Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 99/17

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 06 grudnia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że A. P., jako pracownik u płatnika składek PHU – (...) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od dnia 01 lipca 2016 roku.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że w jego ocenie analiza zgromadzonego w toku postępowania kontrolnego materiału dowodowego daje podstawę do stwierdzenia, że ubezpieczona nie wykonywała pracy w firmie (...), a została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych jedynie w celu uzyskania prawa do wypłaty zasiłku chorobowego przypadającego w okresie ciąży. Zdaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych umowa o pracę zawarta w dniu 01 lipca 2016 r pomiędzy A. P. i K. K. (1), jako pozorna, jest nieważna, a w konsekwencji A. P. nie podlega ubezpieczeniom społecznym od 01 lipca 2016 r

/decyzja – k. 18 – 20 akt ZUS/

Wnioskodawczyni w dniu 20 grudnia 2016 r. złożyła odwołanie od w/w decyzji wskazując, że jej zatrudnienie w firmie (...) nastąpiło w dniu 01 lipca 2016 r, a z dniem 09 sierpnia 2016 r wystąpiła u wnioskodawczyni nagła niezdolność do pracy z związana z faktem, że była w zagrożonej ciąży. Od chwili zatrudnienia do momentu niezdolności do pracy przepracowała 30 dni i załączyła dokumenty pracownicze.

/ odwołanie k. 2 – 2 odwrót/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie argumentując tak, jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 3 – 4 /.

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny

A. P., urodzona w dniu (...) posiada wykształcenie gimnazjalne.

Ubezpieczona była zatrudniona w salonie fryzjersko – kosmetycznym na stanowisku kosmetyczki oraz w ,,Ż. ‘’ jako kasjer – sprzedawca.

/kwestionariusz osobowy akta osobowe – koperta k. 239, kopia świadectwa szkolnego k. 11 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni protokół rozprawy z dnia 24.05.2017 r k. 167 – 167 odwrót w zw. z e- protokół rozprawy z dnia 30.08.2017 r 00:32:22 – 00:39:55 płyta CD k. 228, zeznania świadka K. K. (2) e- protokół rozprawy z dnia 30.08.2017 r 00:16:51 – 00:21:44 płyta CD k. 228 , zeznania świadka M. C. e- protokół rozprawy z dnia 30.08.2017 r 00:21:44 – 00:27:27 płyta CD k. 228/

K. K. (1) prowadził w ramach działalności gospodarczej sklep (...) przy ulicy (...) w Ł..

W dniu 01 lipca 2016 r płatnik składek zawarł z A. P. umowę o pracę na czas określony od dnia 01 lipca 2016 r do 30 czerwca 2017 r, na stanowisku kasjera – sprzedawcy, w pełnym wymiarze czasu pracy, z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 1 850 zł. Jako dzień rozpoczęcia pracy wskazano 01.07.2016 r. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano Ł., ul. (...). W myśl umowy pracodawca powierzył pracownikowi obowiązki polegające m.in. na obsłudze klienta, udzielaniu porad i pomocy klientom, dbanie o prawidłowe przyjmowanie towarów od dostawców, rozładunek, sprawdzenie zgodności dostaw z zamówieniem, wykładanie uzupełnianie i zdejmowanie towaru z półek sprzedażowych z zachowaniem bezpieczeństwa, należytej estetyki i ustalonego porządku, aktualizowanie cen towarów w obrębie podległego obszaru działania i wykonywanie promocyjnych etykiet cenowych zgodnie z przyjętym wzorem, wystawianie faktur VAT, rachunków i paragonów fiskalnych , obsługa kasy i rozliczenia utargów w dniach prowadzenia dyżuru kasowego.

/umowa o pracę z dn. 01.07.2016 r, zakres obowiązków – akta osobowe koperta k. 239/

Wnioskodawczyni, wobec braku przeciwwskazań zdrowotnych, została na podstawie skierowania na badania lekarskie z dnia 01 lipca 2016 r uznana przez lekarza za zdolną do pracy na stanowisku kasjera sprzedawcy. Zaświadczenie wydano 8.07.2016 roku.

/kopia zaświadczenia lekarskiego akta osobowe – koperta k. 239 /.

Wnioskodawczyni już wcześniej podejmowała starania w kierunku znalezienia zatrudnienia. Pracowała do maja 2016 r w O. w Ł. przy ul. (...) na podstawie umowy zlecenia.

Wnioskodawczyni miała doświadczenie w pracy w sklepie, bo wcześniej pracowała w Ż. i tam od znajomej dowiedziała się, że u płatnika K. K. (1) jest zapotrzebowanie do pracy na stanowisku kasjera – sprzedawcy w sklepie (...). W okresie wakacyjnym w sklepie płatnika była największa potrzeba przyjęcia ludzi do pracy, gdyż z powodu urlopów jest największy problem z obsadą.

Wnioskodawczyni w okresie od końca maja 2016r pracowała już u płatnika, z tym, że bez umowy, z wynagrodzeniem w wysokości 7 zł za godzinę, w trybie zmianowym, w godzinach od 6 do 14 albo od 14 do 23, zgodnie z ustnymi ustaleniami. Płatnik składek zwlekał z podpisaniem umowy z wnioskodawczynią. Uczynił to dopiero 1 lipca 2016 r. Wypłacił jej wszystkie należne wynagrodzenia za okres pracy bez umowy. Do ubezpieczeń społecznych zgłosił ją dopiero pod koniec lipca 2016 roku.

/ zeznania wnioskodawczyni protokół rozprawy z dnia 24.05.2017 r k. 167 – 167 odwrót w zw. z e – protokół rozprawy z dnia 30.08.2017 r 00:32:22 – 00:39:55 płyta CD k. 228, zeznania świadka G. R. protokół rozprawy z dnia 24.05.2017 r k. 168 – 168 odwrót, zeznania świadka K. K. (2) e- protokół rozprawy z dnia 30.08.2017 r 00:16:51 – 00:21:44 płyta CD k. 228, zeznania świadka M. C. e- protokół rozprawy z dnia 30.08.2017 r 00:21:44 – 00:27:27 płyta CD k. 228, zeznania K. K. (1) e- protokół rozprawy z dnia 30.08.2017 r 00:03:25 – 00:06:13 płyta CD k. 228 w zw. z e- protokół rozprawy z dnia 30.08.2017 r 00:32:22 – 00:39:55 płyta CD k. 228/

Płatnik składek w chwili zawarcia umowy o pracę z wnioskodawczynią nie wiedział, że jest ona w ciąży, dowiedział się o tym po jakimś czasie jej pracy. Wnioskodawczyni w chwili podpisania umowy o pracę podejrzewała, że jest w ciąży. Skierowanie do szpitala na oddział ginekologiczny z rozpoznaniem zagrożonej ciąży otrzymała w dniu 05 lipca 2016 r. Lekarz skierował ją do szpitala na dwa dni celem zrobienia badań. Wnioskodawczyni przebywała w szpitalu w okresie od 14 – 16 lipca 2016 r i wówczas w czasie tego pobytu w szpitalu miała dni wolne od pracy. Została wypisana ze szpitala w stanie ogólnym dobrym, z odpowiednimi wynikami badań laboratoryjnych. Dolegliwości bólowe podbrzusza ustąpiły.

/ zeznania płatnika e- protokół rozprawy z dnia 30.08.2017 r 00:06:34 – 00:13:53 płyta CD k. 228 w zw. z e- protokół rozprawy z dnia 30.08.2017 r 00:32:22 – 00:39:55 płyta CD k. 228, dokumentacja lekarska – skierowanie do szpitala k. 126 – 126 odwrót, karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 110 – 111 odwrót , zeznania wnioskodawczyni protokół rozprawy z dnia 24.05.2017 r k. 167 odwrót w zw. z e – protokół rozprawy z dnia 30.08.2017 r 00:32:22 – 00:39:55 płyta CD k. 228, /.

W ramach zatrudnienia jako kasjer – sprzedawca wnioskodawczyni zajmowała się w sklepie (...) obsługiwaniem klientów, rozpakowywaniem towaru. Sprzedawała towar i pracowała na kasie. Układała towar na półkach, sprzątała. Był przeprowadzony przez pracodawcę krótki kurs obsługi kasy. Sprzedając na kasie trzeba było najpierw wprowadzić kod, który potem drukował się na paragonie. Pracodawca znał ten kod. Wnioskodawczyni miała swoją kasę i za nią odpowiadała.

Wnioskodawczyni wykonywała swoje czynności w trybie zmianowym od 6 – 14 albo od 14 do 23. Były przeważnie 2 - 3 osoby na jednej zmianie. Był prowadzony zeszyt z godzinami pracy, na podstawie których pracodawca rozliczał wynagrodzenie. Wnioskodawczyni pracowała codziennie po 9 godzin. Za nadgodziny nie było płacone. W weekendy wnioskodawczyni też pracowała i miała później wolne dni w ciągu tygodnia. Grafik ustalał kierownik zmiany.

Wynagrodzenie było wypłacane gotówką w wysokości 8 zł za godzinę.

W trakcie wykonywanych, w ramach zatrudnienia we (...) czynności, wnioskodawczyni zgłosiła w dniu 14 sierpnia 2016 r o godz. 21:28 interwencję Policji wobec kłótni klientów w sklepie. O godz. 21:45 nastąpiło zakończenie interwencji poprzez jej odwołanie przez wnioskodawczynię.

/zeznania wnioskodawczyni protokół rozprawy z dnia 24.05.2017 r k. 167 odwrót w zw. z e – protokół rozprawy z dnia 30.08.2017 r 00:32:22 – 00:39:55 płyta CD k. 228, zeznania świadka G. R. protokół rozprawy z dnia 24.05.2017 r k. 168 – 168 odwrót, zeznania świadka K. K. (2) e protokół rozprawy z dnia 30.08.2017 r 00:16:51 – 00:21:44 płyta CD k. 228, zeznania świadka M. C. e- protokół rozprawy z dnia 30.08.2017 r 00:21:44 – 00:27:27 płyta CD k. 228, zeznania płatnika składek e- protokół rozprawy z dnia 30.08.2017 r 00:06:34 – 00:13:53 w zw. z 00:32:22 – 00:39:55 płyta CD k. 228, pismo z Policji k. 200/.

Z dokumentacji medycznej wynika, że wnioskodawczyni przed ciążą miała uraz ręki i bóle kręgosłupa.

/ dokumentacja medyczna – k. 172 – 176/.

Od dnia 09 sierpnia 2016 r do 13 grudnia 2016 r wnioskodawczyni otrzymała zwolnienie lekarskie z powodu choroby przypadającej w okresie ciąży.

/ bezsporne/

G. R., która pracowała w sklepie (...) od czerwca 2015 roku widywała wnioskodawczynię w pracy do 13 września 2016 roku, czyli do czasu, gdy sama poszła na zwolnienie lekarskie. Z wnioskodawczynią poznały się w pracy w sklepie (...).

/ zeznania świadka G. R. k 168/

W dniu 20 marca 2017 r wnioskodawczyni urodziła córkę.

/ karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 78 /

Sąd Okręgowy zważył, co następuje

Odwołanie wnioskodawczyni w świetle zgromadzonego materiału dowodowego zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1, art.12 ust. 1 i art. 13 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121 – j.t. ze zm.) pracownicy, to jest osoby fizyczne pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159 – j.t. ze zm.) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

W myśl art. 4 w ust 1 i 2 wskazanej wyżej ustawy zasiłkowej ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Z kolei zgodnie z treścią art. 29 ust. 1 pkt 1 analizowanej ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego, albo w okresie urlopu wychowawczego urodziła dziecko.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego K. K. (1) zawarł z A. P., w dniu 1 lipca 2016 r umowę o pracę, która stanowiła podstawę do zastosowania w/w regulacji i przyjęcia, że A. P. podlega ubezpieczeniom.

W tym miejscu należy stwierdzić, że Sąd odmówił wiary płatnikowi w zakresie, w jakim twierdził, że nie zatrudniał wnioskodawczyni „na czarno”, przed lipcem 2016 roku.

Zdaniem Sądu przeczą temu zarówno twierdzenia samej wnioskodawczyni jak i świadków, którzy widywali wnioskodawczynię w sklepie, a w szczególności zeznania świadka R.. Osoba ta pracowała w sklepie od lipca 2015 roku i pamiętała, od kiedy wnioskodawczyni przyszła do pracy. Co więcej, osoba ta w spontanicznych zeznaniach przyznała, że wnioskodawczyni pracowała także po 9 sierpnia 2016 roku, czyli wówczas, gdy zaczęła korzystać ze zwolnienia lekarskiego.

W ocenie Sądu prawdopodobnie chodziło o jak najszybsze przejście na zasiłek chorobowy, wypłacany przez ZUS i tym samym odciążenie pracodawcy z kosztów utrzymywania etatu, przy zachowaniu pracownika w pracy.

Potwierdzeniem pracy wnioskodawczyni jest także notatka policyjna z 14.08.2016 roku.

O uznaniu stosunku łączącego strony za stosunek pracy rozstrzygają przepisy prawa pracy. Zgodnie z treścią art. 22 § 1 kp przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą: osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał, bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 17 stycznia 2006 r. III AUa 433/2005, Wspólnota (...)).

Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 r. o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251).

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują łącznie następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana.

Jednakże, zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z dnia 14 marca 2001 roku (sygn. akt III UKN 258/00, opubl. OSNAP 2002/21/527), nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

O czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie jest natomiast obejściem prawa dokonanie czynności prawnej w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalno-rentowego, chorobowego i wypadkowego, podjęcie zatrudnienia w celu objęcia ubezpieczeniem i ewentualnego korzystania ze świadczeń z tego ubezpieczenia nie może być kwalifikowane jako obejście prawa.

W sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2008 r., sygn. akt II UK 334/07, opubl. L.).

W świetle poczynionych w rozpoznawanej sprawie ustaleń faktycznych nie można mówić o pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę. Postępowanie dowodowe jednoznacznie wykazało bowiem, że A. P. podjęła pracę w sklepie (...) osobiście oraz pod kierownictwem pracodawcy, świadczyła pracę, a pracodawca świadczenie to przyjmował, płacąc umówione wynagrodzenie. Z zeznań wnioskodawczyni oraz świadków wynika, że wnioskodawczyni w spornym okresie wykonywała obowiązki pracownicze w ramach zatrudnienia na stanowisku kasjera – sprzedawcy, zajmowała się obsługiwaniem klientów, rozpakowywaniem towaru. Sprzedawała towar i pracowała na kasie. Wnioskodawczyni wykonywała swoje czynności w trybie zmianowym od 6 – 14 albo od 14 do 23. W weekendy wnioskodawczyni też pracowała i miała później wolne dni w ciągu tygodnia. Grafik ustalał kierownik zmiany.

Zgromadzony materiał dowodowy dowiódł również, że swoje obowiązki pracownicze wnioskodawczyni wykonywała pod bieżącym nadzorem płatnika składek. Wnioskodawczyni miała prowadzony zeszyt z godzinami pracy, z których rozliczał ją pracodawca. Swoje obowiązki pracownicze wnioskodawczyni wykonywała przez pięć dni w tygodniu oraz weekendy. Ponadto mogła odbierać dni wolne w ciągu tygodnia za przepracowany weekend.

Faktyczne wykonywanie przez A. P. obowiązków pracowniczych, wynikających z zawartej umowy o pracę potwierdzają zeznania świadków M. C. i K. K. (2), którzy widzieli wnioskodawczynię w sklepie pracującą na kasie, sprzedającą towar w spornym okresie, jak również zeznania świadka G. R. pracującej wraz z wnioskodawczynią w tym samym czasie.

Co więcej, zdaniem Sądu wnioskodawczyni, pomimo zwolnienia lekarskiego, pracowała również po 9 sierpnia 2016 roku. Potwierdzeniem na to jest pismo policji, zawierające informację o tym, że wnioskodawczyni w tym dniu, o godzinie 21: 28 zgłosiła interwencję Policji w związku ze zdarzeniem w sklepie w postaci kłótni klientów marketu. Również spontaniczna wypowiedź świadka R. o tym, że wnioskodawczyni pracowała co najmniej do 13 września 2016 roku potwierdza tezę o pracy wnioskodawczyni podczas zwolnienia lekarskiego. Powyższe okoliczności umacniają jedynie stanowisko Sądu co do tego, że wnioskodawczyni pracowała w ramach stosunku pracy na rzecz płatnika.

Wnioskodawczyni już wcześniej, zanim podjęła zatrudnienie u płatnika składek, podejmowała starania w kierunku znalezienia stałego zatrudnienia. Wcześniej pracowała w markecie Ż. i znała mechanizmy pracy kasjera – sprzedawcy, była do niej odpowiednio przygotowana. Tam też dowiedziała się o możliwości ubiegania się o zatrudnienie u płatnika składek. Pracę w O. na podstawie umowy zlecenia wykonywała do maja 2016 r. Wnioskodawczyni liczyła na to, że w końcu podejmie zatrudnienie na podstawie umowy o pracę. Pracę u K. K. (1) początkowo wykonywała bez umowy pisemnej. Dopiero od 1 lipca 2016 r płatnik składek zdecydował się zatrudnić wnioskodawczynię na umowę o pracę w związku z faktem, że w tym czasie - wakacyjnym miał zapotrzebowanie na pracowników, bez względu na to czy są w zagrożonej ciąży, byleby praca była rzeczywiście świadczona.

Wskazać również należy, że stanowisko, na jakim została zatrudniona wnioskodawczyni w pełni odpowiadało wykształceniu, kwalifikacjom i doświadczeniu zawodowemu posiadanemu przez A. P..

Jednocześnie ustalone okoliczności faktyczne sprawy uprawniają Sąd do oceny wynagrodzenia określonego w zawartej umowie o pracę. Zgodnie z art. 78 k.p. wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

Otrzymywana przez skarżącą A. P. kwota wynagrodzenia 1850 zł za pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, biorąc pod uwagę zakres wykonywanych czynności również w godzinach wieczornych, nie może być uznana za wygórowaną.

Z dokumentacji medycznej wynika, że wnioskodawczyni przed ciążą nie miała większych problemów zdrowotnych poza urazem ręki i bólami kręgosłupa a zatem jej stan zdrowia był dobry. W dniu 5 lipca 2016 r otrzymała skierowanie do szpitala w związku z zagrożoną ciążą. Świadczy to o tym, że wnioskodawczyni w dniu zawarcia umowy o pracę mogła z dużym prawdopodobieństwem podejrzewać, że jest w ciąży, co nie stanowiło przeszkody do tego ażeby podpisać umowę o pracę o którą starała się już wcześniej pracując u płatnika składek „na czarno”.

Ustawodawstwo polskie nie ukształtowało zakazu zatrudniania kobiet w ciąży, a przeciwnie, odmowa zatrudnienia kobiety tylko z tej przyczyny, że jest w ciąży, byłaby uznana za dyskryminację ze względu na płeć, na podstawie art. 18 3a § 1 i art. 18 3b § 1 pkt 1 KP (por. wyrok SN z 11.1.2006 r., II UK 51/05, (...) Nr (...), s. 34).

Trudno uznać, że dążenie do uzyskania przez zawarcie umowy o pracę ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem społecznym może być zakwalifikowane jako zmierzające do dokonania czynności sprzecznej z prawem albo mającej na celu obejście prawa. Przeciwnie, jest to zachowanie rozsądne i uzasadnione zarówno z osobistego, jak i społecznego punktu widzenia.

Na mocy art. 83 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących m.in. zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i przebiegu ubezpieczeń, a zatem ma prawo do kwestionowania podstaw ubezpieczenia, w tym umów o pracę, jako że rodzą one skutki w dziedzinie ubezpieczeń społecznych. Jednak w takiej sytuacji to na organie rentowym spoczywa obowiązek udowodnienia pozorności umowy lub jej sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, w myśl art. 6 k.c. Stanowisko takie zajął także Sąd Najwyższy np. w wyroku z dnia 15 lutego 2007 r., I UK 269/06, OSNP 2008 nr 5-6, poz. 78, w którym stwierdził, iż na organie rentowym, który przyjął zgłoszenie do ubezpieczenia pracowniczego i nie kwestionował tytułu tego zgłoszenia oraz przyjmował składki, spoczywa ciężar dowodu, że strony umowy o pracę złożyły fikcyjne oświadczenia woli.

Zdaniem Sądu Okręgowego, organ rentowy w żaden sposób nie udowodnił, iż zakwestionowana przez niego umowa o pracę miała charakter pozorny, czy była sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Pełnomocnik reprezentujący Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie przedstawił dowodów pozwalających na podzielenie czynionych przez niego zarzutów.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że A. P. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 1 lipca 2016 roku jako pracownik u płatnika składek K. K. (1).

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy rozstrzygnął w punkcie 2 sentencji zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy. Z tego powodu Sąd Okręgowy zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz A. P. kwotę 1476 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Na kwotę tę złożyło się wyłącznie wynagrodzenie pełnomocnika z urzędu wnioskodawczyni, ustalone w oparciu o § 8 pkt 4 w zw z §4 ust 3 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1714).

Na marginesie wskazać należy, że do dnia 13 października 2017 roku spraw o podleganie ubezpieczeniom społecznym nie można było zaliczyć do kategorii spraw o świadczenia z ubezpieczenia społecznego i dlatego w tych przypadkach zachodzą wszelkie podstawy, aby koszty zastępstwa procesowego były wyliczane według wartości przedmiotu sporu. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego należało wyliczyć na podstawie wartości zaległych składek za okres, za który ustalono podstawę wymiaru składek. (por. uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) Spraw Publicznych - zasada prawna z dnia 20 lipca 2016 r. III UZP 2/16, Legalis nr 1472916). W rozpoznawanej sprawie wartość przedmiotu zaskarżenia wynosiła do 10 000 zł wobec czego Sąd Okręgowy zasądził na podstawie § 8 pkt 4 w zw. z § 4 ust 3 w/w rozporządzenia kwotę 1476 zł (1200zł + 23% VAT).

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego wypożyczając akta rentowe.

D.D-Z.