Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2017roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Sylwia Piasecka

Protokolant st. sekr. sądowy Anna Kantak - Rekowska

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2017 roku w Człuchowie

na rozprawie

sprawy

z powództwa małoletniej B. G.

przeciwko M. F. (1)

o podwyższenie alimentów

1.  podwyższa od pozwanego M. F. (1) na rzecz małoletniej powódki B. G. alimenty ustalone ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym
w Człuchowie w dniu 26 lutego 2014 roku w sprawie III RC 349/13 z kwoty po 300,00 złotych miesięcznie do kwoty po 450,00 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) miesięcznie, płatne do 15 - go dnia każdego miesiąca do rąk przedstawiciela ustawowego A. G. (1), poczynając od dnia 6 września 2017 roku,
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku zwłoki w płatności każdej
z rat,

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  nakazuje pobrać od pozwanego M. F. (1) na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Człuchowie kwotę 90,00 zł (dziewięćdziesiąt złotych) tytułem nieopłaconych kosztów sądowych,

4.  wyrokowi w punkcie 1-szym nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 185/17

UZASADNIENIE

Małoletnia powódka – B. G., reprezentowana przez przedstawicielkę ustawową w osobie matki A. G. (1), wniosła pozew przeciwko M. F. (1) o podwyższenie alimentów ustalonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Człuchowie z dnia 6 marca 2014 roku, w sprawie III RC 349/13, z kwoty po 300,00 złotych miesięcznie do kwoty po 600,00 złotych miesięcznie oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że od chwili ustalenia obowiązku alimentacyjnego wyrokiem Sądu Rejonowego w Człuchowie z dnia 6 marca 2014 roku, w sprawie III RC 349/13 w wysokości po 300,00 złotych miesięcznie płatnych do dnia 15 – go każdego miesiąca pozwany nie uregulował żadnej kwoty. Podkreśliła jednocześnie, że potrzeby małoletniej córki B. G. znacznie wzrosły z uwagi na podjęcie nauki w szkole oraz wydatki związane ze szkołą i zajęciami pozaszkolnymi, w szczególności ze względu na udział w zajęciach pływania oraz innych zajęciach pozaszkolnych. Podniosła nadto, że musi ponosić koszty związane z wizytami u neurologa, kardiologa dziecięcego oraz ortopedy, ponieważ małoletnia powódka ma stwierdzone płaskostopie koślawe i z tego tytułu musi nosić specjalne wkładki do obuwia. U dziecka stwierdzono również astmę i z tego tytułu konieczny jest zakup stałych leków oraz problemy ze wzrokiem, co wiązało się z koniecznością zakupu okularów. Przedstawicielka ustawowa wskazała, że w związku z rozpoczęciem przez B. nauki w szkole zmuszona była wyremontować pokój i zakupić meble w postaci kanapy, biurka, krzesła, szafy i komody. Przedstawicielka ustawowa zaznaczyła, że większość kosztów związanych z utrzymaniem dziecka ponosi sama, gdyż pozwany w żadne sposób nie wypełnia swoich obowiązków rodzicielskich, nie interesuje się córką i nie wywiązuje się z obowiązku alimentacyjnego. W konsekwencji wyłączną pieczę nad wspólnym małoletnim dzieckiem sprawuje przedstawicielka ustawowa, która dba o rozwój dziecka.

Przedstawicielka ustawowa wskazała, że sytuacja materialna pozwanego poprawiła się, ponieważ pozwany podjął zatrudnienie. Ponadto zorganizował pierwsze urodziny syna w restauracji oraz wyjazd rodzinny do Z..

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa o podwyższenie alimentów ponad kwotę 300,00 złotych miesięcznie oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że ze względu na niezwykle ciężką sytuacje materialną nie jest w stanie alimentować małoletniej powódki ponad kwotę 300,00 złotych miesięcznie. Zaznaczył, że z tytułu zatrudnienia osiąga dochód w wysokości 1.467,00 złotych netto miesięcznie, z którego spłaca zadłużenie alimentacyjne uiszczając co miesiąc na poczet funduszu alimentacyjnego kwotę 500,00 złotych. Pozwany podkreślił, że ma na utrzymaniu małoletniego syna K., który od niemowlęctwa jest dzieckiem niepełnosprawnym, ponieważ cierpi na alergię układu pokarmowego oraz stwierdzono u niego genetyczne predyspozycje do zachorowania na celiakię. Koszt leczenia alergii wynosi około 500,00 złotych miesięcznie, natomiast genetycznej predyspozycji do zachorowania na celiakię około 112,00 złotych miesięcznie. Dodatkowe koszty związane są z wyjazdami do gastroenterologa dziecięcego i wynoszą one około 80,00 złotych oraz koszty badań – 388,00 złotych.

Pozwany podniósł nadto, że ponosi koszty związane z utrzymaniem mieszkania zajmowanego przez niego i rodzinę. Wynoszą one miesięcznie sumę około 1.100,00 złotych i obejmują odstępne – 500,00 złotych, opłatę eksploatacyjną 448,99 złotych, opłatę za energię elektryczną – 90,00 złotych oraz gaz – 50,00 złotych. Pozwany wskazał nadto, że płaci alimenty na rzecz małoletnich córek B. i M. G. (1) w wysokości 500,00 złotych miesięcznie.

Pozwany zaznaczył, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z konkubiną, która z uwagi na opiekę nad małoletnim niepełnosprawnym dzieckiem nie jest w stanie podjąć zatrudnienia. Otrzymuje ona natomiast zasiłek pielęgnacyjny, rodzinny i rehabilitacyjny w łącznej wysokości 1.800,00 złotych.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletnia B. G. jest córką powoda M. F. (1).

bezsporne

Ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Człuchowie w dniu 26 lutego 2014 roku, w sprawie III RC 349/13, ustalono obowiązek alimentacyjny pozwanego M. F. (1) na rzecz małoletniej powódki w wysokości po 300,00 złotych miesięcznie, płatny do dnia 15 każdego miesiąca.

Małoletnia pozwana B. G. w dacie orzekania o obowiązku alimentacyjnym miała 6 lat.

bezsporne

Powódka B. G. pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym ze swoja matką A. G. (1) i siostrą M. G.. Obecnie ma 9 lat i uczęszcza do szkoły. Koszty związane ze szkołą to opłata za komitet rodzicielski – 50,00 złotych na rok, fundusz sportowy – 50,00 złotych rocznie, składka klasowa – 10,00 złotych miesięcznie, przybory do szkoły – długopisy zmywalne i wkłady – 20,00 złotych miesięcznie.

Małoletnia powódka trenuje pływanie i z tego powodu konieczny jest zakup przynajmniej 3 strojów kąpielowych w ciągu roku. Koszt jednego stroju oscyluje w granicach 50,00 złotych.

Małoletnia pozwana ma stwierdzone płaskostopie koślawe i jest pod stałą kontrolą ortopedy. W związku z tym schorzeniem konieczny jest zakup wkładek ortopedycznych do butów raz na pół roku. Koszt wkładek do jednych butów wynosi sumę około 30,00 złotych.

Małoletnia powódka ma problemy z jelitami i musi być na diecie, co spowodowało wzrost wydatków na wyżywienie. Korzysta ona również z wizyt u gastroenterologa w G.. W związku z tym przedstawicielka ustawowa ponosi wyłącznie koszty dojazdu do G., ponieważ same wizyty są bezpłatne.

Małoletnia powódka jest również astmatykiem i zmuszona jest zażywać leki. Koszt zakupu leków, to 50,00 złotych na 3 miesiące.

U małoletniej powódki stwierdzono wadę wzroku i z tego tytułu konieczny był zakup okularów. Koszt okularów wyniósł 200,00 złotych.

bezsporne, nadto wyjaśnienia przedstawicielki ustawowej 00:03:39 – 00:09:51 k 49v, 00:17:13 k. 50, 00:20:26 k. 50, 00:22:35 k. 50.

Przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki A. G. (1) pracuje w firmie (...) w C. i z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie, które wraz z premią wynosi około 1.700,00 złotych miesięcznie. Osiągany dochód przedstawicielka ustawowa przeznacza na koszty związane z mieszkaniem, które obejmują czynsz za mieszkania 400,00 złotych - 450,00 złotych miesięcznie, opłatę za energię elektryczną – 300,00 złotych na 3 miesiące, abonament telewizyjny – 50,00 złotych miesięcznie i gaz – 45,00 złotych na 3 miesiące. Przedstawicielka ustawowa opłaca również abonamenty telefoniczne swój i córek – 80,00 złotych miesięcznie.

bezsporne, nadto wyjaśnienia przedstawicielki ustawowej A. G. 00:20:26 k. 50.

Powód – M. F. (1) ma wyksztalcenie zawodowe o kierunku kucharz i jest osobą zdrową. Zatrudniony jest na stanowisku cieśli i obecnie świadczy pracę w P.. Z tytułu wykonywanej pracy otrzymuje on wynagrodzenie w wysokości 1.467,00 złotych.

Pozwany pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym ze swoją partnerką M. G. (2), ich wspólnym małoletnim synem K. i dzieckiem konkubiny - A. G. (3).

M. G. (3) nie pracuje, ponieważ sprawuje opiekę nad niepełnosprawnym wspólnym synem K., który ma alergie układu pokarmowego i genetyczną predyspozycję do zachorowania na celiakię. Z tego tytułu otrzymuje ona zasiłek pielęgnacyjny, rodzinny i rehabilitacyjny w łącznej wysokości 1.800,00 złotych. Na małoletniego syna A. G. (3) konkubina powoda otrzymuje alimenty w wysokości 500,00 złotych.

Miesięczny dochód rodziny wynosi około 3.767,00 złotych i przeznaczany jest na koszty związane z utrzymaniem rodziny, mieszkania i leczenia małoletniego syna K..

Koszty leczenia syna K. w związku z alergią pokarmowa wynoszą kwotę około 500,00 złotych miesięcznie i obejmują zakup leków, inhalatorów, wizyt lekarskich, dojazdu do lekarza i pobytu w szpitalu opiekuna. Natomiast koszty związane z genetyczną predyspozycją do zachorowania na celiakię kształtują się w wysokości około 112,00 złotych miesięcznie, w tym wyjazdy do gastroenterologa – 80,00 złotych oraz koszty badań – 388,0 złotych.

Koszty utrzymania mieszkania wynoszą około 1.100,00 złotych i obejmują odstępne – 500,00 złotych miesięcznie, opłatę eksploatacyjną – 448,99 złotych, opłaty za energię elektryczną – 90,00 złotych oraz gaz – 50,00 złotych.

bezsporne, nadto dowód z innych dowodów: zaświadczenia k. 8 – 9, odpis skrócony aktu urodzenia k. 10, orzeczenie o niepełnosprawności k. 11 zaświadczenia i karty informacyjne leczenia k. 12 - 23, faktury k. 24 – 47, wyjaśnienia pozwanego M. F. 00:11:11 – 00:12:29 k. 49v, 00:14:38 k. 49v.

Pozwany nie reguluje alimentów na rzecz małoletniej powódki B. G. od momentu ich ustalenia. Świadczenie alimentacyjne wypłacane jest przez fundusz alimentacyjny. Powód spłaca zadłużenie do funduszu alimentacyjnym uiszczając do organu egzekucyjnego kwotę 500,00 złotych.

Powód nie utrzymuje systematycznych i stałych kontaktów z córką, nie interesuje się postępami dziecka w nauce, jej zainteresowaniami i stanem zdrowia. Nie przekazuje żadnych prezentów, za wyjątkiem słodyczy, i nie dzwoni z życzeniami na urodziny dziecka.

Ostatni kontakt małoletniej powódki z pozwanym miał miejsce w lipcu 2017 roku.

bezsporne, nadto wyjaśnienia pozwanego 00:12:29, 00:16:52 k. 49v, wyjaśnienia przedstawicielki ustawowej 00:09:51 k. 49v.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie małoletnia powódka B. G., reprezentowana przez przedstawicielkę ustawową w osobie matki A. G. (1), wniosła o podwyższenie obowiązku alimentacyjnego z uwagi na istotną zmianę w usprawiedliwionych potrzebach. Dlatego też dla oceny zasadności zgłoszonego roszczenia koniecznym było ustalenie czy od daty ustalenia obowiązku alimentacyjnego nastąpiła taka zmiana stosunków, która uzasadniałaby uwzględnienie tego roszczenia. Tym bardziej, że pozwany nie kwestionował co do zasady stanu faktycznego, a w szczególności wydatków ponoszonych przez przedstawicielkę ustawową na małoletnią powódkę Nie zgodził się natomiast z wysokością roszczenia, a mianowicie aby obowiązek alimentacyjny został podwyższony do kwoty 600,00 złotych miesięcznie.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 krio w związku z art. 128 krio rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Obowiązek alimentacyjny oznacza przy tym obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Zakres tego obowiązku określony został przez ustawodawcę w art. 135 krio, zgodnie z którym zależy on od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem doktryny, należy rozumieć szeroko, jako całokształt potrzeb, dostosowanych m.in. do wieku, stopnia rozwoju, czy innych okoliczności konkretnej sprawy. Świadczenia alimentacyjne powinny być zatem ustalone na takim poziomie, by zapewniały uprawnionemu rozwój fizyczny i duchowy odpowiedni do jego wieku i uzdolnień.

Przez ustawowe określenie "możliwości zarobkowe i majątkowe" należy przy tym rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz te zarobki i te dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Zgodnie bowiem z przyjętą linią orzecznictwa określenie wysokości alimentów od każdego z rodziców na rzecz dziecka stanowi wypadkową usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego oraz wkładu osobistych starań rodzica w utrzymanie i wychowanie dziecka (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 1 lipca 1974 roku III CZP 41/74, OSCP z 1974 roku, nr 5 poz. 76). Dlatego też usprawiedliwione potrzeby powinny być zaspokojone w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego, które określane są przez zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś zarobki, które rzeczywiście uzyskuje.

Istotnym jest również, że zawsze każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku.

Zgodnie zaś z treścią art. 138 krio, każda strona obowiązku alimentacyjnego może żądać jego zmiany, jeżeli nastąpiła zmiana w dotychczasowych stosunkach. Istotnym jest przy tym, że zmiany te muszą mieć charakter zmian istotnych i muszą one nastąpić w okresie od ostatniego orzeczenia o alimentach. Wówczas ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych – w razie zmiany stosunków, tj. w razie istotnego zmniejszenia się lub ustania możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotnego zwiększenia się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (art. 138 k.r. i o.). Podkreślić jednak należy, że zmiana świadczeń alimentacyjnych, o której mowa w art. 138 k.r. i o., nie może być dokonana w oderwaniu od kryteriów określonych w art. 135 § 1 k.r. i o., tj. usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, których zaspokojenie zapewni mu odpowiedni do wieku rozwój fizyczny i duchowy oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, które określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby on wykorzystując należycie swoje siły i kwalifikacje.

Analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy, bezsprzecznie wynika, że od momentu ustalenia obowiązku alimentacyjnego w wysokości 300,00 złotych miesięcznie nastąpiła istotna zmiana w zakresie usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki. Niewątpliwym bowiem jest, że powódka rozpoczęła edukację w szkole, co wiąże się z dodatkowymi kosztami i to nie tylko w zakresie opłat związanych ze szkołą w postaci opłaty za komitet rodzicielski, ubezpieczenie czy też składki klasowe. Koniecznym jest bowiem zakup całej wyprawki do szkoły, a także przyborów szkolnych w ciągu roku. Ponadto powódka trenuje pływanie i osiąga na tym polu sukcesy. Rodzi to konieczność zakupu strojów pływackich. Niewątpliwym jest również, że małoletnia powódka jest dzieckiem schorowanym i musi zażywać leki, jak również odbywać wizyty kontrolne.

Oceniając natomiast możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego, to nie uległy one w żadnym zakresie ograniczeniu. Pozwany jest osobą zdrową, ma wykształcenie zawodowe o kierunku kucharz, a nadto posiada stały comiesięczny dochód z tytułu umowy o pracę w wysokości około 1.467,00 złotych netto. Wprawdzie pozwany ma na utrzymaniu małoletniego syna, który również choruje. Należy jednak zauważyć, że partnerka pozwanego otrzymuje z tytułu niepełnosprawności ich wspólnego dziecka świadczenia w postaci zasiłku pielęgnacyjnego, rodzinnego i rehabilitacyjnego w łącznej wysokości 1.800,00 złotych. Zatem koszty leczenia małoletniego wspólnego dziecka pozwanego nie spoczywają wyłącznie na nim. Istotnym jest również, że sam fakt posiadania kolejnego dziecka absolutnie nie może być przesłanką pozbawiającą możliwości uwzględnienia wniosku o podwyższenie obowiązku alimentacyjnego. Nie ma bowiem dzieci lepszych i gorszych wobec prawa.

Odnosząc się natomiast do kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania, to należy zauważyć, że w podobnej wysokości koszty takie ponosi również przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki. Ponadto nie przekraczają one przeciętnej miary i są regulowane przez ogół obywateli.

Istotnym jest również, że powód od momentu ustalenia obowiązku alimentacyjnego nigdy go nie regulował. Świadczenia alimentacyjne wypłacane były na rzecz małoletniej powódki z funduszu alimentacyjnego. Dlatego też podnoszona przez pozwanego okoliczność, że obecnie spłaca on zadłużenie powstałe w funduszu alimentacyjnym, absolutnie nie może być okolicznością wyłączającą podwyższenie obowiązku alimentacyjnego, tym bardziej, że pozwany sam swoim niewłaściwym postępowaniem doprowadził do takiej sytuacji. Ponadto pozwany sam przyznał, że nie realizuje swojego obowiązku alimentacyjnego w inny sposób, w szczególności przez kontakt z małoletnią powódką. Są to wyłącznie sporadyczne spotkania i to oddalone w czasie.

Wobec powyższego, zdaniem Sądu, podwyższenie obowiązku alimentacyjnego o kwotę 150,00 złotych miesięcznie jest obecnie jak najbardziej uzasadnione. Obowiązek alimentacyjny w łącznej bowiem wysokości 450,00 złotych miesięcznie z jednej strony uwzględnia usprawiedliwione potrzeby małoletniej powoda, a z drugiej możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego jako osoby zobowiązanej do alimentacji syna.

Ustalając wysokość obowiązku alimentacyjnego na kwotę 450,00 złotych Sąd uwzględnił przede wszystkim fakt, że główny ciężar wychowania i opieki nad małoletnią powódką B. G., spoczywa na przedstawicielce ustawowej. Ponadto bezspornym jest, że powódka rozpoczęła edukację, co bezsprzecznie wiąże się z dodatkowymi kosztami. Należy przy tym jednak podkreślić, że koszty z tego tytułu nie są ponoszone comiesięcznie. Istotnym jest również, że u powódki stwierdzono wadę wzroku co również generuje okresowe koszty. Nie bez znaczenia na decyzję Sądu miała także okoliczność, że małoletnia powódka nie jest zdrowym dzieckiem. Choruje ona bowiem na astmę i stwierdzono u niej płaskostopie koślawe. Z tego tytułu małoletnia powódka zażywa leki oraz nosi wkładki ortopedyczne. Ponadto ma problemy z jelitami i jest pod stałą opieką gastroenterologa dziecięcego. Wprawdzie ta dolegliwość nie generuje dodatkowych kosztów w zakresie zakupu leków, ale tylko dlatego, że przedstawicielka ustawowa dba o dietę dziecka, która z kolei generuje wyższe koszty. Okoliczność ta zresztą nie byłą kwestionowana przez pozwanego, dla tego też Sad zgodnie z treścią art. 230 kpc, uznał ją za przyznaną.

Wobec powyższego, skoro Sąd uznał, że obowiązek alimentacyjny powódki z uwagi na istotną zmianę w zakresie jej usprawiedliwionych potrzeb zasługuje na uwzględnieni w zakresie kwoty 150,00 złotych miesięcznie, to dlatego też oddalił roszczenie w pozostałym zakresie.

O kosztach sądowych orzeczono na mocy art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 roku (Dz.U. Nr 167, poz. 1398), który stanowi, że kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

W przedmiotowej sprawie strona powodowa korzystała z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych na mocy art. 96 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy.

Wobec powyższego, skoro roszczenie strony powodowej zostało uwzględnione w zakresie kwoty 150,00 złotych, co rocznie daje wartość 180,00 złotych, to tym samym opłata stosunkowa w wysokości 5% uiszczona tymczasowo przez Skarb Państwa Sąd Rejonowy w Człuchowie wyniosła sumę 90,00 złotych. Zatem zasadnym było orzec jak w punkcie 3 sentencji.

Na mocy art. 333 § 1 pkt 1 kpc Sąd w punkcie 4 sentencji nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.