Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Hajnówka dnia 27 lipca 2017 roku

Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim w Zamiejscowym VII Wydziale Karnym w Hajnówce w składzie:

Przewodniczący: SSR Adam Rodakowski

Protokolant: Joanna Koszel

przy udziale Prokuratora: Marka Dąbrowskiego

po rozpoznaniu w dniu 27 lipca 2017 roku na posiedzeniu,

sprawy D. H. zd. O.

urodzonej dnia (...) w H.

córki E. i T. z domu C.

oskarżonej o to że:

w dniu 9 kwietnia 2017 roku, około godziny 18.55 na ulicy (...) w C., prowadziła pojazd mechaniczny M. o nr. rej. (...), czym nie zastosowała się do orzeczonego wyrokiem o sygnaturze akt VII K 193/16 Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim Zamiejscowy VII Wydział Karny w Hajnówce, zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat,

tj. o czyn z art. 244 k.k.

o r z e k a :

I.  Oskarżoną D. H. uznaje za winną popełnienia zarzucanego jej czynu i za tenże czyn na mocy art. 244 k.k. skazuje ją i jej wymierza jej karę 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny przyjmując wysokość jednej stawki za równoważną kwocie 20 (dwudziestu) złotych.

II.  Zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 300,00 (trzysta) złotych tytułem opłaty od kary i obciąża ją kosztami postępowania w sprawie w kwocie 70,00 (siedemdziesięciu) złotych.

S ę d z i a:

Sygn. akt VII K 160/17 Hajnówka 2017.08.09

UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego i ujawnionego w toku posiedzenia, Sąd ustalił następujący stan faktyczny;

W dniu 9 kwietnia 2016 roku funkcjonariusz policji S. K. i funkcjonariusz Żandarmerii Wojskowej P. R. pełnili służbę patrolową w miejscowości C.. Około godz. 18:55 podjęli kontrolę przy ulicy (...) wobec kierującego pojazdem M. koloru białego o numerze rejestracyjnym (...). Funkcjonariusze wylegitymowali kobietę, którą okazała się D. H.. Zatrzymaną oraz pojazd sprawdzono w danych Krajowego (...). Okazało się, iż w/w ma orzeczony zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych wyrokiem Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim Zamiejscowego VII Wydziału w Hajnówce o sygn. akt VII K 193/16 na okres 3 lat, tj. od dnia 24.07.2016 r. do dnia 24.07.2019 r. D. H. następnie zwolniono, zaś jej pojazd przekazano za oświadczeniem wskazanej osobie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o następujące dowody:

notatka urzędowa z interwencji (k. 1), odpis prawomocnego wyroku (k. 6), decyzja Prezydenta Miasta B. o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi (k. 11), wyjaśnienia oskarżonej D. H. (k. 15-16), oświadczenie oskarżonej (k. 18), dane osobopoznawcze oskarżonej (k. 17, 19), informacja z KRK (k. 20, 21), informacja ze Starostwa Powiatowego w H. (k. 37, 38), protokół posiedzenia w dniu 27.07.2017 r. (k. 39).

Sąd zważył, co następuje:

W toku wszczętego w sprawie dochodzenia ustalono, iż wobec D. H. wyrokiem tutejszego Sądu z dnia 5 października 2016 roku orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 3 lat (k. 23). Ponadto decyzją Prezydenta Miasta B. z dnia 6 grudnia 2016 roku cofnięto uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi – prawo jazdy kategorii B, nr (...) (k. 11). W związku z przyjętymi okolicznościami prokurator zarzucił D. H. popełnienie czynu z art. 244 kk w zw. z art. 180a kk, tj. tego, że w dniu 9 kwietnia 2017 roku, około godziny 18.55 na ulicy (...) w C., prowadziła pojazd mechaniczny M. o nr. rej. (...), czym nie zastosowała się do orzeczonego wyrokiem o sygnaturze akt VII K 193/16 Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim Zamiejscowy VII Wydział Karny w Hajnówce, zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat, a ponadto prowadząc pojazd mechaniczny na drodze publicznej nie zastosowała się do decyzji nr (...) wydanej w dniu 6 grudnia 2016 roku przez Prezydenta Miasta B. o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami, w ruchu lądowym na okres 3 lat.

Oskarżona przyznała się do zarzucanego jej czynu i zadeklarowała chęć poddania się zaproponowanej przez Prokuratora karze. Akt oskarżenia wraz z wnioskiem z art. 335 § 2 k.k zawierał propozycję kary w wysokości 150 stawek dziennych grzywny przyjmując wysokość jednej stawki za równoważną kwocie 20 zł oraz obciążenie opłatą i kosztami sądowymi. Ww. akt oskarżenia wpłynął do tutejszego Sądu w dniu 3 lipca 2017 roku.

Na posiedzeniu w dniu 27 lipca 2017 roku Sąd jednakże poddał w wątpliwość poprawność opisu zarzucanego oskarżonej czynu oraz jego kwalifikację prawną. Wystosował więc do Starostwa Powiatowego w H. zapytanie, czy pojazd (...) o nr rej. (...), którym kierowała oskarżona jest czterokołowcem lekkim, uznając, że jeżeli tak to z opisu czynu należy wyeliminować zapis o niezastosowaniu się do decyzji o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi - prawo jazdy kat. B. Z przesłanego faksem pisma Starostwa Powiatowego (k. 37-38) wynika, iż pojazd, którym kierowała D. H. jest czterokołowcem lekkim, co oznacza, iż nie jest wymagane do niego prawo jazdy kat. B.

W związku z poczynionymi ustaleniami Prokurator zmodyfikował na posiedzeniu na korzyść oskarżonej opis czynu eliminując z niego zapis o treści: „a ponadto nie zastosowała się do decyzji (...) wydanej w dniu 6 grudnia 2016 roku przez Prezydenta Miasta B. o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami w ruchu lądowym na okres 3 lat” i wniósł o uznanie jej winną jedynie czynu z art. 244 k.k. przy zachowaniu warunków skazania we wniosku przytoczonych.

W związku z poczynioną zmianą Sąd uwzględnił wniosek prokuratora o skazanie oskarżonej bez przeprowadzenia rozprawy i skazał ją, za to, że w dniu 9 kwietnia 2017 roku, około godziny 18.55 na ulicy (...) w C., prowadziła pojazd mechaniczny M. o nr. rej. (...), czym nie zastosowała się do orzeczonego wyrokiem o sygnaturze akt VII K 193/16 Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim Zamiejscowy VII Wydział Karny w Hajnówce, zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat, tj. za czyn z art. 244 k.k.

Na podstawie art. 244 k Sąd wymierzył oskarżonej wnioskowaną karę, tj. grzywnę w wysokości 150 stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki za równoważną kwocie 20 zł.

Wniosek o orzeczenie takiej właśnie kary został bowiem złożony przez oskarżyciela publicznego, a wcześniej uzgodniony przez niego z oskarżoną. Sąd przychylił się do powyższego wniosku. Kara 150 stawek dziennych grzywny jest bowiem adekwatna do winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonej przy uwzględnieniu okoliczności łagodzących zaistniałych w sprawie (przyznanie się do winy, współpraca z organami ścigania) i uwzględnia dyrektywę wyrażoną dyspozycją art. 54§1 k.k. Stawkę dzienną Sąd ustalił na kwotę 20 złotych. Zgodnie z art. 33 § 3 k.k. ustalając stawkę dzienną, Sąd wziął pod uwagę dochody sprawczyni, jej warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Oskarżona posiada stały dochód umożliwiający jej uiszczenie w/w kary. Ponadto oskarżona sama dobrowolnie wyraziła wolę poddania się takiej karze składając oświadczenie w tym zakresie.

Orzeczenie przedmiotowe zapadło zatem z pełnym uwzględnieniem stanowiska stron co do wymiaru kary. Ponieważ wniosek ów pochodził od oskarżyciela publicznego nie budziło wątpliwości, że formułując go co do kary grzywny, wnosił o wymierzenie jej za czyn z art. 244 k.k. w oparciu o normę ukonstytuowaną brzmieniem art. 37a k.k.

W tym miejscu wskazać należy na zaistniałą w doktrynie wątpliwość co do dyrektywalnego charakteru przepisu art. 37a k.k. Dla dalszych rozważań w tym zakresie istotne znaczenie ma miejsce, w którym umieszczony został przepis art. 37a wśród innych norm kodeksu karnego. Ujęty otóż został w rozdziale dotyczącym kar, a nie obejmującym zasady i dyrektywy wymiaru kary. Wykładnia systematyczna wskazuje zatem na jego ścisły związek z przepisami znajdującymi się w tym rozdziale. Można z tego wywieść wniosek, że ustawodawcy chodziło o podkreślenie możliwości zamiany kary pozbawienia wolności na kary wolnościowe w czasie wyboru przez sąd rodzaju kary. I na tej płaszczyźnie nadano mu znaczenie dyrektywalne ( A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Kodeks karny. Komentarz. Wyd. 4, Warszawa 2017).

Mając powyższe na uwadze, Sąd stwierdził, iż nie jest zobowiązany do przywołania art. 37a k.k. w wyroku skazującym, którego (przepisu) zastosowanie wydaje się być oczywistym w sytuacji orzeczenia kary wnioskowanej przez Prokuratora. Z przyczyn wskazanych wcześniej norma ta nie stanowi bowiem dyrektywy sądowego wymiaru kary, a zatem jej przywołanie nie jest konieczne także przy podstawie wymiaru kary. Rzeczony artykuł 37a kodeksu karnego jest bowiem regulacją uzupełniającą ustawowe zagrożenie karą pozbawienia wolności zawartą w większości typów czynów zabronionych jako przestępstwo, o kary alternatywne, czyli stanowi tzw. przednawiasowy modyfikator sankcji ( M. Małecki, Charakter prawny, s. 189–194; J. Majewski, Komentarz do zmiany, art. 37a KK, teza 2), który poszerza abstrakcyjny (czyli niezwiązany żadnymi kierunkowymi wytycznymi) luz decyzyjny sądu ( J. Giezek, O sankcjach, s. 29 i n.).

Sąd świadom jest egzystującego w judykaturze odmiennego stanowiska Sądu Najwyższego, treścią którego wskazano, że o ile skazanie następuje z wykorzystaniem rodzaju kary wskazanej przepisem art. 37a k.k. winno się tenże przywołać w podstawach jej wymiaru, nie mniej jednak nawet jeżeli takie stanowisko uznać za wiążące, to tenże sam Sąd Najwyższy uchybienia w tym zakresie nie uznaje za przyczynę kasacyjną, ani też nie odczytuje go w kategoriach obrazy prawa procesowego mogących mieć istotny wpływ na treść orzeczenia. W uzasadnieniu do postanowienia tegoż sądu z dnia 31 marca 2016 roku (sygnatura sprawy II KK 361/15 ) wprost bowiem przywołano

„Sąd Najwyższy wyraża na kanwie art. 413 § 1 pkt 6 KPK przekonanie, że w wypadku orzekania w oparciu o rozwiązanie przewidziane w art. 37a KK kary nieizolacyjnej (grzywny lub ograniczenia wolności) konieczne jest powołanie tego przepisu w podstawie wymiaru kary, obok przepisu części szczególnej kodeksu karnego. Zaniechanie wskazanego postąpienia ocenić trzeba jako obrazę prawa proceduralnego. Zdaniem Sądu Najwyższego, ranga takiego naruszenia prawa zależeć będzie od konkretnych okoliczności mu towarzyszących. Z nieco większą stanowczością wolno jednak wypowiedzieć się na temat hipotetycznego wpływu owego uchybienia na treść orzeczenia. Brak jest rzeczowych argumentów, które pozwoliłyby utrzymywać, że komentowana obraza prawa procesowego mogłaby mieć istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia; nie można tego jednak w kategoryczny sposób wykluczyć w sytuacjach wyjątkowych.”

W niniejszej sprawie należało zaś stanowczo odrzucić wersję, że zaistniała jakaś wyjątkowa sytuacja, gdzie brak art. 37a k.k. w podstawie wymiaru kary miał istotny wpływ na treść wyroku, rozumianą jako rozstrzygnięcie w kwestii winy i kary. Oczywistość orzeczenie kary grzywny w tym trybie (a nie zaś np. w drodze nadzwyczajnego złagodzenia kary) jawiła się bowiem już prima facie na etapie analizy wniosku w trybie art. 335 k.p.k., a także stanowiska oskarżyciela prezentowanego na posiedzeniu przed Sądem.

Analizowana okoliczność (brak przywołania w podstawie skazania rzeczonego art. 37 a k.k.) żadną miarą nie może być poczytywana również jako obraza prawa materialnego. Ta bowiem wyraża się jedynie poprzez błędne zakwalifikowanie czynu oskarżonego, skazanie oskarżonego pomimo braku znamion przestępstwa w czynie oskarżonego albo uniewinnienie pomimo istnienia znamion przestępstwa. Jest nią również wymierzenie kary lub środka karnego powyżej górnego albo poniżej dolnego jej ustawowego zagrożenia, albo kary lub środka karnego nieprzewidzianej za dany czyn. Obraza prawa materialnego to nadto niezastosowanie innych środków reakcji prawnej, np. środków kompensacyjnych wbrew ustawowemu nakazowi lub zastosowanie pomimo istniejącego zakazu.

O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych oraz na podstawie art. 627 k.p.k.

S ę d z i a Adam Rodakowski :

Teza:

Przepis art. 37a k.k. nie należy do dyrektyw sądowego wymiaru kary sensu stricto, a stanowi tzw. przednawiasowy modyfikator sankcji, który poszerza abstrakcyjny (czyli niezwiązany żadnymi kierunkowymi wytycznymi) luz decyzyjny sądu w zakresie wymiaru kary. Zatem konieczność jego przywołania (przepisu) do podstawy wymiaru kary wydaje się być co najmniej dyskusyjna. Nawet zaś, jeżeli przyjąć odmienny pogląd w zakresie potrzeby przywołania normy art. 37a do podstawy wymiaru kary, to odstąpienie od takiego postąpienia stosownie do postanowienia SN z dnia 31 marca 2016r (sygn. II KK 361/15) oceniana może być co najwyżej w kategoriach obrazy prawa proceduralnego, ale nie tego rodzaju, która mogłaby mieć istotny wpływ na treść zapadłego rozstrzygnięcia.