Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Ua 91/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9 maja 2017 r., Sąd Rejonowy dla Łodzi -Śródmieścia w Łodzi X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych , w punkcie 1, zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 27 stycznia 2017r. , w ten sposób, że nie zobowiązał (...) SA w Ł. do zwrotu, nienależnie wypłaconego G. A., zasiłku chorobowego wraz z odsetkami za okres od 27 kwietnia 2015r. do 24 lipca 2015r., od 17 sierpnia 2015r. do 28 sierpnia 2015r.,od 27 listopada 2015r. do 4 grudnia 2015r., od 5 lipca 2016r. do 8 lipca 2016r. i od 7 września 2016r. do 20 września 2016r. w łącznej kwocie 16.167,25 zł (szesnaście tysięcy sto sześćdziesiąt siedem złotych 25/100) ; w punkcie 2 - oddalił odwołania w pozostałym zakresie ; w punkcie 3- zasądził od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na rzecz (...) SA w Ł. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

Decyzją z dnia 8 grudnia 2016 roku numer (...) oraz decyzją z dnia 17 lutego 2017 roku nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie art. 3 pkt 3, art. 36 ust. 1 i art. 41 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 372) odmówił G. A. prawa do wypłaty zasiłku chorobowego za okresy od dnia 27 kwietnia 2015 r. do dnia 24 lipca 2015 r., od dnia 17 sierpnia 2015 r. do dnia 28 sierpnia 2015 r., od dnia 27 listopada 2015 r. do dnia 4 grudnia 2015 r., od dnia 5 lipca 2016 r. do dnia 8 lipca 2016 r. , od dnia 7 września 2016 r. do dnia 20 września 2016 r. oraz od dnia 18 października 2016 r. do dnia 30 listopada 2016 r. z tytułu zatrudnienia w firmie (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w Ł. , z podstawy wymiaru 21.531,04 zł, jednocześnie przyznał prawo do wypłaty zasiłku chorobowego za powyższe okresy niezdolności do pracy z powodu choroby z podstawy wymiaru 17.162,75 zł. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż zgodnie z zaświadczeniami płatnika składek ZUS Z-3, dokonał wypłaty zasiłku chorobowego z podstawy wymiaru zgodnie z wynagrodzeniem i składnikami wynagrodzenia za okresy kwartalne podane przez pracodawcę.

Decyzją z dnia 27 stycznia 2017 roku numer (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych 1 Oddział w Ł. na podstawie art. 84 ust. 2 i ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 963 ze zm.) w zw. z art. 3 pkt 3, art. 36 ust. 1 i art. 41 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tj. Dz. u. z 2016 r., poz. 372) zobowiązał (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w Ł. do zwrotu nienależnie wypłaconego G. A. zasiłku chorobowego wraz odsetkami w łącznej kwocie 16.167,25 zł za okresy od dnia 27 kwietnia 2015 r. do dnia 24 lipca 2015 r. , od dnia 17 sierpnia 2015 r. do 28 sierpnia 2015 r. , od dnia 27 listopada 2015 r. do dnia 4 grudnia 2015 r., od dnia 5 lipca 2016 r. do dnia 8 lipca 2016 r. i od dnia 7 września 2016 r. do dnia 20 września 2016 r. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż zasiłek chorobowy za wskazane powyżej okresy został wypłacony ubezpieczonej w zawyżonej wysokości, ponieważ podstawa wymiaru tego świadczenia została ustalona w oparciu o nieprawidłowe dane wskazane przez pracodawcę – płatnika. Za wskazane okresy wypłacono łącznie 72.918,32 zł, a przysługiwało 58.124,09 zł. Nadpłata, w wysokości należności głównej 14.794,23 zł wraz z odsetkami w kwocie 1.373,02 zł. podlega zwrotowi przez płatnika składek.

Sąd Rejonowy ustalił, iż G. A. była zatrudniona w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w Ł., od dnia 1 lipca 1996 roku do dnia 30 listopada 2016 roku, na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy na czas nieokreślony. Od dnia 1 lipca 1996 r. do dnia 8.12.2004 r. na stanowisku dyrektora finansowego, od dnia 8.12.2004 r. do dnia 4.05.2016 r. na stanowisku członka Zarządu – Prezesa Zarządu, od dnia 4.05.2016 r. do dnia 30.11.2016 r. na stanowisku głównej księgowej.

Umowy o pracę były aneksowane odpowiednio: umowa o pracę z dnia 8 grudnia 2004 r. w dniu 30 grudnia 2008 r. Następnie umowa o pracę z dnia 30 grudnia 2008 r. w dniu 31 października 2011 r., w dniu 31 lipca 2012 r. i ostatni aneks w dniu 5 sierpnia 2014 r.

Dnia 4 maja 2016 r. za porozumieniem stron, pomiędzy G. A. a Spółką Akcyjną (...) z siedzibą w Ł. została podpisana umowa o pracę w przedmiocie zatrudnienia ubezpieczonej na stanowisku głównej księgowej. Z tym dniem nastąpiło także rozwiązanie umowy o pracę zawartej w dniu 30 grudnia 2008 r. aneksowanej dniu 5 sierpnia 2014 r. W dniu 24 sierpnia 2016 r. nastąpiło wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy w umowie o pracę zawartej dnia 4 maja 2016 r. W dniu 12 października 2016 r. G. A. odmówiła przyjęcia nowych warunków pracy i płacy. Z dniem 30 listopada 2016 r. umowa o pracę z dnia 4 maja 2016 r. została rozwiązana za wypowiedzeniem.

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. nie wprowadziła regulaminu wynagradzania i premiowania pracowników. Zasady wypłaty premii uznaniowych wynikały z umów o pracę zawartych pracownikami.

W umowie o pracę z dnia 30 grudnia 2008 r. anektowanej dnia 5 sierpnia 2014 r., jak i w umowie o pracę z dnia 4 maja 2016 r. premia kwartalna uznaniowa w wysokości do 50% kwartalnego wynagrodzenia zasadniczego, przyznawana była na podstawie uchwały Rady Nadzorczej/Zarządu. Przyznanie bądź nieprzyznanie premii uznaniowej uzależnione było zatem od realizacji zadań nałożonych przez Radę Nadzorczą i/lub Walne Zgromadzenie/ Zarząd. Premie kwartalne były wypłacane po zakończeniu danego kwartału, w oparciu o uchwałę Rady Nadzorczej/Zarządu, zaliczane do przychodu pracownika w momencie ich wypłaty i były składnikiem pomniejszonym proporcjonalnie.

W okresach od dnia 27.04.2015 r. do dnia 24.07.2015 r, od dnia 17.08.2015 r. do dnia 28.08.2015 r., od dnia 27.11.2015 r. do dnia 4.12.2015 r, od dnia 5.07.2016 r. do dnia 8.07.2016 r, od dnia 7.09.2016 r. do dnia 20.09.2015 r. oraz od dnia 18.10.2016 r. do dnia 30.11.2016 r. G. A. była niezdolna do pracy z powodu choroby i pobierała z tego tytułu zasiłek chorobowy.

Organ rentowy odmówił G. A. prawa do wypłaty zasiłku chorobowego za wyżej wymienione okresy, z podstawy wymiaru 21.531,04 zł., jednocześnie przyznając prawo do wypłaty zasiłku chorobowego z podstawy wymiaru 17.162,75 zł. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż zgodnie z zaświadczeniami płatnika składek ZUS Z-3, pracodawca podał, iż wnioskodawczyni otrzymywała wynagrodzenie za okresy od 04/2014 r. do (...) w wysokości 18.080,00 zł, od 07/2014 r. do 09/2014 r. – 17.744.00 zł, od 10/2014 r. do 2/2014 r. – 17.552,00 zł, od 01/2015 r. do 03/2015 r. – 19.707,00 zł oraz wskazał premie kwartalne za II kwartał 2014 r. w wysokości 27.120,00 zł i III kwartał 2014 r. w wysokości 26.616,00 zł. Przy czym premia za II kwartał 2014 r. – wypłacona została w sierpniu 2014 r., a premia za III kwartał 2014 r. w październiku 2014 r. Od IV kwartału 2014 r. premie uznaniowe do chwili obecnej nie były wypłacane. Ostatnia uchwała Rady Nadzorczej w przedmiocie przyznanie premii uznaniowej została podjęta w dniu 23 października 2014 r. i dotyczyła III kwartału 2014 r. Zaświadczenia ZUS Z-3 były składane prawidłowo i w terminie, a płatnik składek w adnotacjach (uwagach) do formularza, informował organ rentowy, za jakie okresy i na jakiej podstawie prawnej premia kwartalna była wypłaca, bądź niewypłacana.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci wyżej wymienionych dokumentów, których prawdziwości strony nie kwestionowały, a także w oparciu o dowód z przesłuchania stron ograniczony do przesłuchania ubezpieczonej, które wraz z dowodami z dokumentów tworzą spójny i logiczny obraz przedstawiający stan faktyczny sprawy.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny, Sąd Rejonowy uznał, że odwołania zasługiwały na uwzględnienie w części, dotyczącej zobowiązania do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego.

Sąd wskazał, iż zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2016 r. , poz. 372) zwana dalej ustawą zasiłkową, świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą przysługują osobom objętym ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa określonym w ustawie z dnia 13 października 1998 zwanym dalej „ubezpieczonymi”. Podstawą wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (art. 36 ust. 1 cyt. Ustawy zasiłkowej). Na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy zasiłkowej, użyte w ustawie określenia oznaczają wynagrodzenie jako przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe. Sposób obliczania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego określa art. 38 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Sprowadza się on zasadniczo do zsumowania wynagrodzeń z roku poprzedzającego miesiąc zachorowania I podzielenia owej sumy przez dwanaście miesięcy. Przepis art. 42 ustawy zasiłkowej nakazuje wliczenie do postawy wymiaru zasieku chorobowego także premii i nagród, ustanawiając odpowiedni tryb owego wliczenia w odniesieniu do składników wynagrodzenia przysługujących za okresy miesięczne i dłuższe (kwartalne i roczne). Także w odniesieniu do nagród i premii zastosowanie ma regulacja art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Przepis ten ma na celu zapobieganie podwójnemu wypłacaniu tego samego składnika wynagrodzenia za ten sam okres – raz jako wynagrodzenia za pracę sensu stricte, drugi raz jako składnika wynagrodzenia uwzględnionego w postawie wymiaru zasiłku chorobowego. Chodzi zatem o to, że jeżeli pracownik w okresie nieświadczenia pracy z powodu niezdolności do jej wykonywania otrzyma wynagrodzenie, to wynagrodzenie to (lub jego składnik) nie może być uwzględnione w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego. Gdyż oznaczałoby to pobieranie dwóch wzajemnie wykluczających się świadczeń. Użytemu w przepisie pojęciu „zmniejszenia” składnika wynagrodzenia nadaje się nieco inny sens niż ma ono w znaczeniu potocznym, rozumiejąc przez nie utratę lub wyłączenie prawa do tegoż składnika wynagrodzenia w okresie pobierania zasiłku chorobowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2006 r., III UK 89/06, OSNP 2007 nr 23-24, poz. 358, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2006 r., III UK 98/06 niepublikowany, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 sierpnia 2016 r., poz. I UK 178/16, Legalis nr 15148449).

Sąd podkreślił , że w niniejszej sprawie bezsporna była niezdolność G. A. do pracy z powodu choroby w wymienionych okresach. Przedmiotem był sposób ustalenia podstawy wymiaru należnego ubezpieczonej zasiłku chorobowego, a ściślej składnik wynagrodzenia za okresy kwartalne w postaci premii uznaniowej. Z poczynionych ustaleń wynika, że sporny składnik wynagrodzenia został ustanowiony w umowach o pracę z dnia 30 grudnia 2008 r. aneksowanej dnia 5 sierpnia 2014 r. oraz w umowie o pracę z dnia 4 maja 2016 r. Zgodnie z powyższymi umowami o pracę, premia kwartalna uznaniowa w wysokości do 50% kwartalnego wynagrodzenia zasadniczego, przyznawana była na podstawie uchwały Rady Nadzorczej/Zarząd. Przyznanie bądź nieprzyznanie premii uznaniowej uzależnione było zatem od realizacji zadań nałożonych przez Radę Nadzorczą i/lub Walne Zgromadzenie Spółki Akcyjnej/Zarząd. Premie kwartalne były wypłacane po zakończeniu danego kwartału, w oparciu o uchwałę Rady Nadzorczej/Zarządu i zaliczana była do przychodu pracownika w momencie jej wypłaty, pomniejszona proporcjonalnie. Ostatnia uchwała Rady Nadzorczej w przedmiocie przyznanie premii uznaniowej była podjęta w dniu 23 października 2014 r. i dotyczyła III kwartału 2014 r. G. A., zgodnie zatem z umowami o pracę przysługiwało wynagrodzenie miesięczne oraz premia kwartalna uznaniowa w wysokości do 50% kwartalnego wynagrodzenia zasadniczego przyznawana na podstawie uchwał Rady Nadzorczej, w późniejszej umowie uchwał Zarządu. Niemniej jednak przyznanie premii uznaniowej uzależnione było od realizacji zadań nałożonych przez Radę Nadzorczą/Zarząd. Decyzja w tym zakresie należała w pełni do pracodawcy. Prawo do premii uznaniowej - kwartalnej zostało przyznane na czas trwania umowy o pracę, ale było uprawnieniem charakterze uznaniowym pracodawcy, fakultatywnym a nie obligatoryjnym. Jako składnik wynagrodzenia, w przypadku jej wypłacenia, premia uznaniowa podlegała uwzględnieniu przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i pomniejszeniu zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Jednakże na podstawie art. 41 ust. 2 cyt. ustawy zasiłkowej. Składników wynagrodzenia przysługujących w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres po tym terminie. Oznacza to, że w razie podjęcia, przez zakład pracy, decyzji o zaprzestaniu wypłaty składnika wynagrodzenia od określonej daty, podstawę wymiaru zasiłku, przysługującego za okres od tej daty, ustala się z wyłączeniem tego składnika. Skoro, zatem, premie nie były wypłacane od IV kwartału 2014r., to nie mogą zostać uwzględnione w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego za sporny okres, bowiem, w dacie zachorowania, wnioskodawczyni nie otrzymywała już tego składnika wynagrodzenia. Prawidłowo zatem ZUS, w zaskarżonej decyzji, nie uwzględnił premii uznaniowych w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego.

W odniesieniu do kwestii zwrotu nienależnie pobranego przez wnioskodawczynię świadczenia , Sąd wskazał ,że definicję pojęcia nienależnie pobranych świadczeń określa art. 84 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (ij. Dz ij 2015 roku, poz. 121 ze zm.), tak też Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z dnia 19 lutego 2014 roku w sprawie o syg.. akt I UK 331/13 (publ. OSNAPiUS 2015/6/83) i do wyroku z dnia 3 grudnia 2013 roku w sprawie o sygn. akt I UK 212/13 (publ. OSNAPIUS 2015/3/40), zwana dalej ustawą systemową. Powołany przepis stanowi, iż za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się między innymi świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania oraz świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia.

Sąd I instancji zaznaczył ,że świadczeniem nienależnym może być tylko świadczenie, wypłacone osobie, która w dniu wydania decyzji spełniała warunki pobierania świadczenia, ale później utraciła uprawnienie do jego pobierania i mimo prawidłowego pouczenia nie powiadomiła o okolicznościach pozbawiających prawa do wypłaty świadczeń, bądź osobie, która nie miała w dniu wydania decyzji prawa do świadczenia i uzyskała wypłatę świadczenia na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów, albo innego świadomego wprowadzenia organu rentowego w błąd. Istotnym elementem konstrukcyjnym pojęcia nienależnego świadczenia jest świadomość osoby, która pobrała świadczenia, co do faktu , że zostało ono jej wypłacone bez podstawy prawnej na skutek świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego. Ustawową podstawę do żądania odsetek od kwot nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego stanowi art. 84 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest zobowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. W wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego. Wyjątek od tej zasady przewidujący zwrot świadczeń bez odsetek, dotyczy jedynie sytuacji, w której osoba pobierająca świadczenia zawiadomiła organ rentowy od okolicznościach powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty, a mimo to świadczenia te były nadal wypłacane (art. 84 ust. 11 cyt. ustawy systemowej).

Sąd wskazał , że, w rozpoznawanej sprawie, nienależna wypłata zasiłku chorobowego za wskazany, w zaskarżonej decyzji z dnia 27 stycznia 2017 r. , okres, nie nastąpiła na skutek świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego przez płatnika składek (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w Ł.. Co więcej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, badając w sposób należyty treść formularzy ZUS Z-3 płatnika składek, miał pełną wiedzę w zakresie wypłacanych premii (podstawa prawna, termin), jak również to, kiedy wypłata tych premii, stanowiła składnik wynagrodzenia. Dane przekazywane przez pracodawcę (płatnika składek) były zgodne z prawdą, bowiem premie uznaniowe były wypłacane na podstawie uchwał Rady Nadzorczej, a ostatnią uchwałę Rada Nadzorcza spółki podjęła w dniu 23 października 2014 r. dotyczyła III kwartału 2014 r., o czym organ rentowy został prawidłowo poinformowany.

Analizując podstawę odpowiedzialności płatnika, wynikającą ze, stanowiącego podstawę prawną rozstrzygnięcia art. 84 ust. 6 ustawy systemowej, Sąd w pełni podzielił stanowisko Sądu Najwyższego w wyroku z dnia 25 lutego 2015 r., II UK 127/14, iż trzeba mieć na uwadze przewidziany w art. 7 k.p.a. ciążący na organach rentowych obowiązek podejmowania wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i do załatwienia sprawy, przy uwzględnieniu interesu społecznego i słusznego interesu obywateli. Jak wskazano w motywach powołanego rozstrzygnięcia, rozpoznając wniosek o przyznanie świadczenia emerytalnego lub rentowego, organ rentowy powinien zatem rozważyć, czy do wniosku dołączono wszystkie niezbędne dokumenty, a zawarte w tych dokumentach dane wystarczają do podjęcia decyzji w kwestii prawa ubezpieczonego do dochodzonego świadczenia i jego wysokości. Jeśli nie powinien zażądać dostarczenia brakujących dokumentów i wyjaśnić wątpliwości wynikające z analizy zawartych w nich informacji. W orzecznictwie sądów powszechnych dominuje przy tym słuszny pogląd, zgodnie z którym organ rentowy, odpowiedzialny za wypłatę świadczeń z ubezpieczeń społecznych, nie jest zwolniony z dokładnego, merytorycznego zbadania kierowanej do niego dokumentacji. Jeśli więc- pobranie nienależnych świadczeń spowodowane było nie tylko błędem pracodawcy, ale i organu rentowego, nie można żądać od płatnika składek zwrotu tychże świadczeń (por. wyroki Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 6 grudnia 2001 r. III AUa 768/01, i z dnia 9 grudnia 2008 r. III AUa 1227/08, oraz Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 23 lipca 2009 r.. III AUa 448/09, Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 14 maja 2013 r. , III AUa 1131/12 i Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 28 maja 2014 r. ,III AUa 294/14 , Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 listopada 2016 r. , sygn. akt III AUa 966/16.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art.477 14§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 27 stycznia 2017 roku numer (...) i nie zobowiązał (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w Ł. do zwrotu nienależnie wypłaconego G. A. zasiłku chorobowego wraz z odsetkami za okres od dnia 27 kwietnia 2015 r. do dnia 24 lipca 2015 r., od dnia 17 sierpnia 2015 r. do dnia 28 sierpnia 2015r., od dnia 27 listopada 2015 r. do dnia 4 grudnia 2015 r., od dnia 5 lipca 2016 r. do dnia 8 lipca 2016 r. i od dnia 7 września 2016 r. do dnia 20 września 2016 r.,w łącznej kwocie 16.167,25 zł orzekając jak w punkcie 1 ( pierwszym ) sentencji wyroku.

Sąd, w pozostałym zakresie na podstawie art.477 14§1 k.p.c oddalił odwołania i orzekł jak w punkcie 2 (drugim) sentencji wyroku.

O kosztach pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego w sprawie, Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 1 ust. 5 lit. „a” w zw. z § 2 i § 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku (Dz. U. z 2016 r. , poz. 1667) zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych dnia 22 października 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. , poz. 1804).

Apelację od powyższego orzeczenia złożył pełnomocnik G. A.. Wyrok zaskarżył w zakresie punktu 2 i wniósł o jego zmianę poprzez zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uwzględnienia odwołania wnioskodawcy w całości oraz wniósł o zasądzenie na rzecz wnioskodawcy zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego za pierwszą i drugą instancję według norm przepisanych.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1) naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 233 § 1 KPC poprzez błąd w ustaleniach faktycznych będących podstawą orzeczenia, a w konsekwencji uznanie, że w okresie po III kwartale 2014 roku, wnioskodawca utracił prawo do premii, w sytuacji, gdy jedynie nie została ona przyznana.

2) naruszenie przepisów prawa materialnego:

a) art. 41 ust. 2 w zw. z art. 42 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, poprzez uznanie, że premie kwartalne wypłacone wnioskodawcy nie powinny być brane pod uwagę przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.

b) art. 36 ust. 1 w zw. z art. 43 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, poprzez uznanie, że premie kwartalne wypłacone w 2014 roku nie powinny być brane pod uwagę przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że Sąd I instancji błędnie przyjął, że wnioskodawca utracił prawo do premii. Zgodnie z umowami o pracę zawartymi pomiędzy wnioskodawcą a spółką (...) S.A. premia kwartalna była przyznawana przez Radę Nadzorczą lub Zarząd w zależności od zajmowanego przez wnioskodawcę stanowiska. Przyznanie premii zależne było od wykonania przez wnioskodawcę określonego zadania lub zadań. Każdorazowo zadanie to było szczegółowo określone. Prawo do premii wnioskodawca posiadał przez cały okres zatrudnienia. Okoliczność niewypłacenia premii za konkretny okres, nie może być uznana za utratę prawa do premii. Utrata prawa do premii musiałaby mieć wyraz w aneksie do zawartej umowy o pracę, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca. W związku z powyższym, nie może być mowy o zastosowaniu art. 41 ust. 2 ustawy zasiłkowej. Biorąc również pod uwagę treść podstawowej zasady określającej podstawę wymiaru zasiłku chorobowego określonej w art. 36 ustawy zasiłkowej, w niniejszej sprawie premie wnioskodawcy winny być liczone do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za sporne okresy, ponieważ były przyznane i wypłacone w okresie 12 miesięcy przed rozpoczęciem pobierania przez wnioskodawcę zasiłku chorobowego. Ponadto, wskazano, że Sąd I instancji zupełnie pominął treść art. 43 ustawy zasiłkowej, który nakazuje aktualizować podstawę wymiaru zasiłku chorobowego jedynie w sytuacji, gdy przerwa pomiędzy okresami zasiłkowymi jest większa niż trzy miesiące kalendarzowe. Dlatego też podstawa wymiaru zasiłku chorobowego za sporne okresy winna być jedna tj. ustalona na dzień 27 kwietnia 2015 roku, a więc zgodnie z wcześniej przytoczoną argumentacją w jej zakres powinny być wliczone premie. Zgodnie z przytoczoną argumentacją bezsprzecznym jest, że podstawa wymiaru zasiłku chorobowego wskazana, tak w decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jak i w wyroku Sądu I instancji, nie odpowiada prawu. Do jej wyliczenia bezpodstawnie nie uwzględniono premii regulaminowej przysługującej wnioskodawcy. Na kanwie niniejszej sprawy właściwa wysokość wymiaru zasiłku pobieranego przez wnioskodawcę powinna być ustalona na kwotę 21.531,04 zł, a nie na kwotę 17.162,75 zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, co skutkuje jej oddaleniem.

Zaskarżony wyrok jest prawidłowy. W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji wydał trafne orzeczenie, znajdujące oparcie zarówno w zebranym w sprawie materiale dowodowym, jak i w obowiązujących przepisach prawa.

W odniesieniu do zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. wskazać należy ,że przepis art. 233 § 1 k.p.c., przy uwzględnieniu treści art. 328 § 2 k.p.c., nakłada na sąd orzekający obowiązek: po pierwsze - wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału, po drugie - uwzględnienia wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, po trzecie - skonkretyzowania okoliczności towarzyszących przeprowadzeniu poszczególnych dowodów mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności, po czwarte - wskazania jednoznacznego kryterium oraz argumentacji pozwalającej wyższej instancji i skarżącemu na weryfikację dokonanej oceny w przedmiocie uznania dowodu za wiarygodny bądź też jego zdyskwalifikowanie, po piąte - przytoczenia w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia dowodów, na których sąd się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności. ( vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 1 października 2015 r. w sprawie I ACa 433/15 LEX nr 1856641) .

Podkreślania wymaga, że zarzut przekroczenia zasady swobodnej oceny materiału dowodowego nie może zostać uznany za skuteczny, kiedy polega na zaprezentowaniu własnych, korzystniejszych dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej oceny materiału dowodowego (tak: postanowienie SN z 10 lutego 2002 r., sygn. II CKN 572/99). Równie nieskuteczny jest zarzut naruszenia zasady swobodnej oceny materiału dowodowego polegający na odmiennej interpretacji dowodów zebranych w sprawie, bez jednoczesnego wykazania przy pomocy argumentacji jurydycznej, że ocena dowodów przyjęta przez sąd za podstawę rozstrzygnięcia przekracza granice swobodnej oceny dowodów. Pamiętać bowiem należy, że na sądzie ciąży obowiązek wyłącznie wyciągnięcia w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wniosków logicznie poprawnych, zaś w zakresie oceny zgromadzonego materiału dowodowego ustawodawca przyznał sądowi swobodę, pod warunkiem, że ocena ta nie jest jednak sprzeczna ze wskazaniami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego. W ocenie Sądu Okręgowego mając na uwadze powyższe uznać należy, że jeśli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logiczne poprawne i niesprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego, to ocena ta nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów, nie może w żadnym wypadku zostać uznana za dowolną. Co więcej ocena taka pozostaje pod ochroną przepisu statuującego zasadę swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby na podstawie tego materiału dowodowego można by było budować wnioski odmienne. Zatem jedynie w sytuacji, kiedy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo dokonywane jest wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to tylko wtedy przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (tak: SN w wyroku z 27 września 2002 r., sygn. II CKN 817/00).

Analiza akt sprawy w ocenie Sądu Okręgowego prowadzi do wniosku, że nie sposób uznać, by ocena materiału dowodowego i ustalenia faktyczne były sprzeczne z zasadami logiki, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a poczynione ustalenia faktyczne nie znajdowały logicznego uzasadnienia w zgromadzonym materiale dowodowym. Zdaniem Sądu Okręgowego mimo obszerności argumentacji uznać należało, że powód nie podołał ciążącemu na nim obowiązkowi wykazania, argumentacją jurydyczną, niedostatków w zakresie logiki ustaleń faktycznych i oceny zgromadzonego materiału dowodowego, ani też ich sprzeczności z doświadczeniem życiowym. Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że Sąd Rejonowy w sposób wnikliwy i rzetelny zgromadził niezbędny dla potrzeb rozstrzygnięcia sprawy materiał dowodowy, dokonał jego trafnej oceny, która to nie jest oceną dowolną i poczynił na jego podstawie trafne ustalenia faktyczne.

Odnosząc się do zarzutów apelacji dotyczących naruszenia przepisów prawa materialnego wskazać należy, że Sąd I instancji właściwie zastosował w niniejszej sprawie przepisy regulujące problematykę ustalania podstawy wymiaru zasiłków przysługujących ubezpieczonym będącym pracownikami.

Zgodnie z art. 36 ustawy zasiłkowej podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Słusznie zatem wskazuje Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 sierpnia 2016 roku (sygn. I UK 178/16), na który powoływał się również Sąd I instancji, że skoro podstawę zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie wypłacone pracownikowi w okresie przyjmowanym do ustalenia tejże podstawy (czyli w okresie poprzedzającym zachorowanie), to trzeba badać sposób realizacji przez pracodawcę zobowiązań do wypłaty danego składnika wynagrodzenia za czas choroby pracownika również w okresie poprzedzającym obecną niezdolność do pracy uprawnionego. Tylko jeśli pracownik faktycznie otrzymał składniki wynagrodzenia (np. premię), do których zachowuje prawo w okresie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, to nie wlicza się ich do podstawy, od której zależy wysokość zasiłku chorobowego.

Zgodnie z art. 41 ust.2 ustawy zasiłkowej składników wynagrodzenia przysługujących w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres po tym terminie.

Stosownie do art. 42 ust. 1 ustawy zasiłkowej do podstawy wymiaru zasiłku wlicza się premie, nagrody i inne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy miesięczne, w kwocie wypłaconej pracownikowi za miesiące kalendarzowe, z których wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku. Z kolei z ust. 2 tego artykułu wynika, że składniki wynagrodzenia, o których mowa w ust. 1, przysługujące za okresy kwartalne, wlicza się do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej jedną dwunastą kwot wypłaconych pracownikowi za cztery kwartały poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Podkreślić należy ,że zasady wypłaty premii wynikały z umów o pracę jakie wnioskodawczyni zawarła z pracodawcą , a ich wypłata była uzależniona od realizacji zadań. Premie były wypłacane po zakończeniu danego kwartału w oparciu o uchwałę Rady Nadzorczej lub Zarządu spółki i były zaliczone wprost do przychodu pracownika w momencie ich wypłaty. Wprawdzie wnioskodawczyni było przyznane prawo do świadczenia w postaci premii , ale ostatnia premia została jej przyznana za III kwartał 2014 r. ( premia ta została wypłacona wnioskodawczyni w październiku 2014 r.).W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości ,że wnioskodawczyni nie otrzymała premii za IV kwartał 2014 r. , a tylko otrzymane lub postawione do dyspozycji wnioskodawczyni pieniądze mogły zostać uwzględnione w podstawie wymiaru należnego jej świadczenia ( por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 września 2009 r. , sygn. akt I UZP 5/09 , legalis nr 166659).

Reasumując , podstawą wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego wnioskodawczyni było przeciętne wynagrodzenie miesięczne , wypłacone za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc , w którym powstała niezdolność do pracy. Ponieważ wnioskodawczyni nie otrzymała świadczenia w postaci premii za IV kwartał , to nie mogło zostać ono wprowadzone do postawy wymiaru świadczenia.

W niniejszej sprawie nie ulegało wątpliwości ,że G. A. była niezdolna do pracy w następujących okresach: od dnia 27.04.2015 r. do dnia 24.07.2015 r., od dnia 17.08.2015 r. do dnia 28.08.2015 r., od dnia 27.11.2015 r. do dnia 4.12.2015 r., od dnia 5.07.2016 r. do dnia 8.07.2016 r. , od dnia 7.09.2016 r. do dnia 20.09.2015 r. oraz od dnia 18.10.2016 r. do dnia 30.11.2016 r. i tym samym zarzut naruszenia art.43 ustawy zasiłkowej należało uznać za całkowicie bezzasadny. W ocenie Sądu nie ulega bowiem wątpliwości , że podstawa wymiaru zasiłku chorobowego nie mogła być jedna tj. ustalona na dzień 27 kwietnia 2015 r. , gdyż przerwa we wskazanych powyżej okresach nie była zawsze krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe.

Sąd II instancji stwierdza, że Sąd Rejonowy w oparciu o należycie zebrany materiał prawidłowo ustalił podstawę faktyczną rozstrzygnięcia – stąd też Sąd Okręgowy ustalenia te podziela i przyjmuje za własne.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację wnioskodawczyni jako bezzasadną.

SSO Jacek Chrostek SSO Agnieszka Gocek SSO Barbara Kempa

S.B.