Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: I C 364/17

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 września 2017 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:

Sędzia Sądu Rejonowego Anna Wołujewicz

Protokolant:

sekr. sądowy Joanna Mucha

po rozpoznaniu w dniu 22 września 2017 roku w Człuchowie

sprawy z powództwa (...) S.A. w W.

przeciwko K. C.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego K. C. na rzecz powoda (...) S.A. w W. kwotę 2.397,99zł (dwa tysiące trzysta dziewięćdziesiąt siedem złotych dziewięćdziesiąt dziewięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości 7% od dnia 6 marca 2017 roku do dnia zapłaty, a w razie zmiany ustawowych odsetek za opóźnienie z tymi odsetkami;

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3.  zasądza od pozwanego K. C. na rzecz powoda (...) S.A. w W. kwotę 793,26zł (siedemset dziewięćdziesiąt trzy złote dwadzieścia sześć groszy złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

4.  wyrokowi nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Pobrano opłatę kancelaryjną

w kwocie zł – w znakach

opłaty sądowej naklejonych

na wniosku.

Sygn. akt I C 364/17 upr.

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie w dniu 06 marca 2017 roku pozew przeciwko K. C. o zapłatę kwoty 3 072,89 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu, do rozpoznania w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

W uzasadnianiu pozwu powód wskazywał, iż zawarł z pozwanym w dniu 08 lipca 2015 roku umowę pożyczki, na podstawie której pozwany zobowiązany był do zapłaty na rzecz powoda kwoty 3 933,84 zł, na którą składały się: kwota 2 000,00 zł z tytułu udzielonej pożyczki, kwota 203,84 zł z tytułu odsetek umownych (oprocentowanie 10%), kwota 40,00 zł tytułem opłaty przygotowawczej, kwota 560,00 zł tytułem prowizji za udzielenie pożyczki, kwota 50,00 zł tytułem opłaty za dostarczenie gotówki, kwota 300,00 zł tytułem opłaty za świadczenia spłaty w domu klienta, kwota 660,00 zł tytułem opłaty za Pakiet Elastyczny Plan Spłat, oraz kwota 120,00 zł tytułem przystąpienia do grupowego ubezpieczenia w ramach Pakietu Medycznego. Powód podkreślił, iż w czasie obowiązywania umowy pozwany dokonał wpłat w łącznej kwocie 337,00 zł, którą zaliczono na spłatę: kapitału w kwocie 254,34 zł, odsetek umownych w kwocie 25,66 zł oraz opłaty za świadczenie spłaty w domu klienta w kwocie 57,00 zł. Wobec wypowiedzenia umowy przed okresem, na który pożyczka została zawarta, saldo zadłużenia zostało pomniejszone o nienależne w części kwoty w łącznej wysokości 523,95 zł z tytułu odsetek umownych, opłaty dotyczącej elastycznego planu spłat oraz opłaty za świadczenie spłaty w domu klienta. Powód wywodził, iż umowa pożyczki łącząca strony miała charakter kredytu konsumpcyjnego (powoływał się na regulacje ustawy o kredycie konsumenckim), a całkowity koszt pożyczki wyliczony został zgodnie z przepisami powołanej ustawy, w związku z dokonanym przez pozwanego wyborem świadczeń dodatkowych.

Wobec stwierdzenia braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie postanowieniem z dnia 27 marca 2017 roku wydanym w sprawie VI Nc-e (...) przekazał rozpoznanie sprawy do Sądu Rejonowego w C..

Pozwany K. C., pomimo prawidłowego wezwania i pouczenia o skutkach niestawiennictwa, nie stawił się na rozprawie wyznaczonej na dzień 22 września 2017 roku, nie złożył w niniejszej sprawie żadnych wyjaśnień ani nie żądał przeprowadzenia rozprawy pod swoją nieobecność.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 08 lipca 2015 roku powód (...) S.A. w W. zawarł z K. C. umowę pożyczki numer (...), na mocy której powód zobowiązał się zwrócić powodowi łącznie kwotę 3 933,84 zł, przy czym na kwotę tę składały się: kwota 2 000,00 zł z tytułu udzielonej pożyczki, kwota 560,00 zł z tytułu prowizji za udzielenie pożyczki, kwota 40,00 zł z tytułu opłaty przygotowawczej, kwota 203,84 zł z tytułu odsetek umownych (roczną stopę oprocentowania ustalono na 10%), kwota 1 010,00 zł z tytułu opłaty za Pakiet Elastyczny (obejmujący opłatę dotyczącą dostarczenia gotówki w kwocie 50,00 zł, opłatę dotyczącą świadczenia spłaty w domu w kwocie 300,00 zł, opłatę dotyczącą Elastycznego Planu Spłat w kwocie 660,00 zł) oraz kwota 120,00 zł z tytułu przystąpienia do Ubezpieczenia Pakiet Medyczny. Spłatę zobowiązania rozłożono na 60 tygodniowych rat w wysokości po 65,57 zł każda, przy czym wysokość ostatniej raty ustalono na kwotę 65,21 zł.

Zgodnie z treścią umowy Pakiet Elastyczny to dodatkowy pakiet związany z zarządzaniem pożyczką i wybierany przez klienta we Wniosku o pożyczkę, w skład którego wchodzą: dostarczenie przez doradcę całkowitej kwoty pożyczki w gotówce do domu klienta, świadczenie spłaty w domu w pakiecie elastycznym polegające na cotygodniowych wizytach doradcy w miejscu zamieszkania klienta celem umożliwienia mu spłaty, oraz pakiet świadczeń w ramach Elastycznego Planu Spłat. Wynagrodzenie pożyczkodawcy za świadczenie spłaty w domu jest ustalane w oparciu o sumę opłat za poszczególne zakontraktowane wizyty domowe stanowiących iloczyn części wynagrodzenia za świadczenie spłaty w domu przypadającej na jedną zakontraktowaną wizytę domową w kwocie 5 złotych oraz liczby wszystkich zakontraktowanych umownie cotygodniowych wizyt. Natomiast Elastyczny Plan Spłat to pakiet świadczeń pozwalający na zarządzanie pożyczką, składający się z: okresowej przerwy w spłacie, okresowego zamrożenia spłaty i gwarancji zniesienia obowiązku spłaty.

W zakresie ubezpieczenia zawarto w umowie postanowienie, iż „Pakiet Medyczny” to dodatkowe ubezpieczenie wybierane przez klienta we Wniosku o pożyczkę w ramach Umowy

Grupowego Ubezpieczenia dla Klientów (...) S.A. nr (...). Na podstawie umowy pożyczkodawca odprowadza potrąconą część kosztu pożyczki w kwocie 60,00 zł do ubezpieczyciela, natomiast pozostała kwota 60,00 zł stanowi pokrycie kosztów podejmowanych przez pożyczkodawcę czynności związanych z przystąpieniem klienta do ubezpieczyciela.

dowód: umowa pożyczki nr (...) z dnia 08 lipca 2015 roku k. 13

Pozwany uiścił na rzecz powoda w ramach umowy kwotę 337,00 zł.

okoliczności faktyczne uznane za prawdziwe w oparciu o art. 339 § 2 k.p.c. wynikające z twierdzeń powoda zawartych w pozwie

Z uwagi na fakt, iż pozwany zaprzestał wywiązywać się z zaciągniętego zobowiązania, powód pismem z dnia 22 grudnia 2015 roku wypowiedział pozwanemu przedmiotową umowę pożyczki z dniem 28 stycznia 2016 roku.

dowód : wydruk wypowiedzenia k. 15

W związku z wypowiedzeniem umowy przed okresem, na który pożyczka została zawarta, obciążająca pozwanego należność została obniżona o łączną kwotę 523,95 zł.

okoliczności faktyczne uznane za prawdziwe w oparciu o art. 339 § 2 k.p.c. wynikające z twierdzeń powoda zawartych w pozwie

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie jedynie w części.

Zaznaczyć należy, iż na mocy art. 339 § 1 k.p.c. jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny.

W niniejszej sprawie pozwany K. C. nie stawił się na posiedzeniu wyznaczonym na rozprawę, jak również nie wypowiedział się co do twierdzeń podnoszonych przez powoda w uzasadnieniu pozwu oraz powołanych pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed wydaniem wyroku. Stosownie więc do treści art. 339 § 2 k.p.c., wydając wyrok zaoczny przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. W toku niniejszego procesu pozwany nie podjął obrony. Zostały więc spełnione przesłanki do wydania wyroku zaocznego.

Przepis art. 339 § 2 k.p.c. ustanawia domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczących okoliczności faktycznych w wypadku bezczynności pozwanego, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Domniemanie to dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. Domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowe. Ten wyjątkowy przepis nie może być wykładany rozszerzająco ( uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 1972 r., III CRN 539/71, Legalis). Zatem sąd zawsze jest zobowiązany rozważyć, czy w świetle przepisów obowiązującego prawa materialnego, twierdzenia powoda uzasadniają uwzględnienie żądań pozwu, w zakresie tym bowiem nie obowiązuje domniemanie z art. 339 § 2 k.p.c., negatywny zaś wynik takich rozważań powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo ( porównaj: wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 07 czerwca 1972 r. III CRN 30/72, 31 marca 1999 r., I CKU 176/97, 06 czerwca 1997 r., I CKU 87/97, 15 marca 1996 r., I CRN 26/96, 15 września 1967 r., III CRN 175/67).

Treść przepisu art. 339 § 2 k.p.c. wskazuje, iż domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda nie obowiązuje, jeżeli budzą one uzasadnione wątpliwości lub zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Z brzmienia przepisu wynika, że chodzi tu o kwalifikowaną postać wątpliwości, a mianowicie muszą być one uzasadnione. Te uzasadnione wątpliwości mogą powstać np. gdy podane w pozwie okoliczności stają w sprzeczności z faktami powszechnie znanymi (art. 228 § 1 k.p.c.) lub faktami znanymi sądowi urzędowo (art. 228 § 2 k.p.c.) Uzasadnione wątpliwości mogą też powstać w wypadku, kiedy twierdzenia powoda zawarte w pozwie odnośnie do stanu faktycznego sprawy są ze sobą sprzeczne, nie zawierają pełnego stanu faktycznego pozwalającego na rozstrzygnięcie sprawy, wskazują na brak legitymacji procesowej powoda lub pozwanego itp. ( porównaj komentarz do art. 339 k.p.c. pod redakcją Zieliński - system Legalis).

W przypadku, gdy sąd poweźmie wątpliwości co do zgodności twierdzeń powoda z rzeczywistym stanem rzeczy, nie może wydać wyroku zaocznego, opierając się tylko na twierdzeniach powoda o okolicznościach faktycznych. Należy przeprowadzić postępowanie dowodowe w celu wyjaśnienia powstałych wątpliwości co do faktów bądź ustalenia, czy powód zmierza do obejścia prawa ( porównaj: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1972r. III CRN 30/72, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 1973r. III CRN 59/73, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 1999r. I CKU 176/97, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 1996r. I CRN 26/96).

W ocenie sądu w niniejszej sprawie zawarte w pozwie twierdzenia powoda co do zawarcia przedmiotowej umowy pożyczki, jej kosztów i oprocentowania, wypłaty pozwanemu pożyczki w łącznej kwocie 2 000,00 zł, częściowej spłaty należności – nie budziły żadnych wątpliwości. W zakresie tych okoliczności powód w pozwie oraz pozostałych pismach procesowych zawarł opis stanu faktycznego, nadto dołączył potwierdzające te okoliczności dokumenty względnie wydruki z systemu stanowiące formę dowodów wskazanych w art. 308 k.p.c.

Wątpliwość Sądu wzbudziło natomiast dochodzone roszczenie w zakresie obciążenia pozwanego kosztami dodatkowych świadczeń związanych z zawartą umową pożyczki tj. kosztami związanymi z Pakietem Elastycznym oraz kosztami przystąpienia do ubezpieczenia Pakiet Medyczny – i w tym zakresie konieczne stało się przeprowadzenie postępowania dowodowego oraz ocena zasadności roszczenia wywodzonego w oparciu o wskazywany stan faktyczny sprawy.

Podkreślenia wymaga fakt, iż zgodnie z ogólnym ciężarem dowodowym to strona powodowa powinna udowodnić, że określona wierzytelność jej przysługuj - jako wierzyciel dochodzący zaspokojenia wierzytelności, powinien wykazać podstawę (źródło) zobowiązania pozwanego, jak i jego wysokość. Zgodnie bowiem z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, tym bardziej, że ciężar dowodu pozostaje w ścisłym związku z problematyką procesową dowodów i spełnia dwie zasadnicze funkcje. Po pierwsze dynamizuje postępowanie dowodowe w systemie obowiązywania zasady sporności (kontradyktoryjności) w procesie, a po drugie określa wynik merytoryczny sporu (sprawy) w sytuacji krytycznej, gdy strona nie udowodni faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (por. K. Piasecki, Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze, 2003 r.). Oznacza to zatem, że Sąd tylko wyjątkowo winien ingerować w przebieg postępowania dowodowego dopuszczając dowody z urzędu, które to uprawnienie wynika z treści przepisu art. 232 k.p.c. Zgodnie bowiem z przyjętą linią orzeczniczą obowiązek wskazania dowodów, potrzebnych dla rozstrzygnięcia sprawy, obciąża przede wszystkim strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z 24 października 1996 r., III CKN 6/96, OSNC 1997/3/29), ponieważ Sąd został wyposażony jedynie w uprawnienie, a nie obowiązek, dopuszczenia dalszych jeszcze, nie wskazanych przez żadną ze stron, dowodów, kierując się przy tym własną oceną, czy zebrany w sprawie materiał jest – czy też nie jest – dostateczny do jej rozstrzygnięcia ( art. 316 § 1 in principio k.p.c. ). Dlatego też Sąd powinien korzystać z przewidzianego w art. 232 zd. 2 k.p.c. uprawnienia powściągliwie i z umiarem, pamiętając, że taka inicjatywa należy przede wszystkim do samych stron i że cały rozpoznany spór jest ich sprawą, a nie sądu.

Nie ulega wątpliwości, że strony postępowania łączyła umowa pożyczki. Zgodnie z treścią art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Jak wskazywał powód, zgodnie z postanowieniami umowy łączącej strony, pozwany zobowiązał się zwrócić pożyczkodawcy m.in. również opłaty z tytułu dodatkowych usług w postaci „Pakietu Elastycznego”, w skład którego wchodziły opłaty za dostarczenie gotówki, świadczenie spłaty w domu oraz elastyczny plan spłat – w łącznej kwocie 1 010,00 zł oraz z tytułu przystąpienia do ubezpieczenia grupowego „Pakiet Medyczny” w łącznej kwocie 120,00 zł. Uzasadniając obowiązek zapłaty tych należności w treści pozwu powód podkreślił, iż pozwany dokonał wyboru „Pakietu Elastycznego”, a zawierając umowę pożyczki zdecydował się również na przystąpienie do dodatkowego ubezpieczenia grupowego w ramach Pakietu Medycznego. Dodatkowo przytoczył warunki tych dodatkowych usług wynikające z postanowień umowy oraz odwołał się do regulacji ustawowej kredytu konsumpcyjnego. Tak ogólne przedstawienie treści zobowiązania w treści uzasadnienia pozwu nie pozwalały na dokonanie oceny żądania pozwu w tym zakresie, co uzasadniało przeprowadzenie postępowania dowodowego.

Zauważyć w tym miejscu należy, iż powód jest przedsiębiorcą zajmującym się prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek gotówkowych i przy zawieraniu umów posługuje się wzorcami umownymi. Dlatego też należało ustalić, czy postanowienia umowy zawartej z pozwanym były dla ich stron wiążące. Sąd bowiem może, a nawet powinien dokonywać oceny postanowień zawartych umów, a także postanowień samych wzorców umów, co do ich zgodności z prawem. Ocena ta może zostać dokonana in concreto w toczącym się między przedsiębiorcą, a konsumentem sporze, którego przedmiotem są skutki prawne określonego postanowienia umowy. Umowy konsumenckie podlegają ocenie w świetle klauzuli generalnej z art. 385 1 § 1 k.c. z wyłączeniem jedynie jednoznacznie sformułowanych postanowień określających główne świadczenia stron oraz tych postanowień, na których treść konsument miał rzeczywisty wpływ, co musi zostać wykazane przez przedsiębiorcę ( tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 czerwca 2007 roku, VI Ca 228/07).

Zgodnie z treścią art. 385 1 § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Postanowienie umowy może zatem zostać uznane za niedozwolone po łącznym spełnieniu wskazanych wyżej przesłanek. Kodeks cywilny w art. 22 1 k.c. pod pojęciem konsumenta wskazuje osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

W niniejszej sprawie zawarta pomiędzy stronami umowa pożyczki nie była związana z działalnością zawodową ani gospodarczą pozwanego.

Obie wskazane w art. 385 1 § 1 k.c. formuły prawne służą ocenie tego, czy klauzule umowne przekraczają zakreślone przez ustawodawcę granice rzetelności kontraktowej w zakresie kształtowania praw i obowiązków stron konsumenckiego stosunku obligacyjnego twórcy wzorca w zakresie kształtowania praw i obowiązków konsumenta ( porównaj: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2005 roku, I CK 832/04).

W rozumieniu art. 385 1 § 1 k.c. „rażące naruszenie interesów konsumenta” oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym, natomiast „działanie wbrew dobrym obyczajom” w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku.

Abuzywne postanowienie umowne kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, która to sprzeczność rażąco narusza jego interesy. istotą dobrych obyczajów jest szeroko rozumiany szacunek dla drugiego człowieka. W stosunkach z konsumentami powinien wyrażać się on informowaniem o wynikających z umowy uprawnieniach, niewykorzystywaniem uprzywilejowanej pozycji profesjonalisty przy zawieraniu umowy i jej realizacji, rzetelnym traktowaniu konsumenta jako równorzędnego partnera umowy. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami można więc uznać działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania u konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności. Działania te potocznie określa się jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania ( porównaj: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 sierpnia 2011 roku VI ACa 262/11).

Postanowienie umowne określane jako abuzywne – jak już wyżej wskazano – nie może dotyczyć sformułowanych w sposób jednoznaczny głównych świadczeń stron.

Za główne świadczenia nie można w szczególności uznać postanowień umownych dotyczących dodatkowej usługi w postaci „Pakietu Elastycznego”, w skład którego

wchodziły: dostarczenie gotówki, świadczenie spłaty w domu oraz elastyczny plan spłaty. Wobec powyższego, w szczególności w okolicznościach niniejszej sprawy, w ocenie sądu nie można uznać, aby wiązały pozwanego postanowienia umowy dotyczące tego rodzaju usług. Opłaty obowiązujące w ramach „Pakietu Elastycznego” zostały przewidziane w rubryce I umowy pożyczki i dookreślone w rubrykach I1, I2 oraz I3. Nie ulega wątpliwości, że co do zasady jako dozwolone postanowienie umowy należy uznać opcję skorzystania przez konsumenta z obsługi pożyczki w miejscu zamieszkania oraz elastycznego planu spłat oraz możliwość pobierania przez podmiot udzielający pożyczki opłaty za te usługi. Wysokość ustalonych opłat nie może być jednak oderwana od faktycznych kosztów związanych w wykonywaniem takich usług. Co prawda w treści pozwu powód podnosił, iż wysokość opłat za usługi wynikające z „Pakietu Elastycznego” została wskazana w treści umowy pożyczki, podkreślając, iż koszty te pomniejszono w związku z wypowiedzeniem umowy przed okresem, na który pożyczka została zawarta, o kwotę łącznie 455,10 zł. Jednakże twierdzenia te nie zostały poparte żadnymi dowodami oraz nie wskazano w jaki faktyczny sposób kalkulacja ta została przeprowadzona w przypadku umowy zawartej z pozwanym. Powód powoływał się na wzorzec umowny, którym posługiwał się przy zawieraniu umowy z pozwanym. We wzorcu tym znajdowały się rubryki do wypełnienia po ustaleniu całkowitej kwoty pożyczki oraz ilości rat. Z treści umowy pożyczki (pkt 22) wynika, iż za poszczególne usługi w ramach „Pakietu Elastycznego” przysługują ustalone opłaty: 1) za dostarczenie gotówki pożyczkodawca pobiera wynagrodzenie w kwocie 50,00 zł, 2) za świadczenie spłaty w domu wynagrodzenie ustalane jest w oparciu o sumę opłat za poszczególne zakontraktowane wizyty domowe stanowiąca iloczyn wynagrodzenia za jedną wizytę domową wycenioną na kwotę 5,00 zł oraz liczby wszystkich zakontraktowanych umownie cotygodniowych wizyt, przy założeniu jednej wizyty tygodniowo przez cały zakontraktowany okres trwania umowy; 3) za elastyczny plan spłat pożyczkodawca pobiera wynagrodzenie określone w rubryce I3, przy czym z wniosku o pożyczkę wynika, iż koszt tej części pakietu kalkulowany jest jako 23% całkowitej kwoty pożyczki dla pożyczki zawartej na 30 lub 45 tygodni, albo 33% całkowitej kwoty pożyczki dla pożyczki zawartej na 60, 75 lub 90 tygodni. Tak ustalone już w momencie przedstawiania pozwanemu do podpisania warunki umowy w zakresie wysokości kosztów (w oderwaniu od faktycznych kosztów związanych ze świadczeniem takiej usługi) zostały określone na zawyżonym, nieznajdującym żadnego uzasadnienia, poziomie. Opłaty te zostały ustalone – wbrew twierdzeniom powoda – w zryczałtowanej wysokości, niezależnie od faktycznie poniesionych wydatków, przez co dochodzi do braku ekwiwalentności świadczeń stron umowy i skutkuje bezpodstawnym

wzbogaceniem się strony powodowej. Koszt usługi dodatkowej w tym przypadku wynosił bowiem ponad połowę kwoty, jaką w wyniku wykonania umowy pożyczki otrzymał ostatecznie pozwany do swojej dyspozycji.

Wprowadzenie przez powoda opłat w wysokości wskazanej w umowie godziło w dobre i uczciwe praktyki kupieckie oraz w sposób rażący naruszało interes pozwanego jako konsumenta. Opłaty te stanowiły nie tylko niczym nieuzasadnioną dolegliwość dla konsumenta, ale przede wszystkim zostały pomyślane jako źródło dodatkowego zarobkowania dla pożyczkodawcy .

Zapisy umowy przewidujące obowiązek ponoszenia dodatkowych opłat są niewątpliwie również sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Co prawda wysokość kosztów Pakietu Elastycznego, w tym obsługi pożyczki w domu i elastycznych spłat, zostały ustalone umową pożyczki, a pozwany, składając podpis pod umową, zgodził się na ich ponoszenie, to jednak swoboda umów nie jest całkowicie dowolna i podlega pewnym ograniczeniom. Zgodnie z art. 353 1 k.p.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Taka ocena postanowień umownych czyni nieuzasadnionymi dochodzenie przez powoda kosztów z tytułu usługi „Pakiet Elastyczny” w wysokości wskazanej w pozwie z powołaniem na treść zawartej umowy. Ewentualne koszty związane ze wskazanymi usługami mogłyby stanowić podstawę do dochodzenie roszczeń, gdyby powód wykazał faktyczną wysokość poniesionych przez pożyczkodawcę kosztów z tego tytułu.

Tymczasem w niniejszej sprawie powód w sposób ogólny wywodził, że realizował zgodnie z umową usługę „Pakiet Elastyczny” przez dostarczenie kwoty pożyczki do domu, obsługę spłaty pożyczki w domu oraz możliwość skorzystania z elastycznego planu spłat, nie wskazując i nie wykazując jednak faktycznie wykonanych usług, w tym ilości wykonanych wizyt oraz w jakiej wysokości koszty te faktycznie powstały.

Postanowienie umowne oceniane jako abuzywne – jak już wyżej wskazano – nie może dotyczyć sformułowanych w sposób jednoznaczny głównych świadczeń stron. Mimo określenia kosztów ubezpieczenia w niniejszej sprawie jako składowej kwoty pożyczki, nie można uznać również zobowiązania w zakresie ich uiszczenia jako świadczenia głównego. Uiszczenie kosztów ubezpieczenia nie stanowiło essentialia negotti umowy pożyczki zawartej między stronami, dając tym samym możliwość oceny i tych postanowień w oparciu art. 385 1 § 1 k.c. Dodatkowej ochrony ubezpieczeniowej – zdaniem sądu – nie można uznać jako świadczenie główne stron, zwłaszcza, iż pojęcie to winno być interpretowane w wąski sposób i dotyczy ono elementów istotnych umowy ( tak samo: wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 28 listopada 2014 roku II Ca 1642/14).

Jako sprzeczny z dobrymi obyczajami uznać należy wzorzec umowny stosowany przez powoda, zawierający postanowienie dotyczące obowiązkowego uiszczania kosztów z tytułu przystąpienia do ubezpieczenia grupowego oraz zawarcie postanowień wyłączających prawo do zrezygnowania z ochrony ubezpieczeniowej w okresie trwania umowy. Zmuszania konsumenta do przystąpienia i uiszczania narzuconej z tego tytułu wysokiej - w stosunku do wysokości faktycznie przekazanych pozwanemu z związku z zawarciem umowy środków z tytułu pożyczki – opłaty, narusza interes konsumenta.

Nadto wskazać przy tym należy, iż strona powodowa nie przedłożyła jakichkolwiek dowodów na okoliczność rzeczywistego uiszczenia na rzecz towarzystwa ubezpieczeń składki w celu objęcia pozwanego ubezpieczeniem. Powód nie wykazał czy uiścił tę kwotę, czy też po potrąceniu kosztów ubezpieczenia z sumy pożyczki pozostała ona w dyspozycji strony powodowej. Powód nie wskazał nadto w jaki sposób ustalona została wysokość kosztów ubezpieczenia - w szczególności czy została ona ustalona przez zakład ubezpieczeń czy też samodzielnie przez stronę powodową. Wreszcie nie załączono do pozwu również żadnych dokumentów, z których treści wynikałoby, iż w dacie zawarcia umowy pożyczki stronę powodową łączyła z towarzystwem ubezpieczeniowym umowa, jakie były warunki ochrony ubezpieczeniowej oraz, że z tytułu tej umowy ochroną ubezpieczeniową faktycznie objęto pozwanego.

Tak więc strona powodowa, domagając się zwrotu kosztów ubezpieczenia w żaden sposób nie wykazała, że koszty te sama uiściła na rzecz ubezpieczyciela, co rodziłoby po jej stronie roszczenie zwrotne względem pozwanego. W tym zakresie nie sprostała, więc wynikającemu z art. 6 k.c. oraz art. 3 k.p.c. i art. 232 k.p.c. ciężarowi udowodnienia faktu, z którego wywodzi skutki prawne. I z tej przyczyny brak jest więc podstaw do uwzględnienia powództwa w zakresie kosztów ubezpieczenia.

Wobec powyższego sąd oddalił powództwo w zakresie obu opłat, zasądzając należność w pozostałej części, pomniejszając dochodzoną należność z tytułu umowy pożyczki o uiszczoną przez pozwanego kwotę z tytułu pożyczki.

O odsetkach od kwoty zasądzonej orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu na podstawie art. 481 k.c., który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

O kosztach procesu sąd orzekł zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów, wyrażoną w treści art. 100 k.p.c. Do kosztów poniesionych przez stronę powodową zaliczono: opłatę sądową od pozwu w wysokości 100,00 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 900,00 zł – zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 z późn. zm.), oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł, łącznie kwotę 1 017,00 zł. Wobec faktu, iż powództwo zostało uwzględnione w części, pozwany został zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda kwoty 793,26 zł – stosownie do wyniku sprawy.

W myśl art. 333 § 1 pkt 3 k.p.c. Sąd z urzędu nadaje wyrokowi zaocznemu uwzględniającemu powództwo rygor natychmiastowej wykonalności.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd nadał wydanemu wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.