Sygn. akt I ACz 958/17
Dnia 30 października 2017 r.
Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący |
SSA Roman Sugier |
po rozpoznaniu w dniu 30 października 2017 r. w Katowicach
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku J. J.
o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu
w celu sporządzenia skargi o wznowienie postępowania, skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach w sprawie
o sygn. akt IIC 841/13 oraz skargi o stwierdzenie przewlekłości postępowania
w tej sprawie
na skutek zażalenia wniesionego na postanowienie Sądu Okręgowego
w Katowicach z dnia 10 czerwca 2017r., sygn. akt II Co 113/17.
p o s t a n a w i a :
oddalić zażalenie.
Sygn. akt I ACz 958/17
Postanowieniem z dnia 10 czerwca 2017r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił wnioski powoda o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi o wznowienie postępowania,
o stwierdzenie niezgodności z prawem oraz o stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie tego Sądu o sygn. akt. II C 841/13. Sąd podkreślił, iż powód wielokrotnie składał już wnioski w tym przedmiocie i były one już przedmiotem rozpoznania i analizy, ostatnio w sprawie o sygn. akt. II Co 98/17.
Zdaniem Sądu należy więc rozważyć czy zachodzi potrzeba uwzględnienia tych wniosków. W przekonaniu Sądu pierwszej instancji podstawy takiej nie ma, gdyż wnioski powoda nie zmierzają do realizacji prawa do sądu lecz pozostają
w oderwaniu od tego celu. Odwołując się do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 maja 2000r. sygn. akt. K 21/99 i orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka Sąd Okręgowy wyraził pogląd, że nie istnieje bezwzględne i absolutne prawo do sądu, które nie podlegałoby żadnym ograniczeniom. Dlatego sąd wniosek powoda oddalił wskazując jako podstawę rozstrzygania w tym zakresie przepis art. 102 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i art. 117 § 5 k.p.c.
Postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach zostało zaskarżone zażaleniem przez powoda.
Skarżący zarzucił, iż oddalenie jego wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych nie jest zasadne, gdyż nie zakwestionowano jego oświadczenia majątkowego
z którego wynika, iż nie jest w stanie uiścić wymaganych kosztów sądowych a ze względu na zawiłość sprawy udział w sprawie pełnomocnika z urzędy należy uznać za potrzebny.
Powołując się na powyższe powód wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia
i uwzględnienie jego wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Zażalenie powoda nie jest zasadne.
Sąd Apelacyjny w Katowicach nie podziela argumentacji Sądu Okręgowego zawartej w motywach zaskarżonego postanowienia jakoby podstawą odmowy zwolnienia od kosztów było bezzasadne składanie przez skarżącego tego rodzaju wniosków, co stanowi nadużycie prawa świadczące o ich bezzasadności.
W przypadku oparcia wniosków o zwolnienie od kosztów sądowych
i o ustanowienie pełnomocnika z urzędu na takich samych okolicznościach jak te, które były podstawą wcześniej oddalonych wniosków, rzeczą Sądu jest ich odrzucenie bez możliwości kwestionowania tego przez stronę w drodze zażalenia.
Wynika to z przepisów art. 102 ust.1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz art. 117 § 5 k.p.c.
Procedurze cywilnej nie jest znana instytucja odmowy zwolnienia od kosztów
i ustanowienia pełnomocnika z urzędu ze względu na nadużywanie prawa do sądu. Niezbędne jest odniesienie się do przesłanek materialno-prawnych zawartych w przepisach regulujących tę kwestię.
Te nie pozwalają na uwzględnienie wniosku zażalenia.
Przepis art. 109 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych stanowi, że Sąd odmawia zwolnienia od kosztów sądowych stronie w razie oczywistej bezzasadności dochodzonego roszczenia lub obrony praw. Z kolei
z przepisu art. 117 § 5 k.p.c. wynika, iż Sąd uwzględnia wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu jeśli ich udział w sprawie uzna za potrzebny.
Z akt sprawy wynika, iż postanowieniem z dnia 25 sierpnia 2014r.
w sprawie o sygn. akt II C 841/13 Sąd Okręgowy odrzucił pozew. Postanowieniem z dnia 21 października 2014r. Sąd Apelacyjny w sprawie o sygn. akt I Acz 879/14 oddalił zażalenie powoda na postanowienie o odrzuceniu pozwu.
Ustanowiony dla powoda w tamtej sprawie pełnomocnik z urzędu nie znalazł podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej.
Postępowanie zostało prawomocnie zakończone.
Dlatego obecnie niedopuszczalna jest skarga na przewlekłość postępowania
w sprawie, która uległa już zakończeniu.
W sprawie II C 841/13 nie służy też skarga o wznowienie postępowania ani skarga o stwierdzenie sprzeczności wyroku z prawem, gdyż z przepisów art.
399 § 1 k.p.c. i art. 424
1 § 1 k.p.c. wynika, iż w sprawach tego typu skargi przysługują jedynie w przypadku spraw zakończonych prawomocnym wyrokiem.
Sprawa II C 841/13 zakończona została postanowieniem o odrzuceniu pozwu.
Powodowi nie jest więc potrzebna pomoc profesjonalnego pełnomocnika w celu zainicjowania postępowań, które są niedopuszczalne.
Dlatego zażalenie należało na mocy art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. oddalić jako nieuzasadnione.