Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 17 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Elżbieta Kala

Sędziowie: SO Artur Fornal

SR del. Sylwia Roszak (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 17 października 2017 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) z siedzibą Ł.

o zmianę wpisu

na skutek zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 27 czerwca 2017 r., sygn. akt BY XIII Ns Rej KRS 9144/16/647

postanawia:

oddalić zażalenie.

Artur Fornal Elżbieta Kala Sylwia Roszak

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 27 czerwca 2017 roku Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zawiesił postępowanie na podstawie art. 177 § 1 pkt. 3 ¹ kpc w związku z art. 13 § 2 kpc i art. 7 ustawy o KRS do czasu zakończenia postępowania toczącego się przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z pytaniami prejudycjalnymi Sądu Najwyższego w sprawie C-106/16 - (...).

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, iż stosownie do art. 177 § 1 pkt. 3 ¹ kpc, który ma odpowiednie zastosowanie także w sprawach rozpoznawanych w sądzie rejestrowym (art. 13 § 2 kpc i art. 7 ustawy o KRS), Sąd może zawiesić postępowanie, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed Trybunałem Konstytucyjnym albo Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Sąd Rejonowy wskazał, iż obecnie przed Trybunałem Sprawiedliwości UE toczy się postępowanie zainicjowane pytaniami prejudycjalnymi Sądu Najwyższego dotyczącymi spółki, będącej wnioskodawcą w niniejszej sprawie. U podstaw postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości leży sprawa tocząca się przed tutejszym Sądem rejestrowym pod sygn. BY XIII Ns-Rej. KRS 11656/13/705. W sprawie tej spółka (...) wniosła o wykreślenie jej z Krajowego Rejestru Sądowego, wskazując jako podstawę żądania zakończenie likwidacji oraz przeniesienie siedziby spółki do W. (...) z dniem 28 maja 2013 r. (jako informację o sposobie zakończenia likwidacji). Wskazany wniosek został oddalony z uzasadnieniem, że jeśli wnioskodawca dokonał wyboru sposobu prawnego zakończenia swojej działalności w P. (...) poprzez podjęcie przez wspólników uchwały o przeniesieniu siedziby za granicę (art. 270 pkt 2 ksh), co skutkowało otwarciem likwidacji spółki w P. (...) i kontynuowaniem działalności w kraju przyjmującym jedynie na zasadzie ciągłości ekonomicznej (ale już nie prawnej), to w konsekwencji konieczne jest spełnienie wszystkich wymogów dla wykreślenia rozwiązanej spółki z rejestru, czego wnioskodawca nie dopełnił.

Sąd Rejonowy wskazał, iż Trybunał Sprawiedliwości UE ma udzielić odpowiedzi m.in. na pytanie, czy art. 49 i art. 54 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stoi na przeszkodzie stosowaniu przez państwo członkowskie, w którym utworzona została spółka handlowa (...), przepisów prawa krajowego uzależniających wykreślenie z rejestru od rozwiązania spółki po przeprowadzeniu likwidacji, jeżeli spółka inkorporowała się w innym państwie członkowskim na podstawie uchwały wspólników o kontynuowaniu osobowości prawnej nabytej w państwie utworzenia.

Sąd pierwszej instancji podał, iż w obecnie rozpoznawanej sprawie spółka (...) wniosła o wpisanie zmiany firmy, siedziby i adresu spółki na spółkę (...) SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ z siedzibą w L. (...) przy (...). Postanowieniem z dnia 21 czerwca 2016 r. referendarz oddalił wniosek w tej części, zaś wnioskodawca wniósł skargę na to rozstrzygnięcie.

Sąd Rejonowy zważył, że w niniejszej sprawie wnioskodawca dąży w istocie do osiągnięcia identycznego skutku w postaci transgranicznego przekształcenia spółki jak w sprawie, o której była mowa wcześniej. Tym razem wybrał jednak inny sposób, tj. poprzez wpisanie nowej nazwy spółki oraz zmiany siedziby i adresu spółki na L. (...). Kwestia, w jaki sposób ma nastąpić owo transgraniczne przekształcenie spółki, będzie rozstrzygnięta przez Trybunał Sprawiedliwości UE. W przekonaniu Sądu Rejonowego, zachodzi zatem przesłanka do zawieszenia niniejszej sprawy, w której faktycznie Sąd i tak nie podejmował dotychczas czynności, oczekując na rozstrzygnięcie w sprawie C-106/16 - (...).

Na powyższe orzeczenie zażalenie złożył wnioskodawca zaskarżając je w całości oraz wniósł o jego uchylenie, podjęcie postępowania w sprawie i rozstrzygnięcie sprawy co do meritum. Wnioskodawca zaskarżonemu postanowieniu zarzucił naruszenie przepisu art. 177 § 1 pkt 3 ¹ w zw. z art. 13 § 2 kodeksu postępowania cywilnego oraz w zw. art. 7 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym poprzez ich niewłaściwe zastosowanie w realiach rozpatrywanej sprawy tj. w sytuacji, gdy rozstrzygnięcie niniejszej sprawy w żadnej mierze nie zależy od wyniku postępowania zawisłego przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie pod sygn. akt C-l 06/16.

Wnioskodawca podkreślił, iż przedmiotem postępowanie prejudycjalnego TS UE w sprawie zawisłej pod sygn. akt C-l06/16 nie jest, jak twierdzi Sąd w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, rozstrzygnięcie „w jaki sposób ma nastąpić transgraniczne przekształcenie spółki", lecz czy zastosowanie przepisów p. (...) Kodeksu spółek handlowych o postępowaniu likwidacyjnym, a w szczególności nałożenie na spółkę obowiązków analogicznych do tych, jakie są wymagane dla ustania bytu prawnego spółki jako takiej, nie ogranicza nadmiernie traktatowej swobody przedsiębiorczości i swobody osiedlania się, wynikających z art. 49 i art. 54 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Jednocześnie, Sąd Najwyższy w odesłaniu prejudycjalnym, tj. w swoim postanowieniu z dnia 22 października 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt IV CSK 664/14 podkreślił, iż polski system prawny charakteryzuje się dwoistością reżimów, zgodnie z którymi można skutecznie dokonać przeniesienia siedziby spółki za granicę (z jednej strony, można wg Sądu Najwyższego zastosować krajowe przepisy o przekształceniu spółek, z drugiej stosować art. 270 pkt 2 k.s.h. i związaną z nim procedurę likwidacji). Sąd Najwyższy, wyraża jednak wątpliwości, czy wymaganie od spółki dopełnienia wszystkich czynności likwidacyjnych, jak zaspokojenie wszystkich wierzycieli, upłynnienie majątku spółki, oddanie na przechowanie ksiąg i dokumentów, nie utrudni spółce dalszego, nieprzerwanego funkcjonowania jako spółki handlowej innego państwa członkowskiego, czyli wykonywania swobody przedsiębiorczości (vide treść postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2015 roku, sygn. akt IV CSK 664/14).

Zdaniem wnioskodawcy, rozstrzygnięcie kwestii sformułowanych w pytaniu prejudycjalnym nie rzutuje w żaden sposób na sposób rozstrzygnięcia sprawy niniejszej, której procedowanie Sąd zawiesił zaskarżonym postanowieniem. Przedmiotem wniosku złożonego przez skarżącą był wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowe zmiany umowy spółki w zakresie nowego brzmienia firmy oraz siedziby spółki. Podkreślić także należy, iż zmiana umowy spółki objęta protokołem Zgromadzenia Wspólników odbytym w dniu 18 września 2015 roku, sporządzonym przez p. (...) notariusza, podyktowana była wyłącznie stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w postanowieniu z dnia 17 lipca 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VIII Ga 121/15, który stwierdził cyt. „(...) dla spółki nadal figurującej w Krajowym Rejestrze Sądowym (...) - dla skutecznej zmiany siedziby spółki (...) spółka z o.o. w likwidacji z siedzibą w Ł. która zgodnie z art. 157 § 1 k.s.h. jest obligatoryjnym elementem umowy spółki - niezbędne jest dokonanie zmiany umowy spółki. I dalej: „Ponadto, zgodnie z art. 255 § 1 k.s.h. zmiana umowy spółki wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru, który ma charakter konstytutywny". Sąd Okręgowy w Bydgoszczy stoi zatem na stanowisku, iż dla skutecznej zmiany miejsca siedziby spółki utworzonej zgodnie z przepisami prawa p. (...), konieczne jest dokonanie przed p. (...) notariuszem zmiany umowy tejże spółki. Czyniąc zadość wykładni zaprezentowanej przez Sąd Okręgowy w Bydgoszczy, wspólnik skarżącej spółki, podjął w dniu 18 września 2015 roku przed p. (...) notariuszem uchwałę o zmianie umowy spółki w powyższym zakresie. Przedmiotem oceny sądu rejestrowego powinna zatem, w niniejszym postępowaniu, pozostawać wyłącznie ocena przedmiotowej uchwały. Ocenie tej nie stoi na przeszkodzie zakończenie postępowania zawisłego przez Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie jest zasadne.

Zgodnie z art. 177 § 1 pkt 3 ¹ Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed Trybunałem Konstytucyjnym albo Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Sąd Rejonowy prawidłowo uznał, iż rozstrzygnięcie niniejszej sprawy zależy od rozstrzygnięcia sprawy przed Trybunałem Sprawiedliwości UE, gdzie toczy się postępowanie zainicjowane pytaniami prejudycjalnymi Sądu Najwyższego dotyczącymi spółki, będącej wnioskodawcą w niniejszej sprawie. Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu pierwszej instancji, że w niniejszej sprawie wnioskodawca dąży w istocie do osiągnięcia identycznego skutku w postaci transgranicznego przekształcenia spółki jak we sprawie, która toczyła się przed tutejszym Sądem rejestrowym pod sygn. BY XIII Ns-Rej. KRS 11656/13/705, a w której zostało zadane pytanie prejudycjalne przez Sąd Najwyższy. Bez wątpienia kwestia, w jaki sposób ma nastąpić owo transgraniczne przekształcenie spółki, będzie rozstrzygnięta przez Trybunał Sprawiedliwości UE, a zatem rozstrzygnięcie niniejszej sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Należy ponownie przypomnieć, iż zgodnie z art. 270 pkt 2 kodeksu spółek handlowych rozwiązanie spółki powodują: uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza. Wobec tego przeniesienie spółki za granicę powoduje rozwiązanie spółki, a tym samym wykreślenie według prawa p. (...) może nastąpić po przeprowadzeniu likwidacji (art. 272 k.s.h). Zmiana siedziby spółki na siedzibę poza granicami P. (...) jest niczym innym jak transgranicznym przekształceniem spółki, albowiem następuje zakończenie bytu spółki jako p. (...) osoby prawnej. W p. (...) Krajowym Rejestrze Sądowym nie może bowiem być wpisana osoba prawna mająca siedzibę za granicą. Jedynie, zgodnie z art. 155 k.s.h. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, mające siedzibę za granicą, mogą tworzyć oddziały lub przedstawicielstwa na terytorium (...), co wynika także z art. 36 pkt 14 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym (t. jedn. Dz. U. z 2017 , poz. 700).

W konsekwencji, Sąd Okręgowy działając na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

Artur Fornal Elżbieta Kala Sylwia Roszak