Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XIII Ga 421/17

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 21 lutego 2017 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim – w sprawie z powództwa W. D. przeciwko (...) Spółka Akcyjna w W. o zapłatę kwoty 11.800,00 zł - zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 11.800,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 30 sierpnia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty jak również – tytułem zwrotu kosztów procesu – kwotę 5.407,00 zł.

Sąd Rejonowy ustalił, iż D. B. (1) zawarł z (...) Spółka Akcyjna w W. umowę ubezpieczenia autocasco samochodu marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...), rok produkcji 2007 z okresem ubezpieczenia od dnia 4 grudnia 2012 r. do dnia 3 grudnia 2013 r. oraz z sumą ubezpieczenia wynoszącą 42.500,00 zł brutto. Zawarcie tego kontraktu było poprzedzone oględzinami samochodu zaś osoba ubezpieczająca przy podpisywaniu umowy okazała dokument potwierdzający nabycie przez nią samochodu (umowę sprzedaży) oraz kartę pojazdu. Wartość samochodu została określona przez rzeczoznawcę na poziomie odpowiadającym przyjętej w umowie sumy ubezpieczenia. Umowę ubezpieczenia zawarto w wariancie serwisowym, bez udziału własnego za wiek ubezpieczonego, ze stałą wartością pojazdu i opcją niepomniejszania sumy ubezpieczenia z czym wiązała się konieczność uiszczenia przez ubezpieczającego podwyższonej składki.

W dniu 26 lipca 2013 r. samochód objęty ubezpieczeniem autocasco został skradziony zaś poszkodowany dokonał zgłoszenia szkody u pozwanego ubezpieczyciela w dniu 30 lipca 2013 r. W toku postępowania szkodowego – w dniu 28 sierpnia 2013 r. – (...) Spółka Akcyjna w W. sporządził dodatkową wycenę określającą wartość rynkową przedmiotu ubezpieczenia na dzień 4 grudnia 2012 r., w treści której ustalił ją na sumę 30.700,00 zł brutto. Strona pozwana co do zasady uznała swoją odpowiedzialność i w dniu 25 września 2013 r. przyznała poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 30.700,00 zł brutto.

Stosownie do ustaleń Sądu I instancji, w dniu 3 stycznia 2014 r. poszkodowany zawarł umowę przelewu wierzytelności przyszłej w zakresie 30,75 % roszczeń jakie mu przysługiwały w związku z wypadkiem z dnia 26 lipca 2013 r., w której – jako cesjonariusza – wskazano (...) S.C. w Ł.. W piśmie z dnia 20 lutego 2015 r. jakie pozwany ubezpieczyciel skierował do (...) S.C. w Ł., (...) Spółka Akcyjna w W. poinformował adresata o tym, iż - zgodnie z pozyskaną wyceną eksperta – wartość samochodu marki T. (...) wynosi 37.800,00 zł proponując jednocześnie zawarcie ugody poprzez dopłatę do już wypłaconego odszkodowania kwoty 7.600,00 zł. Sąd Rejonowy ustalił również, iż poszkodowany D. B. (1) wypowiedział umowę przelewu wierzytelności przesyłając cesjonariuszowi w dniu 19 lipca 2016 r. drogą e – mail’ową stosowne oświadczenie zaś (...) S.C. w Ł. – reprezentowane przez M. K. – potwierdziło przyjęcie oświadczenia o wypowiedzeniu umowy ze skutkiem jej rozwiązania.

W dniu 19 lipca 2016 r. D. B. (1) zawarł z powodem W. S. W. D. w S. umowę cesji, w oparciu o którą poszkodowany przelał na rzecz strony powodowej wszelkie przysługujące mu w stosunku do (...) Spółka Akcyjna w W. prawa do odszkodowania w związku z kradzieżą samochodu marki T. (...) z wyłączeniem dotychczas wypłaconej należności w wysokości 30.700,00 zł.

Określony wyżej stan faktyczny został ustalony przez Sąd Rejonowy w oparciu o dowody z dokumentów oraz zgodne twierdzenia stron. Jednocześnie Sąd I instancji wskazał, iż wniosek pozwanego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na okoliczności związane z ustaleniem wartości samochodu w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia przy uwzględnieniu faktycznego modelu i typu auta podlegał oddaleniu jako nieprzydatny dla rozstrzygnięcia sprawy i niecelowy z punktu widzenia ekonomiki procesowej. Poza tym – jak wskazał Sąd Rejonowy – mając na względzie treść umowy ubezpieczenia, w której zostało zawarte zastrzeżenie „stałej wartości pojazdu” (z czym wiązało się uiszczenie wyższej składki ubezpieczeniowej), ustalanie wartości samochodu według stanu na dzień zawarcia umowy ubezpieczenia było tym bardziej chybione. Odnosząc się do zarzutu (...) Spółka Akcyjna w W. błędnego ustalenia wartości ubezpieczanego pojazdu z uwagi na wskazanie przez D. B. (1) niewłaściwego modelu pojazdu, Sąd I instancji podniósł iż na etapie zawierania umowy ubezpieczenia strona pozwana znała numer identyfikacyjny VIN pojazdu a tym samym miała możliwość jego rozkodowania i oraz zweryfikowania danych wskazanych w polisie ubezpieczeniowej a ponadto nie zgłaszała ona żadnych wątpliwości co do modelu i typu pojazdu. Zarzut pozwanego ubezpieczyciela wprowadzenia go w błąd przez ubezpieczającego został oceniony przez Sąd I instancji jako gołosłowny skoro pozwany nie zgłosił żadnych wniosków zmierzających do wykazania powoływanej przez siebie okoliczności.

Sąd Rejonowy – na podstawie analizy treści polisy ubezpieczeniowej – stwierdził, iż (...) Spółka Akcyjna w W. działał poprzez licencjonowanego agenta ubezpieczeniowego i poczynił szerokie ustalenia zmierzające do ustalenia wartości rynkowej pojazdu a w konsekwencji sumy ubezpieczenia i należnej składki ubezpieczeniowej. Inaczej aniżeli wskazywała na to strona pozwana, Sąd I instancji przyjął że ubezpieczyciel w dniu 4 grudnia 2012 r. przeprowadził oględziny auta utrwalając tę czynność dokumentacją fotograficzną. Poza tym – skoro D. B. (1) przy zawarciu umowy ubezpieczenia okazał fakturę zakupu samochodu oraz kartę pojazdu zaś wartość ubezpieczanego auta została określona na podstawie wyceny rzeczoznawcy – trudno jest przyjmować aby agent ubezpieczeniowy ustalił wartość samochodu w sposób bezkrytyczny, bez weryfikacji uzyskanych informacji w systemach eksperckich i bez dokonania stosownych spostrzeżeń w czasie oględzin samego auta czy też związanych z nim dokumentów. Sąd Rejonowy podniósł również, iż ewentualne zaniechania czy też błędy agenta nie mogą obciążać - będącego w stosunku prawnym z profesjonalnym i wyposażonym w bogatą wiedzę techniczną i zaplecze techniczne podmiotem – konsumentem.

Sąd I instancji – wskazując na bezsporność zasady odpowiedzialności (...) Spółka Akcyjna w W. jak również na brak jakichkolwiek wątpliwości co do faktu zawarcia przez D. B. (1) i pozwanego ubezpieczyciela umowy ubezpieczenia autocasco mającej za swój przedmiot samochód marki T., opłacenia przez poszkodowanego składki ubezpieczeniowej oraz brak wątpliwości odnośnie kradzieży tego auta - uznał powództwo za zasadne w całości. Jak stwierdził Sąd Rejonowy wierzytelność o naprawienie szkody wyrządzonej w związku z kradzieżą samochodu z dnia 26 lipca 2013 r. – na skutek zawarcia umowy przelewu (art. 509 i nast. kc) – aktualnie przysługuje powodowi. Za chybiony uznano – podnoszony przez pozwanego ubezpieczyciela - zarzut pozwanego braku legitymacji procesowej czynnej W. D.. W tym zakresie Sąd I instancji podniósł, iż umowa przelewu wierzytelności jaką poszkodowany zawarł z (...) S.C. w Ł. w dniu 3 stycznia 2014 r. nie obowiązywała w dacie zawarcia przez D. B. (1) i W. D. (co miało miejsce w dniu 19 lipca 2016 r.) umowy cesji praw gdyż uległa ona rozwiązaniu zgodnie z wolą jej stron, co miała potwierdzać korespondencja elektroniczna z dnia 19 lipca 2016 r. (k. 71 akt sprawy). Poza tym Sąd Rejonowy wskazał, iż ważność umowy przelewu z dnia 3 stycznia 2014 r. - z uwagi na fakt, iż jedną z jej stron był podmiot pozbawiony zdolności prawnej (spółka cywilna) – budzi wątpliwości.

Wskazując, iż – w realiach przedmiotowej sprawy - suma ubezpieczenia miała stały charakter i wynosząc 42.500,00 zł odpowiadała ona wartości pojazdu ustalonej przez (...) Spółka Akcyjna w W. w oparciu o profesjonalną wycenę rzeczoznawcy, która została określona przy uwzględnieniu aktualnych na dzień ustalenia tej wartości notowań rynkowych cen auta danej marki i typu, z uwzględnieniem jego pochodzenia, roku produkcji, okresu eksploatacji, wyposażenia, przebiegu, stanu technicznego i charakteru eksploatacji przy uwzględnieniu faktu, iż pozwany ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie w niższej wysokości (w kwocie 30.700,00 zł) aniżeli wartość skradzionego samochodu ustalona przez stronę pozwaną w momencie zawarcia umowy ubezpieczenia, Sąd I instancji przyjął iż żądanie pozwu (zapłaty kwoty 11.300,00 zł) zasługiwało na uwzględnienie w całości. W toku postępowania (...) Spółka Akcyjna w W. skutecznie nie zakwestionował wskazanej w pozwie wykładni postanowień ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco co do sposobu rozumienia pojęcia „stała wartość pojazdu” zaś – jak wynika z ustaleń poczynionych przez Sąd Rejonowy – skoro pozwany, zawierając z poszkodowanym umowę ubezpieczenia autocasco, miał do dyspozycji zarówno sam przedmiot umowy, w tym dane umożliwiające jego prawidłową identyfikację jak i stosowne ku temu narzędzie w postaci systemu eksperckiego, odpowiednią wiedzę fachową i zaplecze techniczne, godząc się na ustalenie wartości ubezpieczonego pojazdu bez odniesienia się do ustalonych kryteriów oceny, czy też nie dokonując ich weryfikacji, to nie może aktualnie kwestionować tej wartości w sytuacji, gdy dochodzi do likwidacji szkody. Jak dalej wskazał Sąd I instancji pozwany ubezpieczyciel mógł odmówić zawarcia umowy przy tak ustalonej sumie ubezpieczenia a skoro strony umówiły się na stałą (niezmienną z perspektywy czasu i stopnia zużycia auta) wartość pojazdu, którą precyzyjnie i zgodnie określiły, to aktualna ingerencja w istniejący stosunek zobowiązaniowy pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami, tym bardziej że umowa ubezpieczenia została zawarta między konsumentem a podmiotem profesjonalnie trudniącym się prowadzeniem działalności ubezpieczeniowej.

Wskazane wyżej względy – w ocenie Sądu Rejonowego – uzasadniały obciążenie (...) Spółka Akcyjna w W. obowiązkiem zapłaty – tytułem pozostałej części odszkodowania (stanowiącej różnicę pomiędzy stałą wartością pojazdu ustaloną umownie na poziomie kwoty 42.500,00 zł a należnością jaką pozwany ubezpieczyciel już wypłacił – kwota 30.700,00 zł) – kwoty 11.800,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 30 sierpnia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty; rozstrzygnięcie o odsetkach z tytułu braku terminowej płatności Sąd Rejonowy oparł na przepisie art. 481 kc w zw. z § 75 pkt 1 ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco.

O kosztach postępowania Sąd I instancji orzekł na podstawie przepisu art. 98 § 1 kpc zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, wskazując iż na wysokość zasądzonych na rzecz powoda kosztów w łącznej wysokości 5.407,00 zł złożyła się opłata stosunkowa od pozwu (w kwocie 590,00 zł - art. 13 ust.1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych), koszty zastępstwa procesowego (...) Spółka Akcyjna w W. (w wysokości 4.800,00 zł - ustalonej w oparciu o § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie - Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800) oraz opłata od pełnomocnictwa (w kwocie 17,00 zł).

Rozstrzygnięcie Sadu Rejonowego zostało zaskarżone apelacją przez pozwanego (...) Spółka Akcyjna w W.. Strona pozwana zarzuciła wyrokowi Sądu I instancji:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego:

a)  przepisu art. 824 1 § 1 kc w zw. z § 3 pkt 76 oraz § 9 ust. 1 pkt l b ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco nr (...) - poprzez zasądzenie na rzecz powoda świadczenia o wartości ustalonej wbrew postanowieniom łączącej strony umowy ubezpieczenia;

b)  przepisu art. 509 kc poprzez zasądzenie na rzecz powoda całości dochodzonej kwoty w sytuacji gdy poszkodowany na podstawie umowy przelewu z dnia 3 stycznia 2014 r. przeniósł 30,75 % wierzytelności na wspólników spółki cywilnej (...);

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego, mające istotny wpływ na wynik postępowania:

a)  przepisu art. 233 § 1 kpc - poprzez dokonanie przez Sąd Rejonowy oceny zgromadzonego materiału dowodowego w sposób dowolny, pozbawiony wszechstronnego rozważenia w oparciu o zasady logiki i doświadczenia życiowego, a zwłaszcza wybiórczą analizę treści umowy ubezpieczenia autocasco łączącej strony i poczynienie ustaleń sprzecznych z treścią materiału dowodowego, w szczególności poprzez:

błędne przyjęcie, że termin umowny „suma ubezpieczenia” jest tożsamy z terminem umownym „wartość pojazdu” , pomimo iż są to pojęcia różne, zdefiniowane odrębnie i posiadające odmienny zakres, które są zaledwie wyrażone tą samą liczbą jednostek pieniężnych w chwili zawierania umowy;

błędne przyjęcie, że wysokość poniesionej przez powoda szkody jest tożsama z podaną w umowie autocasco wartością sumy ubezpieczenia, pomimo iż termin „suma ubezpieczenia” oznacza „określoną w umowie AC (..) kwotę stanowiąca górną granicę odpowiedzialności (...) na wszystkie wypadki ubezpieczeniowe, które zaszły w okresie ubezpieczenia” i nie jest tożsamy z terminem „wartość pojazdu”;

błędne przyjęcie, że rzeczywista wartość pojazdu w dniu zawierania umowy ubezpieczenia autocasco wynosiła 42.500,00 zł oraz że pozwany poprzez umowę ubezpieczenia autocasco zgodził się wypłacić powodowi na wypadek kradzieży tę właśnie kwotę, która - choć stanowi sumę ubezpieczenia - nie odpowiada wartości pojazdu w dniu zawarcia umowy;

pominięcie okoliczności, iż zgodnie z treścią zawartej umowy ubezpieczenia to poszkodowany odpowiedzialny był za podanie prawdziwych informacji a zaniechanie w tym zakresie prowokować będzie konsekwencje przewidziane w ogólnych warunkach;

pominięcie istoty zawartej umowy ubezpieczenia majątkowego oraz uwzględnienie powództwa w oderwaniu od zasad wykładni systemowej, a w szczególności poprzez zaniechanie interpretacji „wartości pojazdu” w sposób przewidziany w treści warunków kontraktu;

pominięcie okoliczności, iż poszkodowany na podstawie umowy przelewu z dnia 3 stycznia 2014 r. przeniósł część objętej pozwem wierzytelności na wspólników spółki cywilnej (...), a tym samym powód nie posiada legitymacji procesowej czynnej w tym zakresie;

a)  przepisu art. art. 227 § 1 kpc w zw. z art. 278 § 1 kpc - poprzez uwzględnienie w całości roszczenia powoda, pomimo nieustalenia wartości zaistniałej szkody, czyli rzeczywistej wartości rynkowej skradzionego pojazdu w momencie zawarcia umowy ubezpieczenia, do czego niezbędnym było zasięgnięcie wiedzy specjalistycznej biegłego sądowego.

W ocenie strony skarżącej wyrok Sądu I instancji został oparty na wadliwej interpretacji treści umowy autocasco wynikającej z bezkrytycznego stanowiska strony powodowej. Pozwany ubezpieczyciel wskazał, iż Sąd Rejonowy pominął istotę zawartej umowy ubezpieczenia majątkowego dokonując jednocześnie interpretacji zakresu ubezpieczenia w oderwaniu od zdefiniowanego w treści ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco pojęcia „wartości pojazdu”, błędnie utożsamiając je z sumą ubezpieczenia. Jak podniosła strona skarżąca – odwołując się do treści przepisu art. 824 § 1 kc – ustalona w umowie suma ubezpieczenia stanowi górna granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela a tym samym jest jedynie wyrażonym kwotowo limitem tej odpowiedzialności. Chociaż faktycznie winna odpowiadać wartości ubezpieczanego mienia to jednak postulat ten pozostaje bez wpływu na skuteczność czy zakres ochrony ubezpieczeniowej. Zdaniem ubezpieczyciela kwestionującego rozstrzygnięcie z dnia 21 lutego 2017 r., dokonana przez Sąd Rejonowy interpretacja postanowień umowy ubezpieczenia autocasco prowadzi do zanegowania jej treści przez co stanowi naruszenie przepisu art. 824 kc – poprzez zasądzenie świadczenia o wartości wyższej niż wynikająca z postanowień łączącej strony umowy a nadto pozostaje w sprzeczności z gospodarczym jej sensem. Skoro bowiem wartość pojazdu i suma ubezpieczenia to wartości i pojęcia względem siebie całkowicie autonomiczne należało - zgodnie z postulatem pozwanego - dokonać oszacowania właściwej wartości pojazdu z chwili zawarcia umowy ubezpieczenia. Zdaniem skarżącego Sąd Rejonowy przyjmując, iż suma ubezpieczenia była równoznaczna z wartością pojazdu określaną według ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco w oczywisty sposób naruszył przepis art. 824 1 § 1 kc ignorując nadto treść § 3 pkt 76 ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco oraz systemowe znaczenie przyjętego wariantu ubezpieczenia. Pozwany ubezpieczyciel podał także, iż wykupienie przez ubezpieczającego opcji „stałej wartości pojazdu” miało wyłącznie ten skutek, że w przypadku wystąpienia szkody kradzieżowej, ubezpieczyciel nie będzie uwzględniał ubytku wartości pojazdu od dnia ubezpieczenia do dnia kradzieży, dokonując wypłaty świadczenia odpowiadającego wartości pojazdu w dniu zawarcia umowy. Tym samym – zdaniem (...) Spółka Akcyjna w W. – Sąd Rejonowy niesłusznie przyjął aby w niniejszej sprawie zbędne było przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego celem ustalenia wartości rynkowej auta – przeprowadzenie takiego dowodu było jedynym sposobem wykazania wysokości należnego świadczenia ustalonego zgodnie z warunkami kontraktu. Jednocześnie pozwany ubezpieczyciel wskazał, iż przyczyną, dla której przyjął do ubezpieczenia wprost dane podawane przez poszkodowanego był fakt, że – zgodnie z treścią umowy ubezpieczenia - w przypadku podania nieprawdziwych danych (niezależnie od umyślności), wynikające z tego negatywne skutki obciążać będą wyłącznie ubezpieczającego.

Wskazując na powyższe okoliczności, (...) Spółka Akcyjna w W. domagał się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, w tym także kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W. D. – w złożonej odpowiedzi na apelację – domagał się oddalenia środka odwoławczego złożonego przez pozwanego ubezpieczyciela i zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja strony pozwanej zasługuje na uwzględnienie i jako taka prowadzić musi do zmiany zaskarżonego orzeczenia na podstawie przepisu art. 386 § 1 kpc.

Na uwzględnienie zasługiwał zarzut (...) Spółka Akcyjna w W. naruszenia przez Sąd I instancji – wynikającej z przepisu art. 233 § 1 kpc – zasady swobodnej oceny dowodów dokonywanej w oparciu o wszechstronne rozważenie całego zebranego w sprawie materiału i pominięcie w trakcie jej dokonywania faktu zawarcia w dniu 3 stycznia 2014 r. przez poszkodowanego w wyniku zdarzenia szkodzącego (D. B. (1)) umowy przelewu wierzytelności, na podstawie której przeniósł on na wspólników spółki cywilnej (...) (...) w Ł. 30,75 % wierzytelności jaka – wskutek wystąpienia zdarzenia szkodzącego – miała przysługiwać bezpośrednio poszkodowanemu w stosunku do pozwanego ubezpieczyciela. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia – w zasadzie – nie wypowiedział się odnośnie ważności tego kontraktu, ograniczając się do stwierdzenia, iż – skoro jego stroną była spółka cywilna (nie zaś jej wspólnicy) – budzi ona wątpliwości.

Podnieść należy, iż z samego faktu wskazania w treści kontraktu – jako jego strony – spółki cywilnej (zamiast wszystkich jej wspólników) nie sposób jest a priori wywodzić nieważności takiego kontraktu. W świetle treści umowy zawartej w dniu 3 stycznia 2014 r. nie może budzić wątpliwości, iż kontrakt ten – po stronie cesjonariusza - został zawarty i opatrzony podpisem przez wspólnika spółki cywilnej (...) (...) w Ł. Ł. D., która to osoba – zgodnie z wynikającej z treści przepisów art. 865 § 2 kc i art. 866 kc zasady reprezentowania spółki cywilnej – była umocowana do zawarcia takiego kontraktu. Zestawienie określenia jako strony umowy z dnia 3 stycznia 2014 r. (...) S.C. w Ł. z faktem podpisania tego kontraktu przez jednego ze wspólników spółki cywilnej w powiązaniu z wynikającym – w świetle wyżej wskazanych przepisów – uprawnieniem Ł. D. do reprezentowania nabywcy wierzytelności, uzasadnia przyjęcie za uprawniony wniosku, iż osoba podpisująca kontrakt działała w imieniu wszystkich wspólników spółki cywilnej a tym samym, iż wszystkie osoby te – pomimo określenia jako strony kontraktu spółki cywilnej – nabyły wierzytelność przekazywaną przez D. B. (1). Przyjęcie odmiennej interpretacji treści umowy z dnia 3 stycznia 2014 r. pozostawałoby w sprzeczności z treścią przepisu art. 65 § 2 kc nakazującego badać przy umowach zgodny zamiar ich stron, nie zaś opierać się na dosłownym brzmieniu kontraktu. Odwołując się do ostatnio wskazanych zasad nie może budzić wątpliwości, iż wolą D. B. (1) oraz wspólników spółki cywilnej (...) (...) w Ł. było przeniesienie na tych ostatnich części (w granicach 30,75 %) wierzytelności jaka miała przysługiwać poszkodowanemu w stosunku do (...) Spółka Akcyjna w W..

W świetle zgromadzonego przed Sądem I instancji materiału dowodowego – wobec wskazanych wyżej wywodów odnośnie ważności i skuteczności kontraktu z dnia 3 stycznia 2014 r. – za nieuprawnione należało uznać stanowisko Sądu Rejonowego jakoby na chwilę zawarcia przez D. B. (1) oraz powoda umowy przelewu wierzytelności (na dzień 19 lipca 2016 r.) nie obowiązywał kontrakt jaki poszkodowany zawarł ze wspólnikami spółki cywilnej (...).(...) w Ł. w 2014 r. Wbrew stanowisku Sądu I instancji, dowody niniejszej sprawy nie wskazują jakoby ustały skutki związane z zawarciem umowy z dnia 3 stycznia 2014 r. Potwierdzenia takiego stanu rzeczy nie może stanowić treść informacji jaka została przekazana D. B. (1) drogą elektroniczną w dniu 19 lipca 2016 r. Zważyć należy, iż strona pozwana już w odpowiedzi na pozew – odwołując się do umowy przelewu wierzytelności z dnia 3 stycznia 2014 r. - kwestionowała legitymację procesową czynną W. D.. Mając na względzie takie stanowisko pozwanego ubezpieczyciela, na stronie powodowej – zgodnie z wynikającą z treści przepisu art. 6 kc zasadą rozkładu ciężaru dowodów – spoczywał ciężar wykazania utraty skuteczności umowy z dnia 3 stycznia 2014 r. W. D. w realiach przedmiotowej sprawy okoliczności tej nie udowodnił. Jak już wcześniej powiedziano, nie jest możliwe upatrywanie wystąpienia takich skutków w treści wiadomości elektronicznej z dnia 19 lipca 2016 r. Niezależnie od tego, iż strona powodowa nie wykazała aby osoba potwierdzająca wpływ oświadczenia D. B. (1) o rozwiązaniu umowy z dnia 3 stycznia 2014 r. oraz wskazująca na skuteczne rozwiązanie tego kontraktu była umocowana do składania tego rodzaju oświadczenia, podnieść należy iż samo takie stwierdzenie M. K. nie może stanowić podstawy do przyjęcia jakoby doszło do skutecznego zniweczenia skutków prawnych tego kontraktu. Wiadomość pochodząca od M. K. wskazuje wyłącznie na wpływ oświadczenia D. B. (1) o „wypowiedzeniu” umowy zaś ocena jego skuteczności wymagała przedstawienia treści tego oświadczenia. Tymczasem W. D. – powołujący się na ustanie skutków kontraktu zawartego przez D. B. (2) i wspólników spółki cywilnej (...) (...) w Ł. – nie przedstawił takiego dokumentu. Jego złożenie było o tyle istotne, gdyż pozwalałoby ocenić jego wpływ na kształt kontraktu z dnia 3 stycznia 2014 r., w szczególności ocenić czy skutkowało ono – z woli obu stron umowy – zwrotnym przeniesieniem wierzytelności wobec (...) Spółka Akcyjna w W. ze wspólników spółki cywilnej (...) (...) w Ł. na D. B. (1) a w konsekwencji ustalić czy ten ostatni – nabywając powrotnie wierzytelność o jakiej jest mowa w umowie z dnia 3 stycznia 2014 r. - mógł ją przenieść na stronę powodową. Podnieść bowiem należy, iż przy uwzględnieniu wartości samochodu marki T. (...) na poziomie wskazywanym przez W. D. (kwota 42.500,00 zł), zaniechanie wykazania przez powoda skutecznego zwrotnego przeniesienia wierzytelności objętej kontraktem z dnia 3 stycznia 2014 r. na D. B. (1) (30,75 % wierzytelności co stanowi kwotę 13.068,75 zł) – wobec dotychczasowej wypłaty odszkodowania przez pozwanego ubezpieczyciela na poziomie kwoty 30.700,00 zł – implikuje wniosek o braku legitymacji procesowej czynnej W. D.. Pozostała kwota – aktualnie żądanego przez tego ostatniego – odszkodowania w wysokości 11.800,00 zł (42.500,00 zł – 30.700,00 zł) stanowi bowiem należność, co do której strona powodowa nie wykazała aby została ona zwrotnie przeniesiona na D. B. (1) a tym samym aby bezpośrednio poszkodowany mógł ją – w drodze cesji wierzytelność – przekazać W. D. co prowadzi do przyjęcia, iż ostatnio wskazana osoba nie jest czynnie legitymowana w przedmiotowej sprawie.

Wskazane wyżej względy czynią zasadnym zarzut apelacyjny (...) Spółka Akcyjna w W. naruszenia przepisów prawa materialnego – art. 509 kc a sprowadzającego się do – niesłusznego w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego – przyjęcia przez Sąd Rejonowy, iż W. D. nabył od D. B. (1) wierzytelność w kwocie dochodzonej pozwem w niniejszej sprawie, w sytuacji w której nie zostało wykazane aby ostatnio wskazana osoba uzyskała zwrotnie wierzytelność od wspólników spółki cywilnej (...) (...) w Ł.. Oczywistym jest więc, iż brak udowodnienia przez stronę powodową uprawnienia D. B. (1) do dysponowania wierzytelnością mającą stanowić przedmiot kontraktu zawartego z W. D. w dniu 19 lipca 2016 r. prowadzi do przyjęcia zaniechania wykazania przez powoda skuteczności ostatnio wskazanego kontraktu uzasadniając tym samym słuszność zarzutu stawianego przez (...) Spółka Akcyjna w W. braku legitymacji procesowej W. D. czyniąc jego żądanie niezasadnym.

Słuszność już tylko wskazanych wyżej zarzutów apelacyjnych – niezależnie od oceny pozostałych – czyni koniecznym, w oparciu o przepis art. 386 § 1 kpc, zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie żądania W. D.. Konsekwencją takiego rozstrzygnięcia jest również konieczność – stosownie do wynikającej z treści przepisu art. 98 § 1 i § 3 kpc w zw. z art. 99 kpc zasady odpowiedzialności za wynik sprawy – obciążenia przegrywającego postępowanie powoda obowiązkiem zwrotu należności z tytułu kosztów postępowania jakie zostały poniesione przez (...) Spółka Akcyjna w W. obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego ubezpieczyciela ustalone w oparciu o przepis § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 z późn. zm.) w – zważywszy datę zainicjowania postępowania – pierwotnym brzmieniu tego aktu prawnego.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie przepisu art. 98 § 1 i § 3 kpc w zw. z art. 99 kpc – podobnie jak w odniesieniu do rozstrzygnięcia o kosztach procesu przed Sądem I instancji – przy zastosowaniu zasady odpowiedzialności za rezultat sprawy. Uwzględnienie środka odwoławczego złożonego przez (...) Spółka Akcyjna w W. skutkuje uznanie strony powodowej za podmiot przegrywający postępowanie przed Sądem Odwoławczym co z kolei nakłada na W. D. obowiązek zwrotu poniesionych przez pozwanego ubezpieczyciela należności z tytułu kosztów procesu. Te ostatnie obejmowały opłatę od apelacji (w wysokości 590,00 zł – ustalonej na podstawie przepisu art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 13 ust. 1 w zw. z art. 18 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 623 z późn. zm.) oraz wynagrodzenie pełnomocnika procesowego (...) Spółka Akcyjna w W. (w kwocie 1.800,00 zł – określonej w oparciu o przepis § 2 ust. 5 w zw. z § 10 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w jego – zważywszy datę wniesienia środka odwoławczego – aktualnym brzmieniu).

(SSO Beata Matysik) ( SSO Ryszard Badio) ( SSR Paweł Kowalczyk )