Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wrocław, dnia 19 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Patrycja Gruszczyńska-Michurska

SSO Piotr Jarmundowicz

: SSR del. Anna Strzebinczyk-Stembalska (spr.)

Protokolant: Aneta Sadowska

po rozpoznaniu w dniu 19 maja 2017 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa R. G., M. K. (1), Z. M. (1)

przeciwko (...) S.A. w S.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu

z dnia 29 czerwca 2016 r.

sygn. akt IX C 750/14

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powodów: R. G. kwotę 2400 zł, M. K. (1) i Z. M. (1) po 1200 zł kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSR del. Anna Strzebinczyk-Stembalska SSO Patrycja Gruszczyńska-Michurska SSO Piotr Jarmundowicz

Sygn. akt II Ca 1646/16

UZASADNIENIE

Powodowie R. G., M. K. (1) i Z. M. (1) domagali się zasądzenia do strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w S. zadośćuczynienia i odszkodowania (w tym zakresie - utraconego zarobku i poniesionych kosztów leczenia) w związku z wypadkiem jaki miał miejsce w dniu 14 października 2013 r. w L..

Strona pozwana natomiast wnosiła o oddalenie powództwa w całości, zarzucając brak związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem z dnia 14 października 2013 r. a doznanymi przez powodów urazami. Wskazała także, że ewentualne odsetki od kwoty zadośćuczynienia powinny być zasądzone od dnia wyrokowania.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia — Ś. we W. wyrokiem z dnia 29 czerwca 2016 r. wydanym w sprawie IX C 750/14 uwzględnił powództwo w części.

I tak zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda R. G. kwotę 10.133,00 wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 9.000 zł od dnia 30 czerwca 2016 r. do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi od kwoty 1.133,00 zł liczonymi od dnia 12 czerwca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 1.133,00 zł od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty.

Zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda M. K. (1) kwotę 5.923,65 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 5.000,00 zł liczonymi od dnia 30 czerwca 2016 r. do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi od kwoty 923,65 zł liczonymi od dnia 12 czerwca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i dalszymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 923,65 zł od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty.

Zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda Z. M. (1) kwotę 8.405,00zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 7.000,00 zł liczonymi od dnia 30 czerwca 2016 r. do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi od kwoty 1.405,00 zł liczonymi od dnia 12 czerwca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i dalszymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 1.405,00 zł od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty.

W pozostałym zakresie powództwo zostało oddalone.

Sąd koszty procesu stosunkowo rozdzielił przyjmując, iż powód R. G. wygrał proces w 63 %, M. K. (1) w 100 % a Z. M. (1) w 77%, pozostawiając, ich szczegółowe rozliczenie referendarzowi sądowemu.

Orzeczenie to wydano po ustaleniu następującego stanu faktycznego:

W dniu 14 października 2013 r. o godzinie 16:20 w L., na skrzyżowaniu ulic (...), prowadzący samochód marki H. o numerze rejestracyjnym (...) M. P., uderzył w tył samochodu marki P. o numerze rejestracyjnym (...), kierowanym przez M. K. (1). Pasażerami pojazdu marki P. byli R. G. (pasażer na siedzeniu obok kierowcy) i Z. M. (1) (pasażer na tylnym siedzeniu). Sprawca w chwili zdarzenia był ubezpieczony przez (...) S.A, od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Uderzenie w pojazd marki P. skierowane było w tylną część samochodu.

Poszkodowani odjechali kawałek od miejsca uderzenia i następnie zatrzymali się. Na skutek wypadku w pojeździe, którym podróżowali powodowie, uszkodzone zostały drzwi przesuwne tylne, zderzak tylny, błotnik tylny, drzwi boczne, listwa drzwi tylnych, ściana boczna tylna. Łączny koszt naprawy uszkodzonego pojazdu marki P. (...) oszacowany został na kwotę 12.696,20 zł. Oględziny uszkodzonego pojazdu przeprowadzone były w warsztacie.

Na miejsce wypadku wezwano Policję, nie była wzywana karetka Pogotowia Ratunkowego. Powodowie w chwili zdarzenia mieli zapięte pasy bezpieczeństwa, nie stracili przytomności, o własnych siłach wysiedli z uszkodzonego pojazdu. Po zdarzeniu powodowie byli w szoku, autem zastępczym zostali odwiezieni do swoich domów.

Na skutek dolegliwości, jakie pojawiły się w wyniku przedmiotowego zdarzenia powód R. G. następnego dnia rano po wypadku zgłosił się na (...) w L., a następnie do lekarza POZ i Poradni chirurgii urazowo-ortopedycznej we W., gdzie w następstwie wykonanych badań zdiagnozowano u niego uraz kręgosłupa szyjnego, obojczyka i ręki prawej, oraz uraz głowy. Zalecono mu noszenie kołnierza ortopedycznego przez okres 2 tygodni, chusty trójkątnej na kończynie górnej prawej, odpoczynek w pozycjach odciążających, zimne okłady oraz zastosowano leczenie farmakologiczne (środki przeciwbólowe). R. G. kontynuował leczenie w Poradni (...). Z uwagi na stan po skręceniu kręgosłupa szyjnego i związane z tym przemieszczenie krążka międzykręgowego został skierowany do Poradni (...). Zalecono mu rehabilitację. Wykonane w dniu 25 października 2013 r. badanie (...) kręgosłupa szyjnego wykazało wypuklinę C4/C5, wypuklinę C6/C7 oraz przepuklinę C5/C6 z uciskiem worka oponowego. Zdjęcie rtg obojczyka nie wykazało zmian urazowych. Zdjęcie rtg kręgosłupa szyjnego wykazało wyrównanie lordozy szyjnej oraz obniżenie wys. krążka C5/C6.

Po lulku miesiącach od zdarzenia u powoda zasinił się bark prawy oraz zmienił się wygląd jego obrysów. Odczuwał kłucie i bóle w barku prawym z drętwieniem okolicy grzbietu oraz drętwienia dłoni prawej między II a III palcem.

Przedmiotowe zdarzenie niekorzystnie odbiło się na stanie psychicznym powoda R. G.. Przed wypadkiem R. G. był osobą zdrową, nie chorował, nie miał urazów. Także po zdarzeniu z dnia 14 października 2013 r. nie doznał żadnych urazów. Nie miał też żadnych dolegliwości ze strony kręgosłupa.

Od czasu wypadku ma problemy ze snem, odczuwa również obawy przed powtórzeniem się zdarzenia. W następstwie wypadku R. G. musiał w sposób istotny ograniczyć swoją aktywność fizyczną. Przed wypadkiem regularnie biegał, jeździł na rowerze. Obecnie odczuwa dolegliwości bólowe w miejscu doznanych urazów, które uniemożliwiają mu normalne funkcjonowanie oraz wykonywanie czynności dnia codziennego. Pojawiły się bóle karku, bóle odcinka szyjnego oraz ręki prawej i obojczyka.

W związku ze zdarzeniem z dnia 14 października 2013 r. R. G. w okresie od 15 października 2013 r. do 6 grudnia 2013 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim. Jego wynagrodzenie za ten okres zmniejszyło się o łączną kwotę 1.133,49 zł. Pracuje w firmie logistycznej, zajmuje się głównie sporządzaniem dokumentów przewozowych, czasem pomaga w przenoszeniu towaru. Do pracy wrócił jednak z obawy przed jej utratą.

Powód R. G. korzystał z usług publicznej służby zdrowia oraz prywatnej. Niektóre badania musiał wykonać odpłatnie, bo terminy były zbyt odległe. Nie przebył rehabilitacji, z uwagi na zbyt odległe terminy w ramach NFZ, a nie stać było go na zabiegi w ramach prywatnej służby zdrowia. Oczekuje na rehabilitację obojczyka oraz kręgosłupa szyjnego.

W wyniku wypadku z dnia 14 października 2013 r. powód R. G. doznał urazu

skrętnego kręgosłupa szyjnego - bez złamań oraz stłuczenia barku prawego. Następstwem przedmiotowego zdarzenia jest u powoda przewlekły zespół bólowy przykręgo słup owy szyjny z ubytkiem ruchomości kręgosłupa w zakresie rotacji i zginania, a także zespól bólowy barku prawego i obojczyka.

W związku z uszkodzeniem kręgosłupa w odcinku szyjnym, polegającym na ograniczeniu ruchomości w zakresie rotacji lub zginania powyżej 20 stopni (zakres 15%) ustalono 4% trwałego uszczerbku na zdrowiu powoda. Uwzględniono istnienie u powoda zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa szyjnego.

Stwierdzone zmiany patologiczne są niewątpliwie następstwem przebytego wypadku komunikacyjnego w dniu 14 października 2013 r. Przebyte leczenie u powoda miało związek z obrażeniami doznanymi w ww. zdarzeniu. Rokowania co do stanu zdrowia powoda R. G. w przyszłości w rozumieniu możliwości powstania dalszych powikłań doznanych w wypadku obrażeń są dobre. Pomimo możliwości pojawiania się okresowo dolegliwości bólowych ze strony kręgosłupa szyjnego nie należy spodziewać się zwiększenia uszczerbku na zdrowiu.

Przeprowadzone badanie obrazowe obojczyka w dniu 17 października 2013 r. nie wykazało istnienia złamania obojczyka. Należy wykluczyć możliwość powstania złamania obojczyka. Powód doznał urazu barku prawego.

Na skutek dolegliwości jakie pojawiły się w wyniku przedmiotowego zdarzenia (bólu szyi, głowy, klatki piersiowej) powód M. K. (1) następnego dnia rano po wypadku zgłosił się na Szpitalny Oddział Ratunkowy w L., gdzie w następstwie wykonanych badań zdiagnozowano u niego uraz kręgosłupa szyjnego, kręgosłupa lędźwiowego i pleców.

Zdjęcie rtg kręgosłupa szyjnego wykazało odprostowanie lordozy szyjnej. Zastosowano u powoda M. K. (1) kołnierz ortopedyczny na okres ok. 3 tygodni oraz zalecono odpoczynek w pozycjach odciążających. Powód M. K. (2) leczył się u lekarza POZ oraz w Poradni (...). Skierowany został na zabiegi fizykoterapii, które odbył w listopadzie 2013 r. (laseroterapia, prądy (...) i magneto terapia).

W styczniu 2014 r., w związku z pojawieniem się dolegliwości bólowych kręgosłupa szyjnego, zgłosił się do lekarza POZ i otrzymał skierowanie do neurologa. Wizyta odbyła się w dniu 13 lutego 2014 r., na którą powód zgłosił się z bólem szyi po stronie lewej i drętwieniem prawej ręki, nieznacznie szerszą lewą źrenicą, miernie żywymi odruchami skokowymi. Rozpoznano u niego zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego oraz przebyte skręcenie kręgosłupa C. Powód M. K. (1) został skierowany na badanie MR kręgosłupa szyjnego, które wykonane zostało w czerwcu 2014 r. i wykazało zniesienie lordozy, wielopoziomową dyskopatię zwyrodnieniową z dużą przepukliną tarczy międzykręgowej C5/C6 z uciskiem na worek oponowy, rdzeń kręgowy i korzeń prawego nerwu rdzeniowego.

Przedmiotowe zdarzenie niekorzystnie odbiło się także na stanie psychicznym poszkodowanego. Ma problemy ze snem, odczuwa lęk przed powtórzeniem się zdarzenia. Mimo odczuwanej potrzeby, nie skorzystał z porady psychologicznej z uwagi na brak funduszy i czasu. Przed wypadkiem M. K. (1) był osobą zdrową, nie chorował, nie miał urazów. Także po zdarzeniu z dnia 14 października 2013 r. nie doznał żadnych urazów. Nie miał też żadnych dolegliwości ze strony kręgosłupa.

W następstwie wypadku w sposób istotny musiał ograniczyć swoją aktywność fizyczną. Przed wypadkiem powód M. K. (1) był osobą czynnie uprawiającą sport - grał w piłkę nożną w drużynie z zakładu pracy na pozycji obrońcy, treningi odbywały się dwa razy w tygodniu. Z treningów zmuszony był zrezygnować. Obecnie odczuwa dolegliwości bólowe w miejscu doznanych urazów, które uniemożliwiają mu normalne funkcjonowanie

oraz wykonywanie czynności dnia codziennego.

W związku ze zdarzeniem z dnia 14 października 2013 r. M. K. (1) w okresie od 15 października 2013 r. do 15 listopada 2013 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim. Jego wynagrodzenie za ten okres zmniejszyło się o łączną kwotę 683.65 zł.

Powód M. K. (1) korzystał z usług publicznej oraz prywatnej służby zdrowia. Rehabilitację odbył odpłatnie, z uwagi na brak wolnych miejsc w ramach NFZ (z końcem roku nie było już miejsc) oraz potrzeby szybkiego powrotu do pracy. Wykonuje pracę jako operator wózka widłowego. Obawia się jeździć wózkiem widłowym, aby uraz się nie odnowił.

Koszt rehabilitacji wyniósł powoda M. K. (1) 240 zł.

W wyniku wypadku z dnia 14 października 2013 r. powód M. K. (1) doznał urazu skrętnego kręgosłupa szyjnego typu „smagnięcia biczem". -Skutkiem tego urazu było uszkodzenie aparatu więzadłowo-mięśniowego szyi, które uległo wygojeniu z pozostawieniem ograniczenia ruchomości w zakresie rotacji w prawo i zgięcia na lewo oraz z miernie wyrażonym zespołem bólowym przykręgo słup owym szyjnym, bez powikłań neurologicznych. Obrażenia doznane przez powoda w przedmiotowym wypadku skutkują uszczerbkiem w jego zdrowiu. Uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 3%, jest to uszczerbek trwały. Uwzględniono samoistny proces zwyrodnieniowy kręgosłupa szyjnego z wielopoziomową dyskopatią.

Leczenie specjalistyczne - wizyty w (...) i u neurologa, poddanie się zabiegom fizjoterapii - miało związek z obrażeniami doznanymi przez powoda w wyniku przedmiotowego wypadku, było zasadne. Wobec ponownego pojawienia się - po wcześniejszym uzyskaniu poprawy w wyniku zastosowanego leczenia - dolegliwości bólowych szyjnych zasadne było też wykonanie badania MR kręgosłupa szyjnego. Rokowanie co do stanu zdrowia powoda w przyszłości w rozumieniu możliwości powstania dalszych powikłań doznanych w wypadku obrażeń są dobre, powikłania takie nie nastąpią. Dolegliwości ze strony kręgosłupa szyjnego będą u powoda z przeważającym prawdopodobieństwem w przyszłości nawracały, będzie to wynikało z progresji samoistnych zmian chorobowych - procesu zwyrodnieniowo-dyskopatycznego kręgosłupa.

Na skutek dolegliwości, jakie pojawiły się w wyniku przedmiotowego zdarzenia (ból głowy i szyi) powód Z. M. (1) w dniu 18 października 2013 r. zgłosił się na Szpitalny Oddział Ratunkowy w L., gdzie w następstwie wykonanych badań zdiagnozowano u niego uraz kręgosłupa szyjnego i uraz głowy. Zalecono noszenie kołnierza ortopedycznego przez okres ok. 2 tygodni, odpoczynek w pozycjach odciążających i leczenie specjalistyczne. Leczył się w Poradni neurologicznej i ortopedycznej. Wykonane badanie TK mózgowia wykazało uraz głowy. W listopadzie 2013 r. konsultowany był przez lekarza ortopedę i neurologa. Skierowany został na zabiegi fizykoterapń, które odbył w grudniu 2013 r. (laser, (...) i ultradźwięki), kolejna serie zabiegów zgodnie z zaleceniem ortopedy odbył w lutym 2014 r. (laser, (...), ćwiczenia).

Przedmiotowe zdarzenie niekorzystnie odbiło się także na stanie psychicznym poszkodowanego. Ma problemy ze snem, odczuwa lęk przed jazdą autem, powtórzeniem się zdarzenia.

Przed wypadkiem Z. M. (1) był osobą zdrową, nie chorował, nie miał urazów. Także po zdarzeniu z dnia 14 października 2013 r. nie doznał żadnych urazów. Przed przedmiotowym wypadkiem nie miał żadnych dolegliwości ze strony kręgosłupa szyjnego.

W następstwie wypadku w sposób istotny musiał ograniczyć swoją aktywność fizyczną. Przed wypadkiem powód Z. M. (1) jeździł na rowerze, z czego był zmuszony po wypadku zrezygnować. Obecnie powód ma dolegliwości bólowe karku,

trudności przy maksymalnej rotacji głowy, uczucie napięcia mięśni karku. Powód Z. M. (1) był rehabilitowany, kontynuuje ćwiczenia w domu.

W związku ze zdarzeniem z dnia 14 października 2013 r. Z. M. (1) w okresie od 18 października 2013 r. do 2 grudnia 2013 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim. Jego wynagrodzenie za ten okres zmniejszyło się o łączną kwotę 1.405,60 zł.

W wyniku wypadku z dnia 14 października 2013 r. powód Z. M. (1) doznał powierzchownego stłuczenia głowy i urazu skrętnego kręgosłupa szyjnego typu „smagnięcia biczem". Skutkiem tego urazu było uszkodzenie aparatu więzadłowego szyi z podwichnięciem na poziomie C3/C4, które uległo wygojeniu z pozostawieniem ograniczenia ruchomości w zakresie rotacji i zgięcia na obie strony oraz z miernie wyrażonym zespołem bólowym przykręgosłupowym szyjnym, bez powikłań neurologicznych. Obrażenia doznane przez powoda w przedmiotowym wypadku skutkują uszczerbkiem w jego zdrowiu. Uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 3%, jest to uszczerbek trwały. Uwzględniono istnienie u powoda samoistnego procesu zwyrodnieniowego kręgosłupa szyjnego.

Leczenie specjalistyczne - wizyty u lekarzy ortopedy i neurologa, poddanie się dwóm seriom zabiegów fizjoterapii - miało związek z leczeniem obrażeń doznanych przez powoda w wyniku przedmiotowego wypadku, było zasadne. Rokowanie co do stanu zdrowia powoda w przyszłości w rożumieniu możliwości powstania dalszych powikłań doznanych w wypadku obrażeń są dobre, powikłania takie nie nastąpią. Dolegliwości ze strony kręgosłupa szyjnego będą u powoda z przeważającym prawdopodobieństwem w przyszłości nawracały, będzie to wynikało z progresji samoistnych zmian chorobowych - procesu zwyrodnieniowo- dyskopatycznego kręgosłupa.

***

Powód R. G. zgłosił szkodę stronie pozwanej w dniu 29 października 2013 r. Wniósł o przyznanie kwoty 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 40 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia. W uzasadnieniu wniosku opisał przebieg zdarzenia oraz doznane obrażenia na skutek wypadku oraz przebieg leczenia. Decyzją z dnia 27 listopada 2013 r. strona pozwana odmówiła wypłaty żądanej kwoty, wskazując na brak adekwatnego związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wypadkiem a szkodą.

W związku z powyższą decyzją, w dniu 12 grudnia 2013 r. powód R. G. złożył skargę do Rzecznika Ubezpieczonych, lecz bezskutecznie. W piśmie z dnia 5 lutego 2013 r. strona pozwana, w związku ze skargą powoda do Rzecznika Ubezpieczonych, podtrzymała swoje stanowisko. Wskazała na brak bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego doznanych obrażeń powoda z wypadkiem.

Pismem z dnia 31 stycznia 2014 r. powód R. G. ponownie zwrócił się do strony pozwanej o rozpatrzenie wniosku o likwidację szkody. Wniósł o przyznanie kwoty 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 40 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia oraz kwoty 1.133,49 zł tytułem utraconych dochodów.

Pismem z dnia 11 marca 2014 r. strona pozwana poinformowała R. G. o braku podstaw do zmiany swojego poprzedniego stanowiska.

***

Powód M. K. (1) zgłosił szkodę stronie pozwanej w dniu 29 października 2013 r. Wniósł o przyznanie kwoty 30,000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 40 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia. W uzasadnieniu wniosku opisał przebieg zdarzenia oraz doznane obrażenia na skutek wypadku oraz przebieg leczenia.

Decyzją z dnia 27 listopada 2013 r. strona pozwana odmówiła wypłaty żądanej kwoty,

wskazując na brak adekwatnego związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wypadkiem a szkodą.

W związku z powyższą decyzją, w dniu 12 grudnia 2013 r. powód M. K. (1) złożył skargę do Rzecznika Ubezpieczonych, lecz bezskutecznie. W piśmie z dnia 5 lutego 2013 r. strona pozwana, w związku ze skargą powoda do Rzecznika Ubezpieczonych, podtrzymała swoje stanowisko. Wskazała na brak bezpośredniego związku przyczynowo- skutkowego doznanych obrażeń powoda z wypadkiem.

Pismem z dnia 31 stycznia 2014 r. powód M. K. (1) ponownie zwrócił się do strony pozwanej o rozpatrzenie wniosku o likwidację szkody. Wniósł o przyznanie kwoty

30.0  zł tytułem zadośćuczynienia oraz 240 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia oraz kwoty 683,65 zł tytułem utraconych dochodów. Pismem z dnia 11 marca 2014 r. strona pozwana poinformowała M. K. (1) o braku podstaw do zmiany swojego poprzedniego stanowiska.

***

Powód Z. M. (1) zgłosił szkodę stronie pozwanej w dniu 29 października 2013 r. Wniósł o przyznanie kwoty 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 40 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia. W uzasadnieniu wniosku opisał przebieg zdarzenia oraz doznane obrażenia na skutek wypadku oraz przebieg leczenia.

Decyzją z dnia 27 listopada 2013 r. strona pozwana odmówiła wypłaty żądanej kwoty, wskazując na brak adekwatnego związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wypadkiem a szkodą.

W związku z powyższą decyzją, w dniu 12 grudnia 2013 r. powód Z. M. (1) złożył skargę do Rzecznika Ubezpieczonych, lecz bezskutecznie.

W piśmie z dnia 5 lutego 2013 r. strona pozwana, w związku ze skargą powoda do Rzecznika Ubezpieczonych, podtrzymała swoje stanowisko. Wskazała na brak bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego doznanych obrażeń powoda z wypadkiem.

Pismem z dnia 31 stycznia 2014 r. powód Z. M. (1) ponownie zwrócił się do strony pozwanej o rozpatrzenie wniosku o likwidację szkody. Wniósł o przyznanie kwoty

30.0  zł tytułem zadośćuczynienia oraz 40 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia oraz kwoty 1.405,60 zł tytułem utraconych dochodów. Pismem z dnia 11 marca 2014 r. strona pozwana poinformowała Z. M. (1) o braku podstaw do zmiany swojego poprzedniego stanowiska.

Strona pozwana nie wypłaciła powodom żadnej kwoty.

Ja wskazywał Sąd Rejonowy w uzasadnieniu rozstrzygnięcia, w toku procesu powodowie wykazali wszystkie przesłanki niezbędne do przyznania im zadośćuczynienia oraz odszkodowania, tj. zdarzenie wywołujące szkodę, samą szkodę i jej zakres oraz związek przyczynowy pomiędzy wypadkiem z dnia 14 października 2013 r. a doznanymi przez powodów urazami.

W szczególności Sąd Rejonowy nie podzielił zarzutu strony pozwanej, dotyczącego braku związku przyczynowego pomiędzy wypadkiem a ustalonymi przez biegłych lekarzy ortopedę i neurologa urazami doznanymi przez powodów. Prawie w całości (poza rozpoznaniem w zakresie obojczyka powoda R. G.) zaakceptował i wykorzystał ustalając stan faktyczny - opinię biegłych tych specjalności przy jednoczesnym ograniczeniu przydatności opinii zespołu biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych i medycyny sądowej. Jak wskazał Sąd I instancji, opinia biegłych ortopedy i neurologa jest w

pełni przekonująca i w sposób poprawny uzasadniona wiedzą specjalną z zakresu posiadanej przez biegłych specjalności. Jest spójna i logiczna. Sąd oparł się zaś na opinii biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków oraz medycyny sądowej jedynie w takim zakresie, w jakim koreluje z pozostałym materiałem dowodowym w sprawie. Był to zakres nieznaczny, gdyż opinia główna i uzupełniające biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków i medycyny sądowej - jak wskazywał Sąd - zostały sporządzone wyłącznie na podstawie akt sprawy, nie przeprowadzono badania przedmiotowego powodów, nie dokonano oględzin pojazdów .

W tych okolicznościach Sąd uwzględnił żądania powodów co do odszkodowań z tytułu utraconych dochodów i poniesionych kosztów leczenia w całości. Natomiast miarkował żądania zadośćuczynienia, wskazując, iż w przypadku powodów R. G. i Z. M. (2) wydają się one zbyt wygórowane. Co do powoda M. K. (1) Sąd w całości uwzględnił powództwo.

Nadto Sąd orzekający podzielił stanowisko strony pozwanej, iż roszczenie odsetkowe związane z zadośćuczynieniem staje się wymagalne dopiero z chwilą wydania wyroku i odsetki od przyznanego zadośćuczynienia zasądził do 30 czerwca 2016 r. Co do odsetek od roszczenia odszkodowania, zostały one zasądzone od dnia następnego po dniu doręczenia pozwanemu odpisu pozwu, tj. od dnia 12 czerwca 2014 r.

Apelację od tego rozstrzygnięcia (co do pkt I, II, III, i V) złożył pełnomocnik strony pozwanej zarzucając mu:

I.  naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 paragraf 1 k.p.c., nieprawidłową ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego i odmowę wiarygodności opinii zespołu biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków i medycyny sądowej w zakresie, w jakim stwierdzała ona brak związku przyczynowo — skutkowego pomiędzy zdarzeniem z dnia 14 października 2013 r. a obrażeniami doznanymi przez każdego z powodów;

II.  sprzeczność istotnych ustaleń sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym poprzez uznanie opinń biegłego sądowego z zakresu medycyny sądowej za słuszną w części dotyczącej braku związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy wypadkiem komunikacyjnym z dnia 14 października 2013 r. a urazem barku u powoda R. G. przy jednoczesnym uznaniu braku słuszności tej samej opinń w pozostałym zakresie;

III.  naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 233 paragraf 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasad swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i ustalenie pogorszenia stanu psychicznego powodów przy braku jakiejkolwiek dokumentacji medycznej w tym zakresie oraz braku inicjatywy dowodowej powodów w postaci opinń biegłego sądowego psychologa.

Pełnomocnik strony pozwanej wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie powództwa w całości i zmianę orzeczenia o kosztach postępowania pierwszoinstancyjnego. Domagał się także zasądzenia od każdego z powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pełnomocnik powodów w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie w całości oraz zasądzenia na rzecz każdego z powodów zwrotu kosztów ustanowienia pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym, według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, iż

zdaniem powodów Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny, dokonał niewadliwie oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i w drodze subsumcji zastosował właściwe przepisy prawa materialnego. Zarzuty zaś pozwanego podniesione w apelacji uznać należy wyłącznie za subiektywną ocenę pozwanego, która nie znajduje potwierdzenia w zebranym w sprawie materiale i sposobie prowadzonego postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, iż Sąd I instancji trafnie zakwalifikował roszczenie powodów, a następnie prawidłowo rozpoznał sprawę oraz skonstruował właściwą podstawę faktyczną i prawną orzeczenia. ..

Ustalenia faktyczne zawarte w części ustalającej niniejszego uzasadnienia mają swoją podstawę w zebranym w sprawie materiale, który w tym zakresie jest w pełni wiarygodny. Ustalenia te Sąd Okręgowy na podstawie art. 382 k.p.c. przyjął za własne czyniąc je podstawą orzekania w postępowaniu apelacyjnym.

Analiza akt sprawy oraz uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia, przekonała Sąd Okręgowy, iż zgłoszony w apelacji zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy normy wynikającej z art. 233 paragraf 1 k.p.c. był chybiony.

Zdaniem Sądu II instancji, Sąd Rejonowy dokonał bardzo wnikliwej i kompleksowej oceny wszystkich zgromadzonych w toku procesu dowodów (czemu dał wyraz w obszernym uzasadnieniu skarżonego wyroku) i w konsekwencji wyciągnął zgodne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego wnioski, w tym w szczególności co do istnienia związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem z dnia 14 października 2013 r. a zgłaszanymi przez powodów dolegliwościami.

Wbrew zarzutom apelacji wskazać należy, iż Sąd Rejonowy nie odmówił całkowicie wiarygodności opinii zespołu biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków i medycyny sądowej, a jedynie wziął te opinię pod uwagę w takim zakresie w jakim uzupełniała i korelowała z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Podkreślić bowiem należy, iż każde rozstrzygnięcie Sądu winno być wydawane po wszechstronnej analizie całego zebranego w sprawie materiału dowodnego — co uczynił Sąd Rejonowy w rozstrzyganej sprawie - a nie na podstawie pojedynczych dowodów.

I tak Sąd Okręgowy podkreśla, iż analiza tak dowodów osobowych jak i dowodów z dokumentów zgromadzonych w sprawie IX C 750/14 przemawia za prawidłowością ustalenia przez Sąd I instancji stanu faktycznego - w aspekcie związku przyczynowego pomiędzy wypadkiem ze stanem zdrowia powodów - na podstawie opinii zespołu biegłych z zakresu ortopedii i neurologii. Opinia jest w pełni przekonująca i w sposób poprawny uzasadniona wiedzą specjalną z zakresu posiadanej przez biegłych specjalności. Jest spójna i logiczna. W całości także koreluje z dokumentacją medyczną powodów oraz dowodami osobowymi. Zdaniem Sądu Okręgowego biegli z zakresu ortopedii i neurologii, mają kompetencje - uzasadnione ich wiedzą, by jednoznacznie wskazać, które ze zgłaszanych przez powodów dolegliwości były bezpośrednim skutkiem wypadku z dnia 14 października 2013 r., a które nie pozostają w adekwatnym z nim związku przyczynowym. Jak jednoznacznie wynika z opinii biegłych z zakresu neurologii i ortopedii wydanej po przeprowadzeniu z powodami wywiadu lekarskiego oraz badaniu przedmiotowym i sporządzonej, po zapoznaniu się z całym zgromadzonym w aktach materiałem dowodowym, biegli w sposób obiektywny pewne urazy i dolegliwości powodów zakwalifikowali jako skutki wypadku, a niektóre ocenili jako z nim nie związane - wskazując w szczególności na występujące u powodów samoistne zmiany zwyrodnieniowe. Te ostatnie zaś nie były brane

przez biegłych pod uwagę przy ustalania wysokości doznanego przez powodów uszczerbku na zdrowiu. Z tych też względów Sąd I instancji miarkował zasądzone na rzecz powodów świadczenie.

Jednocześnie Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska strony pozwanej, iż pierwszoinstancyjne rozstrzygnięcie winno być oparte wyłącznie na opinii biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych i medycyny sądowej, w której biegli kwestionowali związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem a dolegliwościami zgłaszanymi przez powodów. Wnioski tej opinii pozostawały bowiem w sprzeczności z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. W tych okolicznościach opinia biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków oraz medycyny sądowej mogła być przez Sąd wykorzystana jedynie w takim zakresie, w jakim korelowała z pozostałym materiałem dowodowym w sprawie. Był to zaś zakres nieznaczny.

Rozbieżność opinii obu zespołów biegłych mogła zaś wynikać z faktu, iż opinia główna i uzupełniające biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków i medycyny sądowej zostały sporządzone wyłącznie na podstawie akt sprawy w znacznej odległości czasowej od daty zdarzenia. Z uwagi na to, iż biegli tych specjalności nie przeprowadzili badania przedmiotowego powodów i nie dokonywali oględzin pojazdów, prawidłowo Sąd I instancji ocenił przydatność tego dowodu dla potrzeb rozstrzygnięcia z dużą dozą ostrożności. Wobec sprzeczności ustaleń spornej opinii z całością pozostałego zgromadzonego w sprawie materiału dowodnego, brak było podstaw do oparcia na niej rozstrzygnięcia w sprawie.

Wymaga podkreślenia, że ocena mocy i wiarygodności dowodów, przedstawiona w pisemnym uzasadnieniu orzeczenia, mogłaby być skutecznie podważona w postępowaniu apelacyjnym tylko wówczas, gdyby wykazano, że zawiera ona błędy logiczne, wewnętrzne sprzeczności czy jest niepełna. Uchybień takich nie sposób się jednak dopatrzyć w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia.

Nadto Sąd Okręgowy nie podziela zarzutu strony pozwanej, iż doszło w niniejszej sprawie do naruszenia przepisów postępowania, mających istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 233 paragraf 1 k.p.c. poprzez przekroczenie przez Sąd Rejonowy zasad swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i ustalenie pogorszenia stanu psychicznego powodów przy braku jakiejkolwiek dokumentacji medycznej w tym zakresie oraz braku inicjatywy dowodowej powodów w postaci opinń biegłego sądowego psychologa.

W tym aspekcie wskazać należy, iż oczywistym jest, że żadne zdarzenie drogowe nie jest okolicznością przyjemną dla biorącym w nim udział, w szczególności poszkodowanych. Wypadek jakiemu ulegli powodowie był niewątpliwie okolicznością generującą u nich stres i przynoszącą wiele negatywnych emocji, związanych nie tylko z samym przebiegiem wypadku komunikacyjnego ale także z następczymi dolegliwościami bólowymi, przebiegiem leczenia czy ograniczeniami w życiu codziennym. To wszystko zaś miało negatywny wpływ na ich psychikę. By zaś dojść do tego typu wniosków, Sąd Rejonowy nie musiał posiłkować się opinią biegłego z zakresu psychologii czy psychiatrii. Wystarczyło doświadczenie życiowe i zawodowe Sądu. W toku procesu powodowie nie wskazywali wszak na trwały uszczerbek na ich zdrowiu psychicznym, a wyłącznie zwracali uwagę na negatywne odczucia związane z wypadkiem.

Konkludując, wskazać należy, iż podniesione przez stronę pozwaną zarzuty mogłyby być zatem uwzględnione jedynie wówczas gdyby strona wykazała, że zebrane dowody zostały ocenione przez Sąd I instancji w sposób rażąco wadliwy, sprzeczny z zasadami logiki bądź doświadczenia życiowego. Tego zaś apelująca nie dowiodła, a jej twierdzenia, że prawidłowa ocena materiału dowodowego w sprawie — tj. uwzględnienie w całości opinii biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych i medycyny sądowej, prowadzi do odmiennych

ustaleń, jest jedynie wyrazem własnej oceny dowodów i własnej wersji stanu faktycznego, korzystnej dla siebie, ale oderwanej od dowodów i ustaleń Sądu I instancji.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację jako bezzasadną oddalił.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. Strona pozwana jako przegrywająca sprawę winna jest zwrócić powodom całość poniesionych przez nich kosztów postępowania apelacyjnego, na które składały się wynagrodzenia ich fachowego pełnomocnika. Z uwagi na współuczestnictwo formalne po stronie powodów, wysokość wynagrodzeń profesjonalnego pełnomocnika zostało wyliczone odrębnie dla każdego z powodów, biorąc pod uwagę wartość przedmiotu zaskarżenia.

Zgodnie z § 10 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, stawki minimalne wynoszą za prowadzenie sprawy w postępowaniu apelacyjnym przed sądem okręgowym — 50 % stawki minimalnej, a jeśli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat - 75 % stawki minimalnej, w obu przypadkach nie mniej niż 120 zł.

I tak na rzecz powoda R. G. Sąd Okręgowy zasądził kwotę 2400 zł (§ 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 powołanego Rozporządzenia), a na rzecz M. K. (1) i Z. M. (1) po 1200 zł (2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 powołanego Rozporządzenia).

SSR del. Anna Strzebińczyk-Stembalska SSO Patrycja Gruszczyńska-Michurska SSO Piotr Jarmundowicz