Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IX GC 82/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia 2017r.

Sąd Okręgowy w Lublinie IX Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Skoczyńska

Protokolant: Maria Gąsior

po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2017 r. w Lublinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) J. K. i A. (...) spółka z o.o. z siedzibą w J.

przeciwko W. Z. (1)

o zapłatę

I.  uchyla wyrok zaoczny z dnia 13 maja 2013r. w części obejmującej zasądzone odsetki za okres poprzedzający datę 5 czerwca 2013 r. i powództwo w tej części oddala, a w pozostałej części powyższy wyrok zaoczny utrzymuje w mocy;

II.  orzeka, że pozwany W. Z. (1) ponosi w całości koszty procesu w niniejszej sprawie pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu.

IX GC 82/13

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 11 lutego 2013r. (data nadania do sądu) poprzednik prawny powoda - (...) J. K. i A. (...) spółka jawna z siedzibą w J. (po przekształceniu (...) J. K. i A. (...) spółka z o.o. z siedzibą w J.) dochodził od pozwanego W. Z. (1) zapłaty kwoty 200.000 zł wraz z odsetkami od dnia wniesienia powództwa i kosztami procesu.

W uzasadnieniu powództwa wskazano, że jego podstawę stanowi art. 299 k.p.c. Pozwany wraz z B. F. od 14 sierpnia 2006r. do daty wniesienia pozwu był członkiem zarządu w (...) spółki z o.o. w L..

W okresie od maja do września 2009r. powódka na podstawie zawartych ze spółką (...) umów obejmujących dostawę i montaż stolarki okiennej i drzwiowej, pakietu szybowego wystawiła na rzecz Spółki faktury tytułem należności za zrealizowane dostawy. Wobec braku uregulowania faktur wyrokiem zaocznym z dnia 11 lutego 2010r. wydanym w sprawie sygn. akt IX GC 18/10 Sąd Okręgowy w Lublinie zasądził od (...) spółki z o.o. na rzecz powoda tytułem należności głównej kwotę 310.000 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu. Na podstawie wyżej opisanego tytułu wykonawczego na wniosek powoda było prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Lublinie J. G. postępowanie egzekucyjne w sprawie KM 525/10, które okazało się bezskuteczne i zostało umorzone, wobec ogłoszenia upadłości dłużnika. Następnie postanowieniem z dnia 16 października 2012r. sąd upadłościowy umorzył postępowanie upadłościowe (...) spółki z o.o. z uwagi na brak majątku upadłego. Powód wskazując na bezskuteczność egzekucji wobec Spółki dochodzi od pozwanego członka zarządu, który odpowiada za jej zobowiązania w oparciu o art. 299§ 1 k.s.h., kwoty 200.000 zł będącej częścią roszczenia przysługującego mu na podstawie załączonego do pozwu tytułu wykonawczego.

Wyrokiem zaocznym z dnia 13 maja 2013r. wydanym w niniejszej sprawie Sąd uwzględnił dochodzone roszczenie zasądzając od pozwanego na rzecz powoda (...) J. K. i A. (...) spółki jawnej z siedzibą w J. kwotę 200000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10 lutego 2013r. do dnia zapłaty oraz kwotę 13.617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (wyrok zaoczny k. 146). Następnie Postanowieniem z dnia 6 czerwca 2013r. w wyniku rozpoznania wniosku pozwanego Sąd zawiesił nadany powyższemu wyrokowi zaocznemu rygor natychmiastowej wykonalności (Postanowienie k. 211).

W sprzeciwie wniesionym od wyroku zaocznego pozwany wnosił o oddalenie powództwa. Zarzucił brak spełnienia przesłanki bezskuteczności egzekucji wobec spółki, która warunkuje odpowiedzialność pozwanego na podstawie art. 299 k.p.c. Wskazał, że wierzytelność powoda została zabezpieczona hipoteką przymusową łączną w kwocie 310.000 zł, która obciąża nieruchomość położoną w L. przy ul (...) stanowiąca odrębną własność lokalu mieszkalnego oraz nieruchomość garażową położoną przy ul. (...) nr 8 w L.. Podstawę wpisu hipoteki stanowił tytuł wykonawczy w postaci objętego sporem wyroku zaocznego wydanego przez Sąd Okręgowy w Lublinie w sprawie IX GC 18/10. Pozwany podniósł, że aktualnie z wniosku powódki jako wierzyciela hipotecznego prowadzona jest egzekucja z wyżej wskazanych nieruchomości przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Lublinie J. G. w sprawie KM 2444/10. Pozwany, który wraz z małżonką jest aktualnie właścicielem nieruchomości stał się dłużnikiem hipotecznym powodowej spółki. Zdaniem pozwanego majątek z którego prowadzona jest egzekucja jest wystarczający na zaspokojenie wierzytelności powoda. Nadto pozwany podniósł, że nie ponosi winy w niezgłoszeniu w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości. Odwołanie go w dniu 22 lutego 2010r. z pełnionej od dnia 18 lipca 2003r. funkcji członka zarządu spółki (...), przerwało podjęte w tym czasie działania zarządu mające zapewnić kontrakty, które negocjował z nowym inwestorem. Zbiegło się to z pogorszeniem ogólnej sytuacji gospodarczej w branży budowlanej, w ramach której działała pozwana. Pozwany powołał się na opinię biegłych opracowaną na potrzeby sprawy karnej, w której stwierdzono, że brak jest podstaw do przypisania członkom zarządu w skład którego wchodził pozwany winy za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, gdyż w dacie 14 kwietnia 2010r. w której najpóźniej wniosek należało zgłosić pozwany nie pełnił funkcji członka zarządu. Zaznaczył, że w chwili odwołania go z funkcji nie posiadał wiedzy o trudnej sytuacji finansowej Spółki, gdyż wstępne bilanse i rachunki zysków i strat sporządzone przez księgową na koniec 2009r. utwierdzały go w przekonaniu, że sytuacja Spółki pomimo przejściowych trudności jest nienajgorsza i nie ma przesłanek obligujących go do wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie upadłości. Pozwany podkreślił, że na dzień 22 lutego 2010r. nie było sporządzone i przedstawione zarządowi zgodnie z wymogami art. 45 ustawy o rachunkowości sprawozdanie finansowe Spółki za 2009r., które umożliwiłoby mu dokonanie oceny zasadności złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki. Zarzucił powodowej Spółce, że brak zaspokojenia wierzytelności objętej spornym tytułem wykonawczym może wynikać z niewłaściwego prowadzenia postępowania upadłościowego, w sytuacji gdy na etapie umorzenia postepowania upadłościowego spółka była właścicielem lokalu mieszkalnego z garażem przy ul (...). Pozwany powołując się na stanowisko judykatury wskazał na konstytutywny charakter uchwały odwołującej go z funkcji członka zarządu, której skuteczność nie jest uzależniona od dokonania w rejestrze handlowym wpisu zmian w składzie zarządu. Zarzucił, że brak dokonania wpisów w rejestrze przedsiębiorców w zakresie zmian poprzez wykreślenie pozwanego i ujawnienie nowych członków zarządu jest wynikiem zaniedbań ze strony kolejnych pełniących po nim funkcję członków zarządu Spółki.

Sąd Okręgowy orzekając w sprawie ustalił, co następuje:

Poprzednik prawny powoda- (...) J. K. i A. (...) spółki z o.o. z siedzibą w J. prowadzący przedsiębiorstwo pod firmą (...) J. K. i A. (...) spółka jawna z siedzibą w J. współpracował gospodarczo z (...) spółką z o.o. z siedzibą w L.. W ramach tej współpracy w oparciu o łączące strony umowy realizował na rzecz spółki (...) dostawy stolarki okiennej i drzwiowej. Za dostarczoną w okresie od 26 maja 2009r. do 27 października 2009r. stolarkę powód wystawił na rzecz Spółki następujące faktury VAT: nr (...) z dnia 27 maja 2009r. na kwotę103.639 zł z terminem wymagalności na dzień 11 czerwca 2009r., nr 09- (...) z dnia 1 lipca 2009r. na kwotę 732 zł z terminem wymagalności na dzień 9 lipca 2009r., nr 09- (...) z dnia 13 sierpnia 2009r. na kwotę 120.803 zł z terminem wymagalności na dzień 28 sierpnia 2009r., nr 09- (...) z dnia 8 października 2009r. na kwotę 21.186 zł z terminem wymagalności na dzień 23 października 2009r., nr 09- (...) z dnia 27 października 2009r. na kwotę 126.260 zł z terminem wymagalności na dzień 11 listopada 2009r. (faktury z protokołami odbioru k.28-72). (...) sp. z o.o. uregulowała jedynie kwotę 62.620 zł z faktury VAT nr (...) z dnia 27 maja 2009r.(okoliczność bezsporna).

Wobec braku zapłaty pozostałej część należności z powyższej faktury oraz całości należności z pozostałych faktur wystawionych za zrealizowane dostawy na łączną kwotę 310.000 zł, (...) J. K. i A. (...) spółka jawna z siedzibą w J. wystąpiła przeciwko (...) spółce z o.o. w L. z pozwem o jej zapłatę. Wyrokiem zaocznym z dnia 11 lutego 2010r.wydanym w sprawie Sygn. akt IX GC 18/10 Sąd Okręgowy w Lublinie zasądził od pozwanej na rzecz powodowej spółki jawnej kwotę 310.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi ustalając terminy wymagalności odsetek od kwot cząstkowych składających się na zasądzoną należność główną w przedziale czasowym od 11 czerwca 2009r. do 11 listopada 2009r. oraz kwotę 22.717 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Wyrok został zaopatrzony w rygor natychmiastowej wykonalności. W dniu 26 lutego 2010r. wyrokowi została nadana klauzula wykonalności (wyrok z klauzulą wykonalności k. 73-74). Na podstawie powyższego tytułu wykonawczego z wniosku wierzyciela prowadzone było przeciwko (...) spółce z o.o. w L. postępowanie egzekucyjne przez Komornika Sądowego J. G. przy Sądzie Rejonowym w Lublinie w sprawie KM 525/10, które zostało umorzone Postanowieniem z dnia 17 sierpnia 2010r. z mocy prawa na podstawie art. 146 ustawy z dnia 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe i naprawczego (odpis Postanowienia Komornika k. 77). Postanowieniem Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 30 czerwca 2010r. została ogłoszona upadłość dłużnika (...) spółki z o.o. w L. obejmująca likwidację majątku. (wydruk z (...) k. 75). Następnie Postanowieniem z dnia 16 października 2012r. Sąd Rejonowy w Lublinie uwzględniając wniosek syndyka umorzył powyższe postępowanie upadłościowe (postanowienie k. 78). Postanowieniem z dnia 15 lipca 2013r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Lublinie J. G. umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone w sprawie KM 1184/13 przeciwko (...) spółki z o.o. w L. z wniosku wierzyciela (...) J. K. i A. (...) spółka jawna z siedzibą w J. o egzekucje świadczenia pieniężnego w kwocie 483284,90 zł, wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji (Postanowienie k. 323). Powodowa spółka uzyskała zabezpieczenie wierzytelności objętej spornym tytułem wykonawczym w postaci wpisu hipoteki przymusowej zwykłej w kwocie 310.000 zł ustanowionej na nieruchomościach: położonej w L. przy ul. (...) stanowiącej odrębną własność lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego (garażu) położonego przy ul (...). Na mocy umowy sprzedaży zawartej w dniu 18 marca 2010r. pomiędzy (...) spółką z o.o. w L. (sprzedający) a W. i W. małżonkami Z. współwłaścicielami przedmiotowej nieruchomości został pozwany i jego małżonka (KW (...), postanowienie k. 359). W wyniku postepowania egzekucyjnego skierowanego do majątku dłużników rzeczowych W. Z. (2) i W. Z. (1) prowadzonego przez Komornika J. G. przy Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w sprawie KM 2444/10 i zatwierdzenia planu podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży egzekucyjnej nieruchomości w sprawie sygn. akt VIII Co 1554/13, powód uzyskał zaspokojenie zabezpieczonej hipoteką należności na kwotę łączną 251.412,90 zł. W wyniku przysądzenia własności wygasła hipoteka przymusowa zwykła w kwocie 310.000 zł ustanowiona na rzecz powoda (projekt postanowienia o planie podziału z 10 marca 2014r. k. 467-472, postanowienie o jego zatwierdzeniu z dnia 14 marca 2014r. k. 466). Z informacji komornika wynika, że na zaległość objętą tytułem wykonawczym w postaci wyroku zaocznego z dnia 11 lutego 2010r. w sprawie IX GC 18/10 tut. Sądu według stanu na dzień 6 czerwca 2014r. składa się: należność główna w kwocie 310000 zł, odsetki do dnia 6.06 2014r. w kwocie 189.914,04 zł koszty procesu w kwocie 20.000 zł koszty zastępstwa w egzekucji w kwocie 3600 zł, opłata egzekucyjna w kwocie 78.954,93 zł i wydatki gotówkowe w kwocie 6.498,55 zł ( informacja k. 473). W dniu 17 czerwca 2014r. Komornik Sądowy J. G. dokonał na rzecz powoda wpłaty kwoty 251.412,90 zł z wyegzekwowanej sumy, którą powód zarachował na poczet odsetek w kwocie 189.914,04, kosztów procesu w kwocie 15.500 zł oraz na poczet należności głównej (kwota 310.000 zł) zarachował kwotę 45.998,80 zł. W wyniku dokonanego przez powoda rozliczenia pozostała niezaspokojona należność z powyższego tytułu wykonawczego w kwocie 264.001,90 zł (potwierdzenie operacji k. 562, raport z konta k. 563).

Pozwany W. Z. (1) pełnił funkcję członka dwuosobowego zarządu spółki (...) w okresie od 18 lipca 2003r. do 22 lutego 2010r. tj. do daty podjęcia przez Radę Nadzorczą uchwały o jego odwołaniu (uchwała rady nadzorczej k. 1028). Odwołanie pozwanego z funkcji nie znalazło odzwierciedlenia w rejestrze przedsiębiorców KRS. Powoływani kolejno członkowie zarządu nie byli ujawniani w Krajowym Rejestrze Sądowym. Pozwany mimo zaprzestania pełnienia tej funkcji i złożenia do akt rejestrowych uchwały go odwołującej nadal figurował w rejestrze jako członek zarządu. Zmiany w składzie zarządu były zgłaszane nieskutecznie (wnioski o zmianę danych w KRS k.1058-1062 i k. 1069-1078., odpis pełny KRS k. 1111). Na zlecenie Prokuratury Okręgowej w Lublinie z siedzibą w Ośrodku (...) w B., która z doniesienia wierzyciela prowadziła postępowanie przeciwko W. Z. (1) została opracowana opinia przez Biuro (...). Celem opracowania było ustalenie, w którym momencie spółka (...) osiągnęła stan niewypłacalności uzasadniający zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości, ocena racjonalności i zasadności działań prezesa W. Z. (1) oraz ustalenie wartości aktywów i pasywów Spółki na dzień 1 stycznia 2009r. i 20 lutego 2010r. Biegli ustalili, że na dzień 31 grudnia 2009r. wyczerpane zostały przesłanki do zgłoszenia wniosku o upadłość spółki (...). Według opiniujących w dniu 31 marca 2010r. zarząd tej Spółki miał możliwość wejścia w posiadanie wiedzy na temat kondycji finansowej spółki za rok 2009, gdyż był to termin końcowy sporządzenia sprawozdania finansowego. Zgodnie ze stanowiskiem biegłych przyjętych w oparciu o art. 21 prawa upadłościowego i naprawczego data złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (...) upływała z dniem 14 kwietnia 2010r., a więc w okresie gdy W. Z. (1) nie pełnił funkcji członka zarządu (opinia nr (...) k. 477-528, wnioski k. 518 – 519). Postanowieniem z dnia 8 marca 2016r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód umorzył postepowanie prowadzone wobec oskarżonego W. Z. (1) o zarzucane mu czyny wyczerpujące dyspozycję art 302 §1 kk w zw. z art. 308 kk w zw. z art. 12 kk oraz art. 586 k.s.h. w sprawie o sygn. akt III K 932/12 z powodu braku faktycznych podstaw oskarżenia. W uzasadnieniu Postanowienia Sąd wskazał m.in. na ustalenia powyższej opinii na podstawie której przyjął, że wniosek o ogłoszenie upadłości w dniu 14 kwietnia 2014r powinny złożyć osoby, które wówczas pełniły funkcje członków zarządu, a nie W. Z. (1) odwołany z tej funkcji w lutym 2010r. (postanowienie z uzasadnieniem w sprawie sygn.. akt III K 932/12 k. 1364 -1384).

W uwzględnieniu wniosku zgłoszonego przez stronę pozwaną w niniejszej sprawie Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu rachunkowości Biura (...), w ramach którego opinię opracowała M. B.. Celem opracowania opinii było ustalenie w jakiej dacie spółka (...) osiągnęła stan niewypłacalności uzasadniający zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz czy w dacie sprawowania funkcji prezesa zarządu przez pozwanego sytuacja finansowa tej spółki w zestawieniu z projektami do realizacji uzasadniała zgłoszenie takiego wniosku (postanowienie k. 1161). Strona powodowa nie sprzeciwiała się wnioskowi pozwanego, by opinię opracowywała ta sama osoba, która była współautorem opinii złożonej w sprawie karnej. W złożonej do akt sprawy opinii biegły sformułował wniosek, że spółka (...) sp. z o.o. w L. osiągnęła stan niewypłacalności uzasadniający zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości w drugiej połowie 2009r. Wyrażone stanowisko opiniująca oparła na analizie dokumentów księgowych w tym zestawieniu zobowiązań sporządzonych na dzień 23 czerwca 2010r., w których jak ustaliła, ujęte były zobowiązania za lata 2006-2008. Jednakże w ocenie biegłego trwałe zaprzestanie regulowania zobowiązań przez Spółkę miało miejsce w drugiej połowy 2009r., kiedy to zaprzestała regulowania składek wobec ZUS, Funduszu Pracy oraz Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, a w grudniu 2009r. wykazane zostały zobowiązania z tytułu niewypłaconych wynagrodzeń pracownikom oraz wypowiedziane zostały wszystkie umowy leasingowe z powodu nieregulowania rat przez spółkę. W ocenie biegłego powyższe okoliczności świadczą, że w drugiej połowie 2009r. spółka (...) zaprzestając regulowania swoich wymagalnych zobowiązań stała się niewypłacalna w rozumieniu art. 11 ust 1 ustawy prawo upadłościowe i naprawcze. W argumentacji swego stanowiska biegła wskazała na rosnące w okresie od czerwca 2009r. zadłużenie Spółki poprzez powstawanie kolejnych zobowiązań i zaprzestanie regulowania zobowiązań publicznoprawnych oraz istniejących zobowiązań np. umów leasingowych. Ta sytuacja według biegłego miała charakter trwały i obligowała zarząd Spółki do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Biegły uchylił się od wydania opinii co do wskazanej przez pozwanego okoliczności „czy w zestawieniu z projektami do realizacji sytuacja finansowa Spółki uzasadniała zgłoszenie wniosku przez pozwanego w dacie sprawowania przez niego funkcji” wobec braku dokumentacji będącej podstawą tej oceny (opinia k. 1176-1194; wnioski k. 1193- 194). W ustnych wyjaśnieniach złożonych do opinii biegła M. B. ustosunkowując się do zarzutów złożonych do opinii przez pozwanego podtrzymała wnioski opinii. Rozbieżność oceny w zakresie ustalenia daty zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki wyrażonej w opinii złożonej w sprawie karnej i w sprawie niniejszej uzasadniała przyjętą w świetle zasad odpowiedzialności pozwanego dla dochodzonego roszczenia koniecznością ustalenia przez biegłego przesłanki z art. 11 ust 1 prawa upadłościowego i naprawczego. W kontekście tego uregulowania biegła analizowała zobowiązania Spółki pod kątem terminów ich wymagalności. Biegła wyjaśniła, że dla oceny charakteru trwałości w regulowaniu zobowiązań przyjęła opóźnienie w płatności powyżej trzech miesięcy i liczbę wierzycieli przekraczającą dwóch. Podkreślała, że dla potrzeb niniejszego postępowania istotna była wypłacalność czyli płynność w regulowaniu zobowiązań natomiast w odniesieniu do podstaw opracowania opinii w sprawie karnej istotna była ocena drugiej z przesłanek z art. 11 ust 2 prawa upadłościowego i naprawczego jaką jest przewyżka zobowiązań na posiadanym majątkiem spółki. Podstawę ustalenia biegłego w zakresie tej drugiej przesłanki było sprawozdanie finansowe za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2009r., które wygenerowane zostało z zabezpieczonego systemu księgowego Spółki. Biegła zaznaczyła, że dla potrzeb sprawy karnej istotne było określenia najpóźniejszej daty wejścia spółki w stan niewypłacalności determinującej termin zgłoszenia przez zarząd wniosku o ogłoszenie upadłości, które to terminy ustalała przejmując z ustawy o rachunkowości datę graniczną 31 marca 2010r. na podpisanie sprawozdania za 2009r. przez zarząd, a następnie do tej daty doliczając 14 dni ustaliła termin na zgłoszenie wniosku o upadłość. W rozpatrywanej sprawie w ocenie biegłej biorąc pod uwagę kryteria oceny stanu niewypłacalności wniosek powinien być zgłoszony w drugiej połowie 2009r. (ustne wyjaśnienia biegłego k. 1387 – 1389).

Sąd przyjął za podstawę ustalenia terminu w jakim zarząd spółki (...) obowiązany był zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości spółki opinię biegłego opracowaną w niniejszej sprawie. Opracowująca opinię biegła M. B. w sposób fachowy z uwzględnieniem wymogów przepisów prawa upadłościowego i naprawczego w brzmieniu mającym zastosowanie do ocenianego stanu faktycznego wyjaśniła przyjęte kryteria ustalenia terminu właściwego dla zgłoszenia wniosku o upadłość w niniejszej sprawie oraz w opinii sporządzonej do sprawy karnej. Pozwany kwestionując opinię nie wykazał, że przyjęte za podstawę ustaleń dokumenty księgowe zawierają dane nieprawdziwe, ani też nie wskazał dokumentów, których treść podważałaby ustalenia biegłego, bądź dokumenty, które biegły pominął, a mogłyby mieć wpływ na wnioski opinii opracowanej w sprawie. W odniesieniu do drugiej tezy dowodowej zawartej w postanowieniu Sądu będącego podstawą opracowania omawianej opinii Sąd podzielił konstatację biegłego i uznał, że materiał dowodowy nie zawiera projektów pozwanego, które uzasadniałyby jego decyzję o zaniechaniu zgłoszenia wniosku o upadłość.

Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom świadka B. F. (k. 399 -403), pełniącej w okresie od 2006 r do 22 lutego 2010 r. w zarządzie spółki (...) funkcję wiceprezesa, w zakresie twierdzeń, że przed jej odwołaniem sytuacja finansowa spółki wynikająca z przedstawionego wstępnego bilansu za 2009r. nie dawała podstaw do zgłoszenia wniosku o upadłość, gdyż Spółka wykazywała niewielki zysk, a także że płaciła na bieżąco wynagrodzenia swoim pracownikom. Treść tych zeznań pozostawała w sprzeczności z dowodami z dokumentów będących podstawą opracowania opinii biegłego w niniejszej sprawie, jak również zeznania te należy ocenić jako wewnętrznie sprzeczne, w sytuacji gdy w dalszej ich części świadek zeznała, że nie pamięta konkretów co do stanu zadłużenia we wrześniu 2009r., nie wie z czego wynikał brak płatności na rzecz powoda przez okres półrocza i nie wie jakie były zobowiązania spółki na chwilę odejścia z pełnionej funkcji. W ocenie Sądu świadek wybiórczo operowała faktami przedstawiając je w wersji korzystnej dla członków zarządu, przy jednoczesnym zasłanianiu się niepamięcią w przypadku faktów świadczących o okolicznościach, które mogłyby ich obciążać.

Zeznania wspólnika powodowej spółki jawnej (...) złożone w charakterze strony znajdowały potwierdzenie w treści dowodów z dokumentów w zakresie bezskuteczności egzekucji wobec spółki, wysokości niezaspokojonej należności z objętego sporem tytułu wykonawczego po realizacji zabezpieczenia hipotecznego, którą określił na kwotę ok. 260.000 zł. (zeznania strony powodowej w trybie art. 299 k.p.c. k. 1125-1127). W przypadku zeznań składanych przez pozwanego W. Z. (1) (k.1127-1129) to potwierdzenie w dokumentach znajdował jedynie fakt jego odwołania przez Radę Nadzorczą Spółki z dniem 22 lutego 2010r. oraz wskazane przyczyny braku ujawnienia zmian w składzie zarządu po jego odejściu ze spółki. Te ostatnie okoliczności nie miały znaczenia dla ustaleń Sądu, bowiem o odwołaniu z funkcji członka zarządu przesądzała konstytutywna uchwała Rady Nadzorczej będąca podstawą ujawnienia wpisu zmian składu zarządu w KRS, który ma jedynie charakter deklaratywny, jednakże wobec stanowiska powoda co do antydatowania uchwały o odwołaniu pozwanego brak ujawnienia zmian w KRS po jej podjęciu był kwestią sporną. W części zeznań obejmujących sytuację finansową Spółki pozwany prezentował własną ocenę przez pryzmat podejmowanych działań, które w jego ocenie pozwoliłoby Spółce na wyjście z bieżących problemów finansowych. Racjonalność decyzji pozwanego w kontekście oceny przesłanki egzoneracyjnej z art. 299 §2 k.s.h. podważa w ocenie Sądu wynikający z opinii biegłego stan przeterminowanych i narastających zobowiązań spółki, które z kwoty 687554,91 zł według stanu na datę 30 maja 2009r. wzrosły do kwoty 9.262104,11 zł na datę 23 czerwca 2010r. (zestawienie w opinii biegłego k.1186-1187, wykaz k.920 – 950). Zadłużenie Spółki wobec ZUS za okres od sierpnia 2009r. do lutego 2010r. z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz z tytułu składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przedstawiało łączną wartość ponad 1.100.000 zł plus odsetki. W listopadzie i grudniu 2009r. po uprzednim wezwaniu do uregulowania zaległości nastąpiło wypowiedzenie umów leasingowych (k.877- 879). Wynikająca z dokumentów księgowych sytuacja finansowa dowodzi, że Spółka, borykała się w drugim półroczu z problemami w zakresie płynności finansowej i nie regulowała swoich wymagalnych zobowiązań, co obligowało pozwanego jako członka zarządu do zgłoszenia wniosku o upadłość spółki niezależnie od planów naprawczych, które mogły być realizowane w ramach postępowania upadłościowego.

Na mocy uchwały wspólników z dnia 19 stycznia 2017r. podjętej w trybie art. 562 k.s.h., art. 563 k.s.h. w zw. z art. 571 k.s.h. oraz w zw. z art. 572 k.s.h. powodowa spółka jawna przekształciła się w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (odpis z KRS k.1361-1366).

Mając na względzie powyższe okoliczności sprawy Sąd zważył, co następuje: Żądanie pozwu jest uzasadnione na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. gdyż wobec bezskuteczności egzekucji z majątku spółki z o.o. (...) w L. pozwany ponosi odpowiedzialność za zobowiązanie tej spółki wobec powódki.

Zgodnie z art. 299 k.s.h., członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna (§ 1); członek zarządu może się jednak uwolnić od tej odpowiedzialności przez wykazanie, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy bądź że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości wierzyciel nie poniósł szkody (§ 2).

W świetle przeważającego stanowiska orzecznictwa ugruntowanego uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2008 r., III CZP 72/08, odpowiedzialność oparta na art. 299 § 1 k.s.h. jest odpowiedzialnością odszkodowawczą o charakterze deliktowym.

W sprawie o zapłatę na podstawie art. 299 § 1 k.s.h., powód powinien wykazać istnienie określonego zobowiązania spółki w czasie, kiedy pozwany był członkiem zarządu, stwierdzonego w tym czasie lub później tytułem egzekucyjnym wydanym na rzecz powoda, oraz bezskuteczność egzekucji tego zobowiązania przeciwko spółce, natomiast pozwany, jeżeli chce się uwolnić od odpowiedzialności, powinien udowodnić jedną z okoliczności egzoneracyjnych określonych w art. 299 § 2 k.s.h. (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2008 r., III CZP 72/08 oraz orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia: 21 lutego 2002 r., IV CKN 793/00; 16 maja 2002 r., IV CKN 933/00; 13 grudnia 2006, II CSK 300/06; 8 marca 2007 r., III CSK 352/06; 28 lutego 2008 r., III CZP 143/08; 25 lutego 2010 r., V CSK 248/09).

Członkowie zarządu odpowiadają za całość zobowiązań spółki, których nie można zaspokoić z majątku spółki, także zatem ich odpowiedzialność obejmuje zasądzone w tytule wykonawczym koszty procesu, w tym i postępowania egzekucyjnego oraz odsetki ustawowe od należności głównej (por. uchwałę SN z 7 grudnia 2006 r. III CZP 118/06 - OSNC 2007/9/136). Wierzyciel dochodzący na podstawie art. 299 k.s.h. od członków zarządu swych niewyegzekwowanych roszczeń względem spółki korzysta z ustawowego domniemania szkody i musi wykazać jedynie fakt bezskuteczności egzekucji w stosunku do spółki. (por. wyrok SN z 24 lutego 2011 r., III CNP 26/10, LEX nr 785273).

W niniejszej sprawie powód, stosownie do przedstawionego rozkładu ciężaru dowodu, przedłożył niewyegzekwowany prawomocny wyrok zaoczny zasądzający od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w L. na jego rzecz kwotę 310000 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu w związku ze zobowiązaniem spółki (...) wobec niego, istniejącym w czasie, kiedy pozwany pełnił w niej funkcję prezesa zarządu. Niespornym bowiem w sprawie był fakt, że zarówno powstanie zobowiązań objętych przedmiotowym wyrokiem, jak i ich wymagalność miały miejsce w czasie kiedy pozwany pełnił funkcję członka zarządu.

Powód również wykazał drugą z przesłanek przewidzianych w art. 299§1 k.s.h., a mianowicie, że prowadzona egzekucja z majątku Spółki okazała się bezskuteczna, Zostało to stwierdzone postanowieniem Komornika Sądowego J. G. o umorzeniu postępowania egzekucyjnego w sprawach KM 525/10, KM 1184/13. Wskazać należy, że postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu bezskuteczności egzekucji, jeżeli nie wynika z niego nic innego, jest wystarczającym dowodem dla stwierdzenia, że bezskuteczna okazała się egzekucja z całego majątku dłużnika. Również o bezskuteczności egzekucji wobec Spółki dowodzi wydane przez sąd upadłościowy postanowienie o umorzeniu postępowania upadłościowego z uwagi na brak środków na jego prowadzenie. Zgłaszane przez pozwanego zarzuty o braku należytej staranności wierzyciela w ustaleniu majątku posiadanego przez Spółkę nie zostały potwierdzone żadnym dowodem, z którego wynikałoby że Spółka posiadała jakikolwiek majątek, do którego mogłaby być skierowana egzekucja komornicza. Nie ma znaczenia dla wykazania przesłanki bezskuteczności egzekucji w stosunku do spółki z o.o. fakt częściowego zaspokojenia się powoda w zakresie zobowiązania objętego spornym tytułem wykonawczym w wyniku egzekucji prowadzonej w sprawie KM 2444/10 przez komornika J. G. z majątku dłużników rzeczowych w ramach realizacji zabezpieczenia wierzytelności hipoteką ustanowioną na nieruchomości, której współwłaścicielami był pozwany i jego małżonka. Zakres uzyskanego zaspokojenia ma jedynie wpływ na określenie wysokości zobowiązania Spółki, za które odpowiedzialność ponosi pozwany członek zarządu. Stan ten jest określany na chwilę orzekania. Pozwany nie zakwestionował przedstawionego przez powoda rozliczenia przekazanej mu przez komornika sumy przypadającej w wyniku podziału wyegzekwowanej kwoty w sprawie KM 2444/10, ani nie wykazał by dochodzone przez niego zobowiązanie przysługiwało mu w mniejszej wysokości. Z rozliczenia powoda wynika natomiast, że wartość dochodzonego roszczenia nie tylko nie przewyższa niezaspokojonego zobowiązania Spółki wynikającego z wyroku zaocznego z dnia 11 lutego 2010r. w sprawie sygn. akt tut Sadu lecz go nie wyczerpuje w zakresie kwoty 64.001,90 zł według stanu na datę 26.06.2014r.(k.563).

W świetle art. 299 k.s.h. odpowiedzialność członka zarządu sprowadza się do wysokości należności wierzyciela, której ten nie uzyskał w toku prowadzonej egzekucji. Z regulacji art. 299 k.s.h. wynika na rzecz wierzyciela domniemanie szkody w wysokości niewyegzekwowanego wobec spółki zobowiązania. Domniemany w świetle tej regulacji jest także związek przyczynowy między szkodą wierzyciela, a niezłożonym we właściwym czasie przez członka zarządu wniosku o ogłoszenie upadłości lub podania o wszczęcie postępowania układowego oraz zawinienie przez niego niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości i niewszczęcia postępowania układowego (por. wyrok SN z dnia 16 stycznia 2008r. IV CSK). Brak szkody może być przyczyną zwalniającą członka zarządu od odpowiedzialności, ale tylko wtedy gdy ocenie poddawane są skutki niezgłoszenia spółki do upadłości, wobec podjętej obrony przez członka zarządu powołującego się na przesłanki zwalniające go od odpowiedzialności z art. 299 § 2 k.s.h. W tej sytuacji dla oceny czy pozwany wykazał istnienie przesłanek egzoneracyjnych z art. 299 §2 k.s.h. w niniejszej sprawie kluczowe było przede wszystkim ustalenie, czy w czasie pełnienia przez pozwanego funkcji członka zarządu zaistniały warunki do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki (...) o których mowa w art. 11 ust 1 i 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003r. prawo upadłościowe i naprawcze. Zgodnie z ust 1 omawianej regulacji podstawą do ogłoszenia upadłości jest wejście dłużnika w stan niewypłacalności przez co rozumie się stan, w którym dłużnik zaprzestaje płacenia przeważającej większości swoich wymagalnych długów, gdyż nie ma funduszy na ich pokrycie. Z wyżej dokonanych ustaleń wynika, że w takiej sytuacji znalazła się spółka (...) w drugiej połowie 2009r. Zgodnie z art. 21 w zw. z art. 20 cyt. prawa upadłościowego i naprawczego pozwany miał ustawowy obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym zaistniała podstawa do ogłoszenia upadłości. W sytuacji gdy obrona pozwanego polegała na wykazywaniu w oparciu o ustalenia sprawy karnej, że przesłanka do ogłoszenia upadłości spółki nie ziściła się w czasie sprawowania przez niego funkcji, gdyż obowiązek taki powstał po jego odwołaniu wystarczające dla rozstrzygnięcia tej spornej okoliczności było ustalenie, że obowiązek ten powstał w drugiej połowie 2009r. a więc kiedy pozwany niewątpliwie był członkiem zarządu spółki bez doprecyzowania właściwego terminu do dokonania zgłoszenia w tym przedziale czasowym. Zważyć należy, że odpowiedzialność z art. 299 k.s.h. jest sankcją za kierowanie przez zarząd sprawami spółki w sposób niekorzystny dla wierzycieli, który doprowadził do bezskuteczności egzekucji jej zobowiązań. Ostatecznym przejawem tego nieprawidłowego, nagannego postepowania zarządu jest zaniechanie złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości bądź wszczęcie postępowania układowego w odpowiednim czasie (por. wyrok SN z dnia 16 stycznia 2008r. IV CSK 430/07). Szkodę w ujęciu art. 299 k.s.h. stanowi obniżenie potencjału majątkowego spółki tj. pogorszenie możliwości zaspokojenia wierzyciela (por. wyrok SN z dnia 11 sierpnia 2010r. I CSK 653/09). W świetle zasad odpowiedzialności członka zarządu za zobowiązania spółki z o.o. i pojęcia szkody wynikających z art. 299 k.s.h. istotnym z punku widzenia ochrony interesów wierzycieli jest, by zarząd monitorując stan rozliczeń jak najwcześniej wychwycił moment niewypłacalności obligujący go do zgłoszenia wniosku o upadłość. Generalnym bowiem założeniem regulacji zawartych w art. 299§1 i 2 k.s.h. jest ochrona wierzycieli przed działaniami osób pełniących funkcję członków zarządu spółki z o.o., które mogłyby doprowadzić do jej niewypłacalności, a tym samym pokrzywdzenia wierzycieli. W świetle omawianych zasad odpowiedzialności będących podstawą dochodzonego roszczenia wbrew stanowisku pozwanego nie można było przyjąć za podstawę ustaleń w niniejszej sprawie terminu właściwego do zgłoszenia wniosku o upadłość ustalonego dla potrzeb przesłanek odpowiedzialności karnej członków zarządu spółki z o.o. w kontekście znamion czynu z art. 586 k.s.h., gdyż ocena zachowania członka zarządu w ramach tej odpowiedzialności dokonywana jest z uwzględnieniem przepisów prawa karnego w tym dotyczących zamiaru, rodzaju winy i jej stopnia, co nie stanowi podstaw odpowiedzialności, na której opiera się rozpatrywane roszczenie.

Dokonując oceny skuteczności obrony podjętej przez pozwanego w ramach przesłanek z art. 299§2 k.s.h. należy stwierdzić, że pozwany nie podjął inicjatywy dowodowej celem wykazania, że mimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości powód nie poniósł szkody. Jak wyżej wskazano szkoda w rozumieniu art. 299 k.s.h. polega na zawinionym doprowadzeniu przez dłużnika do obniżenia potencjału majątkowego spółki i spowodowania w ten sposób stanu jej niewypłacalności, albo na bezprawnym zawinionym niezgłoszeniu we właściwym czasie przez członków zarządu wniosku o jej upadłość. Natomiast jej rozmiar określany jest jako różnica pomiędzy tym co wierzyciel mógł w wyniku wszczęcia postępowania upadłościowego uzyskać a rzeczywistym stanem zaspokojenia jego roszczenia. Skuteczne powołanie się na tę przesłankę wymagało od pozwanego wykazania, że stopień zaspokojenia byłby identyczny także w sytuacji zgłoszenia we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości. Pozwany takiego zarzutu nie podnosił, ani nie zgłaszał dowodów będących podstawą ustaleń, iż stan majątkowy spółki nie pozwoliłby na zaspokojenie wierzyciela nawet w przypadku wszczęcia postepowania upadłościowego we właściwym czasie przy uwzględnieniu zasad zaspokojenia wierzyciela w toku postępowania upadłościowego. Jak wyżej Sąd wskazał pozwany poprzestał na negowaniu ziszczenie się przesłanki do ogłoszenia upadłości spółki w czasie gdy sprawował funkcję członka zarządu a tym samym nie powstaniu obowiązku o którym mowa w art. 20 p.u.in. Podkreślenia wymaga, że wykazanie przesłanek egzoneracyjnych z art. 299 § 2 k.s.h. spoczywało na pozwanym członku zarządu spółki, zgodnie z regułą dowodową z art. 6 k.c. Ten zaś obowiązek przekładał się na obowiązek pozwanego dostarczenia sądowi stosownego materiału dowodowego w myśl uregulowania art. 3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. Wszelkie zaniedbania w zakresie inicjatywy dowodowej obciążają zaś tę stronę, która winna była udowodnić fakty, z których wywodziła skutki prawne. Jeśli więc pozwany twierdził, iż zachodzą przesłanki uwalniające go od odpowiedzialności za zobowiązania spółki z o.o. (...) to winien był dostarczyć sądowi materiał dowodowy pozwalający na stanowcze ustalenie istnienia tych przesłanek. Brak dostatecznego materiału dowodowego obejmującego dokumentację finansową spółki jest więc okolicznością obciążającą pozwanego i nie może okoliczność ta skutkować negatywnie dla powódki. Ocena sytuacji gospodarczej spółki przez pozwanego, który licząc na jej poprawę w przyszłości powstrzymywał się od zgłoszenia wniosku o jej upadłość nie może wyłączyć jego odpowiedzialności z art. 299 k.s.h. wobec ewidentnych symptomów niewypłacalności w rozumieniu art. 11 ust 1 prawa upadłościowego i naprawczego, o których pozwany wiedział bądź powinien wiedzieć zachowując należytą staranność, którą podlega ocenie przy zastosowaniu miernika podwyższonej staranności z jaką powinien działać sprawując funkcję członka zarządu (art. 355 §2 k.c.).

W tym miejscu zważyć trzeba, że jak słusznie podkreślił SN w wyroku z 22 maja 2013 r. (III CSK 321/12, LEX nr 1353211)"odpowiedzialność ukształtowana przez art. 299 § 1 k.s.h. służy interesowi wierzycieli i ma na celu ich ochronę, stanowiąc o zasadach i przesłankach odpowiedzialności członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w okolicznościach wskazanych w tym przepisie. Przesłanki egzoneracyjne określone w art. 299 § 2 k.s.h. mają na celu zrównoważenie sytuacji członków zarządu spółki z o.o. wobec wierzycieli, jeżeli mimo bezskuteczności egzekucji wobec spółki nie powinno się również do odpowiedzialności cywilnej pociągać tych osób, z przyczyn enumeratywnie wskazanych w powołanym przepisie. Przepis ten jest wyjątkiem od zasady odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. przewidzianej w art. 299 § 1 k.s.h. i do nich należy wykazanie okoliczności zwalniającej ich z odpowiedzialności względem wierzycieli spółki".

Jak wyżej wskazano pozwany nie wykazał żadnej z przesłanki egzoneracyjnej.

W świetle powyższych ustaleń Sąd przyjął, że powód jako wierzyciel poniósł szkodę skoro pomimo tego, że dysponuje tytułem wykonawczym nie może zaspokoić się z majątku spółki. Z tego tytułu pozwany jako członek zarządu ponosi na podstawie art. 299 k.s.h. odpowiedzialność odszkodowawczą, której górną granicę wyznacza wysokość niezaspokojonego zobowiązania spółki wynikająca z wyżej opisanego tytułu wykonawczego oraz koszty postępowania sądowego i egzekucyjnego, jak i odsetki.

Zgodnie z ustalonym orzecznictwem odsetki od zasądzonej kwoty powinny być określone w sposób odpowiadający art. 481 k.c. O tym, od kiedy się one należą powinna rozstrzygać ustalona, zgodnie z art. 455 k.c., chwila wymagalności dochodzonego w trybie art. 299 k.s.h. odszkodowania. W świetle regulacji art. 455 k.c. przyjąć należy, że roszczenie tego rodzaju, jako bezterminowe, staje się wymagalne niezwłocznie po wezwaniu członka zarządu do zapłaty sumy odszkodowania.

W przedmiotowej sprawie powód nie wykazał by kierowane do pozwanego wezwanie do zapłaty z dnia 11 lutego 2013r. zostało mu doręczone. Skuteczność doręczenia wezwania podważa niewłaściwy adres pozwanego wskazany na dowodzie nadania. W tej sytuacji Sąd ustalił, że dopiero w dacie zgłoszenia się do sprawy niniejszej pełnomocnika procesowego pozwanego co miało miejsce w dniu 21 maja 2013r., uzyskał wiedzę o dochodzonym roszczeniu i jego wysokości, co umożliwiało mu w terminie niezwłocznym oznaczonym przez sąd jako 14 dni od zapoznania się z treścią żądania do uiszczenia dochodzonego roszczenia. Zatem odsetki za opóźnienie, należne od pozwanego na podstawie art. 481 k.c. otworzyły swój bieg w dniu 5 czerwca 2013 r. i powód może się domagać ich zasądzenia od tej właśnie daty. Z tych względów Sąd uchylił wyrok zaoczny w części obejmującej odsetki za okres za okres poprzedzający datę 5 czerwca 2013 r. i powództwo w tej części oddalił, a w pozostałej części utrzymał wyrok zaoczny w mocy.

Skutkiem uwzględnienia powództwa (oddalenie powództwa nastąpiło w nieznacznym zakresie) jest rozstrzygniecie o kosztach procesu, które Sąd oparł na treści art. 100 zd.2 k.p.c. obciążając nimi w całości pozwanego, zaś na podstawie art. 108 k.p.c. zlecił szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji.