Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lipca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IX Wydział Karny - Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO PiotrKluz

Sędziowie: SSO Iwona Konopka

SSO Anna Szymacha-Zwolińska (spr.)

Protokolant: protokolant sądowy Adrianna Józefkiewicz

przy udziale Prokuratora Mariusza Dubowskiego

po rozpoznaniu w dniu 13 lipca 2017 r. sprawy:

M. M. syna W. i T., ur. (...) w O.

oskarżonego o czyn z art. 177 § 1 kk

na skutek apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli w Warszawie

z dnia 6 lutego 2017 r. sygn. IV K 47/15

orzeka

1.  zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że przyjmuje stan prawny w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. oraz uchyla rozstrzygnięcie z punktu 2 dotyczące obowiązku zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz pokrzywdzonego orzeczonego na podstawie art. 67 § 3 k.k.

2.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zwalnia oskarżyciela posiłkowego od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, przejmując wydatki na rzecz Skarbu Państwa.

IX Ka 579/17

UZASADNIENIE

M. M. został oskarżony o to, że w dniu 7 października 2014 roku na skrzyżowaniu ulicy (...) z ulicą (...) w W. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że kierując samochodem osobowym O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) nie zachował szczególnej ostrożności i skręcając w prawo z ul. (...) nie udzielił pierwszeństwa przejazdu rowerzyście jadącemu po oznakowanym przejeździe dla rowerzystów w ciągu ul. (...) czym doprowadził do zderzenia w następstwie czego nieumyślnie spowodował u M. B. obrażeń w postaci złamania kości udowej lewej uszkodzenia więzozrostu barkowo – obojczykowego oraz złamania wyrostka poprzecznego prawego pierwszego kręgu piersiowego które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów ciała i rozstrój zdrowia na okres powyżej dni 7 w rozumieniu art. 157 § 1 kk, tj. o przestępstwo określone w art. 177 § 1 kk

Sąd Rejonowy dla Warszawy Woli w Warszawie wyrokiem z dnia 6 lutego 2017r., sygn. IV K 47/15 orzekł:

1. na mocy art. 66 § 1 i § 2 kk, art. 67 § 1 kk postępowanie karne wobec oskarżonego M. M. warunkowo umorzył na okres 1 (jeden) roku próby;

2. na mocy art. 67 § 3 kk orzekł wobec oskarżonego obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz pokrzywdzonego M. B. w wysokości 10000 (dziesięć tysięcy) złotych;

3. na podstawie art. 626 § 1 kpk orzekł wobec oskarżonego obowiązek uiszczenia kosztów postępowania na rzecz Skarbu Państwa w kwocie 1686,62 (jeden tysiąc sześćset osiemdziesiąt sześć i 62/100) oraz kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem opłaty.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, który zaskarżył go w części dotyczącej punktów 1 i 2, tj. co do warunkowego umorzenia postępowania wobec oskarżonego oraz co do wysokości przyznanego zadośćuczynienia - na niekorzyść oskarżonego.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, tj.:

a/ art. 424 § 1 i 2 k.p.k. poprzez brak wskazania w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku:

- podstawy prawnej wyroku w zakresie punktu 1., tj. przyczyn, dla których Sąd uznał spełnienie wszystkich przesłanek uzasadniających zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania, polegający na ograniczeniu się przez Sąd do lakonicznego wskazania ich zaistnienia i zaniechaniu przedstawienia argumentacji, która była podstawą rozumowania Sądu w tym zakresie, w szczególności dotyczącej stopnia społecznej szkodliwości czynu - co uniemożliwia merytoryczną kontrolę uzasadnienia w ww. zakresie;

- okoliczności, które Sąd miał na względzie przy wymiarze kwoty zadośćuczynienia (10 000 zł) i ograniczenie się przez Sąd do lakonicznego wskazania, że ustalenia w tym zakresie zostały poczynione „częściowo na podstawie informacji przedstawionych przez pokrzywdzonego odnośnie krzywdy, jakiej doznał", a także z uwzględnieniem uzyskanych środków od ubezpieczyciela - bez odniesienia się do konkretnych okoliczności, jakie w ocenie Sądu wskazywały na zasadność zasądzenia zadośćuczynienia w kwocie 10 000 zł - co uniemożliwia merytoryczną kontrolę uzasadnienia w ww. zakresie;

b/ art. 7 k.p.k. polegającą na dowolnej, a nie swobodnej ocenie materiału dowodowego w postaci:

- zeznań pokrzywdzonego M. B. - w zakresie, w którym dotyczą one kwestii następstw wypadku, a w szczególności doznanej przez niego krzywdy i jej rozmiarów, polegającą (co można jedynie domniemywać w oparciu o treść sentencji wyroku, bowiem w jego uzasadnieniu Sąd nie odniósł się do tej kwestii) na uznaniu zaistnienia krzywdy uzasadniającej przyznanie w niniejszej sprawie kwoty zadośćuczynienia w kwocie 10 000 zł, podczas gdy zeznania te oceniane z uwzględnieniem zasad doświadczenia życiowego i logiki prowadzą do wniosku, iż M. B. doznał krzywdy, której rozmiar i nasilenie uzasadnia zasądzenie zadośćuczynienia w znacznie wyższej wysokości, niż orzeczona w punkcie 2. wyroku;

- wyjaśnień oskarżonego - w zakresie, w którym dotyczą one kwestii poczuwania się przez niego do winy, polegającą na przyjęciu, iż „oskarżony nie uchylał się od odpowiedzialności za popełniony czyn", podczas gdy wyjaśnienia te oceniane z uwzględnieniem zasad doświadczenia życiowego i logiki prowadzą do wniosku przeciwnego - oskarżony wskazywał bowiem w swoich wyjaśnieniach na to, jakoby pokrzywdzony odpowiadać miał za spowodowanie wypadku poprzez nadmierną prędkość, niezachowanie ostrożności oraz zaniechanie hamowania, co wskazuje na postawę oskarżonego i jego chęć uchylenia się od odpowiedzialności lub jej umniejszenia, poprzez przerzucenie na pokrzywdzonego odpowiedzialności za spowodowanie wypadku;

c/ art. 366 § 1 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 k.p.k.

poprzez zaniechanie przez Sąd wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności niniejszej sprawy i niedopuszczenie przez Sąd z urzędu dowodu w postaci opinii biegłego lekarza sądowego, podczas gdy okoliczności niniejszej sprawy, a w szczególności zeznania pokrzywdzonego w zakresie, w jakim wskazał on, iż na chwilę składania przez niego zeznań „rokowania są nieznane", wskazywały na konieczność ustalenia przed wydaniem wyroku przez Sąd I instancji, jaki - po upływie ponad 2 lat, które upłynęły od daty wypadku do daty wydania wyroku - jest stan zdrowia pokrzywdzonego oraz jakie są rokowania jego dotyczące;

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mogącego mieć wpływ na treść tego orzeczenia, będącego skutkiem ww. uchybień proceduralnych, a polegającego na wadliwym przyjęciu, że ujawniony w sprawie materiał dowodowy wskazuje na to, że krzywda doznana przez pokrzywdzonego M. B.
i jej rozmiar nie uzasadnia przyznania w niniejszym postępowaniu kwoty zadośćuczynienia wyższej niż 10 000 zł, podczas gdy z całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego ocenianego zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego wynika, iż krzywda ta jest duża, skutki wypadku są bardzo dotkliwe i nadal odczuwalne przez pokrzywdzonego, co winno powodować zasądzeniem zadośćuczynienia w kwocie wyższej niż 10 000 zł;

3.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mogącego mieć wpływ na treść tego orzeczenia, a polegającego na wadliwym przyjęciu, że ujawniony w sprawie materiał dowodowy wskazuje na to, iż społeczna szkodliwość czynu zarzucanego oskarżonemu nie jest znaczna, a w konsekwencji uznania za zasadne warunkowe umorzenie postępowania w niniejszej sprawie, podczas gdy z całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego ocenianego zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego wynika, iż stopień społecznej szkodliwości jest znaczny, a tym samym brak jest wszystkich przesłanek niezbędnych do zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania w niniejszej sprawie;

Wskazując na powyższe wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części poprzez:

- uznanie oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i wymierzenie oskarżonemu kary w granicach przewidzianych ustawą;

- orzeczenie wobec oskarżonego obowiązku zapłaty na rzecz oskarżyciela posiłkowego zadośćuczynienia w kwocie nie mniejszej niż 30 000 zł (słownie: trzydzieści tysięcy złotych),

2.  ewentualnie - uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania;

3.  zasądzenie na rzecz oskarżyciela posiłkowego zwrotu kosztów związanych z udziałem pełnomocnika w niniejszej sprawie - według norm przepisanych.

4.  dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z załączonego do apelacji zaświadczenia lekarskiego wydanego przez lekarza specjalistę ortopedę traumatologa L. J. z (...) w K. z dnia 30 marca 2017 r., które wystawione zostało dopiero po wydaniu wyroku I instancji w niniejszej sprawie, mających istotne znaczenie z punktu wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy, na okoliczność: doznania przez pokrzywdzonego krzywdy i jej rozmiarów, skutków wypadku z 7 października 2014 roku, ich długotrwałości, a także odczuwania silnego bólu i dolegliwości przez pokrzywdzonego do chwili obecnej, ze wskazaniem dalszego leczenia usprawniającego.

W odpowiedzi na powyższą apelację obrońca oskarżonego wniósł o jej nieuwzględnienie i utrzymanie wyroku sądu I instancji w całości.

Na rozprawie odwoławczej pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego popierając apelację zmodyfikował wnioski w niej zawarte w ten sposób, iż w pierwszej kolejności wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania jednocześnie cofając wniosek o zmianę wyroku i skazanie oskarżonego, alternatywnie zaś wniósł o zmianę orzeczenia w pkt 2 i podwyższenie zasądzonego zadośćuczynienia do kwoty 30.000 zł.

Prokurator oraz oskarżony wnieśli o nieuwzględnienie apelacji i utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżyciela posiłkowego nie jest zasadna i na uwzględnienie nie zasługuje. Co więcej, jej złożenie wywołać musiało skutek określony w art. 434 § 2 kpk, albowiem utrzymanie orzeczenia w zakresie rozstrzygnięcia co do zadośćuczynienia byłoby rażąco niesprawiedliwie, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia.

Przechodząc zatem do rozważań odnoszących się do zarzutów pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego kwestionujących zasadność zastosowania wobec oskarżonego dobrodziejstwa instytucji warunkowego umorzenia postępowania, godzi się podkreślić, iż zgodnie z art. 455a kpk nie można uchylić wyroku z tego powodu, że jego uzasadnienie nie spełnia wymogów określonych w art. 424 kpk. Ewentualne więc mankamenty uzasadnienia lub niedosyt jaki odczuwa strona w związku z lakonicznością wskazania na przesłanki które legły u podstaw rozstrzygnięć w zaskarżonym wyroku, nie mogą stanowić samoistnej podstawy stawianego zarzutu o braku możliwości dokonania kontroli merytorycznej wyroku. Niezależnie jednak od poczynienia tej uwagi należy jednoznacznie stwierdzić, iż Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ocenił wszystkie okoliczności warunkujące możliwość zastosowania warunkowego umorzenia postępowania, jak również nadał im prawidłowe znaczenie oraz rangę, słusznie argumentując, iż wina i społeczna szkodliwość czynu nie były znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budziły wątpliwości, zaś postawa sprawcy nie karanego za umyślne przestępstwo, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniały przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Rację ma obrońca oskarżonego, który w odpowiedzi na apelację podkreśla (str 7-8 uzasad. k. 394-395), iż ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu to ocena całościowo uwzględniająca wszystkie okoliczności wymienione w art. 115 § 2 kk.

Nie kwestionując oczywistego w przedmiotowej sprawie faktu, iż oskarżyciel posiłkowy doznał dotkliwych dlań obrażeń kwalifikujących przedmiotowy występek z art. 177 § 1 kk, należy mieć na uwadze, iż oskarżony wypadek z opisanymi powyżej skutkami spowodował na skutek nieumyślnego naruszenia zasad ruchu drogowego poprzez niewłaściwe obserwowanie drogi dla rowerów, w warunkach gdzie dostrzeżenie rowerzysty było z uwagi na geometrię skrzyżowania nieco utrudnione, co nie zwalnia go – jak prawidłowo zawyrokował Sąd Rejonowy – z odpowiedzialności, jednakże obliguje do oceny stopnia naruszonych reguł ostrożności w ruchu drogowym przez pryzmat skali możliwych naruszeń. Nie można również zgodzić się z argumentacją apelującego (str. 8 uzasad. k. 349), iż przedmiotowa sprawa to przykład lekceważenia podstawowych zasad ostrożności. Nie można bowiem stawiać znaku równości pomiędzy świadomym lekceważeniem zasad bezpieczeństwa a niedostateczną koncentracją wynikającą z ułomności ludzkiego zachowania. Nic nie wskazuje na okoliczność, by oskarżony odnosił się z lekceważeniem do obowiązujących reguł prawa o ruchu drogowym, a więc by cechował go nonszalancki doń stosunek. Z prawidłowych ustaleń Sądu I instancji wynika, iż oskarżony mógł dostrzec rowerzystę przez boczną tylną szybę samochodu. O lekceważeniu natomiast w sposób uprawniony należałoby mówić, gdyby oskarżony nie obserwował w ogóle drogi, a taka okoliczność nie miała przecież miejsca. Godzi się również podkreślić, iż oskarżony manewr warunkowego skrętu wykonywała poruszając się bardzo powoli.

Odnosząc się do kwestii naruszenia przez Sąd Rejonowy dyspozycji art. 7 kpk poprzez dowolną ocenę wyjaśnień oskarżonego w zakresie poczuwania się do odpowiedzialności za popełniony czyn (str. 8 uzasad. k. 334v), istotnie zwraca uwagę, iż Sąd ten skonstatował (str. 3 uzasad. k. 332), iż stanowisko oskarżonego, który nie przyznaje się do popełnienia zarzucanego mu czynu, stanowi przyjętą przez niego linię obrony, zmierzającą do uniknięcia odpowiedzialności karnej za popełniony czyn, co niewątpliwie pozostaje ze sobą w sprzeczności. Jednakże Sąd Okręgowy miał na uwadze, że prawem oskarżonego jest kwestionowanie stawianego mu zarzutu i z faktu tego nie można wywodzić dlań negatywnych skutków. W szczególności przyznanie się do winy nie jest warunkiem sine qua non zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego. Nadto o poczuwaniu się jednak do odpowiedzialności świadczy stanowisko procesowe oskarżonego prezentowane po wydaniu zaskarżonego przez stronę przeciwną wyroku, a mianowicie oskarżony nie kwestionował orzeczenia w zakresie uznania jego sprawstwa i winy oraz pozostałych rozstrzygnięć wyroku.

Reasumując, zarzuty mające wykazać, iż rozstrzygniecie o warunkowym umorzeniu postępowania karnego nie było prawidłowe, nie mogły zostać uznane za skuteczne i doprowadzić do uchylenia orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Jak chodzi o zarzuty dotyczące wysokości orzeczonego w punkcie 2 wyroku zadośćuczynienia za doznana krzywdę to okazały się one być bezprzedmiotowe z uwagi na sygnalizowaną na wstępie normę zawartą w art. 434 § 2 kpk.

Rozwinięcie przedmiotowej kwestii wymaga jeszcze zaznaczenia1, iż Sąd Okręgowy przyjął, iż w niniejszej sprawie zastosowanie w postępowaniu odwoławczym znalazł stan prawny nadany ustawą z dnia 11 marca 2016 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 437)2 albowiem przepis art. 434 § 2 kpk był dwukrotnie nowelizowany – zarówno ustawą tzw. wrześniową z 2013 roku tj z 27 września 2013 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 1247) jak i marcową z 2016 roku (j.w.). Kwestia ta ma o tyle znaczenie, że obecne brzmienie art. 434 § 2 kpk stanowi, iż środek odwoławczy wniesiony na niekorzyść oskarżonego może spowodować orzeczenie także na korzyść oskarżonego, jeżeli zachodzą przesłanki określone w art. 440 kpk lub art. 455 kpk. Natomiast w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 roku nie było ograniczenia dopuszczalności odwrócenia kierunku środka odwoławczego na korzyść oskarżonego, chociaż w piśmiennictwie oraz orzecznictwie dominował pogląd, iż przepis ten nie stanowił samodzielnej podstawy orzekania na korzyść niezależnie od zakresu zaskarżenia i podniesionych zarzutów odwoławczych3.

Zastosowanie przepisu art. 440 kpk ma charakter obligatoryjny, co oznacza, że sąd odwoławczy ma nie tylko prawo ale i obowiązek skontrolowania orzeczenia pod względem merytorycznym i prawnym i to nie tylko w graniach środka odwoławczego, ale także z urzędu niezależnie od tych granic, w celu stwierdzenia czy utrzymanie w mocy orzeczenia nie byłoby rażąco niesprawiedliwe, w szczególności czy nie zachodzi potrzeba orzeczenia na korzyść oskarżonego, chociażby środek wniesiono na jego niekorzyść, i to na każdej z podstaw określonych w art. 438 kpk. W szczególności dotyczy to podstawy z art. 438 pkt 1 kpk, a więc obrazy prawa materialnego.

Zdaniem Sądu Odwoławczego w niniejszym postępowaniu doszło do rażącej obrazy art. 4 § 1 kk albowiem Sąd Rejonowy nie zastosował stanu prawnego obowiązującego w dacie popełnienia przez oskarżonego przedmiotowego czynu, a w konsekwencji nałożył na niego środek w nim wówczas nieprzewidziany, co sytuuje orzeczenie w tym zakresie jako rażąco niesprawiedliwe, jeśli się zważy nadto jakie są konsekwencje niewywiązania się w okresie próby z nałożonego obowiązku, a określone w art. 68 § 2 kk.

Art. 4 § 1 kk przesądza, iż w sytuacji gdy w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.

W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy zastosował stan prawny obowiązujący w chwili orzekania tj. z dnia 6 lutego 2017 roku. Czyn natomiast został popełniony w dniu 7 października 2014 roku.

Porównując natomiast treść art. 67 § 3 kk w zakresie możliwości orzeczenia zadośćuczynienia za doznana krzywdę nie sposób nie dostrzec różnicy i to o istotnym dla oskarżonego znaczeniu albowiem wg stanu z daty czynu który zastosować należało zgodnie z normą zawartą w art. 4 § 1 k.k. – brak było podstaw prawnych do orzeczenia tej formy rekompensaty za doznaną krzywdę.

Zgodnie bowiem ze stanem prawnym obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 roku regulacja w zakresie obowiązków probacyjnych wymienionych w art. 67 § 3 k.k. ukształtowana była na podstawie zmiany wprowadzonej przez Art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 12 lutego 2010 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy – prawo o ochronie środowiska (Dz. U. z 16 marca 2010 roku, Nr 40 poz. 227) oraz Art. 2 ustawy z dnia 1 kwietnia 2011 roku o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 8 czerwca 2011 roku, Nr 117 poz. 678)4. Regulacja ta nie przewidywała możliwości orzeczenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, która to możliwość została wprowadzona dopiero nowelą z 20 lutego 2015 roku tj. ustawą o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 20 marca 2015 roku, Nr 396)5, obowiązującą od 1 lipca 2015 roku.

Należy natomiast jeszcze dla porządku wskazać, iż poza zakresem nawiązki występującej w art. 67 § 3 k.k. wg zmiany wprowadzonej przez Art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 12 lutego 2010 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy – prawo o ochronie środowiska (Dz. U. z 16 marca 2010 roku, Nr 40 poz.227) sytuowała się nawiązka z art. 46 § 2 kk6 orzekana zamiast m.in. zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Z kolei podstawą nie mógłby być też art. 46 § 1 czy 2 kk gdyż przepis ten ma zastosowanie wyłącznie w przypadku skazania nie zaś warunkowego umorzenia postępowania.

Reasumując, stan prawny obowiązujący w dacie popełnienia czynu nie przewidywał możliwości orzeczenia od oskarżonego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz pokrzywdzonego w przypadku warunkowego umorzenia postępowania, ani też nie można było utożsamiać pojęcia nawiązki występującej na gruncie art. 67 § 3 kk z nawiązką orzekaną na podstawie art. 46 § 2 kk.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy zmieniła zaskarżony wyrok w ten sposób, iż przyjął stan prawny w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 roku (data czynu: 7 października 2014 roku), a zatem sprzed nowelizacji lutowej z 2015 roku, w zw. z art. 4 § 1 kk i tym samym uchylił rozstrzygnięcie z punktu 2 dotyczące obowiązku zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz pokrzywdzonego albowiem ten środek probacyjny nie był wówczas przewidziany przy warunkowym umorzeniu postępowania karnego.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na zasadzie słuszności, zwalniając z obowiązku ich ponoszenia stronę przegrywającą tj. oskarżyciela posiłkowego uznając, iż nakładanie dodatkowych dolegliwości finansowych nie byłoby w jego sytuacji materialnej i zdrowotnej wskazane.

1 Uwaga ta ma o tyle istotne znaczenie, że akt oskarżenia w przedmiotowej sprawie skierowano przed 1 lipca 2015 roku.

2 P. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2016 roku I KZP 10/16 z mocą zasady prawnej

3 D. Ś., komentarz do art. 434 Kodeksu postępowania karnego, wg stanu prawnego na dzień 15.10.01, teza 23, lex.pl

4 Art. 67 § 3. Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd zobowiązuje sprawcę do naprawienia szkody w całości albo w części, a może na niego nałożyć obowiązki wymienione w art. 72 § 1 pkt 1-3, 5-6a, 7a lub 7b, a ponadto orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 lub nawiązkę oraz zakaz prowadzenia pojazdów, wymieniony w art. 39 pkt 3, do lat 2. Nakładając na sprawcę przestępstwa popełnionego z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej obowiązek wymieniony w art. 72 § 1 pkt 7b sąd określa sposób kontaktu sprawcy z pokrzywdzonym.

5 Art. 67 § 3. ⁽⁹³⁾ Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd nakłada na sprawcę obowiązek naprawienia szkody w całości albo w części, a w miarę możliwości również obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, albo zamiast tych obowiązków orzeka nawiązkę (podkreślenie SO); sąd może nałożyć na sprawcę obowiązki wymienione w art. 72 § 1 pkt 1-3, 5-6b, 7a lub 7b, a ponadto orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 lub zakaz prowadzenia pojazdów, wymieniony w art. 39 pkt 3, do lat 2. Nakładając na sprawcę przestępstwa popełnionego z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej obowiązek wymieniony w art. 72 § 1 pkt 7b, sąd określa sposób kontaktu sprawcy z pokrzywdzonym.

6 Grzegorz Łabuda, komentarz do art. 67 Kodeksu karnego, teza 15, LEX wg stanu prawnego na dzień 15.05.2012, za brakiem możliwości orzeczenia zadośćuczynienia w ramach nawiązki wypowiedział się także A. Zoll, komentarz do art. 67 Kodeksu karnego, teza 14d, LEX wg stanu prawnego na dzień 02.01.2012, A. Marek, komentarz do art. 67 Kodeksu karnego, teza 2, lex.pl wg stanu prawnego na dzień 01.03.2010.