Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE

Wnioskodawca J. R. wniósł o stwierdzenie nabycia spadku po B. R., zmarłej w dniu 4 września 2016 r. G. na podstawie ustawy.

W odpowiedzi na wniosek uczestniczka postępowania M. R. (1) wniosła o wydanie orzeczenia w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po zmarłej B. R. na podstawie testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego z dnia 05 listopada 1999r., w którym do spadku powołano jako spadkobierców córkę M. R. (1) oraz wnuczkę P. R.- po 1/2 części każda.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

B. R. zmarła w dniu 4 września 2016 r. G.. Ostatnio stale przed śmiercią zamieszkiwała w S.. W chwili zgonu była zamężna. W ciągu swojego życia zawierała dwa związki małżeńskie. Pierwszy związek małżeński zawarła z T. R.. Związek ten ustał wskutek orzeczenia przez sąd rozwodu ( w 1970 roku). Z małżeństwa tego urodziło się dwoje dzieci J. R. oraz E. R. (po mężu H.). E. H. zmarła w dniu 14 lutego 1984 r. Pozostawiła po sobie córkę A. H. ( obecnie po mężu S.).

Drugi związek małżeński B. R. zawarła ze Z. R.. Ze związku tego urodziła się córki: M. H. i M., która zmarła zaraz po porodzie w 1971 r. w S..

Żadnych innych dzieci – w tym pozamałżeńskich czy przysposobionych B. R. nie miała. Dzieci, które jej zmarły to E. M. oraz M..

Nikt ze spadkobierców nie sporządzał przed notariuszem aktu poświadczenia dziedziczenia, nie składano oświadczeń spadkowych. Nikt się nie zrzekł dziedziczenia. Nikt nie został uznany za niegodnego dziedziczenia.

dowód: odpis skrócony aktu zgonu B. R. k. 4, zapewnienie spadkowe złożone przez wnioskodawcę J. R. - k. 18 ( 00:13:49), zapewnienie spadkowe uczestników postępowania Z. R. ( k. 18, 00:23:14), M. R. (1) ( k. 19, 00:27:25), A. S. (1) ( k. 19, 00:27:25), P. R. (k.35, 00:10:22), odpis skrócony aktów urodzenia J. R.,, M. R. (1), A. H.,Z. R., odpis skrócony aktu zgonu E. H., odpis skrócony małżeństwa A. E. H. i A. S. (2) ( wszystkie koperta k. 5), odpis skrócony aktu małżeństwa M. R. (1) i M. L. (k. 9), odpis skrócony aktu urodzenia P. R. ( k. 10), odpis skrócony aktu zgonu M. R. (2) ( k. 22).

B. R. sporządziła w dniu 5 listopada 1999 r. przed notariuszem w S. B. P. testament w formie aktu notarialnego ( Rep. A 13684/1999). W testamencie tym do całości spadku powołała swoją córkę M. R. (1) oraz wnuczkę P. R., które mają dziedziczyć po połowie.

Dowód: akt notarialny Rep A nr (...) – k. 27.

Sąd zważył, co następuje:

Z treści art. 924 k.c. wynika, że spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, zaś art. 925 k.c. stanowi, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Zgodnie z art. 926 k.c. powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu (§ 1). Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą (§ 2).

Przekładając wskazane wyżej podstawy prawne na stan faktyczny niniejszej sprawy wskazać należy, że dziedziczenie ustawowe ma charakter subsydiarny, znajduje zastosowanie wtedy, gdy nie powołano spadkobiercy testamentowego albo powołany spadkobierca nie może lub nie chce dziedziczyć. Mianowicie, jeżeli spadkodawca nie pozostawił testamentu, to dopiero wówczas przepisy kodeksu cywilnego stanowią w swej treści kto i z jakim udziałem dziedziczy spadek po osobie zmarłej. Natomiast, jeżeli spadkodawca pozostawił testament, rzeczą Sądu prowadzącego postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku jest ocena ważności testamentu wobec treści przepisów kodeksu cywilnego, w tym ustalenie czy testament ten zawiera powołanie spadkobiercy/ów. W niniejszej sprawie jak wynika z materiału dowodowego B. R. sporządziła testament, w którym do całości spadku powołała jako spadkobierców swą córkę M. R. (1) i wnuczkę P. R.. Treść aktu notarialnego Rep. A nr (...) z dnia 5 listopada 1999 r. nie nasuwa wątpliwości co do rzeczywistej woli spadkodawczyni. Z aktu notarialnego jednoznacznie wynika, że jej wolą było powołanie spadkobierców testamentowych, o czym świadczą zawarte w nim (§ 1) sformułowana „do całości spadku powołuje”. W związku z powyższym, do dziedziczenia po B. R. dochodzą spadkobiercy testamentowi.

Mając na względzie treść art. 926 § 2 kc należało nadto zaznaczyć, że ustawodawca daje pierwszeństwo porządkowi dziedziczenia określonemu przez spadkodawcę w testamencie , dlatego dziedziczenie ustawowe co do całości spadku ma miejsce tylko wtedy, gdy spadkodawca nie sporządził w ogóle testamentu albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą, albo gdy sporządził testament nie powołując spadkobiercy, a treść testamentu ogranicza się do innych rozrządzeń, wreszcie wtedy, gdy spadkodawca wprawdzie sporządził testament, ale okazał się on nieważny lub bezskuteczny.

W niniejszej sprawie bezsporną i niewątpliwą była okoliczność, że spadkodawczyni pozostawiła jeden testament – sporządzony przed notariuszem, w którym rozrządziła swym majątkiem na wypadek śmierci. Żaden z uczestników postępowania nie kwestionował ważności testamentu, ani tez jego treści.

Sąd zważył, że przepisy Kodeksu cywilnego, zawarte w księdze IV, wyczerpująco regulują przyczyny nieważności testamentu. Sankcja nieważności testamentu występuje w następujących wypadkach:

-

testament zawiera rozrządzenia więcej niż jednego spadkodawcy (art.942 kc);

-

został sporządzony przez osobę nie mającą pełnej zdolności do czynności prawnych (art. 944 § 1 kc), przez przedstawiciela (art. 944 § 2 kc) lub oświadczenie spadkodawcy było obarczone wadami (art. 945 kc);

-

testament został sporządzony z naruszeniem przepisów o formie (art. 958 kc);

-

spadkobierca został powołany pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu (art.962kc);

-

w treści testamentu zawarto podstawienie powiernicze (art.964 kc).

Tego rodzaju okoliczności w niniejszej sprawie nie występują, nadto sami uczestnicy nie podnosi zarzutów co do testamentu.

Mając powyższe na uwadze i ustalając, że nie zaszły negatywne przesłanki dziedziczenia, czy to w postaci zrzeczenia się dziedziczenia, czy odrzucenia spadku, czy wreszcie niegodności dziedziczenia, Sąd stwierdził, że spadek po B. R. nabyły na podstawie testamentu notarialnego z dnia 5 listopada 1999 r. sporządzonego przed notariuszem w S. B. P. ( Rep. A 13684/1999) córka M. R. (1) oraz wnuczka P. R. po 1/2 części każda.

Natomiast z treści art. 1015 k.c. wynika, że oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania, w przypadku zaś braku oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie uważa się, że doszło do przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza. W niniejszej sprawie powołani spadkobiercy w terminie 6 miesięcy nie złożyli oświadczenia o odrzuceniu spadku, okres 6 miesięcy im upłynął ( każdy z nich o śmierci spadkodawczyni dowiedział się w dniu jej śmierci). Spadkodawczyni zmarła po dniu 20 października 2015 r.- gdy przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza po upływie 6 miesięcy od daty otwarcia spadku następuje z mocy prawa .