Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 sierpnia 2017r.

Sąd Okręgowy w Toruniu w Wydziale IX Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – S. S.O. Barbara Plewińska

Sędziowie: S.O. Aleksandra Nowicka (spr.)

S.O. Jarosław Sobierajski

Protokolant st. sekr. sąd. Katarzyna Kotarska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Toruniu Centrum –Zachód w Toruniu Doroty Wysińskiej – Tycińskiej

po rozpoznaniu w dniu 31 sierpnia 2017r.

sprawy M. Z. oskarżonej z art. 178a§1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 15 marca 2017 r., sygn. akt II K 126/17

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

II.  obciąża oskarżoną kosztami sądowymi powstałymi w postępowaniu odwoławczym w tym opłatą w wysokości 120 (sto dwadzieścia) złotych.

IX Ka 338/17

UZASADNIENIE

M. Z. została oskarżona o to, że w dniu 14 stycznia 2017 roku w P. gm. Z. około godz. 23.15 kierowała po drodze publicznej pojazdem mechanicznym marki (...) nr rej. (...) będąc w stanie nietrzeźwości (I badanie o godz. 23.15 - 0,55 mg/l, II badanie o godz. 23.30 – 0,64 mg/l, III badanie o godz. 0.10 – 0,59 mg/l, IV badanie o godz. 0.13 – 0,62 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu,

- tj. o czyn z art. 178a § 1 kk

Sąd Rejonowy w Toruniu wyrokiem z dnia 15 marca 2017r. orzekł, że :

I. oskarżoną M. Z. uznaje za winną popełnienia czynu zarzucanego w akcie oskarżenia, tj. występku z art. 178a § 1 kk i za to na podstawie art. 178a § 1 kk orzeka karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

II. na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 2 (dwóch) lat tytułem próby,

III. na podstawie art. 43a § 2 kk orzeka wobec oskarżonej środek karny w postaci świadczenia pieniężnego w wysokości 5000 (pięć tysięcy) złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej,

IV. na podstawie art. 42 § 2 kk orzeka wobec oskarżonej środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w sferze ruchu lądowego na okres 3 (trzech) lat,

V. na podstawie art. 63 § 4 kk na poczet zakazu orzeczonego w punkcie IV wyroku zalicza okres zatrzymania prawa jazdy nr (...) od dnia 14 stycznia 2017 roku,

VI. zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu – kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem opłaty oraz kwotę 350 (trzysta pięćdziesiąt) złotych tytułem wydatków poniesionych od chwili wszczęcia postępowania.

Od powyższego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonej zaskarżając wyrok w całości kwestionując poprawność zgromadzenia i oceny dowodów oraz ustaleń faktycznych prowadzących do niesłusznego przekonania, że oskarżona popełniła przypisany jej czyn. Dowodząc tego, że obrońca wywodził, że oskarżona działa z wyłączoną poczytalnością, a Sąd nie uniewinnił jej od zarzucanego czynu, pomimo cofnięcia oświadczenia woli w przedmiocie dobrowolnego poddania się karze. Ponadto skarżący wskazał na naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na treść wydanego wyroku tj. art. 5§1 i 2 kpk w zw. z art. 7 kpk i art. 410 kpk polegający na błędnej ocenie wyjaśnień oskarżonej, nieuwzględnieniu iż oskarżona uchyliła się od skutków złożonego oświadczenia woli w przedmiocie przyznania się do winy, a także wniosła o powtórzenie czynności i ponowne jej przesłuchanie, które zostało przeprowadzone w niedopuszczalnych warunkach oraz w przedmiocie opinii biegłych lekarzy psychiatrów, skutkujące przyjęciem, że oskarżona nie ma objawów choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego w sytuacji gdy występują uzasadnione wątpliwości co do jej zdrowia psychicznego. Obrońca wskazał także na naruszenie przepisów postępowania art. 6 kpk, które miało istotny wpływ na treść wyroku polegający na pozbawienia oskarżonej prawa do obrony na skutek wydania w przedmiocie cofnięcia obrony z urzędu, które nie zostało jej doręczone przed podjęciem czynności procesowej prokuratora, co skutkowało błędnym ustaleniem stanu faktycznego.

Obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Formułując zastrzeżenia w zakresie poprawności oceny dowodów oraz wskazując na dowolność ustaleń faktycznych obrońca bezpodstawnie wywodzi, że niesłuszne jest de facto przyjęcie, iż oskarżona popełniła przypisany jej zaskarżonym wyrokiem czyn. Kontrola poprawności rozstrzygnięcia sądu I instancji nie potwierdziła, aby sąd ten dopuścił się obrazy przepisów proceduralnych w zakresie postępowania dowodowego, w tym by ujawniły się jego braki i uchybienia wypunktowane w apelacji, bądź by doszło do popełnienia zarzucanego błędu w ustaleniach faktycznych.

Skarżący eksponuje stan zdrowia psychicznego oskarżonej, który jego zdaniem wyłączał jej poczytalność w chwili czynu i wypływał na realizowanie swoich praw i obowiązków w toku postępowania. Tymczasem zauważyć należy, że oskarżona była trzykrotnie przesłuchiwana w dniach: 18 stycznia 2017r.(k. 15-16), 27 stycznia 2017r. (k.22-25), 17 lutego 2017r. (k. 43-45) i złożyła obszerne wyjaśnienia, których treść i ujawnione w nich okoliczności zdecydowały o poddaniu jej badaniu sądowo-psychiatrycznemu. Biegli dysponowali wiedzą (przekazaną przez samą oskarżoną) dotyczącą jej przeżyć, które ją na on czas absorbowały; znali treść dokumentacji lekarskiej z dnia 31 stycznia i 19 sierpnia br. sporządzonej przez lekarza psychiatrę, z pomocy którego oskarżona wówczas korzystała Mimo tego nie znaleźli przesłanek do zakwestionowania poczytalności oskarżonej w trakcie czynu i uznali, że jej aktualny stan zdrowia psychicznego pozwala na uczestnictwo w prowadzonym postępowaniu i prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny. Prostą konsekwencją usunięcia wątpliwości co do poczytalności osoby oskarżonej staje się cofnięcie wyznaczenie obrońcy z urzędu, bądź jeśli sprawa pozostaje na etapie postępowania przygotowawczego, zwrócenie się z takim wnioskiem do sądu. Taka właśnie sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie, gdzie wyznaczonego w dniu 2 lutego br. przez referendarza sądowego obrońcę z urzędu, na wniosek prokuratora z dnia 9 lutego br., zarządzeniem z dnia 17 lutego 2017r. zwolniono z pełnienia tej funkcji. Oskarżona została o treści zarządzenia powiadomiona w dniu 27 lutego 2017r. (k. 76). Jednocześnie przez pierwszym przesłuchaniem w dniu 18 stycznia 2017r. wówczas podejrzanej, doręczono na piśmie pouczenie o uprawnieniach i obowiązkach (k.14), w którym w pkt 3. zawarta jest informacja, iż na żądanie podejrzanego przy jego przesłuchaniu może być obecny obrońca. Oskarżona w toku całego postępowania takiego żądania nie zgłaszała, choć jak wynika z twierdzeń obrońcy zawartych w apelacji, po przesłuchaniu w dniu 17 lutego br., kiedy to wyraziła wolę dobrowolnego poddania się karze w wymiarze ustalonym wspólnie z prokuratorem, korzystała z konsultacji z nim (k.105). Przesłuchanie to zostało także poprzedzone konferencją z obrońcą z urzędu i udzieleniem jej porady prawnej w dniu 16 lutego 2017r. (k. 87). W dniu 23 lutego br. (a więc jeszcze przed powiadomieniem jej o cofnięciu wyznaczenia obrońcy z urzędu) oskarżona udzieliła pełnomocnictwa obecnie działającemu obrońcy, który dopiero w dniu 9 marca br. poinformował Prokuraturę Rejonową o udzielonym pełnomocnictwie i zmianie stanowiska oskarżonej co do woli poddania się karze (k. 83). Pełnomocnictwo wraz z pismem wpłynęło do Sądu Rejonowego w Toruniu w dniu 16 marca 2017r. (k.82), a więc już po wydaniu, w dniu poprzednim, na posiedzeniu wyroku skazującego. Oskarżona nie stawiła się na to posiedzenie, choć o jego terminie została zawiadomiona w dniu 1 marca br. i nie zasygnalizowała zmiany swego stanowiska co do woli poddania się karze, ani informacji co do ustanowienia obrońcy z wyboru. W świetle wskazanych wyżej faktów trudno zasadnie wywodzić o naruszeniu w jakikolwiek sposób prawa oskarżonej do obrony.

Wracając jednak do stanu zdrowia psychicznego oskarżonej zauważyć należy, że opinia biegłych lekarzy psychiatrów nie była podważana w żaden sposób ani na etapie postępowania przygotowawczego, ani sądowego w kontekście art. 201 kpk, a zatem kwestionowanie jej poczytalności w chwili czynu pozbawione jest podstaw. Warto także przypomnieć, że M. Z. przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu tj. kierowania samochodem w ruchu lądowym będąc pod wpływem alkoholu i twierdziła, ze zrobiła to, gdy wróciła córka do domu (…) i powiedziała, że nie ma za bardzo nic do zjedzenia. Ja nie myśląc logicznie już w tym momencie wsiadłam do samochodu i chciałam coś kupić na stacji. Trudno, więc w takim zachowaniu dopatrywać się cech nieracjonalności w zakresie pobudek, choć niewątpliwie było niezgodne z prawem, a w świetle doświadczenia procesowego Sądu nie jest niczym osobliwym, ani odosobnionym, a wynikającym z upojenia alkoholowego. Nie ma, więc żadnych podstaw by żywić wątpliwości, co do poczytalności oskarżonej w chwili czynu. Skarżący w swej apelacji skupia się na wydarzeniach istotnych podówczas dla oskarżonej, które prawdopodobnie absorbowały jej uwagę w istotny sposób, jednak nie mogą one rzutować na ocenę prawno-karną jej czynu i doprowadzić jak chce skarżący do jej ekskulpowania.

Biorąc pod uwagę powyższe, sąd odwoławczy zaakceptował wszystkie ustalenia sądu I instancji oraz wnioski, co do winy oskarżonej w zakresie przypisanego jej czynu, uznając apelację obrońcy za niesłuszną. Dowody i okoliczności uwzględnione przez sąd I instancji i wykorzystane do skontrolowania prawdziwości wersji oskarżonego, nie pozwalają na jej uwzględnienie i bezsprzecznie obalają jego stanowisko prezentowane w niniejszym postępowaniu, dlatego rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego, który przyjął winę oskarżonej w zakresie czynu wyczerpującego znamiona występku z art. 178a §1 kk kk należy uznać za całkowicie poprawne. Wobec braku zarzutów, co do wiarygodności opinii sądowo- psychiatrycznej określonych w art. 201kpk przeprowadzenia dowodów, co do poczytalności oskarżonej wskazanych w apelacji uznać należało za niedopuszczalne.

Reasumując: w sprawie nie wystąpiły żadne uchybienia stanowiące bezwzględne przyczyny odwoławcze będące podstawą do uchylenia lub zmiany wyroku z urzędu.

O kosztach procesu orzeczono po myśli art. 627 kpk obciążając opłatą i wydatkami postępowania odwoławczego oskarżoną albowiem przemawia za tym jej obecna sytuacja majątkowa. Z deklaracji oskarżonej wynika, że jest osobą pracującą, osiągającą dochód w wysokości 2.000 zł, który stanowi część dochodu jej 4 osobowej rodziny (małżonek otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 10.000 zł).