Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2017 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie V Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 października 2017 r. na rozprawie sprawy

z powództwa (...) sp. z o.o. w O.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A.
w W. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. w O. kwotę 6 100,80 (sześć tysięcy sto 80/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2 123,00 (dwa tysiące sto dwadzieścia trzy 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,
w tym kwotę 1 800,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

III.  nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Rejonowego w Olsztynie) kwotę 232,20 złotych tytułem należności wypłaconych na wynagrodzenie biegłego i stawiennictwo świadka.

SSR Iwona Nowak

Sygn. akt. V GC 594/17

UZASADNIENIE

Powód (...) sp. z o.o. sp. k. w J. (...)wniósł pozew o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) S.A. w W. kwoty 6.100,80 zł wraz z odsetkami ustawowymi od tej kwoty od dnia 19 kwietnia 2016 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że w wyniku kolizji w dniu 8 lutego 2016 roku zostało uszkodzone auto Pana A. G. (1) marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...)

Sprawca szkody był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. Z powodu wypadku auto nie nadawało się do użytku. Pozwany zakwalifikował szkodę w pojeździe jako całkowitą.

Poszkodowany nie miał innego sprawnego pojazdu . Uszkodzone auto stanowiło dla poszkodowanego niezbędny środek do transportu.

Następnego dnia po zdarzeniu tj w dniu 9 lutego 2016 roku poszkodowany wynajął od powoda pojazd zastępczy. Najem pojazdu trwał do dnia 9 marca 2016 roku tj przez okres 31 dni. Poszkodowany oddał pojazd zastępczy po wypłacie odszkodowania. .Pomimo ,że doszło do rozliczenia szkody metodą szkody całkowitej , poszkodowany po otrzymaniu odszkodowania postanowił naprawiać pojazd we własnym zakresie . Poszkodowany potrzebował pojazdu zastępczego , albowiem w jego gospodarstwie domowym były dwa uszkodzone auta , przy czym jeden z nich był bez silnika . W czasie zdarzenia poszkodowany z małżonką budowali dom i jedno auto potrzebowała małżonka , a drugie poszkodowany.

( dowód w aktach karta 44-45 )

Za czas trwania najmu powód wystawił fakturę VAT (...) na łączną kwotę 6100.80 złotych brutto

Powód dochodzi od pozwanego należności za cały czas trwania najmu pojazdu zastępczego .

Pozwany (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając swe stanowisko wskazał, że poszkodowany posiadał w swoim gospodarstwie oprócz uszkodzonego jeszcze dwa inne pojazdy. Podkreśla ,że nie doszło do cesji wierzytelności gdyż w chwili dokonania przelewu wierzytelność nie była jeszcze wymagalna. Jak również zauważa ,że zastosowana stawka przez powoda jest rażąco wygórowana.

Sąd ustalił, co następuje:

W wyniku kolizji w dniu 8 lutego 2016 roku zostało uszkodzone auto Pana A. G. (1) marki R. (...) o numerze rejestracyjnym (...).

W wyniku zdarzenia pojazd nie nadawał się do dalszego korzystania z niego .Poszkodowany w dniu następnym po zdarzeniu wynajął pojazd zastępczy u powoda.

( dowód w aktach karta 4-11 )

Umowa najmu trwała od dnia 9 lutego 2016 roku do dnia 9 marca 2016 roku. Ustalona została dzienna stawka najmu w kwocie 150 złotych netto. Po zakończeniu najmu powód wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę dochodzoną niniejszym pozwem.

( dowód w aktach karta 10)

W konsekwencji pozwany dokonał rozliczenia szkody uznając ,że jest to szkoda całkowita.

Poszkodowany dokonał cesji przysługującej jemu wierzytelności względem pozwanego .Pozwany o tym fakcie został powiadomiony.

( dowód w aktach karta 8 i 9 )

Pozwany nie zgodził się ze stanowiskiem powoda. Podkreśla, że przeprowadził postepowanie likwidacyjne w sposób prawidłowy. Jego zdaniem poszkodowany posiadał w swoim gospodarstwie oprócz uszkodzonego jeszcze dwa inne pojazdy. Podkreśla ,że nie doszło do cesji wierzytelności gdyż w chwili dokonania przelewu wierzytelność nie była jeszcze wymagalna. Jak również zauważa ,że zastosowana stawka przez powoda jest rażąco wygórowana.

( dowód w aktach karta 27 -30 i akta szkody )

W niniejszej sprawie czas naprawy pojazdu i stawka zostały potwierdzone opinią biegłego , A. S. , który to potwierdzi ,że czas naprawy pojazdu wynosi 41 dni ,z czego 10 dni czasu uzasadnionego technologicznie – czasu niezbędnego do przeprowadzenia naprawy pojazdu. Ponadto ustalił ,że zastosowana stawka przez powoda mieści się w przedziale stawek stosowanych na rynku lokalnym.

( dowód w aktach karta 62-72 i 93)

Sąd zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie oraz na podstawie poczynionych ustaleń roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Dokonując powyższego rozstrzygnięcia Sąd oparł się na dokumentach przedłożonych przez strony których prawdziwości nie kwestionowano oraz na zeznaniach świadków i opinii biegłego , która to jest spójna, logiczna i nie budząca wątpliwości a także na aktach szkody.

W sprawie niniejszej pozwany nie kwestionował przedstawionego przez powoda stanu faktycznego sprawy ani swojej odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia OC sprawcy szkody co do zasady.

Spór między stronami dotyczył tego, czy wynajęcie pojazdu zastępczego było z punku widzenia poszkodowanego zasadne i konieczne skoro posiadał inne pojazdy w gospodarstwie, czy zawarta między poszkodowanym a powodem umowa przelewu wierzytelności była skuteczna.. Pozwany kwestionował również wysokość przyjętej dziennej stawki najmu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że Sąd orzekający w niniejszej sprawie nie podzielił zarzutu pozwanego co do tego, że umowa najmu łącząca powoda z poszkodowanym była nieważna. Analizując jej treść nie sposób podzielić wywodów pozwanego co do tego, że brak jej niezbędnych essentialia negotii umowy najmu. W jej treści został określony zarówno przedmiot umowy, czas jej zawarcia oraz należne wynajmującemu wynagrodzenie. Z tych względów Sąd uznał umowę najmu za ważną i skuteczną. Odnośnie roszczenia w zakresie ważności umowy najmu Sąd uznał ten zarzut za chybiony. Zgodnie z art. 659 k.c. najem jest umową zobowiązującą, konsensualną, odpłatną i wzajemną. Minimalną treścią najmu (essentialia negotii) jest ustalenie jego przedmiotu oraz czynszu. Skutkiem zawarcia umowy najmu jest powstanie trwałego (ciągłego) stosunku między stronami. Cechą takich stosunków jest wpływ czasu na treść i rozmiar świadczenia (zob. A. Klein, Elementy, s. 135, tak też G. Kozieł, [w:] A. Kidyba (red.), KC. Komentarz, s. 349). Istotą najmu jest czasowość korzystania (używania) przez najemcę z przedmiotu tej umowy w powiązaniu z ekwiwalentnym świadczeniem czynszu. Okres ten może być określony w sposób ścisły przez wskazanie określonej daty kalendarzowej lub innej konwencjonalnej miary czasu albo bez ścisłego oznaczenia tego okresu. Ponadto podstawowym obowiązkiem najemcy jest zapłata czynszu, jest to świadczenie, które może być ustalone przez strony w formie pieniężnej lub w innych świadczeniach innego rodzaju (art. 659 § 2 k.c.). Wystarczające jest wskazanie podstaw określenia czynszu (zob. E. Gniewek (red.), KC. Komentarz, Legalis). Nadto czynsz jest zasadniczo świadczeniem okresowym, ale dopuszcza się jednak jednorazową zapłatę czynszu za cały okres najmu (por. wyr. NSA z 27.6.2003 r., (...) SA (...)).

W ocenie Sądu stanowiąca podstawę legitymacji czynnej powoda umowa cesji jest również ważna i skuteczna. Została podpisana przez osobę upoważnioną do działania zarówno w imieniu powoda jak i poszkodowanego .Nadto zawiera ona wszystkie niezbędne elementy, jakie tego typu umowa zawierać powinna.

Uznawszy cesję za skuteczną Sąd przyjął, że podstawę odpowiedzialności pozwanego stanowią przepisy art. 805 § 1 w zw. z art. 822 k.c. w zw. z art. 361 k.c. Podkreślić należy, że sam pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności za skutki kolizji z dnia 8 lutego 2016 roku w następstwie której uszkodzeniu uległ pojazd pozostający do dyspozycji poszkodowanego.

Ustaliwszy, co do zasady, odpowiedzialność pozwanego za skutki zdarzenia., należało w dalszej kolejności rozważyć kwestię zasadności roszczeń dochodzonych przez powoda w aspekcie zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego w pełnej wysokości, odpowiadającej kwocie widniejącej na fakturze nr (...) .

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków – poszkodowanego A. G. (1) i jego małżonki A. G. (2) , którzy to potwierdzili ,że posiadali w chwili zdarzenia trzy pojazdu z tego dwa były uszkodzone ( jeden bez silnika ) . Po zdarzeniu pozostał im tylko jeden sprawny pojazd , który to był potrzebny małżonce do codziennych czynności. Poszkodowany musiał wynająć pojazd zastępczy aby dojeżdżać do pracy i na budowę własnego domu.

Z załączonych akt szkody nie wynika ,aby pozwany proponował pojazd zastępczy poszkodowanemu.

Również sąd uznał opinię biegłego za pomocną w niniejszej sprawie i rozstrzygającą wszelkie wątpliwości. Zwłaszcza ,że biegły potwierdził zasadność najmu pojazdu zastępczego. ,ustalając ,że okres naprawy pojazdu mógł wynieść 41 dni , a stawka najmu zastosowana u powoda mieściła się w średnich stawkach stosowanych w tamtym czasie na rynku lokalnym.

Powód domaga się w niniejszej sprawie zapłaty odszkodowania obejmującego koszt najmu pojazdu zastępczego w związku z wypadkiem, jaki miał miejsce.

Tak więc, faktura VAT w sposób pośredni dowodzi istnienia pomiędzy stronami umowy i stanowi podstawę do żądania przez powoda zapłaty wynikającego z niej roszczenia.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa bowiem na tym, kto z faktu tego wywodzi skutki prawne. W myśl przytoczonych przepisów, w następstwie twierdzeń i dowodów złożonych przez powoda, to na pozwanym spoczywał ciężar udowodnienia faktów uzasadniających brak istnienia wymagalnego roszczenia powoda. Zaniechanie możliwości obrony poprzez wskazywanie dowodów mających służyć uwolnieniu się od odpowiedzialności działa na niekorzyść pozwanego.

Zgodnie z art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne .

Podsumowując, powód zgodnie z ogólnym ciężarem dowodu wynikającym z art. 6 k.c. wykazał istnienie i zasadność swojego roszczenia,. Z kolei pozwany, jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wykazał, iż roszczenie powoda nie znajduje podstaw. Sąd przyjął więc za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie.

Nadto, wskazać należy, iż w sprawach cywilnych rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy – obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach ( Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz pod red. A. Zielińskiego, Wydawnictwo C.H. Beck, wyd. 6, Warszawa 2012, s. 431).

Należy jeszcze zaznaczyć, że strony mają obowiązek dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawda i przedstawiać dowody (art. 3 k.p.c.) Ewentualne ujemne skutki nieprzedstawienia dowodu obciążają zaś stronę, która nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku. (wyrok Sądu Najwyższego z 15 lipca 1999 r. I CKN 415/99 LEX nr 83805). Obowiązująca w procesie cywilnym zasada kontradyktoryjności zwalnia sąd orzekający z odpowiedzialności za rezultat postępowania dowodowego, którego dysponentem są same strony. (wyrok Sądu Najwyższego z 16 grudnia 1997 r. II UKN 406/97 OSNAPiUS 1998/21/641).

Pozwany ani w toku likwidacji szkody ani w toku postepowania dowodowego nie przedłożył jakiegokolwiek dowodu na okoliczność wypłacenia odszkodowania z tytułu szkody całkowitej w okresie wynajmu pojazdu zastępczego.

Co więcej należy zauważyć ,że poszkodowany nie był w stanie przewidzieć ,że jego pojazd zostanie uszkodzony. Zatem należy domniemywać ,że nie posiadał wystarczających ,zgromadzonych środków pieniężnych na zakup nowego pojazdu. Jak wynika z zeznań , poszkodowany po otrzymaniu odszkodowania , podjął decyzję o naprawie pojazdu . Zatem najem powinien być rozciągnięty na okres również obejmujący o naprawę pojazdu .

Należy wskazać, iż kwestię zasadności ponoszenia kosztów wynajmu pojazdu i ich związku ze szkodą w pojeździe przesądził już w licznych orzeczeniach Sąd Najwyższy. Ugruntowana już na tym polu praktyka orzecznicza stoi na stanowisku, że istnieje normalny związek przyczynowy, między uszkodzeniem pojazdu, a wynajęciem pojazdu zastępczego (tak np. w wyroku SN z dnia 18 marca 2003r. w sprawie IV CKN 1916/00, niepubl.).

W wyroku z dnia 6 stycznia 1999 r. II CKN 109/98 (LexPolonica nr 350710), Sąd Najwyższy przyjął, że poniesienie przez przedsiębiorcę kosztów wynajęcia samochodu zastępczego do kontynuowania działalności gospodarczej pozostaje w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym i stanowi stratę określoną w art. 361 § 2 k.c. Istnieje normalny związek przyczynowy, między zniszczeniem pojazdu (który służył, jak w przedmiotowej sprawie, do wykonywania działalności gospodarczej), a wynajęciem pojazdu zastępczego (tak np. w wyroku SN z dnia 18 marca 2003r. w sprawie IV CKN 1916/00, niepubl.). Z kolei w wyroku z dnia 18 marca 2003 r. IV CKN 1916/2000 (LexPolonica nr 1917604) wyraził pogląd, że wynajmowanie pojazdu zastępczego dla dalszego prowadzenia działalności gospodarczej w sytuacji, w której uszkodzony pojazd służył poszkodowanemu w takim właśnie celu, należy ocenić jako prawidłowe działanie poszkodowanego, minimalizujące szkodę, ponieważ dochody utracone w wyniku zawieszenia działalności gospodarczej mogłyby przewyższyć koszty wynajęcia pojazdu zastępczego. Podobnie w wypadku osób nie prowadzących działalności gospodarczej, lecz korzystających z pojazdu do realizacji działalności zawodowej.

Jak należy zauważyć Sąd Najwyższy wypowiedział się w kwestii zasadności ponoszenia kosztów wynajmu pojazdu . Zgodnie z art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła.. W powyższych granicach , w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty , które poszkodowany poniósł oraz ,korzyści , które mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Ugruntowana praktyka orzecznicza stoi na stanowisku ,że istnieje normalny związek przyczynowy , między uszkodzonym pojazdu z a wynajęciem pojazdu zastępczego / wyrok SN z dnia 18 marca 2003 roku w sprawie IV CKN 1916/00 /.

Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej uszkodzenia implikuje potrzebę zwrotu przez ubezpieczyciela wszystkich wydatków koniecznych ,tj niezbędnych do korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie , w jakim poszkodowany korzystałby ze swego samochodu , gdyby mu szkody nie wyrządzono. Ewentualne wykorzystanie środków komunikacji publicznej nie może zastąpić możliwości wynajmu pojazdu. Samochód w sposób bardziej funkcjonalny zaspakaja potrzeby życiowe właściciela i nie jest specjalnym dobrem w obecnych czasach.

Należy podkreślić ,że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z tzw szkodą całkowitą.

Zgodnie z art. 805 § 1 i § 2 pkt. 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. Stosownie do treści art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

W niniejszej sprawie doszło co jest bezsporne do rozliczenia szkody metodą tzw szkody całkowitej.

W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że w majątku poszkodowanego powstała szkoda majątkowa. Nie podlega bowiem wątpliwości, że w sytuacji gdyby do kolizji de facto nie doszło, nie powstałyby dodatkowe koszty związane z najmem pojazdu.

Zdaniem Sądu, teoretycznie czas najmu przy szkodzie całkowitej co do zasady obejmuje okres od dnia zniszczenia pojazdu do dnia, w którym poszkodowany może nabyć podobny pojazd, tj. do dnia zapłaty odszkodowania i zebrania właściwej kwoty na rachunku własnym .

Takie stanowisko jest w pełni zasadne, albowiem nie ma podstaw aby twierdzić, że od chwili, gdy poszkodowany dowiedział się o rozliczeniu jego szkody jako całkowitej, odpadają podstawy do wynajęcia pojazdu zastępczego tym bardziej, że informacja co do sposobu rozliczenia szkody nie jest równoznaczna z jej naprawieniem przez ubezpieczyciela, a to przecież jest celem prowadzonego przez ubezpieczyciela postępowania likwidacyjnego. Tym samym nie można oczekiwać od poszkodowanego, aby ten, nie mając zgromadzonych na ten cel środków, podejmował działania zmierzające do nabycia innego pojazdu, skoro ubezpieczyciel w żadnym stopniu nie przyczynił się do naprawienia szkody. Uznać zatem należy, że dopiero chwila wypłaty odszkodowania może aktualizować obowiązek minimalizacji szkody (tj. kosztów najmu pojazdu zastępczego) poprzez podjęcie działań zmierzających do nabycia zastępczego środka komunikacji.

Prawo do najmu pojazdu zastępczego powstające z chwilą powstania zdarzenia jest bezwzględnie przysługujące poszkodowanej.

W związku z powyższym ,uznając odpowiedzialność pozwanego sąd w oparciu o art. 361, 363 i 805 k.c. sąd uwzględnił roszczenia powoda co do kwoty głównej .

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 §1 i 2 k.c. w zw. z art. 817 §1 k.c.

O kosztach orzeczono na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Powódka poniosła koszty zastępstwa procesowego zgodnie z § 6 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych i ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity: Dz. U. z 2013, poz. 490), opłatę skarbową oraz opłatę od pozwu . Skoro powód wygrał niniejszy proces w całości, to należy się jej pełny zwrot kosztów.

SSR Iwona Nowak