Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XIII U 776/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 sierpnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący:

SSO Rafał Młyński

Protokolant:

sekr. sądowy Weronika Stopczyńska

po rozpoznaniu w dniu 9 sierpnia 2017 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy K. S.

przeciwko (...) w W.

o wysokość emerytury policyjnej

na skutek odwołania K. S.

od decyzji (...) w W.

z dnia 5 stycznia 2017 r. nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zalicza K. S. okres służby od 18 lipca 1983 roku do 6 listopada 1983 roku i od 1 kwietnia 1984 roku do 15 lipca 1986 roku do wysługi emerytalnej po 2,6 % podstawy wymiaru za każdy rok służby,

2.  w pozostałym zakresie oddala odwołanie,

3.  koszty procesu wzajemnie między stronami znosi.

Sygn. akt XIII U 776/17

UZASADNIENIE

(...) w W. decyzją z dnia 5 stycznia 2017 r. dokonał ponownego ustalenia wysokości emerytury K. S.. Wskazana decyzja została wydana na podstawie art. 15 b w związku z art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej
oraz ich rodzin
(Dz. U. z 2016 r., poz. 708),, a także na podstawie otrzymanej z IPN Informacji o przebiegu służby nr (...) z dnia 30 listopada 2016 r. Na skutek powyższego organ rentowy przeliczył okres służby ubezpieczonej od 16 marca 1982 r. do 16 lipca 1986 r. wskaźnikiem 0,7 % podstawy wymiaru za każdy rok służby. Tym samym emerytura ubezpieczonej wyniosła 75 % podstawy wymiaru, stanowiąc kwotę 6.370,64 zł.

K. S. złożyła odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej uchylenie oraz o ponowne ustalenie wysokości emerytury poprzez przeliczenie wskaźnika podstawy wymiaru za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa na podstawie przedłożonych przez nią dokumentów, tj. kserokopii świadectwa służby z dnia 1 lutego 2016r., kserokopii raportów: o udzielenie urlopu wychowawczego z dnia 21 lutego 1984 r. oraz o skrócenie urlopu wychowawczego z dnia 7 kwietnia 1986 r., kserokopii przebiegu służby z dnia 31 stycznia 2017 r. i kserokopii z książki zdrowia funkcjonariusza MO. Odwołująca podniosła, że organ nieprawidłowo określił faktyczny okres pełnienia przez nią służby w organach bezpieczeństwa państwa, bowiem zgodnie z posiadanymi dowodami (przebieg służby), faktycznie służbę w tych organach pełniła od 16 marca 1982 r. do 15 lipca 1986 r. (a nie do 16 lipca 1986 r.). Nadto, w przesłanej przez IPN informacji o przebiegu służby w uwagach zaznaczony jest okres przebywania przez nią na urlopie wychowawczym od 1 kwietnia 1984 r. do 16 lipca 1986 r., czego organ wydający decyzję nie wziął pod uwagę i okres ten zaliczył do służby ze wskaźnikiem 0,7 %. Skarżąca wskazała także, iż w okresie służby przebywała na zwolnieniach lekarskich związanych z ciążą, urlopie macierzyńskim i urlopie wychowawczym. W jej ocenie, pomimo przebywania na zwolnieniach lekarskich związanych z ciążą i korzystaniu z uprawnień rodzicielskich, nadal pozostawała w stosunku służbowym, zachowując status funkcjonariuszki, jednakże w tym czasie nie realizowała żadnych zadań przynależnych na jej stanowisku służbowym. Tym samym nie pełniła służby w organie bezpieczeństwa, w rozumieniu art. 15b ust. 1 ustawy zaopatrzeniowej.

W odpowiedzi na odwołanie organ emerytalny wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie od odwołującej na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości stawki minimalnej, podnosząc, że zaskarżona decyzja została wydana na podstawie obowiązujących przepisów, z uwzględnieniem Informacji IPN o przebiegu służby.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

K. S. (ur. (...)), od 16 marca 1982 r. pełniła służbę w Policji, zajmując kolejno stanowiska służbowe: od 16 marca 1982 r. maszynistki sekretarki (...) w B., od 16 lipca 1986 r. maszynistki (...) (...) w B., od 1 września 1990 r. starszego asystenta (...) w B., od 16 lutego 1991 r. starszego asystenta(...) w B., od 1 kwietnia 1993 r. młodszego specjalisty (...)w B., od 1 kwietnia 1999 r. młodszego specjalisty (...) w B., od 1 lipca 2000 r. specjalisty (...) w B., od 1 lipca 2009 r. zastępcy (...) w B. a od 1 lutego 2015 r. pozostawała w dyspozycji (...) (...), p.o. specjalisty (...) w B. (przebieg służby – k. 18 a.e., świadectwo służby – k. 5 a.s., przebieg służby – k. 74 a.s.).

W okresie od 18 lipca 1983 r. do 6 listopada 1983 r. przebywała na urlopie macierzyńskim w związku z urodzeniem dziecka w dniu 18 lipca 1983 r., a w okresie od 1 kwietnia 1984 r. do 15 lipca 1986 r. przebywała na urlopie wychowawczym. Służbę pełniła do 1 lutego 2016 r. (odpis skrócony aktu urodzenia – k. 7 a.s., raporty – k. 8-13 a.s., książka zdrowia – k. 11-12 a.s.).

Ubezpieczona złożyła w dniu 1 lutego 2016 r. wniosek o przyznanie emerytury (wniosek - k. 1-2 a.e.).

(...), na podstawie powyższego wniosku, wydał w dniu 2 lutego 2016r. decyzję o ustaleniu prawa do emerytury ubezpieczonej i jej wysokości. Emerytura K. S. wyniosła 75 % podstawy wymiaru, stanowiąc kwotę 6.191,25 zł (k. 10 a.e.).

Instytut Pamięci Narodowej, na podstawie posiadanych akt osobowych ustalił, iż odwołująca w okresie od 16 marca 1982 r. do 16 lipca 1986 r. pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa (Informacja o przebiegu służby Nr (...) – k. 21 a.e.).

Mając na uwadze powyższą Informację IPN, pozwany organ emerytalny wydał zaskarżoną decyzję w dniu 5 stycznia 2017 r. (decyzja – k. 23 a.e.).

W toku postępowania sądowego, ubezpieczona podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie. Podniosła ponadto, że w okresie od 20 czerwca 1983 r. do 25 czerwca 1983 r. przebywała na zwolnieniu lekarskim, od 8 lipca 1983 r. do 17 lipca 1983 r. przebywała w szpitalu, od 18 lipca 1983 r. do 6 listopada 1983 r. przebywała na urlopie macierzyńskim, a od 1 kwietnia 1984 r. do 15 lipca 1986 r. przebywała na urlopie wychowawczym, nie pełniła zatem służby w organach bezpieczeństwa państwa i nie wykonywała także obowiązków przypisanych do stanowiska służbowego maszynistki (...) KWMO w B. (pismo procesowe - k. 21 i nast. a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zebranych w aktach sprawy, aktach rentowych i aktach osobowych znajdujących się w aktach sprawy. Dokumenty te nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Sąd nie znalazł podstaw do podważenia autentyczności i rzetelności sporządzenia wskazanych wyżej dokumentów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Z dniem 16 marca 2009 r. weszła w życie ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 24, poz. 145), która wprowadziła do ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 8, poz. 67 ze zm.) przepis art. 15 b, określający zasady obliczania wysokości emerytury dla osób, które pozostawały w służbie przed 2 stycznia 1999 r. i pełniły służbę w charakterze funkcjonariusza w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. Nr 63, poz. 425 ze zm.).

Zgodnie z powołanym wyżej art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 18 października 2006 r., organami bezpieczeństwa państwa w rozumieniu ustawy są:

1.  Resort Bezpieczeństwa Publicznego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego,

2.  Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego,

3.  Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego,

4.  Jednostki organizacyjne podległe organom, o których mowa w pkt 1-3, a w szczególności jednostki Milicji Obywatelskiej w okresie do dnia 14 grudnia 1954r.,

5.  Instytucje centralne Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz podległe im jednostki terenowe w wojewódzkich, powiatowych i równorzędnych komendach Milicji Obywatelskiej oraz wojewódzkich, rejonowych i równorzędnych urzędach spraw wewnętrznych,

6.  Akademia spraw Wewnętrznych,

7.  Zwiad Wojsk Ochrony Pogranicza,

8.  Zarząd Główny Służby wewnętrznej jednostek wojskowych Ministerstwa spraw Wewnętrznych oraz podległe mu komórki,

9.  Informacja Wojskowa,

10.  Wojskowa Służba Wewnętrzna,

11.  Zarząd II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego,

12.  Inne służby Sił Zbrojnych prowadzące działania operacyjno-rozpoznawcze lub dochodzeniowo-śledcze, w tym w rodzajach broni oraz w okręgach wojskowych.

Zgodnie z art. 2 ust. 3, jednostkami Służby Bezpieczeństwa, w rozumieniu ustawy, są te jednostki Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, które z mocy prawa podlegały rozwiązaniu w chwili zorganizowania Urzędu Ochrony Państwa, oraz te jednostki, które były ich poprzedniczkami.

W myśl § 14 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18.10.2004r w sprawie trybu postępowania i właściwości organu w zakresie zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu i Państwowej Straży Pożarnej oraz ich rodzin (Dz.U. Nr 239, poz. 2404), środkiem dowodowym potwierdzającym datę i podstawę zwolnienia ze służby oraz okres służby jest zaświadczenie o przebiegu służby, sporządzone na podstawie akt osobowych funkcjonariusza, wystawione przez właściwe organy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu lub Państwowej Straży Pożarnej.

Z kolei art. 13 a ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji /.../ stanowi, że na wniosek organu emerytalnego właściwego według niniejszej ustawy, Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu sporządza na podstawie posiadanych akt osobowych i w terminie 4 miesięcy od dnia otrzymania wniosku, przekazuje organowi emerytalnemu informację o przebiegu służby wskazanych funkcjonariuszy w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów. Zgodnie z art. 13a ust. 5, informacja powyższa jest równoważna z zaświadczeniem o przebiegu służby sporządzanym na podstawie akt osobowych przez właściwe organy służb, o których mowa w art. 12.

Zgodnie z brzmieniem art. 15b ust. 1 powołanej wyżej ustawy, w przypadku osoby, która pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów i która pozostawała w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., emerytura wynosi:

1)0,7 % podstawy wymiaru - za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990;

2) 2,6 % podstawy wymiaru - za każdy rok służby lub okresów równorzędnych ze służbą, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, 1a oraz pkt 2-4.

Z kolei art. 15b ust. 2 stanowi, że przepisy art. 14 i 15 stosuje się odpowiednio.

Stosownie do treści art. 15 ust. 3, do okresów, o których mowa w art. 13 ust. 1, na żądanie wnioskodawcy, mogą być doliczone w pełnym wymiarze okresy służby w latach 1944-1990 w organach bezpieczeństwa państwa, jeżeli funkcjonariusz udowodni, że przed rokiem 1990, bez wiedzy przełożonych, podjął współpracę i czynnie wspierał osoby lub organizacje działające na rzecz niepodległości Państwa Polskiego.

Kwestia zgodności przepisów art. 15 b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych, a także art.15 b ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy była badana przez Trybunał Konstytucyjny pod kątem ich zgodności z ustawą zasadniczą.

Trybunał Konstytucyjny w pkt. 4 wyroku z dnia 24 lutego 2010r. (K 6/09) uznał, iż art. 15 b ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. Nr. 8, poz. 67 ze zm.) jest zgodny z art. 2, art. 10, art. 30, art. 32 i art. 67 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji oraz nie jest niezgodny z art. 42 Konstytucji. W uzasadnieniu wyroku Trybunał Konstytucyjny podkreślił, iż z konstytucyjnej zasady zaufania do państwa i stanowionego przez niego prawa nie wynika w żaden sposób, że każdy, bez względu na cechujące go właściwości, może zakładać, że unormowanie jego praw socjalnych nie ulegnie nigdy w przyszłości zmianie na jego niekorzyść. Jego zdaniem ustawodawca był upoważniony mimo upływu 19 lat od zmiany ustrojowej do wprowadzenia regulacji obniżających w racjonalnie miarkowany sposób świadczenia emerytalnego za okres służby w organach bezpieczeństwa publicznego, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów.

Przepis art. 15b ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin jest przepisem szczególnym w porównaniu do art. 15 w/w ustawy, zmienia zasady liczenia emerytury policyjnej dla określonej grupy osób, określając odrębną zasadę liczenia wysokości emerytury dla takich funkcjonariuszy, którzy pełnili służbę w organach bezpieczeństwa państwa. Art. 15 ust.1 dotyczy funkcjonariusza, który pozostawał w służbie przed 2 stycznia 1999r i który nie pełnił służby w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów. Należy zwrócić uwagę, że art. 15 ust. 2 mówi o odpowiednim stosowaniu przepisów art. 14 i 15. Oznacza to, że mogą być one stosowane z uwzględnieniem odmienności, jakie wprowadza przepis szczególny art. 15 b ust. 1 ustawy. Odpowiednie stosowanie art. 14 i 15 dotyczy np.: doliczania do wysługi emerytalnej okresów przypadających po zwolnieniu ze służby, uwzględniania okresów składkowych i nieskładkowych poprzedzających służbę, zwiększania świadczenia z uwagi na istnienie inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą itd.

Celem ustawodawcy było zmniejszenie świadczeń emerytalnych funkcjonariuszy pełniących służbę w organach bezpieczeństwa państwa za każdy rok służby w tych organach. W obowiązujących przepisach brak jest regulacji, iż ograniczenie wysokości świadczenia należy stosować tylko do lat służby w organach bezpieczeństwa państwa ponad 15 – letni okres służby takiego funkcjonariusza.

Kwestie interpretacyjne art. 15 b rozstrzygnięte zostały przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 3 marca 2011 roku (II UZP 2/11), w której Sąd Najwyższy stwierdził, iż „Za każdy rok pełnienia służby w latach 1944-1990 w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (jednolity tekst: Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425 ze zm.), emerytura wynosi 0,7% podstawy jej wymiaru (art. 15b ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67 ze zm.), co oznacza, że wysokość emerytury wyliczanej wyłącznie za okresy pełnienia takiej służby może być niższa od 40% podstawy wymiaru tego świadczenia.”

Okres służby pełnionej przez odwołującą się mieści się w katalogu organów wymienionych w art. 2 ust 1 pkt 5 ustawy z dnia 18 października 2006r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (instytucje centralne Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz podległe im jednostki terenowe w wojewódzkich, powiatowych i równorzędnych komendach Milicji Obywatelskiej oraz wojewódzkich, rejonowych i równorzędnych urzędach spraw wewnętrznych).

Ustawodawca nie przewidział różnicowania wysokości emerytury policyjnej w zależności od stanowiska i Wydziału, jakie dany funkcjonariusz organów bezpieczeństwa zajmował w czasie służby. Zgodnie ze strukturą organizacyjną Służby Bezpieczeństwa na poziomie centralnym istniały departamenty i biura MSW. Ich zadania w terenie realizowały odpowiednie wydziały (i inne jednostki) ulokowane w Komendach Wojewódzkich MO. 1 sierpnia 1983 r. Komendy przemianowano na Wojewódzkie Urzędy Spraw Wewnętrznych. Na niższym szczeblu, w Komendach Powiatowych i Miejskich MO funkcjonowały Referaty ds. SB (z grupami operacyjnymi, paszportów i dowodów osobistych, rejestracji cudzoziemców, "T", "W"). Wydział Paszportów został włączony w struktury Służby Bezpieczeństwa w 1964 r. Wydział ten na szczeblu wojewódzkim podlegał Zastępcy Komendanta Wojewódzkiego/szefa WUSW do spraw Służby Bezpieczeństwa. Znajdujące się w zasobie archiwalnym IPN etaty KWMO/WUSW umiejscawiają Wydział Paszportów w strukturze Służby Bezpieczeństwa. Według Zarządzenia nr (...) Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 30 grudnia 1983 r. „w sprawie zakresu działania członków Kierownictwa Ministra Spraw Wewnętrznych" Biuro Paszportów wchodziło w skład Służby Wywiadu i Kontrwywiadu. W paragrafie 1 Zarządzenia nr (...) Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 2 lipca 1990 r. „ w sprawie określenia stanowisk zajmowanych przez funkcjonariuszy b. Służby Bezpieczeństwa oraz jednostek organizacyjnych resortu spraw wewnętrznych, w których pełnili oni służbę” czytamy, że „funkcjonariuszami byłej Służby Bezpieczeństwa są osoby, które pełniły służbę na stanowiskach i w jednostkach wymienionych w Instrukcji Przewodniczącego Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej z 25 czerwca 1990 r.”. Była ona załącznikiem do Decyzji Sekretarza Komisji Kwalifikacyjnej ds. Kadr Centralnych z dnia 2 lipca 1990 r. Zostało w niej wymienione 15 jednostek istniejących w chwili likwidacji – Departament I, Departament II, Departament Ochrony Konstytucyjnego Porządku Państwa, Departament Ochrony Gospodarki, Departament Studiów i Analiz, Grupa Operacyjno – Sztabowa Szefa Służby Bezpieczeństwa, Departament Kadr, Departament Szkolenia i Wychowania, Biuro „C”, Biuro Szyfrów, Biuro Śledcze, Biuro Paszportów, były Zarząd Ochrony Funkcjonariuszy, Akademia Spraw Wewnętrznych, Biuro „B” i Departament Techniki oraz te, które istniały w dniu 31 lipca 1989 r. – Departamenty III, Departamenty IV, Departamenty V i Departamenty VI oraz Biuro Studiów SB i Główny Inspektorat Ochrony Przemysłu, Zarząd Polityczno – Wychowawczy, Wyższa Szkoła Oficerska MSW w L.. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca w sprawie nadania statutu organizacyjnego Ministerstwu Spraw Wewnętrznych (Dz.U. 1990 nr 49 poz. 288) nie umieściło w jego strukturach Biura Paszportów. W związku z tym należy uznać, iż dotychczasowe Biuro Paszportów funkcjonujące w ramach MSW uległo likwidacji razem z innymi jednostkami organizacyjnymi Służby Bezpieczeństwa.

W ocenie Sądu również korzystanie przez odwołującą z kilkudniowych zwolnień lekarskich przebiegało równolegle z pełnieniem służby i nie stanowiło autentycznej przerwy w służbie, wywołującej określone skutki praktyczne. Odwołująca się w tym okresie pobierała uposażenie i korzystała z przywilejów ustanowionych dla funkcjonariuszy pełniących służbę w organach bezpieczeństwa państwa.

Zatem bezspornie jednostkę, w których odwołująca pełniła służbę, były jednostkami służby bezpieczeństwa w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r.

Jednakowoż, na mocy art. 33 (w wersji obowiązującej do 31 grudnia 1972 r.), a następnie art. 45 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o służbie funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej (Dz. U. z 1973 r. Nr 23, poz. 136 ze zm.), funkcjonariuszowi - kobiecie przysługiwały szczególne uprawnienia przewidziane dla pracownicy według przepisów prawa pracy.

Natomiast po wejściu w życie, od dnia 1 stycznia 1986 r. ustawy z dnia 31 lipca 1985r. o służbie funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. Nr 38, poz. 181 ze zm.), w jej art. 55 postanowiono: „Funkcjonariuszowi - kobiecie przysługują szczególne uprawnienia przewidziane dla pracownicy według przepisów prawa pracy, jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej".

W ocenie Sądu korzystanie z urlopu macierzyńskiego, a następnie z urlopu wychowawczego nie przebiega równolegle z pełnieniem służby, lecz stanowi autentyczną przerwę w służbie, wywołującą określone skutki praktyczne - brak uposażenia, a nawet odebranie legitymacji służbowej.

Zdaniem Sądu problem kwalifikacji urlopu macierzyńskiego i urlopu wychowawczego jako okresów służby może być rozstrzygnięty na zasadach ogólnych, zatem odnotowanie w przebiegu całej służby pełnionej w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów odrębnego okresu, będącego bez wątpienia urlopem bezpłatnym i zrywającego dotychczasową więź ze służbą uzasadnia odmienną jego ocenę jako niespełniającego kryterium powołanego przepisu. Z dotychczasowego orzecznictwa dotyczącego ponownego ustalenia wysokości emerytury policyjnej można wyprowadzić wniosek o możliwości czasowego zerwania związku ze służbą w organach bezpieczeństwa państwa mimo formalnego zachowania statusu funkcjonariusza danej służby.

W związku z powyższym Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej okresu korzystania z urlopu macierzyńskiego od 18 lipca 1983 r. do 6 listopada 1983 r. i urlopu wychowawczego od 1 kwietnia 1984 r. do 15 lipca 1986 r. w ten sposób, że ten okresy te uznał za niebędące okresami służby w organach bezpieczeństwa i zaliczył do stażu emerytalnego według współczynnika 2,6% podstawy wymiaru za każdy rok służby.

W pozostałym zakresie Sąd oddalił odwołanie.

Z tych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 1 i 2 k.p.c. orzekł, jak w punkcie pierwszym i drugim sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c.

SSO Rafał Młyński

(...)