770,02 zł netto), co stanowiło wynagrodzenie za prace uwzględniające stan zaawansowania prac budowlanych na dzień 28 lutego 2013 r., tj. 32,97%. W fakturze tej uwzględniono wartość netto robót budowlanych wykonanych w 2012 r. Pozwana wypłaciła powódce należność ujętą w ww. fakturze w całości.

W dniu 30 czerwca 2013 r. powódka wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 1.222,23 zł brutto (993,68 zł netto), co stanowiło wynagrodzenie za prace uwzględniające stan zaawansowania prac budowlanych na dzień 30 czerwca 2013 r., tj. 36, 70 %. Pozwana wypłaciła powódce należność ujętą w ww. fakturze w całości.

Pozwana nie wypłaciła powódce należności z faktury VAT nr (...) z dnia 31 października 2013 r. obejmującej kwotę 3.808,38 zł brutto (3.096,24 zł netto) wskazując, że jest ona zawyżona, tj. nie uwzględnia rzeczywiście wykonanego zakresu prac.

Dowód:

- kserokopia FV nr (...) z adnotacjami – k. 37-38,

- dowód wpłaty – k. 39,

- kserokopia FV nr (...) z adnotacjami – k. 40-41,

- dowód wpłaty – k. 42,

- kserokopia FV nr 109/2013 r. – k. 43,

- zeznania A. S. – k. – 319-322.

W dalszych okresach 2013 r. współpraca pomiędzy wykonawcą robót budowlanych a powódką nie układała się poprawnie. Zdarzało się, że powódka odmawiała odbiorów częściowych i nie zatwierdzała protokołów odbioru częściowego – w odniesieniu do robót wykonywanych w branży budowlanej. Bywało, że na skutek uwag i zastrzeżeń powódki (także w odniesieniu do prac wykonywanych w branży sanitarnej i elektrycznej) wykonawca korygował protokoły. (...) sp. z o.o. w S. odmawiało zatwierdzania niektórych protokołów ponieważ oceniała przedstawiony w nich zakres finansowy robót za zawyżony. W szczególności zastrzeżenia powódki budziła ujęta w harmonogramie rzeczowo – finansowym wysoka wartość robót w odniesieniu do pierwszego etapu prac (prace ziemne, budowlane, stan zero) w porównaniu z wartością robót wykończeniowych. Powódka domagała się od Gminy G. przedłożenia kosztorysu ofertowego, co nie nastąpiło. Niezatwierdzanie poszczególnych protokołów odbiorów częściowych przez powódkę skutkowało wstrzymaniem wypłaty wynagrodzenia na rzecz wykonawcy, a w konsekwencji – na rzecz samej powódki.

Dowód:

- pismo z dnia 16.12.2013 r. – k. 142,

- korespondencja mailowa – k. 144-148,

- zeznania A. R. – k. 194-196,

- zeznania K. K. – k. 196-198,

- zeznania G. S. – k. 198-200,

- zeznania J. M. – k. 210-212,

- zeznania Z. C. – k. 212-216,

- zeznania K. P. – k. 216-218,

- zeznania E. K. – k. 218-220,

- zeznania L. S. (2) – k. 243- 246,

- zeznania L. S. (1) – 246-248,

- zeznania R. S. – k. 287-290,

- przesłuchanie S. F. w charakterze strony – k. 315-319,

- przesłuchanie A. S. w charakterze strony – k. – 319-322.

W międzyczasie - w 2013 r. - ogłoszona została upadłość lidera Konsorcjum - (...) numer 2 (...) Spółki Akcyjnej we W.. Spowodowało to około trzymiesięczny przestój w pracach budowlanych. Gmina G. rozważała możliwość odstąpienia od umowy o roboty budowlane z ww. wykonawcą. Umowa była jednak kontynuowana, lecz z opóźnieniem.

Z uwagi na powyższe w dniu 9 lipca 2013 r. Gmina G. i (...) Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) numer 2 (...) Spółka Akcyjna we W. zawarły aneks numer (...) do umowy nr (...) z dnia 28 grudnia 2011 r., na mocy którego m.in. skreślono w § 3 ust. 1 ww. umowy zapis „Zakończenie – 31 października 2013 r.”, a wpisano w to miejsce „Zakończenie – do dnia 30 maja 2014 r.”.

W dalszej kolejności, na mocy aneksu numer (...) do umowy nr (...) z dnia 28 grudnia 2011 r., zawartego pomiędzy wskazanymi powyżej podmiotami w dniu 25 marca 2014 r., skreślono w § 3 ust. 1 ww. umowy zapis „Zakończenie – 30 maja 2014 r.”, a wpisano w to miejsce „Zakończenie – do dnia 31 sierpnia 2014 r.”.

Niesporne, a nadto dowód:

- zeznania Z. C. – k. 212-216,

- aneks numer (...) z dnia 2 9.07.2013 r. do umowy nr (...) z dnia 28.12.2011 r. – w skoroszycie,

- aneks numer (...) z dnia 2 5.03.2014 r. do umowy nr (...) z dnia 28.12.2011 r. – w skoroszycie.

W drugiej połowie 2013 r. przedstawiciele (...) sp. z o.o. w S. rzadziej pojawiali się na placu budowy. Wykonawca robót budowlanych sygnalizował tę okoliczność inwestorowi. Zdarzyło się ponadto kilkukrotnie, że przedstawiciele powódki nie uczestniczyli w zwołanych przez pozwaną naradach i spotkaniach. Bywało, że nie byli obecni na placu budowy, z uwagi na fakt, że nadzorowali wówczas inne inwestycje realizowane w G..

Dowód:

- zeznania A. R. – k. 194-196,

- zeznania K. K. – k. 196-198,

- zeznania G. S. – k. 198-200,

- zeznania Z. C. – k. 212-216,

- częściowo zeznania K. P. – k. 216-218,

- zeznania L. S. (1) – 246-248,

- zeznania R. S. – k. 287-290,

- przesłuchanie A. S. w charakterze strony – k. – 319-322.

Dnia 31 grudnia 2013 r. (...) sp. z o.o. w S. wystawiła fakturę VAT (...) na kwotę 17.000,27 zł brutto (13.821,35 zł netto). Następnie w dniu 10 stycznia 2014 r. powódka zredagowała pismo adresowane do pozwanej, w którym wskazała, że objęta tą fakturą kwota jest to należność pozostała do zapłaty z kwoty 32.718,00 zł brutto. W ww. piśmie powódka wskazała, że wynagrodzenie za sprawowanie nadzoru inwestorskiego nie było ściśle związane z zaawansowaniem finansowym robót budowlanych. Kwota ujęta na przedmiotowej fakturze nie została przez Gminę G. uiszczona.

Dowód:

- kserokopia FV nr (...) – k. 44,

- pismo z dnia 10 stycznia 2014 r. – k. 45-46.

Na dzień 31 grudnia 2013 r. wartość netto robót budowlanych nie osiągnęła 100%. Prace budowlane pozostawały niezakończone.

Niesporne.

W dniu 25 lutego 2014 r. pozwana wystosowała do powódki pismo, w którym zwróciła się o doręczenie not korygujących do faktur VAT: (...) i (...). Jednocześnie Gmina G. zwróciła powódce uwagę na fakt, że strony przewidziały w umowie wynagrodzenie dla wykonawcy (powódki) obliczone procentowo od wartości netto robót budowlanych. Do pisma dołączono 3 sztuki podpisanych protokołów odbioru częściowego robót budowlanych

Dowód:

- pismo z dnia 25.02.2014 r. – k. 65,

- protokołów odbioru częściowego robót budowlanych – k. 66-70.

Pismem z dnia 7 marca 2014 r. powódka zwróciła się do Gminy G. o zawarcie aneksu do umowy nr (...) z dnia 12 września 2012 r. obejmującego zmianę terminu realizacji inwestycji i zmianę wynagrodzenia za wydłużony termin jej realizacji ponad termin wskazany w Zapytaniu Ofertowym. W piśmie (...) sp. z o.o. w S. zaprezentowała pozwanej – jako „komentarz” – sposób wyliczenia należności 32.718,00 zł stanowiącej wynagrodzenia wynikające z zapisów ww. umowy. Wskazała, że nie z jej winy termin zakończenia robót nie został dotrzymany, jednakże wyraża wolę dalszego pełnienia nadzoru inwestycyjnego za kwotę 1.900 zł miesięcznie plus podatek VAT, począwszy od listopada 2013 r. do dnia zakończenia robót budowlanych.

Ustosunkowując się do ww. pisma pozwana wskazała w piśmie z dnia 12 marca 2014 r., że wykonawca (powódka) zobowiązała się w umowie do sprawowania kompleksowego nadzoru inwestorskiego w okresie od dnia zawarcia umowy do dnia upływu gwarancji udzielonej przez wykonawcę robót budowlanych. Pozwana podtrzymała stanowisko w odniesieniu do tego, iż faktury wystawiane przez powódkę winny być rozliczane w miarę postępu robót budowlanych.

W dniu 24 marca 2014 r. (...) sp. z o.o. w S. wystosowała do Gminy G. pismo, w którym podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko odnośnie ww. kwestii.

Pismem z dnia 22 kwietnia 2014 r. powódka ponowiła w stosunku do pozwanej prośbę o zawarcie aneksu do umowy z dnia 12 września 2012 r.

Dowód:

- pismo z dnia 07.03.2014 r. – k. 116-117,

- przesłuchanie S. F. w charakterze strony – k. 315-319,

- pismo z dnia12.03.2016 r. – k. 71,

- pismo z dnia 24.03.2014 r. – k. 119-120,

- pismo z dnia 22.04.2014 r. – k. 121,

- projekt aneksu – k. 122.

W dniu 4 lipca 2014 r. Gmina G. zwróciła się do (...) sp. z o.o. w S. o zweryfikowanie, potwierdzenie i dostarczenie podpisanych protokołów odbioru częściowego robót do dnia 7 lipca 2014 r. do godziny 12.00. Przebywający we wskazanym okresie za granicą K. P. odmówił zatwierdzenia protokołów.

Dowód:

- pismo z dnia 04.07.2014 r. – k. 72,

- protokoły obioru częściowego robót – k. 73-88,

- korespondencja mailowa – k. 148.

Pismem z dnia 8 lipca 2014 r. pozwana wezwała powódkę do należytego wykonania umowy z dnia 12 września 2012 r. Jednocześnie pozwana wskazała powódce na uchybienia, jakich dopatruje się w wykonywaniu umowy przez (...) sp. z o.o. w S.. Jako ostateczny termin do przedłożenia zatwierdzonych protokołów odbioru częściowego robót pozwana wskazała dzień 11 lipca 2014 r., zastrzegając, że w przypadku niewykonania zobowiązania, od umowy odstąpi.

W dniu 14 lipca 2014 r. pozwana odstąpiła od umowy z dnia 12 września 2012 r. z uwagi na uchybienia powódki przy wykonywaniu umowy. W piśmie wskazano na ww. uchybienia.

Dowód:

- pismo z dnia 08.07. 2014 r. – k. 90,

- pismo z dnia 14.07.2014 r. – 92-93

- potwierdzenie odbioru – k 94-95.

W dniu 21 lipca 2014 r. została zawarta pomiędzy Gminą G. a R. J. umowa numer (...).(...) , której przedmiotem było sprawowanie nadzoru inwestorskiego we wszystkich branżach na zadaniu budowa basenu krytego przy ul. (...) w G..

Niesporne, a nadto dowód:

- umowa (...).(...) z dnia 21 lipca 2014 r. ,

- zeznania R. J. – k. 200-201.

W momencie przejęcia przez R. J. obowiązków z zakresu nadzoru inwestorskiego przedsięwzięcie budowlane zrealizowane było pod względem rzeczowym w około 80-90%. Zakres finansowy zaawansowania prac budowlanych nie odpowiadał zakresowy rzeczowemu i był od niego niższy. R. J. zweryfikował i zatwierdził protokoły odbioru częściowego robót, których potwierdzenia odmawiała (...) sp. z o.o. w S..

Dowód:

- zeznania A. R. – k. 194-196,

- zeznania K. K. – k. 196-198,

- zeznania G. S. – k. 198-200,

- zeznania Z. C. – k. 212-216,

- zeznania L. S. (1) – 246-248 ,

- przesłuchanie S. F. w charakterze strony – k. 315-319.

Wykonawca robót budowlanych zgłosił ich zakończenie w dniu 22 sierpnia 2014 r. Komisja odbioru końcowego uznała obiekt budowlany za zakończony bez wad i całkowicie przygotowany do eksploatacji. Gmina G. rozliczyła się z wykonawcą robót budowlanych.

Niesporne, a nadto dowód:

- przesłuchanie A. S. w charakterze strony – k. – 319-322.

- protokół odbioru końcowego i przekazania inwestycji do eksploatacji - k. 47-49,

- kserokopie FV dotyczących lidera Konsorcjum wraz z adnotacjami- k. 50-53,

- protokoły odbioru - k. 54-64.

Sąd zważył, co następuje:

Zgłoszone w przedmiotowej sprawie powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawę prawną roszczenia stanowią przepisy art. 750 kc w związku z art. 734 § 1 kc. Zgodnie z treścią art. 750 kc do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Stosownie zaś do treści art. 734 §1 kc przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.

W ocenie Sądu łącząca strony umowa nr (...) z dnia 12 września 2012 r. stanowiła umowę o świadczenie przez powódkę na rzecz pozwanej usługi w postaci kompleksowego nadzoru inwestorskiego we wszystkich branżach na zadaniu budowa basenu krytego przy ul. (...) w G.. Kwestię nadzoru inwestorskiego regulują przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tj. z dnia 9 lutego 2016 r., Dz.U. z 2016 r. poz. 290). Zgodnie z treścią art. 25 powołanego aktu prawnego do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy:

1) reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem lub pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;

2) sprawdzanie jakości wykonywanych robót budowlanych i stosowania przy wykonywaniu tych robót wyrobów zgodnie z art. 10;

3) sprawdzanie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających, uczestniczenie w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych oraz przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania;

4) potwierdzanie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy.

Na mocy art. 26 ww. ustawy inspektor nadzoru inwestorskiego ma prawo:

1) wydawać kierownikowi budowy lub kierownikowi robót polecenia, potwierdzone wpisem do dziennika budowy, dotyczące: usunięcia nieprawidłowości lub zagrożeń, wykonania prób lub badań, także wymagających odkrycia robót lub elementów zakrytych, przedstawienia ekspertyz dotyczących prowadzonych robót budowlanych oraz informacji i dokumentów potwierdzających zastosowanie przy wykonywaniu robót budowlanych wyrobów, zgodnie z art. 10, a także informacji i dokumentów potwierdzających dopuszczenie do stosowania urządzeń technicznych;

2) żądać od kierownika budowy lub kierownika robót dokonania poprawek bądź ponownego wykonania wadliwie wykonanych robót, a także wstrzymania dalszych robót budowlanych w przypadku, gdyby ich kontynuacja mogła wywołać zagrożenie bądź spowodować niedopuszczalną niezgodność z projektem lub pozwoleniem na budowę.

Poza przedmiotem sporu pozostawało na płaszczyźnie przedmiotowej sprawy, że w dniu 12 września 2012 r. strony związały sie węzłem obligacyjnym w wyniku zawarcia umowy nr (...). Niesporny był także przedmiot świadczenia oraz fakt, że ostateczny termin odbioru prac budowlanych uległ przesunięcia. Istota sporu ogniskowała się natomiast wokół kwestii należnego powódce wynagrodzenia, sposobu jego ustalania oraz prawidłowości wykonywania przez powódkę obowiązków wynikających z ww. umowy, a tym samym - skuteczności odstąpienia przez pozwaną od wskazanej umowy. W toku postępowania strony zaprezentowały odmienną interpretację zapisu umownego ujętego w § 4 ust. 1 umowy. Powódka - powołując się na zapisy zapytania ofertowego, formularza cenowo - ofertowego i ww. umowy - utrzymywała, że wynagrodzenie za sprawowanie nadzoru jest jej należne w pełnej wysokości w związku z upływem 2013 r. Pozwana zaś podnosiła, że wynagrodzenie w umówionej stawce miało być płatne na rzecz powódki procentowo od wartości netto robót budowlanych, a realizacja umowy dot. budowy basenu nie została zakończona z upływem 2013 r., w związku z czym powódka nie wywiązała się ze wszystkich swoich obowiązków i nie jest je należne wynagrodzenie w pełnej wysokości.

W ocenie Sądu zaprezentowana przez powódkę interpretacja wskazanego powyżej przepisu umownego nie zasługuje na uwzględnienie z następujących powodów.

Po pierwsze - literalne brzmienie § 4 ust. 1 umowy nr (...) z dnia 12 września 2012 r. nie pozostawia wątpliwości, że za wykonanie czynności nadzoru inwestorskiego (...) sp. z o.o. w S. otrzymać miała wynagrodzenie obliczone procentowo od wartości netto robót budowlanych wraz z należnym podatkiem VAT. Faktem pozostaje, że w dalszej części analizowanego zapisu umownego określono wysokość tego wynagrodzenia i sprecyzowano termin jego płatności poprzez wskazanie, że za rok 2012 r. płatność ta wynosić będzie 0 zł, a za 2013 r. - 32.718,00 zł. Nie oznacza to jednak - wbrew twierdzeniom powódki - że wynagrodzenie, jakie miała ona otrzymać od pozwanej, należało się jej z upływem 31 grudnia 2013 r. bez względu na stopień zaawansowanie finansowego robót budowlanych. W takim bowiem przypadku zamieszczenie w początkowej części § 4 analizowanej umowy zapisu o korelacji procentowej wartości netto robót budowlanych z wynagrodzeniem powódki jako wykonawcy byłoby pozbawione racji. Tymczasem zapis ten pojawił się w umowie i został przez powódkę zaakceptowany, dowodem czego jest złożenie na umowie podpisu przez podmiot reprezentujący powódkę. W ocenie Sądu całokształt okoliczności faktycznych przedmiotowej sprawy przekonuje, że § 4 ust. 1 umowy winien być interpretowany i stosowany w sposób całościowy, tj. z uwzględnieniem zarówno sposobu obliczania wynagrodzenia należnego powódce (procentowo), jak też z uwzględnieniem terminów płatności (w 2012 r. i 2013 r.). Istotne pozostaje przy tym, że tak S. F. (przesłuchiwany za stronę powodową), jak i A. S. (przesłuchiwany za pozwaną) zgodnie podkreślali, że w dacie podpisywania umowy nikt nie zakładał, że pierwotnie przyjęty termin zakończenia prac budowlanych (31 października 2013 r.) nie zostanie dotrzymany. Na dzień 12 września 2012 r. strony zgodnie zakładały zatem, że do końca 2013 r. roboty budowlane zostaną zakończone. Dobitnie przekonuje o tym także treść zapytania ofertowego gdzie w pkt II lit. f dla określenia początkowego terminu biegu 5 letniej gwarancji udzielonej przez wykonawcę robót budowlanych posłużono się zapisem "od 11.2013 r.". W kontekście powyższego przyjąć należy, iż zgodną wolą stron umowy, przy jej podpisywaniu, było to, aby płatność wynagrodzenia na rzecz powódki nastąpiła w roku, w którym prace budowlane się zakończą (w zgodnym zamiarze stron - w 2013 r.) i aby wynagrodzenie to płatne było zgodnie z zasadą proporcjonalności - w stosunku do zaawansowania finansowego robót budowlanych. Tymczasem strona powodowa zdaje się w ogóle nie zauważać w treści umowy, którą wszak podpisała, zapisu o procentowym odniesieniu należnego jej wynagrodzenia do wartości netto robót budowlanych. Nie dostrzega też powiązania tego właśnie zapisu z planowaną datą zakończenia robót budowlanych w tym znaczeniu, że zastrzeżonej w umowie proporcjonalności wynagrodzenia nie odnosi do okresu, w którym wykonanie robót budowlanych rzeczywiście nastąpiło. Reasumując tę część rozważań - w ocenie Sądu prezentowany przez S. F. pogląd opierający się na założeniu, że płatność na rzecz powódki winna nastąpić w całości z upływem 31 grudnia 2013 r. bez względu na powyższą korelację pozostaje nie do pogodzenia z literalnym brzmieniem analizowanego zapisu umownego. Nadmienić przy tym należy marginalnie, że nawet przesłuchany w charakterze świadka pracownik powódki E. K. powoływał okoliczność, że wynagrodzenie należne na rzecz nadzoru było uzależnione od wartości wykonanych przez wykonawcę robót. Skoro więc świadomość powyższego miał pracownik powódki, nie sposób przyjąć, aby sama powódka pozostawała tego nieświadoma w chwili zawierania i wykonywania umowy.

Po wtóre, nie sposób zaaprobować wyrażony przez powódkę pogląd, że z końcem 2013 r. "upłynął termin umowny zakończenia umowy" łączącej powódkę z pozwaną, a tym samym, że zachodziły podstawy do wystawienia faktury opiewającej na należność objętą pozwem. Analiza zapisu § (...) umowy z dnia 12 września 2012 r. wskazuje, że nadzór inwestorski miał być przez powódkę wykonywany od dnia zawarcia umowy do dnia upływu gwarancji udzielonej przez wykonawcę robót budowlanych. W treści zapytania ofertowego (pkt (...)) termin ten określony został analogicznie, przy czym sprecyzowano, że jest to okres obejmujący czas od dnia zawarcia umowy aż do upływu 5 lat licząc od listopada 2013 r. Omawiane zapisy są jasne i nie budzą w ocenie Sądu żadnych wątpliwości interpretacyjnych co do obowiązywania umowy pomiędzy stronami w 2014 r. Tym samym podzielić należy zapatrywania pozwanej, że nie zachodziły podstawy do aneksowania - zgodnie z wolą powódki - umowy z dnia 12 września 2012 r. poprzez przedłużenie okresu jej obowiązywania i ustalenie nowych zasad wynagradzanie podmiotu pełniącego nadzór. Mając na uwadze powyższe nie sposób przyjąć, że z dniem 31 grudnia 2013 r. "upłynął termin umowny zakończenia umowy". Nie można też zgodzić sie ze stwierdzeniem, że przyjęty w umowie zapis odnoszący się do czasu jej trwania powodował, iż umowa zawarta z powódką miała charakter bezterminowy i była "umową z gumy". Wyraźnie należy w tym miejscu podkreślić okoliczność, że żaden zapis umowny, ani też zapis zapytania ofertowego, czy wreszcie zapis formularza cenowo - ofertowego nie różnicuje okresu, na jaki strony postępowania zawarły umowę nr (...) na: okres sprawowania nadzoru - 14 miesięcy i okres gwarancji - 5 lat. Zaprezentowany przez powódkę w odpowiedzi na zarzuty pozwanej sposób wyliczenia należnej sumy wynagrodzenia 32.718,00 zł poprzez odniesienie jej do okresu rozliczeniowego wrzesień 2012 r. – październik 2013 r. tj. do okresu 14 miesięcy "płatnych" i 5 lat "bezpłatnych" nie znajduje uzasadnienia w dowodach dokumentarnych. Żaden z powołanych powyżej dokumentów różnicowania takiego nie przewidywał. Nie uzasadnia go też ujęty w pkt 2 formularza cenowo - ofertowego zapis "przedmiot zamówienia wykonamy w terminie do listopada 2013 r. oraz do dnia upływu terminu gwarancji - 5 lat licząc od listopada 2013 r.". Przede wszystkim nadmienić należy, że jest to zapis własny powódki na przygotowanym przez pozwaną wcześniej formularzu. Następnie odnotować należy, że użyte sformułowanie w żadnej mierze nie kształtuje dualizmu w odniesieniu do okresu trwania umowy wiążącej strony, w szczególności zaś nie wprowadza okresów płatnych i niepłatnych. Brak zatem podstaw do przyjęcia słuszności podnoszonej przez S. F. tezy, że "wynagrodzenie miał rozpisane na 14 miesięcy", w związku z czym oczekiwał, że będzie mu one wypłacone niezależnie od tego, czy w 2013 r. zrealizuje umowę, czy też nie. Znamiennym jest przy tym fakt, że dopiero w piśmie z dnia 7 marca 2014 r. (...) sp. z o.o. w S. zaprezentowała pozwanej – jako „komentarz” – opisany powyżej sposób wyliczenia należności 32.718,00 zł stanowiącej wynagrodzenia wynikające z zapisów umowy łączącej strony. W obliczu powyższego oraz mając na względzie brzmienie umowy z dnia 12 września 2012 r., zapisy zapytania ofertowego i formularza cenowo - ofertowego, nie sposób przyjąć, że zawierając umowę strony dokonały podziału okresu jej trwania na okres 14 miesięcy (okres płatny) i okres gwarancyjny (niepłatny). Zdecydowanie przeczą temu także twierdzenia A. S., które w analizowanym zakresie znajdują odzwierciedlenie w omówionych powyżej dowodach dokumentarnych. Przedstawiony przez powódkę sposób rozumienia pojęcia terminu wykonania umowy pozostaje więc w ocenie Sądu jej własną interpretacją.

Po trzecie - zdecydowanie podkreślić należy, że praktykowany w 2013 r. sposób rozliczania pozwanej z powódką potwierdza, że zgodną wolą stron przy zawieraniu umowy nr (...) było, aby powódka otrzymywała za świadczone na rzecz pozwanej usługi wynagrodzenie obliczone procentowo od wartości netto robót budowlanych. Potwierdzają to przede wszystkim załączone do akt sprawy kserokopie faktur VAT wraz z naniesionymi na nich adnotacjami. Odnotować należy, że w dniu 28 lutego 2013 r. powódka wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 10.787,12 zł brutto (8.770,02 zł netto), co stanowiło wynagrodzenie za prace uwzględniające stan zaawansowania prac budowlanych na dzień 28 lutego 2013 r., tj. 32,97%. W fakturze tej uwzględniono wartość netto robót budowlanych wykonanych w 2012 r. Pozwana wypłaciła powódce należność ujętą w ww. fakturze w całości. Następnie, w dniu 30 czerwca 2013 r. powódka wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 1.222,23 zł brutto (993,68 zł netto), co stanowiło wynagrodzenie za prace uwzględniające stan zaawansowania prac budowlanych na dzień 30 czerwca 2013 r., tj. 36, 70 %. Pozwana wypłaciła powódce należność ujętą w ww. fakturze w całości. Z kolei pozwana nie wypłaciła powódce należności z faktury VAT nr (...) z dnia 31 października 2013 r. obejmującej kwotę 3.808,38 zł brutto (3.096,24 zł netto) wskazując, że jest ona zawyżona, tj. nie uwzględnia rzeczywiście wykonanego zakresu prac. Analizowane dowody dokumentarne w sposób nie budzący wątpliwości Sądu przekonują, że przy zawieraniu umowy z dnia 12 września 2012 r. wolą stron w zakresie ukształtowania sposobu płatności wynagrodzenia na rzecz powódki było skorelowanie poszczególnych wypłat z finansowym zaawansowaniem robót budowlanych. Brak podstaw do przyjęcia odmiennego poglądu, skoro taki sposób wypłacania należności na rzecz powódki był przez strony praktykowany w 2013 r. i żadna ze stron nie zgłaszała w odniesieniu do rozważanej kwestii zastrzeżeń. Storna powodowa podnosiła w tym zakresie okoliczność, że gdyby wypłacane jej wynagrodzenie w istocie miało być proporcjonalne do wartości netto robót budowlanych, to zapłata na jej rzecz wynagrodzenia winna nastąpić już w 2012 r., albowiem wykonawca zrealizował w tym czasie część robót budowlanych. Tymczasem w 2012 r. żadnych płatności na rzecz powódki nie było. Do przedmiotowej kwestii odniósł się przekonująco przesłuchany w charakterze strony A. S., który wskazał, iż brak płatności na rzecz powódki w 2012 r. wynikał z faktu, iż wykonawca robót budowlanych dopiero w październiku 2012 r. "wszedł na plac robót" i wynagrodzenie na jego rzecz wypłacono z końcem roku 2012 r. To powodowało, że zachodziły czasowe ograniczenia w możliwości rozliczenia jeszcze w 2012 r. faktury dla inspektora nadzoru. Dlatego też strony zgodnie ustaliły, że w 2012 r. żadnych płatności dla powódki nie będzie. W uznaniu Sądu z faktu powyższego nie sposób wyprowadzać wniosek, że zapis o proporcjonalności należnego powódce wynagrodzenia (w odniesieniu do zaawansowania finansowego przedsięwzięcia) nie obowiązywał. Zwrócić ponadto należy uwagę, że faktura VAT nr (...) na kwotę 10.787,12 zł brutto (8.770,02 zł netto) uwzględniała wartość netto robót budowlanych wykonanych w 2012 r.

W dalszej kolejności odnotowania wymaga fakt, że postulowany przez powódkę sposób interpretacji zapisu umownego dotyczącego sposobu i terminu płatności należnego jej wynagrodzenia pozostaje w ocenie Sądu w sprzeczności z istotą nadzoru inwestorskiego. Przytoczone na wstępie rozważań regulacje prawne odnoszące się do obowiązków i uprawnień inspektora nadzoru inwestorskiego implikują stwierdzenie o ścisłej korelacji zadań tego podmiotu z działaniami (lub zaniechaniami) wykonawcy robót budowlanych. Jednocześnie umowa o świadczenie usług w zakresie nadzoru inwestorskiego pozostaje w ocenie Sądu umową starannego działania (z uwagi na zbliżonych charakter do umowy zlecenia). W praktyce istotne znaczenie ma zatem takie skonstruowanie umowy o świadczenie ww. usług, które zapewni powiązanie wynagrodzenia należnego podmiotowi sprawującemu nadzór inwestorski z zaawansowaniem rzeczowym lub finansowym robót budowlanych. Korelacja takowa na płaszczyźnie przedmiotowej sprawy w ocenie Sądu zachodzi. Należy zachować w polu widzenia okoliczność, że w niniejszej sprawie pierwotnie zakładany przez wykonawcę robót budowlanych termin ich zakończenia (31 października 2013 r.) nie został dotrzymany i przesunął się do 22 sierpnia 2014 r., co oczywiście stanowi okoliczność od powódki niezależną. Ścisłe powiązanie należnego stronie powodowej wynagrodzenia ze stopniem zaawansowania finansowego inwestycji nie stanowi w ocenie Sądu o nadaniu analizowanej umowie charakteru umowy bezterminowej i „umowy z gumy”, a jest emanacją istoty nadzoru inwestorskiego. Skoro na dzień 31 grudnia 2013 r. roboty budowlane nie pozostawały zakończone, to zdaniem Sądu brak jest podstaw do przyjęcia, że powódce należne jest za 2013 r. całe umówione wynagrodzenie, gdyż tak – w uznaniu powódki – wynika z wybiórczo, niekompletnie analizowanego przez nią zapisu umownego. Prezentowane przez S. F. stanowisko, że "wynagrodzenie miał rozpisane na 14 miesięcy" i oczekiwał, że zostanie ono wypłacone niezależnie od tego, czy w 2013 r. zrealizuje umowę, czy też powyższe nie nastąpi, nie wytrzymuje konfrontacji z zasadami prawidłowego rozumowania i nie koreluje z istotą stosunku prawnego jaki łączył powódkę z pozwaną. W kontekście obowiązywania ignorowanego przez powódkę zapisu umownego dotyczącego proporcjonalności w sposobie wypłacania należnego jej wynagrodzenia oraz wobec faktu, że łącząca strony umowa w 2014 r. w dalszym ciągu obowiązywała, twierdzenia powódki, że całe umówione wynagrodzenie jest jej należne z końcem 2013 r. (pomimo, że w dacie tej pozostawały jeszcze do wykonania roboty budowlane wymagające nadzorowania) – nie zasługują na uwzględnienie.

Mając na uwadze powyższe oraz bacząc na fakt, iż przy wykładni umowy, Sąd winien badać zgodny zamiar stron i cel umowy (art. 65 § 2 kc), Sąd doszedł do przekonania, że za wykonanie czynności nadzoru inwestorskiego (...) sp. z o.o. w S. otrzymać miała wynagrodzenie obliczone procentowo od wartości netto robót budowlanych wraz z należnym podatkiem VAT. Zapis dotyczący płatności tego wynagrodzenia w 2013 r. zredagowany został w umowie w odniesieniu do zakładanego przez strony w sposób zgodny okresu trwania robót budowlanych. Wykształcona zaś w ciągu 2013 r. praktyka storn w zakresie sposobu wypłacania wynagrodzenia powódce, a także umiejscowienie zapisu o proporcjonalności wynagrodzenia w stosunku do zaawansowania finansowego robót budowlanych (w pierwszej kolejności przed zapisami dotyczącymi terminu płatności) oraz fakt, że zapis ów koresponduje z istotą stosunku prawnego łączącego strony przekonują, iż wolą stron przy zawieraniu umowy z dnia 12 września 2013 r. nie było to, aby zaawansowanie finansowe robót budowlanych pozostawało bez znaczenia dla wysokości wypłacanego sprawującemu nadzór wynagrodzenia. W świetle przeprowadzonego postępowania dowodowego, nie ulega przy tym wątpliwości, że wartość netto robót budowlanych na dzień 31 grudnia 2013 r. nie osiągnęła 100%, tj. roboty budowlane nie były zakończone. Nie było to na ówczesnym etapie postępowania spowodowane faktem niezatwierdzania przez powódkę poszczególnych protokołów odbiorów częściowych, a podyktowane było opóźnieniem wykonawcy w realizacji robót budowlanych. Powyższe implikuje wniosek, że żądanie pozwu nie zasługuje na uwzględnienie. Skoro objęta pozwem należność stanowić miała „dopełnienie” do ujętej w umowie wartość wynagrodzenia – 32.718,00 zł (a więc 100%), to warunkiem zasadności żądania było osiągnięcie zupełnej (stuprocentowej) wartości netto robót budowlanych na dzień wystawienia FV (...). Ta zaś na płaszczyźnie przedmiotowej sprawy nie wystąpiła i nie wynikało to z faktu niezatwierdzania przez powódkę protokołów odbiorów częściowych (z uwagi na eksponowany przez powódkę brak kosztorysu ofertowego), a podyktowane to było po prostu opóźnieniem w realizacji robót budowlanych. Jednocześnie storna powodowa, będąc reprezentowaną przez zawodowego pełnomocnika, nie wykazała, aby wartość netto robót budowlanych na dzień 31 grudnia 2013 r. uzasadniała wypłatę na rzecz powódki wynagrodzenia w wyższej wysokości niż do wskazanej daty uiszczone przez pozwaną. Powyższe wymagałoby bowiem ustalenia rzeczywiście istniejącego na dzień 31 grudnia 2013 r. (ewentualnie na dzień „zejścia” powódki z placu budowy) stopnia zaawansowania finansowego robót budowlanych. Ustalenie powyższego wymaga natomiast wiadomości specjalnych, którymi Sąd nie dysponuje, zaś powódka nie naprowadziła w tym zakresie żadnych wniosków dowodowych. Nie są także zasadne zarzuty powódki, że w dacie „zejścia” przez nią z placu budowy zaawansowanie rzeczowe robót budowlanych było bardzo wysokie, zaś otrzymane przez nią do ówczesnego momentu wynagrodzenie – nieadekwatne do tego zakresu. Powódka podpisała wszak umowę, w której należne jej wynagrodzenie powiązane było z wartością netto robót budowlanych, a nie ich zaawansowaniem rzeczowym.

Odnotować w tym miejscu należy, że S. F. w toku jego przesłuchania w charakterze strony wskazywał, że jego intencją przy zawieraniu umowy było ustalenie sposobu płatności wynagrodzenia na rzecz powódki w oderwaniu od wartości netto robót budowlanych i że całkowicie odmiennie od pozwanej interpretował on analizowany zapis umowny. W ocenie Sądu twierdzeniom S. F. przeczy wykształcona pomiędzy stronami praktyka odnosząca się do sposobu płatności wynagrodzenia. Niemniej jednak wskazać marginalnie należy, że gdyby nawet uwzględnić stanowisko powódki w tym zakresie, należałoby przyjąć, że pomiędzy stronami nie doszło do wymiany zgodnych oświadczeń woli co do kwestii sposobu płatności. W takim zaś przypadku do wykształconego pomiędzy nimi stosunku prawnego należałoby stosować odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego. Zgodnie zaś z treścią art. 744 kc w związku z art. 750 kc w razie odpłatnego świadczenia usług wynagrodzenie należy się świadczącemu te usługi dopiero po ich wykonaniu, chyba że co innego wynika z umowy lub z przepisów szczególnych. Sąd nie podziela zapatrywań S. F. jakoby na dzień 31 grudnia 2013 r. powódka wykonała świadczenie będące przedmiotem umowy z dnia 12 września 2012 r. Faktem pozostaje bowiem, że w dacie tej roboty budowlane nie były zakończone, a umowa pomiędzy stronami trwała jeszcze w 2014 r. Dlatego też w ocenie Sądu powódka nie może skutecznie domagać się zapłaty należności objętej pozwem.

W ocenie Sądu kwestia odstąpienia przez pozwaną od umowy i skuteczność tego odstąpienia oraz sposób sprawowania nadzoru inwestorskiego przez powódkę mają w kontekście zaprezentowanych powyżej rozważań, znaczenie wtórne dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Odnotować należy, co sygnalizowano powyżej, że nieosiągnięcie na dzień 31 grudnia 2013 r. przez inwestycję budowlaną zaawansowania na poziomie finansowym 100% nie było na tym etapie spowodowane opieszałością powódki w zatwierdzaniu poszczególnych protokołów odbiorów częściowych (co powódka stanowczo kwestionowała jako wskazywaną przez pozwaną przyczynę odstąpienia od umowy), a podyktowane było po prostu tym, że wykonawca robót budowlanych nie zakończył prac w pierwotnie umówionym terminie. Innymi słowy ewentualne nieprawidłowości w zakresie zatwierdzania przez powódkę poszczególnych protokołów pozostawały bez znaczenia dla nieosiągnięcia przez inwestycję budowlaną pułapu 100% zaawansowania finansowego na dzień 31 grudnia 2013 r. O ile zaś powódka uważała, że należne jej na dzień 31 grudnia 2013 r. lub na dzień "zejścia z budowy" wynagrodzenie winno być wyższe niż faktycznie dotąd wypłacone i to postawa pozwanej, tj. zaniechanie spowodowania przez nią złożenia kosztorysu ofertowego przez wykonawcę robót budowlanych, skutkowała niemożnością rzetelnego sprawowania nadzoru i zatwierdzania protokołów zaawansowania poszczególnych etapów prac, jej rzeczą było naprowadzenie w niniejszym postępowaniu wniosków dowodowych celem ewentualnego wykazania, iż na danych etapach prac proponowane przez wykonawcę wartości netto robót budowlanych nie były prawidłowe. To zaś stanowić mogłoby podstawę do przyjęcia, że niezatwierdzenie ww. protokołów przez powódkę było usprawiedliwione, odstąpienie przez pozwaną od umowy - niezasadne, zaś wynikająca z powyższego niska wartość netto robót budowlanych na danym etapie prac – stanowiła okoliczność od powódki niezależną. Powódka nie sformułowała jednak wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego właściwej specjalności. Sąd zaś nie widział podstaw do tego, aby zastępować w tym zakresie aktywność procesową strony reprezentowanej przez podmiot profesjonalny. Odnotować w tym miejscu jedynie należy, że R. J. potwierdzenie analizowanych protokołów nie nastręczyło większych problemów. Brak zaś dowodów dla przyjęcia słuszności postulowanej przez powódkę tezy, że zaniechanie potwierdzania ww. protokołów przez powódkę było przez strony uzgodnione, aby nie narażać podwykonawców na utratę wynagrodzeń w obliczu ogłoszonej upadłości lidera Konsorcjum. Marginalnie ponadto wskazać należy, że Sąd podziela pogląd wyrażony przez pozwaną, że w przypadku wynagrodzenia ryczałtowego przewidzianego dla wykonawcy robót budowlanych, sporządzenie kosztorysu ofertowego nie jest bezwzględnie wymagane. Przeprowadzone postępowanie dowodowe, a w szczególności zeznania świadków: A. R., K. K., G. S., Z. C., L. S. (1) wskazują na znaczny spadek zaangażowania powódki w realizację umowy w 2014 r., przejawiający się niską frekwencją inspektorów poszczególnych branż na placu budowy i na spotkaniach oraz niezatwierdzaniem protokołów odbiorów częściowych. W świetle powyższego brak podstaw w ocenie Sądu do tego, aby kwestionować skuteczność odstąpienia przez pozwaną od umowy z dnia 12 września 2012 r. Podkreślić należy, że pozwana zrealizowała prawo odstąpienia w okresie obowiązywania ww. umowy. Fakt odstąpienia przez pozwaną od umowy w sposób oczywisty wspiera argumentację pozwanej, iż powódce nie należało się umówione wynagrodzenie w pełnej wysokości.

Kierując się zaprezentowanymi względami Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji na podstawie art. 496 kpc.

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie ustalono w oparciu o całokształt zgromadzonych dowodów dokumentarnych, których autentyczność nie była przez strony kwestionowana, ani też nie wzbudziła wątpliwości Sądu. Sąd uznał za w pełni wiarygodne twierdzenia A. S. przesłuchanego w charakterze strony pozwanej oraz zeznania świadków A. R., K. K., G. S., Z. C., L. S. (1), J. M., L. S. (1) oraz R. S., albowiem pozostawały one logiczne, spójne i korespondowały tak ze sobą, jaki z dowodowymi dokumentarnymi oraz zasadami doświadczenia życiowego i prawidłowego rozumowania. Zasadniczo walor wiarygodności Sąd przypisał także zeznaniom świadków: K. P., E. K., L. S. (2), choć w odniesieniu do sposobu realizacji nadzoru inwestorskiego przez powódkę w 2014 r. nie zasługiwały one na uwzględnienie, gdyż pozostawały w sprzeczności z pozytywnie zweryfikowanym materiałem dowodowym. Analogicznie oceniono twierdzenia S. F. przesłuchanego w charakterze strony powodowej, przy czym Sąd nie dał wiary jego twierdzeniom także w takim zakresie, w jakim utrzymywał on, iż jego intencją przy zawieraniu umowy z dnia 12 września 2012 r. było ustalenie sposobu płatności wynagrodzenia na rzecz powódki w sposób niepowiązany z wartością netto robót budowlanych. Forsowanej przez S. F. tezie przeczy praktykowany w 2013 r. sposób rozliczeń. Wyjaśnić w tym miejscu należy, że pominięcie przez Sąd w toku rozprawy dnia 4 listopada 2016 r. dowodu z przesłuchania świadka M. D. podyktowane było tym, iż powódka, będąc reprezentowaną przez zawodowego pełnomocnika, nie zrealizowała terminowo nałożonego na nią zobowiązania do wskazania aktualnego adresu zamieszkania ww. świadka. Jeśli zaś chodzi o dopuszczenie do udziału w sprawie K. L., Sąd wskazuje, że wpis ww. do KRS ma charka tek deklaratoryjny.

Konsekwencją oddalenia powództwa jest rozstrzygnięcie o kosztach sądowych zawarte w punkcie II wyroku, które zapadło w myśl zasady wyrażonej w art. 98 § 1 kpc, zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Sąd uznał, że powódka przegrał sprawę w całości, co obliguje ją do zwrotu na rzecz pozwanej poniesionych przezeń kosztów procesu. Na koszty te złożyły się: opłat sądowa od zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym w wysokości 638 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 2400 zł, których wysokość ustalono, z uwagi na datę zainicjowania postępowania, w oparciu o treść art. 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013.461 j.t.).

SSR Małgorzata Kowalska