Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 86/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 marca 2017r.

Sąd Rejonowy w Pleszewie III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym :

Przewodniczący: SSR Małgorzata Huk – Sobańska

Protokolant: st. sekr. sąd. Elżbieta Glapa

po rozpoznaniu w dniu 02 marca 2017r. w Pleszewie

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletnich M. i M. rodz. R. działających przez matkę M. K. (1)

przeciwko S. R.

o alimenty

1.  zasądza od pozwanego S. R. na rzecz małoletniej powódki M. R. (1) ur. (...) w J. alimenty w kwocie po 650 zł miesięcznie

(sześćset pięćdziesiąt złotych) miesięcznie oraz na rzecz małoletniej M. R. (2) ur. (...) w J. alimenty w kwocie po 550 zł miesięcznie (pięćset pięćdziesiąt złotych) miesięcznie, tj. łącznie 1.200 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) miesięcznie, płatne z góry, poczynając od dnia 01 lipca 2016r. do 05-go dnia każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki małoletnich powódek M. K. (1),

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  nie obciąża małoletnich powódek kosztami postępowania,

4.  zasadza od pozwanego S. R. na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego w Pleszewie kwotę 726 zł (siedemset dwadzieścia sześć złotych) tytułem części nieopłaconych kosztów sądowych,

5.  zasądza od pozwanego S. R. na rzecz małoletnich powódek M. R. (1) i M. R. (2) kwotę 4.241 zł (cztery tysiące dwieście czterdzieści jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

6.  wyrokowi w pkt. 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

SSR Małgorzata Huk – Sobańska

Sygn. akt. III RC 86/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 01.07.2016r. matka małoletnich powódek M. K. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego S. R. na rzecz małoletniej M. R. (1) alimentów w kwocie po 1000 zł miesięcznie oraz M. R. (2) alimentów w kwocie po 900 zł miesięcznie, płatnych z góry do 5-tego dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat do rąk matki małoletnich M. K. (1).

W uzasadnieniu pozwu matka małoletnich powódek wskazała, iż małoletnie M. R. (1) i M. R. (2) pochodzą z jej związku z pozwanym S. R.. M. K. (1) jest wdową, jej mąż zmarł 05.07.2013r.. Ze związku małżeńskiego ma ona dwoje małoletnich dzieci M. K. (2) i J. K.. Matka małoletnich rozstała się z pozwanym w czerwcu 2016r., od tego czasu mieszkają oddzielnie. Pozwany S. R. w ogóle nie łoży na utrzymanie małoletnich powódek, zaczął jedynie przywozić dla nich pampersy. Koszty utrzymania domu to kwota 2.400 zł miesięcznie. M. K. (1) spłaca kredyt odnawialny w kwocie 25.000 zł. Matka małoletnich otrzymuje rentę rodzinną po zmarłym mężu w kwocie 728,16 zł miesięcznie. Jest współwłaścicielką gospodarstwa rolnego o powierzchni około 50 ha o dochodowości rocznej około 97.000 zł. Miesięczny koszt utrzymania małoletniej M. R. (1) to kwota około 1.590 zł, a małoletniej M. R. (2) to kwota około 1.360 zł. Pozwany S. R. jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni 21 ha i uzyskuje dochód w kwocie około 20.000 zł miesięcznie .

Pozwany S. R. na rozprawie w dniu 08 grudnia 2016r. uznał powództwo o alimenty do kwoty po 350 zł miesięcznie odnośnie małoletniej M. R. (1), a odnośnie małoletniej M. R. (2) uznał powództwo do kwoty po 300 zł miesięcznie.

Sąd ustalił co następuje :

Małoletnia M. R. (1), ur. (...) w J. oraz małoletnia M. R. (2) , ur. (...) w J. są córkami M. K. (1) i S. R..

(dowód: odpisy zupełne aktu urodzenia k.145,146)

Rodzice małoletnich M. K. (1) i S. R. nie zamieszkują razem, rozstali się w czerwcu 2016r..

( niesporne)

Małoletnia powódka M. R. (1) ma aktualnie ponad dwa lata, jest dzieckiem zdrowym, prawidłowo się rozwija. Miesięczny koszt utrzymania małoletniej to kwota 1.358 zł (wyżywienie 400 zł, odzież 200 zł, środki czystości, pieluchy 250 zł, leczenie – 150 zł, zabawki i książki – 150 zł oraz udział w kosztach utrzymania domu 208 zł).

Małoletnia M. R. (2) ma rok, jest także dzieckiem zdrowym, prawidłowo się rozwija. Miesięczny koszt utrzymania małoletniej M. R. (2) to kwota około 1.108 zł. (wyżywienie 200 zł, odzież 200 zł, środki czystości, pieluchy 250 zł, leczenie – 150 zł, zabawki – 100 zł oraz udział w kosztach utrzymania domu 208 zł).

( dowód : zeznania matki małoletnich powódek M. K. (1) k.138v-139v (00:09:30- 00:35:19) , zeznania świadka K. K. k.132v-133(00:09:41-00:32:19), paragony k.95-102)

Matka małoletnich powódek M. i M. rodz. R. - M. K. (1) jest wdową, z małżeństwa ma dwoje dzieci J. K. lat 15 i M. K. (2) lat 13. Matka małoletnich otrzymuje na dzieci z małżeństwa rentę rodzinną w kwocie 728 zł.

M. K. (1) jest współwłaścicielką w 4/6 części gospodarstwa rolnego o powierzchni około 50 ha o dochodowości rocznej około 97.000 zł, 8.083 zł miesięcznie, uprawia zboża i kukurydzę, prowadzi hodowlę bydła. Pozostałymi współwłaścicielami są jej dzieci J. K. i M. K. (2) po 1/6 części. Matka małoletnich otrzymuje dopłaty unijne do gospodarstwa w kwocie 57.000 zł rocznie. Dopłaty unijne są przeznaczane na zakup nawozów, paliwa, nasion, nie wystarczają na wszystkie koszty prowadzenia gospodarstwa. Od 10 stycznia 2017r. matka małoletnich wydzierżawiła 25 ha, czynsz dzierżawny wynosi 2.000 zł za hektar rocznie, dopłaty unijne pobiera dzierżawca. Matka małoletnich płaci obniżony KRUS z racji urodzenia dziecka w kwocie 181 zł kwartalnie. Przez okres pierwszego roku życia M. otrzymywała po 1000 zł miesięcznie. Ponadto na małoletnie M. i M. rodz. R. otrzymuje 500 plus. M. K. (1) ma samochód osobowy marki V. (...).

Małoletnie M. i M. rodz. R. zamieszkują z matką M. K. (1), przyrodnim rodzeństwem J. i M. rodz . K., K. K. ( matką zmarłego męża M. K. (1)) oraz Z. K. (bratem zmarłego męża M. K. (1)).

Na koszt utrzymania domu składa się opłata za energię – 700 zł co 2 miesiące, opłata za wodę 150 zł co 2 miesiące, opał 6.000 zł rocznie, 500 zł miesięcznie, gaz, 2 butle –130 zł miesięcznie , telefon i internet 161,53 zł, opłata za TV 128 zł ,opłata za śmieci 100 zł podatek od nieruchomości zabudowanej( dom)142,70 zł rocznie, 12 zł miesięcznie . Koszt utrzymania mieszkania w przeliczeniu na każdego z domowników wynosi 208 zł miesięcznie.

( dowód : zeznania matki małoletnich powódek M. K. (1) k.138v-139v (00:09:30- 00:35:19) , zeznania świadka K. K. k.132v-133(00:09:41-00:32:19), zaświadczenie gminy k.13,decyzja k.14,15,16, faktura k.17,18,19,30, dowód wpłaty k.20,wz wydanie k.21,22, decyzja k.23-25, polecenie przelewu k.26,27, zawiadomienie k.28,29, umowa o kredyt k.31-37)

Pozwany S. R. ma na utrzymaniu tylko małoletnie powódki M. i M. rodz. R..

S. R. jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni 21,24 ha i uzyskuje dochód w kwocie około 17.500 zł miesięcznie. Koszty prowadzenia gospodarstwa to kwota 16.500 zł miesięcznie. Pozwany otrzymuje dopłaty unijne w kwocie około 30.000 zł rocznie. S. R. nie ma kredytów, nie ma aktualnie oszczędności, gdyż przeznaczył je w kwocie 31.980 zł na opłacenie wesela siostry. Pozwany jest obciążony obowiązkiem spłaty na rzecz pięciorga rodzeństwa po 20.000 zł do dnia 31.12.2020r. oraz obowiązkiem dożywotniego utrzymania rodziców z którymi zamieszkuje Z. R. i I. R.. W umowie dożywocia z dnia 14 stycznia 2015r. pozwany zobowiązał się także do pomocy siostrze W. R. w wyprawieniu wesela do 120 osób.

Na koszt utrzymania domu i gospodarstwa pozwanego składa się opłata za energię – 846-1.000 zł co 2 miesiące , woda 300 zł miesięcznie, gaz 80 zł miesięcznie, opał 530 zł miesięcznie, , telefon 90 zł , TV i Internet 100 zł miesięcznie, podatek od nieruchomości 280 zł miesięcznie, wywóz śmieci 70 zł miesięcznie . Pozwany opłaca ubezpieczenie 130 zł miesięcznie.

( dowód : zeznania pozwanego S. R. k.139v-140 ( 00:35:52-01:06:20) , zeznania świadka I. R. k.133-133v ( 00:32:19-01:02:16), faktura k.51,52v,54,55,56, dowody wpłaty k.52, decyzja k.53, akt notarialny k.57-58, decyzja k.105,107 faktura k.106,108,109,110,111,112,113,114,115,116,117,119,120,121,122,125, zaświadczenie gminy z obwieszczeniem k.118, rozliczenie k.123, wydanie k.124, oświadczenie k.137)

Sąd dokonał powyższych ustaleń w oparciu o zeznanie stron: matki małoletnich powódek M. K. (1) i pozwanego S. R., zeznania świadków I. R. i K. K. oraz zebrane dokumenty. Dokumenty zebrane w sprawie nie budziły wątpliwości i nie były kwestionowane przez strony. Sąd dał wiarę zeznaniom stron w zakresie ustalonego stanu faktycznego. Odnośnie kosztów utrzymania małoletnich i sytuacji ich matki sąd dał wiarę zeznaniom M. K. (1) i świadka K. K. w zakresie kosztów wyżywienia, ubrania, leczenia, zabawek. Koszt środków czystości i pieluch jest zdaniem sądu niższy, sam koszt pieluch jak zeznała M. K. (1) to kwota 114-116 zł miesięcznie, a nie wskazana w wykazie kosztów utrzymania 170 zł. Ponadto w skład kosztów utrzymania domu w części obciążającej małoletnie odliczono podatek od gruntów rolnych, koszty energii i wody przeznaczane na utrzymanie gospodarstwa.

Sąd zważył co następuje :

Stosownie do treści art. 133 § 1 kro rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie jego kosztów utrzymania i wychowania.

Niezdolne do samodzielnego utrzymania się dziecko ma prawo do równej stopy życiowej z rodzicami, którzy są zobowiązani podzielić się z nim nawet bardzo skromnymi dochodami. Tylko zupełny brak możliwości zarobkowych i majątkowych zwalnia rodziców od obowiązku alimentacyjnego względem dziecka.

W myśl art. 135 § 1 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Współzależność pomiędzy usprawiedliwionymi potrzebami uprawnionego a zarobkowymi i majątkowymi możliwościami zobowiązanego wyraża się w tym, że usprawiedliwione potrzeby uprawnionego powinny być zaspokojone w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. ( por. H. Haak

„ Obowiązek alimentacyjny”, Toruń 1995, str. 110 ).

Możliwości zarobkowe zobowiązanego nie zawsze jednak mogą być utożsamiane z faktycznie osiąganymi zarobkami. Przez „możliwości zarobkowe i majątkowe” należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Tak więc w uzasadnionych wypadkach możliwości zarobkowe zobowiązanego obejmują także wysokość zarobków, które zobowiązany jest w stanie uzyskać, lecz nie osiąga ich z przyczyn nie zasługujących na usprawiedliwienie.

( uzasadnienie tezy IV uchwały z dnia 16.12.1987r., opubl. OSN CAP 1988, nr 4, poz.42 )

Obowiązki rodziców względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie mają dwojaką naturę. Polegają z jednej strony na dostarczaniu w naturze lub w pieniądzu środków niezbędnych do zapewnienia dziecku mieszkania, wyżywienia, ubrania, wypoczynku itp.. Z drugiej strony przybierają postać starań o rozwój fizyczny i umysłowy dziecka, co wiąże się z nakładem osobistej pracy wychowawczej oraz świadczeniem takich usług jak pielęgnowanie dziecka, nadzór nad nim, przygotowanie posiłków, itp..

Ta druga postać wykonywania obowiązków rodzicielskich względem dziecka jest nie mniej ważna od dostarczania materialnych środków utrzymania i wychowania, a wyrazem tego jest przepis art. 135 § 2 kro, według którego wykonywanie obowiązku alimentacyjnego może polegać w całości lub w części także na osobistych staraniach o utrzymanie lub wychowanie dziecka; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Obowiązek alimentacyjny wobec małoletnich powódek M. R. (1) i M. R. (2) ciąży na pozwanym S. R. i ich matce M. K. (1).

Małoletnie pozostają pod pieczą matki, pozwany ma z dziećmi bieżący i stały kontakt.

Sąd ustalił, że usprawiedliwione potrzeby małoletniej powódki M. R. (1) wraz z udziałem małoletniej w kosztach utrzymania domu wynoszą po 1358 zł miesięcznie, a małoletniej M. R. (2) po 1108 zł miesięcznie.

Matka małoletnich ma większe możliwości zarobkowe i majątkowe niż pozwany, posiada znaczny majątek i dochody.

Odnośnie możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego, to należy wskazać, że pozwany jest obowiązany wykonywać pracę, która mu przyniesie dochody pozwalające na pokrycie kosztów utrzymania i wychowania małoletnich dzieci, a nie pracę przynoszącą niskie dochody, którą “lubi”. Pozwany zawierając umowę dożywocia powinien był kalkulować, czy takie obciążenia i spłaty są dla niego korzystne.

Należy mieć na względzie także to, że rodzice małoletniego dziecka nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego na tej podstawie, że wykonywanie tego obowiązku stanowiłoby ciężar i było połączone z nadmiernym uszczerbkiem. Są oni zobowiązani podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami (art. 133§3 kro oraz por. uzasadnienie tezy 4 Uchwały Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987 r. 3 CZP 91/86 OSN CAP 1988 nr 4 poz. 42 ).

Mając na uwadze powyższe okoliczności i na podstawie powołanych przepisów Sąd ustalił obowiązek alimentacyjny pozwanego w ten sposób, że zasądził od niego na rzecz małoletniej powódki M. R. (1) kwotę po 650 zł miesięcznie, a na rzecz małoletniej powódki M. R. (2) kwotę 550 zł miesięcznie poczynając od dnia wpływu pozwu.

W pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił jako nieuzasadnione.

O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł na podstawie art. 333 § 1 pkt. 1 kpc.

Na koszty w sprawie składa się opłata sądowa , opłata za klauzulę wykonalności oraz koszty zastępstwa procesowego .

Sąd nie obciążył małoletnich powódek kosztami postępowania. (art. 102 kpc )

Opłatą sądową i opłatą za klauzulę wykonalności został obciążony pozwany w części w jakiej przegrał sprawę. ( art. 98 kpc)

Wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie wynosi 22.800 zł

O kosztach zastępstwa procesowego sąd orzekł na podstawie § 2 pkt. 5, § 4 ust.1 pkt. 9 w zw. z ust. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz.U. 2015, poz. 1800 ) przy ustaleniu, iż małoletnie powódki wygrały sprawę w 63%. W kosztach sąd uwzględnił koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym- 1200 zł ( §10 ust.2 pkt.1ww rozporządzenia) Przepisy ww rozporządzenia sąd zastosował na podstawie § 21 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz.U. 2015, poz. 1800 z zm. D.U.2016r. poz. 1668)

SSR Małgorzata Huk-Sobańska