Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 października 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 25 września 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa E. F.

przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu w W.

o zadośćuczynienie, odszkodowanie i podwyższenie renty

1.  zasądza od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w W. na rzecz powódki E. F. kwotę 70.000 (siedemdziesiąt tysięcy) złotych tytułem dalszego zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

-5.000 (pięć tysięcy) złotych dnia 3 kwietnia 2015 roku do dnia zapłaty;

- 20.000 (dwadzieścia) tysięcy złotych od dnia 23 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

- 45.000 (czterdzieści pięć tysięcy) złotych od dnia 6 lipca 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  podwyższa rentę należną E. F. od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w W., ustalona poprzednio wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 18 września 2008 roku w sprawie I C 483/07 z kwoty po 850 (osiemset pięćdziesiąt) złotych miesięcznie do kwoty po 1.300 (jeden tysiąc trzysta) złotych miesięcznie poczynając od dnia 3 kwietnia 2015 roku i do kwoty po 1.400 (jeden tysiąc czterysta) złotych poczynając od dnia 1 stycznia 2017 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, pozostawiając bez zmian pozostałe warunki płatności;

3.  oddala powództwo w pozostałej części;

4.  znosi wzajemnie koszty procesu między stronami;

5.  nakazuje pobrać od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 7.289,31 zł (siedem tysięcy dwieście osiemdziesiąt dziewięć złotych trzydzieści jeden groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od uwzględnionej części powództwa;

6.  nie obciąża powódki E. F. obowiązkiem uiszczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kosztów sądowych od oddalonej części powództwa.

Sygn. akt I C 907/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23 stycznia 2015 roku powódka E. R. wystąpiła przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu w W. z żądaniem podwyższenia renty podwyższonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 18 września 2008 roku w sprawie sygn. akt I C 483/07, do kwoty po 1.400 złotych miesięcznie, zasądzenia na zadośćuczynienia w kwocie 5.000 złotych i odszkodowania w kwocie 3.000 złotych.

W dniu 11 stycznia 2016 roku pełnomocnik powódki rozszerzył żądanie pozwu, żądając odsetek ustawowych od każdej z rat renty od dnia wniesienia pozwu i podwyższył żądanie zasądzenia zadośćuczynienia do kwoty 25.000 złotych z odsetkami od kwoty 5.000 złotych od dnia wniesienia pozwu i od kwoty 20.000 złotych od dnia 11 stycznia 2015 roku. (k. 292)

Na rozprawie w dniu 5 lipca 2016 roku pełnomocnik powódki ponownie rozszerzył żądanie zadośćuczynienia do kwoty 150.000 złotych z odsetkami od kwoty 5.000 złotych od dnia wniesienia pozwu; od kwoty 20.000 złotych od dnia 11 stycznia 2016 roku i od kwoty 125.000 złotych od dnia 5 lipca 2016 roku. (k. 383)

Pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa w całości, uznając, iż nie zachodzą okoliczności uzasadniające zmianę wysokości renty i brak podstaw zasądzenia zadośćuczynienia i odszkodowania.

Pozwany wnosił również o odrzucenie pozwu, powołując się na powagę rzeczy osadzonej wynikająca z wcześniejszych procesów między stronami.

Postanowieniem z dnia 27 października 2016 roku Sąd Okręgowy oddalił wniosek o odrzucenie pozwu. Orzeczenie uprawomocniło się. (k. 401)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka E. R. obecnie F.) była uczestnikiem wypadku komunikacyjnego, który miał miejsce 29 lipca 1995 r. W wyniku tego wypadku powódka doznała licznych obrażeń ciała w postaci: urazu czaszkowo-mózgowego z ciężkim wstrząśnieniem mózgu i rozsianym stłuczeniem mózgu w obrębie płatu czołowego i ciemieniowego lewego, pourazowego krwawienia podpajęczynówkowego i obrzęku mózgu, otwartego złamania kości promieniowej lewej, przezkrętarzowego złamania kości udowej prawej ze zwichnięciem prawego stawu biodrowego , stłuczenia prawej gałki ocznej , uszkodzenia nerwu twarzowego oraz rany tłuczonej okolicy stawu łokciowego lewego.

Leczenie skutków wypadku trwało około 18 miesięcy, w trakcie którego była ona poddana licznym operacjom i zabiegom ortopedycznym, połączonym z rehabilitacją ruchową. Pomimo długotrwałego leczenia powódka wciąż odczuwała umiarkowane dolegliwości prawego biodra związane ze zmianami pogody i nagłym wstawaniem z głębokiego fotela. Chodząc utykała na prawdą nogę, która uległa skróceniu o 1 cm.. Ponadto znacznemu ograniczeniu uległy właściwości ruchowe lewego nadgarstka powódki, nastąpiło upośledzenie zdolności ruchowej lewej gałki ocznej połączone z podwójnym widzeniem. Po wypadku u powódki wystąpiły i utrzymują się zaburzenia mowy, zdolności zapamiętywania i koncentracji oraz silne bóle głowy.

/dowód: akta sprawy I C 431/97, w tym karat informacyjna leczenia szpitalnego - k. 18-22, historia choroby - k.31-50, protokół badania sądowo-lekarskiego - k.57-58, opinia sądowo-lekarska - k. 5 9-61 akt/

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. w sprawie sygn. akt I C 431/97, wyrokiem z dnia 10 maja 1999 r. zasądził na rzecz powódki in solidum od pozwanych J. M. i Towarzystwa (...) S.A. Oddział w Ł., zadośćuczynienie w kwocie 35 000 zł. oraz rentę w kwocie po 300 zł. miesięcznie.

Sąd Okręgowy ustalił, iż powódka przyczyniła się do powstania szkody w 50 % z powodu podróżowania z nietrzeźwym kierowcą i w tym zakresie przyznał jej prawo do dochodzenia naprawienia szkody, która może powstać w przyszłości, w związku z doznanymi przez nią uszkodzeniami ciała związanymi z przedmiotowym wypadkiem.

Wysokość zasądzonej na rzecz powódki renty Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o średnie zarobki miesięczne brutto wykwalifikowanego malarza, obowiązujące w 1995 r., oscylujące wokół kwot 1 100,00 zł. - 1 500,00 zł. (brutto).

/dowód: wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 10 maja 1999r. - k. 129 akt 1 C 431/97, uzasadnienie - k. 132 akt I C 431/97/

W związku z ogłoszeniem upadłości Towarzystwa (...) S.A. w W., Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny w W. przejął zaspakajanie roszczeń osób uprawnionych, wynikające z umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z tym ruchem.

/okoliczność bezsporna/

Zasądzona renta była w kolejnych latach podwyższana. W 2001 roku do kwoty 500 złotych (na podstawie ugody sądowej w sprawie sygn. akt I C 221/01). Do kwoty 550 złotych wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. w sprawie sygn. akt I C 623/02. W 2008 roku wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie I C 483/07 do kwoty po 850 złotych miesięcznie. Zasądzona kwota uwzględniała 50% przyczynienia powódki i obejmowała rentę z tytułu traconych zarobków w kwocie 735 złotych i rentę z tytułu zwiększonych potrzeb w kwicie 115 złotych.

Wyrokiem tym zasądzono też na rzecz powódki dodatkowe zadośćuczynienie w kwocie 5.000 złotych w związku z ujawnioną szkodą obejmującą konieczność poddania się w 2006 roku zabiegowi operacyjnemu wymiany obluzowanej panewki endoprotezy.

/dowód: wyrok z uzasadnieniem w sprawie I C 483/07; kopia – k. 83-94/

W 2006 roku z powodu destabilizacji panewki endoprotezy u powódki wykonano operację wymiany obluzowanej endoprotezy. Mimo tej operacji powstała konieczność wykonania jeszcze jednego zabiegu. Nie był on oceniany w toku poprzedniego postępowania sądowego. W następstwie tego zabiegu doszło do powstania dalszego 5% uszczerbku na zdrowiu powódki wynikającego właśnie z obluzowania panewki i konieczności reendoprotezy z wymianą panewki. Powstały znaczne zmiany wytwórcze biodra prawego, przewlekły zespół bólowy biodra i kręgosłupa w przebiegu zmian zwyrodnieniowych ze skrzywieniem czynnościowym z powodu skrócenia kończyny dolnej o 4,5 cm. (wcześniej 3,2 cm) Stopień cierpień fizycznych po kolejnej wymianie panewki endoprotezy był duży przez okres około 2 i pół roku. Operacja była bardzo nieprzyjemna. Przez 2 miesiące powódka pozostawała całkowicie nieruchoma. Obecnie powódka wymaga częściowej pomocy i wsparcia przy niektórych czynnościach życia codziennego (odległe zakupy, pokonywanie długich dystansów, noszenie zakupów powyżej 5 kg, noszenie i ładowanie węgla do pieca) – około 1-2 godziny dziennie. Wymaga przyjmowania leków przeciwbólowych (koszt około 20 złotych miesięcznie).

/dowód: karta informacyjna – k. 146; opinia biegłego ortopedy – k. 138-139; opinia uzupełniająca – k. 161; 339/

Stan zdrowia E. F. pogorszył się również na skutek wystąpienia zespołu cieśni nadgarstka skutkującego kolejnym 5% uszczerbkiem na zdrowiu.

/dowód: opinia neurologa – k. 170-171; badanie (...) k. 268; opinia uzupełniająca – k. 283-284/

W trakcie kolejnych dwóch ciąży powódka zmagała się z dodatkowymi bólami nogi. Komplikacje okołoporodowe jakie wystąpiły u powódki skutkujące koniecznością przeprowadzenia cesarskiego cięcia były następstwem wypadku jakiego powódka doznała w 1995 roku. Niepożądanym następstwem była przepuklina powłok brzusznych usunięta zabiegiem operacyjnym w 2015 roku. Uszczerbek na zdrowi wywołany tą okolicznością biegły chirurg plastyk określił na 2%.

/dowód: opinia biegłego z zakresu położnictwa i ginekologii – k. 270, opinie uzupełniające – k. 290, 314; 339; opinia biegłego chirurga plastyka – k. 426-428; karta leczenia – k. 407/

W 2012 roku powódka została poddana zabiegowi operacyjnemu usunięcia blizn i tkanek podskórnych uda lewego. Zabiegi nie przyniosły pożądanych rezultatów i jedynym sposobem zakrycia i wizualnego zniwelowania ubytku było wykonanie tatuażu.

/dowód: karta leczenia – k. 406, zeznania powódki – k. 418-420; opinia biegłego chirurga plastyka – k. 426-428; karta leczenia – k. 407; zdjęcia k - 430/

Od wypadku powódka pozostawała niezdolna do pracy z powodu schorzeń narządu ruchu. Mimo to próbowała podejmować zatrudnienie jednakże, dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa, stawów , nadgarstków uniemożliwiły wykonywania pracy. Musiała korzystać ze zwolnień lekarskich i pracodawcy nie przedłużali jej umów na kolejne okresy. Mimo zdolności do lekkiej pracy okolicznością dyskwalifikującą powódkę są deficyty pamięci czyniące z niej mało wydajnego i trudno uczącego się pracownika. Nie może podjąć pracy w wyuczonym zawodzie ze względu na ograniczenia narządu ruchu.

/dowód: decyzje ZUS – k. 17-23; zeznania świadka – R. S. – k. 294; zeznania powódki – k. 418-420/

W trakcie wypadku w 1995 roku powódka doznała uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego. Skutkował on obniżeniem jej intelektu poniżej normy, osłabił jej procesy poznawcze. Doszło do istotnego zmniejszenia pojemności pamięci wzrokowej bezpośredniej i dużego stopnia deficytu w zakresie koncentracji uwagi. Po wielu latach od wypadku doszło u powódki do wystąpienia zaburzeń stresowych pourazowych, które po 20 latach od wypadku przybrały postać utrwalonych zaburzeń lękowych. Przez te lata doszło też do utrwalenia występujących wcześniej organicznych zaburzeń osobowości.

Na skutek wypadku powódka doznała uszczerbku psychicznego skutkującego powstaniem złych relacji i nieprawidłowego funkcjonowania w rolach społecznych. Jest to skutek jest zmian osobowości określanych jako chakteropatia.

Stwierdzone zaburzenia psychiczne nie występowały u powódki w 2008 roku. W tym czasie powódka nie wykazywała istotnych zaburzeń stanu psychicznego. O tego czasu wystąpił jednak u powódki rozpoczynający się zespół psychoorganiczny pourazowy z nawarstwieniem depresyjno-lękowym. Ma on ścisły związek z wypadkiem z 1995 roku, ale jest następstwem jaki ujawnił się dopiero w ostatnich latach.

Można domniemywać, że potencjał intelektualny powódki sprzed wypadku pozwoliłby jej na wyedukowanie i zdobycie atrakcyjniejszego zawodu.

Na etapie postępowania w sprawie I C 431/97 nie było możliwe przewidzenie, że w kolejnych latach dojdzie do tak znacznych następstw psychiatrycznych. Zdiagnozowana u powódki charakteropatia nie występowała w 2008 roku. Ta jednostka chorobowa wcale nie musiała u powódki wystąpić. Dodatkowy, jedynie z tym związany (powstały w ostatnich latach) uszczerbek na zdrowiu powódki został określonych przez biegłych psychiatrę i psychologa na 20 %.

Powódka ma głęboko zaburzoną strukturę osobowości i nie jest w stanie racjonalnie kierować swoim postępowaniem. Nie jest w stanie zorganizować dla siebie pomocy, bo nie sądzi żeby to przyniosło dla niej jakąś zmianę.

/dowód: opinie biegłych z zakresu psychologii i psychiatrii – k. 321-323; 348-349; 476-481; 485-486; 501; 533-535/

Obecnie powódka ma 39 lat. Nadal nigdzie nie pracuje. Źródło jej utrzymania stanowi renta wypłacana przez pozwanego. Powódka nie posiada renty z tytułu ubezpieczenia społecznego w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Powódka jest na stałe zaliczona do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

/dowód: zeznania powódki – k. 418-420/

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

W niniejszym procesie pełnomocnik powódki w pierwszej kolejności domagał się zmiany wysokości renty przez jej podwyższenie oraz zadośćuczynienia za krzywdę jaka ujawniła się u powódki już po zakończeniu wcześniejszego procesu o zadośćuczynienie.

Stosownie do treści art. 907 § 2 k.c. w razie zmiany stosunków zarówno zobowiązany do płacenia renty jak i uprawniony do jej otrzymania może żądać zmiany wysokości lub czasu trwania renty. Przepis ten odnosi się do wszystkich rent odszkodowawczych o charakterze cywilnoprawnym , a jego celem z punktu widzenia uprawnionego jest zapewnienie mu realności świadczeń. Przez zmianę stosunków' należy rozumieć zarówno zmianę w sferze osobistej (pojawienie się nowych dolegliwości, chorób) zwiększających potrzeby osoby uprawnionej jak i pomniejszenie dochodów, czyli utracone korzyści. Podstawą zmiany wysokości świadczeń rentowych muszą być nowe okoliczności, które nie istniały w dacie uprzedniego kształtowania ich wysokości.

Z treści art. 907 § 2 k.c. wynika, że przedmiotem ustaleń i rozważań Sądu powinno być zagadnienie, czy po wydaniu wyroku przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. w sprawie o sygn. akt I C 483/07 określającego wysokość renty na 850 złotych nastąpiła zmiana stosunków uzasadniająca jej podwyższenie.

Źródłem zobowiązania rentowego powódki E. R. jest delikt (art. 444 § 2 k.c.). Renta z art. 444 k.c. nie ma charakteru alimentacyjnego, lecz wyłącznie odszkodowawczy i przesłanką jej ustalania nie może być koszt utrzymania osoby poszkodowanej, ale wyłącznie odszkodowanie za utratę zdolności do pracy (za utratę zarobków) oraz odszkodowanie za zwiększenie się potrzeb poszkodowanego na skutek wyrządzenia mu szkody na zdrowiu (tak: por. wyrok Sądu Najwyższego z 20 grudnia 1977r., IV CR 486/77,LEX nr 8042).

W sprawie będącej przedmiotem osądu należało rozważyć i porównać potrzeby uprawnionego, które były podstawą wydania wyroku ustalającego wysokość renty z obecnymi potrzebami. Nadto na rentę z art. 444 § 2 k.c. obok renty na zwiększone potrzeby składa się renta wyrównawcza stanowiąca różnicę zarobków jakie powódka mogłaby osiągnąć, gdyby nie uległa wypadkowi , a dochodami osiąganymi obecnie.

Niewątpliwie stan zdrowia powódki po ostatnim ustaleniu renty przez Sąd w 2007 roku uległ pogorszeniu - wynika to z opinii biegłych, ortopedy, neurologa, a przede wszystkim psychiatry i psychologa. W toku postępowania w 2007 roku nie występowało żadne pogorszenie stanu zdrowia psychicznego powódki. Takie zmiany i to niezwykle istotne ujawniły się jednak w późniejszym czasie. Szczegółowo kwestie tę omówili biegli w kolejnych opiniach uzupełniających, najbardziej obrazowo ujmując te kwestie w opinii ustnej.

Od poprzednio wyroku minął okres 9 lat. Od tego momentu wzrosły ceny towarów i usług i ma to bezpośrednio związek ze wzrostem potrzeb powódki. W okresie tym znacząco zwiększyły się jednak dochody ludności. Istotnej zmianie uległy wynagrodzenia za pracę w tym przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej.

Od 2008 roku nie zmieniła się sytuacja powódki na rynku pracy. Nadal zachowuje ona jedynie częściową zdolność do pracy zarobkowej. Może wykonywać jedynie pracę lekką i umysłową. W tamtym postępowaniu Sąd zauważył, że powódka ukończyła szkołę zawodową i ma wyuczony zawód malarza budowlanego, a ponadto ma 90% trwały uszczerbek na zdrowiu, praktycznie nie jest w stanie znaleźć sobie żadnej pracy. Powódka posiadając wykształcenie zawodowa nie ma bowiem szans na otrzymanie lekkiej pracy umysłowej. Przedmiotowy wypadek pozbawił zatem powódkę możliwości zarobkowych. S. powódki na rynku pracy od tego czasu uległa wręcz pogorszeniu na skutek charakteropatii jak pojawiła się u niej w tym czasie. Powódka ze względu na deficyty poznawcze i deficyty funkcjonowania społecznego nie jest wstanie umiejętnie zadbać o własne interesy. Jest nieporadna życiowo i jest to następstwo wypadku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. ustalając w 2008 roku wysokość renty należnej powódce na poziomie 850 złotych za punkt odniesienia przyjął średnie zarobki miesięczne wykwalifikowanego robotnika. W tym zakresie Sąd posiłkował się przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 kwietnia 2008r. (Dz.U. z 2008r., nr 80, poz. 478) w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w Centrum Unijnych Projektów Transportowych, w Biurze (...) oraz państwowych jednostkach sfery budżetowej działających w zakresie budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej. Z rozporządzenia tego wynika, że wynagrodzenie pracowników działających w zakresie budownictwa: zatrudnionych w charakterze konserwatora budynków, a także betoniarza, brukarza, blacharza i dekarza jest zaszeregowane od kategorii IV do X i wynosi od 1160zł. do 2120zł. Do wykonywania tych zawodów wystarcza wykształcenie zawodowe. Biorąc pod uwagę, że powódka byłaby wówczas pracownikiem z 13 letnim stażem pracy, a zatem pracownikiem doświadczonym, jej wynagrodzenie wynosiłoby 1980zł., do tego doszłaby wysługa lat w wysokości 13% (1% za każdy rok pracy), co daje kwotę 257,40zł. (1980zł. x 13%), czyli łącznie 2237,40zł. brutto. Przy ustalaniu wysokości utraconych korzyści przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto zostało obniżone o składkę na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne ( stosownie do ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym w Narodowym Funduszu Zdrowia -Dz. U. Nr. 45,poz 391 , a następnie tak obliczoną kwotę pomniejszono o stosowny podatek, co dało netto kwotę 1473zł. Takie dochody powódka byłaby w stanie osiągnąć, gdyby nie uległa wypadkowi i pracowała w swoim zawodzie. Nie jest to kwota wygórowana zważywszy, że przeciętne wynagrodzenie wynosi obecnie 2062,80zł. netto, a Sąd Okręgowy w sprawie I C 623/02 ustalając dochody powódki na 1997r. przyjął, iż byłaby w stanie osiągnąć dochód w kwocie 600zł., co stanowiło 85,70% przeciętnego wynagrodzenia. Nadto strony w ugodzie zawartej w sprawie I C 221/01 ustaliły rentę wyrównawczą w ^r kwocie 500zł., a zatem zgodnie przyjęły, że powódka byłaby w' stanie osiągnąć dochody na poziomie 1.000zł. netto, co stanowiło 74% ówczesnego przeciętnego wynagrodzenia z I kwartału 2001 roku. Tymczasem kwota 1.473 zł. stanowi 71% przeciętnego wynagrodzenia.

Reasumując należna powódce renta - już po uwzględnieniu 50% przyczynienia powódki do powitania szkody - na którą składa się renta wyrównawcza (z tytułu utraconych dochodów) w kwocie 735zł. oraz renta z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie 115zł., winna wynieść łącznie 850zł.

Przyjmując zatem ustalone we wcześniejszych postepowaniach zasady ustalania wysokości świadczenia rentowego za wyznaczające kierunek kolejnego podwyższenia świadczenia rentowego należało uznać, że dochodzona kwota 1.400 złotych jest adekwatna do wynikającej z art. 907 k.c. zmiany stosunków.

Podstawowy wymiar zmiany stosunków związany jest ze zmianą siły nabywczej pieniądza, ale przede wszystkim z rosnąca zamożnością społeczeństwa wynikająca ze zwiększonych dochodów jakie pracownicy są w stanie osiągnąć na rynku pracy. Co więcej w kwestii tej należy uwzględnić wnioski opinii biegłego psychiatry, który wskazał, że można domniemywać, że potencjał intelektualny powódki sprzed wypadku pozwoliłby jej na wyedukowanie i zdobycie atrakcyjniejszego zawodu. W chwili wypadku powódka miała 19 lat. Okoliczność, że na tamten czas była malarzem pokojowym nie przesadza o braku możliwości jej dalszego rozwoju zawodowego. To wypadek przerwał możliwość jej dalszego rozwoju i pozbawił możliwości osiągnięcia jakiegokolwiek sukcesu na polu zawodowym. Stwierdzone obecnie deficytu umysłowe zdeterminowały taki stan rzeczy. Nie ma powodów aby nie przyjąć, że powódka byłaby w stanie osiągnąć poziom co najmniej pewnej przeciętnej zawodowej. Naturalne bowiem jest, że większość pracowników przez lata pracy rozwija się zawodowo. Na porządku dziennym są dzisiaj przekwalifikowania i zmiany pracy i to w większości wypadków na prace lepiej płatną. Taka jest tendencja w całym społeczeństwie. Nie ma powodu zakładać, ze akurat powódka nie odniosłaby żadnych sukcesów na tym polu. Tym, bardziej, ze jak wskazuje sam pozwany rynek pracy jest coraz lepszy, a dobrzy pracownicy są bardzo poszukiwani. Nie ma zatem powodu aby nie przyjąć, że zarobki powódki mogłyby kształtować się na poziomie przeciętnej krajowej.

Porównując zatem te dwie podstawowe wartości z rokiem 2008 należy wskazać, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce wynosiło wówczas 3.411 złotych, zaś minimalne wynagrodzenie 1.126złotych brutto. W 2017 roku były to odpowiednio kwoty 4.220,69 zł w II kwartale i 4.353,55 zł w I kwartale i 4.255 w II kwartale, zaś 2.000 złotych brutto minimalne wynagrodzenie. Przeciętne zaś miesięczne wynagrodzenie w budownictwie wyniosło 4550 złotych brutto (dane GUS). W porównaniu z 2008 rokiem inflacja wyniosła zaś 17,7 %. Przez te 9 lat przeciętne miesięczne wynagrodzenie wzrosło zatem o 814 złotych brutto (około 583 złote netto).

Już tylko z tych wyliczeń wynika, że 850 złotych plus 583 przekracza dochodzoną kwotę 1.400 złotych. Zasądzenie zatem tej kwoty tytułem nie tylko wyrównania dochodu ale także zwiększonych potrzeb nie jest wygórowane. Ponieważ w 2015 o 2016 roku wzrost wynagrodzeń był niższy rentę za ten okres podwyższono do kwoty po 1.300 złotych. Ten sposób wyliczenia automatycznie uwzględnia przyjęte w poprzednich orzeczeniach przyczynienie.

Pełnomocnik powódki oprócz renty zażądał zasądzenia od pozwanego na rzecz powódki zadośćuczynienia pieniężnego jako rekompensatę za uszczerbek na zdrowiu jaki ujawnił się u powódki już po zakończeniu wcześniejszych procesów o zadośćuczynienie. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. w wyroku z dnia 10 maja 1999 r. w sprawie I C 431/97, ustalił odpowiedzialność pozwanego za szkodę mogącą pojawić się w przyszłości u powódki mającą związek z wypadkiem komunikacyjnym z 1995 r., z uwzględnieniem stopnia przyczynienia się poszkodowanej do powstania szkody w 50%. Ustalenie przez Sąd odpowiedzialności pozwanego za szkodę mogącą wystąpić w przyszłości u powódki oznacza, że powódka jest uprawniona do dochodzenia nowego zadośćuczynienia za szkodę, która powstała już po wyroku z dnia 10 maja 1999r., a która ma związek z wypadkiem z 1995 r. Należy tu uwzględnić również ustalenia co do zadośćuczynienia wypłaconego powódce w toku postępowania I C 483/07. Niewątpliwie od tego czasu ujawnił się cały szereg nowych skutków wypadku, których powstania nie uwzględniły wcześniejsze orzeczenia. Szczegółowo zostały one opisane we wcześniejszej części uzasadnienia. Dają one uszczerbek zwiększony o 32 % uszczerbek na zdrowiu powódki. Istotnego uwypuklenia wymaga zdiagnozowane u powódki o podłożu psychiatrycznym, które niezwykle silnie oddziałuje na jej codzienne funkcjonowanie.

Powódka mimo tak odległego czasu od operacji cierpi zarówno psychicznie jak i fizycznie. Doznała ponadto szeregu dolegliwości nie dających się opisać jako skutkujących powstaniem uszczerbku na zdrowiu, ale negatywnie wpływających na jej stan fizyczny, psychiczny i wygląd.

Sąd uznał roszczenie powódki o zadośćuczynienie za zasadne w znacznej części. Zadośćuczynienie stanowi bowiem formę rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej. Podstawą żądania z art. 445 k.c. jest doznana krzywda niemajątkowa w postaci ujemnych przeżyć związanych z cierpieniami psychicznymi i fizycznymi pokrzywdzonego, wynikająca z naruszenia dóbr osobistych wskazanych w tym przepisie (tak SN w orzeczeniu z dnia 04.07.1969r., I PR 178/69, OSN 1970, Nr 4, poz. 71). Mając to wszystko na względzie Sąd na podstawie art. 445 § 1 k.c. uznał, iż powódce należy się zadośćuczynienie w wysokości 140 000 zł. Z uwagi na to, iż powódka przyczyniła się w 50% do powstania szkody, należne jej zadośćuczynienie należało zmniejszyć o 50% tj. do kwoty 70 000 zł. W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. zasądzając je z uwzględnieniem zasad wynikających z wezwania pozwanego do zapłaty na skutek zgłoszenia skonkretyzowanych roszczeń w tym zakresie.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. wzajemnie je znosząc miedzy stronami.

W pozostałym zakresie o kosztach orzeczono na podstawie art. art. 113. ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, który stanowi, że kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator (powódka była zwolniona od kosztów sądowych), sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 7.289,31 złotych jako wartość niepokrytych wydatków w sprawie, niezbędnych do ustalenia zakresu szkody za którą odpowiada pozwany i które to koszty wynikają z kosztów przeprowadzonych opinii biegłych i należnego opłaty od uwzględnionej części powództwa.