Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Gz 236/17

POSTANOWIENIE

Dnia 24 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Jerzy P. Naworski (spr.)

Sędziowie: SO Zbigniew Krepski, SO Joanna Rusińska

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2017 r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku dłużnika M. W.

o ogłoszenie upadłości

na skutek zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 03 października 2017r., sygn. akt V GU 67/17

postanawia

oddalić zażalenie

Jerzy P. Naworski

Zbigniew Krepski Joanna Rusińska

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy oddalił wniosek dłużnika M. W., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...), o ogłoszenie swojej upadłości. Sąd ten ustalił, że wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą od 01 czerwca 2010 r., zajmując się głównie obróbką metali i nakładaniem powłok na metale, w obiekcie, który wynajmował. Z końcem 2016 r. umowa najmu została wypowiedziana i od tego czasu dłużnik trwale zaprzestał wykonywania działalności. Dłużnik posiada, we wspólności majątkowej małżeńskiej, nieruchomość położoną w G., gm. G., w której obecnie mieszka. Nieruchomość jest obciążona hipoteką umowną na kwotę 340.000,00 zł na rzecz (...) S.A. oraz hipoteką przymusową na kwotę 614.395,50 zł na rzecz Skarbu Państwa Naczelnika Urzędu Skarbowego w G. D.. Szacunkowa wartość nieruchomości wynosi 500.000,00 zł. Dłużnik ma również maszyny służące do wykonywania działalności gospodarczej. Z uwagi na ich stopień zużycia i wyeksploatowania ich wartość oscyluje w granicach 40.000,00 zł. Obecnie nie ma podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika i nie ma innych aktywów. W grudniu 2016 r. dłużnik miał zobowiązania na łączną kwotę 1.139.741,56 zł, z czego kwotę 555.626,91 zł stanowiły zobowiązania długoterminowe, a kwotę 584.114,65 zł zobowiązania krótkoterminowe. Strata poniesiona przez dłużnika w 2016 r. wyniosła 27.781,26 zł. Na koniec lutego 2017 r. zobowiązania dłużnika opiewały na łączną kwotę 1.129.741,56 zł, z czego kwotę 545.626,91 zł stanowiły zobowiązania długoterminowe, a kwotę 584.114,65 zł zobowiązania krótkoterminowe. Jednocześnie dłużnik osiągnął zysk na kwotę 9.782,94 zł. Na rachunku bankowym dłużnika nie ma da żadnych środków finansowych, natomiast na rachunku bankowym w banku (...) stan konta wynosi - 49.484,63 zł, a w banku (...) S.A. - 7.495,95 zł. Sąd Rejonowy uznał, że dłużnik jest w świetle art. 10 i 11 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 2171 ze zm., dalej jako p.u.) niewypłacalny, gdyż utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Sąd ten podzielił ocenę tymczasowego nadzorcy sądowego, iż majątek dłużnika nie wystarczy nawet na zaspokojenie kosztów postępowania. Majątek dłużnika stanowią jedynie ruchomości, tj. maszyny służące do prowadzenia działalności gospodarczej, które są w znacznym stopniu zużyte i wyeksploatowane, a ich wartość szacuje się na ok. 40.000,00 zł. Z kolei nieruchomość wskazana przez dłużnika wchodzi w skład wspólności ustawowej małżeńskiej i jest przeznaczona do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych dłużnika, a ponadto jest obciążona hipoteką umowną na kwotę 340.000,00 zł i hipoteką przymusową na kwotę 614.395,50 zł. Hipoteki te przekraczają wartość nieruchomości oszacowanej przez dłużnika na kwotę 500.000,00 zł. Tym samym wartość niezabezpieczonego majątku dłużnika jest równa 40.000,00 zł, a prognozowane koszty postępowania upadłościowego prowadzonego przez okres 8 miesięcy to kwota rzędu 61.800,00 zł. Dłużnik nie dysponuje innymi środkami na zaspokojenie kosztów postępowania i nie posiada środków finansowych. Koszty postępowania upadłościowego, jak podkreślił Sąd a quo, zostały zdefiniowane w art. 230 p.u. i obejmują wydatki bezpośrednio związane z zabezpieczeniem, zarządem i likwidacją masy upadłości, w szczególności wynagrodzenie syndyka oraz jego zastępcy, wynagrodzenia osób zatrudnionych przez syndyka oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń tych osób, wynagrodzenie i wydatki członków rady wierzycieli, wydatki związane ze zgromadzeniem wierzycieli, koszty archiwizacji dokumentów upadłego, korespondencji, ogłoszeń, podatki i inne daniny publiczne związane z likwidacją masy upadłości. Ze sprawozdania tymczasowego nadzorcy sądowego wynika, że wydatki i koszty postępowania należałoby wstępnie oszacować w okresie ośmiu miesięcy na kwotę ok. 61.800,00 zł. W związku z tym Sąd pierwszej instancji, w oparciu o sprawozdania tymczasowego nadzorcy sądowego, które uznał za rzetelne i fachowe, stwierdził, że majątek dłużnika nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania. Upadłość, jak zauważył ten Sąd, ma na celu zaspokojenie wierzycieli w jak najwyższym stopniu. Uwzględnienie wniosku nie znajduje uzasadnienia, skoro dłużnik nie dysponuje majątkiem umożliwiającym pokrycie kosztów postępowania. Mimo więc istnienia przesłanki z art. 10 p.u. Sąd a quo oddalił wniosek na podstawie art. 13 ust. 1 p.u. uznając, że majątek dłużnika oczywiście nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania oraz obciążył dłużnika kosztami stosownie do art. 32 ust. 3 p.u. (k. 122-132, s. 2).

W zażaleniu na to postanowienie dłużnik wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, zarzucając dokonanie nieprawidłowej oceny stanu faktycznego dotyczącego swojej sytuacji gospodarczej oraz istnienia podstaw do ogłoszenia upadłości. Skarżący podniósł, że wierzytelność Urzędu Skarbowego w G.D., zabezpieczona hipotecznie, ma obecnie charakter sporny i nie istnieje prawomocna i ostateczna decyzja organu podatkowego, a zatem nie można stwierdzić, jaka jest wielkość zobowiązania wobec tego wierzyciela. Tymczasowy nadzorca sądowy pominął również istnienie roszczenia dłużnika wobec (...) Spółdzielni Handlowo-Usługowej w C. stanowiącego odszkodowanie za spaloną koparko-ładowarkę do kwoty 100.000,00 zł. Spalony wrak koparki może być zbyty za ok. 20.000,00 zł, gdyż dłużnik otrzymał taką ofertę. Okoliczność ta jest, według skarżącego, o tyle istotna, że kwota ta stanowi brakującą część kosztów postępowania skutkująca nieuwzględnieniem wniosku. Żalący się zakwestionował także wielkość kosztów postępowania upadłościowego określona w sprawozdaniu tymczasowego nadzorcy na 61.800,00 zł, a zwłaszcza wynagrodzenie syndyka na poziomie 28.500,00 zł w kontekście krótkiego okresu prowadzenia postępowania. Sąd Rejonowy w ogóle nie analizował zasadności tych kosztów (k. 131-133).

Tymczasowy nadzorca sądowy w piśmie z dnia 09 listopada 2017 r. podtrzymał stanowisko zawarte w sprawozdaniu podkreślając, że w majątku wolnym od obciążeń dłużnika nie ma środków finansowych koniecznych na wydatki, a zwłaszcza koszty obwieszczeń i ogłoszeń, koniecznej wobec rozbieżności wyceny poszczególnych składników majątkowych przez biegłych rzeczoznawców majątkowych oraz na likwidację poszczególnych składników masy. Oparcie pokrycia tych kosztów na potencjalnych przyszłych należnościach, których istnienie nie zostało potwierdzone, nie stanowi podstawy do finasowania kosztów (k. 141).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Skarżący kwestionuje ustalenie Sądu pierwszej instancji, że istnieje negatywna przesłanka ogłoszenia upadłości określona w art. 13 ust. 1 p.u., zgodnie z którym sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza tylko na ich zaspokojenie. Przepis art. 13 ust. 2 p.u., który również należy brać pod uwagę, stanowi, że sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości w razie stwierdzenia, że majątek dłużnika jest obciążony m. in. hipoteką w takim stopniu, że pozostały jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. Rozwiązanie to wiąże się z tym, iż w postępowaniu upadłościowym wierzyciele zabezpieczeni rzeczowo zaspokajani są z przedmiotów obciążonych (art. 336, 345 i 346 p.u.). Dlatego też niecelowe jest prowadzenie postępowania upadłościowego, skoro majątek niezabezpieczony nie wystarczy na zaspokojenie kosztów postępowania, bowiem wierzyciele zabezpieczeni rzeczowo mogą się zaspokajać z przedmiotów zabezpieczonych w drodze egzekucji singularnej.

Wprawdzie podstawę oddalenia wniosku stanowił art. 13 ust. 1 p.u., ale stan faktyczny powinien być oceniany również z punktu widzenia art. 13 ust. 2 p.u.

Zgodnie z utrwaloną w judykaturze zasadą, w wypadku orzeczenia oddalającego środek zaskarżenia wydanego na podstawie materiału zgromadzonego w postępowaniu w pierwszej instancji, sąd odwoławczy nie musi powtarzać dokonanych prawidłowo ustaleń; wystarczy stwierdzenie, że ustalenia sądu pierwszej instancji podziela i przyjmuje za swoje.

Ustalenia dokonane w sprawie przez Sąd a quo Sąd odwoławczy co do zasady podziela i przyjmuje za podstawę swojego rozstrzygnięcia.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do tych argumentów skarżącego, które nie znalazły odbicia w ustaleniach i wywodach Sądu Rejonowego.

Zarzut skarżącego związany z negowaniem zobowiązania wobec Urzędu Skarbowego w G. D. jest chybiony. Dłużnik w dołączonym do wniosku wykazie tytułów egzekucyjnych wymienił zobowiązanie podatkowe (k. 9), a w spisie wierzycieli wskazał, że wierzytelność Urzędu Skarbowego jest sporna (k. 16-17). Kwestia ta nie ma jednak żadnego znaczenia w sytuacji, w której w księdze wieczystej jest ona zabezpieczona hipoteką przymusowa (k. 77-78).

Co do wierzytelności wobec (...) Spółdzielni Handlowo-Usługowej w C., stanowiącej odszkodowanie za spaloną koparko-ładowarkę do kwoty 100.000,00 zł, to dłużnik nie wskazał jej we wniosku, do którego dołączył oświadczenie, że nie ma podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec niego (k. 18). W piśmie skierowanym do tymczasowego nadzorcy sądowego z dnia 01 sierpnia 2017 r. dłużnik wskazał, że wystąpił z zawezwaniem do próby ugodowej przed Sądem Rejonowym we Włocławku przeciwko wymienionemu podmiotowi (k. 69-70). Tymczasowy nadzorca sądowy w sprawozdaniu odnotował fakt otrzymania tego pisma (k. 62), ale nie odniósł się w nim do informacji o zawezwaniu do próby ugodowej (k. 62). Z punktu widzenia dokonanych przez Sąd pierwszej instancji ustaleń nie ma to jednak istotnego znaczenia, skoro chodzi o wierzytelność, która nie została wykazana ani co do zasady, ani co do wysokości. To samo dotyczy wierzytelności przyszłej z tytułu sprzedaży wraku spalonej koparki. Nie ma też podstaw do negowania wysokości kosztów postępowania upadłościowego. Nawet gdyby uznać wynagrodzenie syndyka za zbyt wysokie, to i tak dłużnik nie ma środków na pokrycie innych niezbędnych wydatków w ramach postępowania upadłościowego.

W konsekwencji należy podzielić wniosek Sądu Rejonowego, że majątek dłużnika nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postepowania upadłościowego, choć należy je odnieść go do majątku nieobciążonego. Oddalenie wniosku znajduje zatem uzasadnienie także w świetle art. 13 ust. 2 p.u.

Z przedstawionych względów zażalenie jako bezzasadne należało oddalić (art. 385 w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c. i art. 35 p.u.

Jerzy P. Naworski

Zbigniew Krepski Joanna Rusińska

Skarga kasacyjna nie służy

(...)

(...)

(...),

(...)

(...)