Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w O. w VII Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Górczyńska,

Sędziowie: SO Magdalena Chudy,

SO Dariusz Firkowski (spr.),

Protokolant: st. sekr. sądowy Monika Tymosiewicz

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Anny Winogrodzkiej Miszczak

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2017 r.

sprawy skazanego M. J., ur. (...) w O. , syna R. i B. z domu J.

o wydanie wyroku łącznego w sprawach SR O.:1) (...), 2 ) (...), 3 ) (...), 4) (...), 5) (...), 6) (...).

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę skazanego i skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w O. z dnia 19 czerwca 2017 r., sygn. akt (...)

I zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że skazanemu M. J. karę łączną pozbawienia wolności łagodzi do 4 ( czterech ) lat i w pozostałej części utrzymuje go w mocy,

II zasądza od Skarbu Państwa na rzecz radcy prawnej T. L. kwotę 120 ( sto dwadzieścia ) zł tytułem opłaty za obronę z urzędu skazanego M. J. wykonywanej w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 27,60 (dwadzieścia siedem złotych i sześćdziesiąt groszy ) zł tytułem podatku od towarów i usług od tej opłaty,

III zwalnia skazanego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt VII Ka 912/17

UZASADNIENIE

M. J. został skazany prawomocnymi wyrokami:

1/ z dnia 02 lutego 2016 r. w sprawie o sygn. akt (...) za czyny z art. 275 § 1 k.k. w zb. z art. 278 § 5 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i in. popełnione w dniach 20 oraz 21 września 2015 r. na karę łączną 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat tytułem próby, której wykonanie postanowieniem z dnia 26 października 2016 r. zarządzono do wykonania, skazany powyższą karę odbywa w okresie od 17 stycznia 2017 r. do 17 stycznia 2018 r.

2/ z dnia 02 grudnia 2015 r. w sprawie o sygn. akt (...) za czyny z art. 278 § 1 i 5 k.k., art. 279 § 1 k.k., art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. popełnione w okresie 06-07 lutego 2015 r. oraz 07 lutego 2015 r. na karę łączną 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności z ,warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat tytułem próby, której wykonanie postanowieniem z dnia 23 marca 2017 r. zarządzono do wykonania, skazanemu powyższą karę wprowadzono do wykonania w okresie od 29 lipca 2020 r. do 24 marca 2022 r.,

3/ z dnia 29 lutego 2016 r. w sprawie o sygn. akt (...) za czyn z art. 279 § 1 k.k. popełniony w dniu 14 maja 2015 r. na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat tytułem próby, której wykonanie postanowieniem z dnia 17 maja 2017 r. zarządzono do wykonania, skazanemu powyższa kara została wprowadzona do odbycia w okresie od 24 marca 2022r. do dnia 23 marca 2023 r.

4/ z dnia 13 lutego 2017 r. w sprawie o sygn. akt (...) za czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. popełniony w dniu 11 lipca 2016 r. na karę 1 roku pozbawienia wolności, skazanemu powyższa kara została wprowadzona do odbycia w okresie od 01 lutego 2018 r. do 01 lutego 2019 r.,

5/ z dnia 03 marca 2017 r. w sprawie o sygn. akt (...) za czyny z art. 279. § l k.k. i in. Popełnione w okresie 15/16 grudnia 2015 r., 21 stycznia 2016 r., w okresie 20/24 stycznia 2016 r., w dniu 2 lutego 2016 r., w okresie od 5 do 7 lutego 2016 r., w dniu 31 marca 2016 r. oraz 2 kwietnia 2016 r. na karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, powyższa kara została wprowadzona do wykonania w okresie od 01 lutego 2019 r. do 29 lipca 2020 r.

6/ z dnia 08 maja 2017r. w sprawie o sygn. akt (...) za czyny z art. 279 § 1 k.k., art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 279 § 1 k.k. i art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. popełnione w dniach 11-12 marca 2015 r., 09-10 kwietnia 2015 r., 11-12 maja 2015 r. na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, skazanemu powyższą karę wprowadzono do wykonania w okresie od 23 marca 2023 r. do 18 września 2024 r.

Sąd Rejonowy w O. (...) wyrokiem łącznym z 19 czerwca 2017 r. w sprawie (...)

orzekł:

I.  na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k., art. 86 § 1 k.k w zw. z art. 569 § 1 k.p.k. w miejsce kar pozbawienia wolności orzeczonych wyrokami Sądu Rejonowego w O. z dnia 02 lutego 2016 r. w sprawie o sygn. akt (...), z dnia 02 grudnia 2015 r. w sprawie o sygn. akt (...), z dnia 29 lutego 2016 r. w sprawie o sygn. akt (...), z dnia 13 lutego 2017 r. w sprawie o sygn. akt. (...), z dnia 03 marca 2017 r. w sprawie o sygn. akt (...) oraz z dnia 08 maja 2017 r. w sprawie o sygn. akt (...) wymierzył skazanemu M. J. karę łączną 5 lat pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 576 § 1 k.p.k. pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w połączonych wyrokach, a nie objęte wyrokiem łącznym pozostawił do odrębnego wykonania;

III.  na podstawie art. 577 k.p.k. na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności
zaliczył okres zatrzymania w sprawie (...) od dnia 03 kwietnia 2016 r. godz. 16:50 do 04 kwietnia 2016 r. godz. 14:40, w sprawie (...) od dnia 23 lutego 2015 r. do dnia 24 lutego 2015 r. i w sprawie (...) w dniu 24 lipca 2015 r. oraz okres odbytej dotychczas kary w sprawie (...) od dnia 17 stycznia 2017 r.;

IV.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych w całości.

Powyższy wyrok łączny zaskarżył obrońca skazanego oraz sam skazany.

Obrońca skazanego zaskarżyła wyrok w części orzeczenia o karze łącznej.

Orzeczeniu zarzuciła błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, polegający na wadliwym ustaleniu, iż przy wymiarze kary łącznej w zaskarżonym wyroku, nie może w odniesieniu do osoby skazanego, zastosowanie mieć zasada pełnej absorpcji, a nadto pominięcie w ramach ustaleń faktycznych aktualnego stanu zdrowia skazanego tj. przebytej operacji kardiochirurgicznej, niewydolność serca, niewydolność krążenia, przewlekła choroba nerek, a także konieczność wykonania drugiej operacji wstawienia zastawki serca oraz jego trudnej sytuacji rodzinnej.

W oparciu o powyższe wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku łącznego i zastosowanie przy wymiarze kary łącznej pozbawienia wolności, w myśl art.85 i art.86 kk, według zasady pełnej absorpcji kary łącznej w granicach kary najsurowszej orzeczonej za czyn jednostkowy tj.1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Skazany M. J. zaskarżył wyrok łączny w całości.

W nieformalnym środku odwoławczym powołał się na zły stan zdrowia. Podniósł, że obecnie nie zażywa już narkotyków. Ponadto nadmienił, iż znajduje się w trudnej sytuacji materialnej. Bardzo żałuje tego co zrobił. Obecnie planuje rozpocząć nowe życie na trenie Niemiec, chciałby zająć się rodziną. Nie chce już popełniać dotychczasowych błędów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje zasługiwały jedynie na częściowe uwzględnienie.

Na wstępie należy wskazać, że Sąd wydaje wyrok łączny w sytuacji, gdy zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej, a więc zgodnie z art. 85 k.k., jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną, przy czym jej podstawą mogą być wyłącznie wymierzone i podlegające wykonaniu.

Przesłanki do wydania wyroku łącznego przez Sąd Rejonowy były spełnione co do skazań wskazanych w pkt. I sentencji. Przy czym w ocenie Sądu Okręgowego wymierzona skazanemu kara łączna była rażąco surowa co skutkowało koniecznością jej zmiany.

Sąd Rejonowy stosując zasadę asperacji wziął pod uwagę wielokrotną karalność skazanego, jego znaczną demoralizację i brak poszanowania dla obowiązujących norm prawnych. Sąd uwzględnił ponadto to, że w pierwszych trzech podlegających łączeniu sprawach skazany otrzymywał szansę na poprawę swojego zachowania w postaci wymierzenia kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, jednakże nie wyciągnął w porę pozytywnych wniosków i nie zmienił swojego postępowania czym doprowadził do zarządzenia wykonania kary. Na korzyść skazanego wzięto zaś pod uwagę popełnienie przestępstw przeciwko tożsamym rodzajowo dobrom chronionym prawem. Ponadto Sąd ten uwzględnił pozytywną opinię o skazanym z zakładu karnego.

W ocenie Sądu Okręgowego, o ile słusznie jako przesłankę wymagającą uwzględnienia Sąd przyjął tożsamość rodzajową popełnionych przez skazanego przestępstw to uznać należało, że Sąd Rejonowy w niedostatecznym stopniu uwzględnił fakt stosunkowej bliskości czasowej przestępstw popełnionych przez skazanego, w szczególności w zakresie swoistej „grupy” czynów w skazanych w pkt II, III i VI części wstępnej wyroku ( luty – maj 2015 ). Ma to o tyle znaczenie o ile zważy się, że w tym zakresie w Sądzie Rejonowym w O. zapadły przecież trzy odrębne wyroki, przy czym dwa z nich opiewały na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania a jeden na bezwzględną karą pozbawienia wolności. Zatem przesłanka łączności czasowej tych czynów nie znalazła dostatecznego odzwierciedlenia w wysokości orzeczonej wyrokiem kary łącznej, co już pozwala postrzegać ją jako niewspółmiernie surową.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy złagodził skazanemu karę łączną pozbawiania wolności z 5 lat do 4 lat.

Brak było podstaw do ukształtowania wymiaru tej kary w kierunku postulowanym przez skarżących.

Słusznie podnosi się w orzecznictwie, że „zastosowanie zasady absorpcji, asperacji czy kumulacji przy orzekaniu zarówno kary łącznej, jak i wydawaniu wyroku łącznego uwarunkowane jest przede wszystkim relacjami zachodzącymi pomiędzy prawomocnie osądzonymi czynami, objętymi tymże skazaniem. Relacje te sprowadzają się do określenia, jak bliski jest związek przedmiotowo-podmiotowy łączący te czyny oraz w jakich odstępach czasu zostały one popełnione". Wskazuje się nadto, iż decydujące znaczenie przy wymiarze kary łącznej ma wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej, a popełnienie więcej niż dwóch przestępstw jest istotnym czynnikiem prognostycznym, przemawiającym za orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji" (Komentarz do art. 85 kodeksu karnego G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, P. Kardas. J. Majewski. J. Raglewski, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I, Zakamycze 2004, wyrok SA w Łodzi z 20 września 2001 r., II Aka 154/01).

Mając na względzie powyższe nie można podzielić argumentacji skarżących jakoby poprawne zachowanie skazanego w warunkach zakładu karnego byłoby wystarczającą przesłanką wymierzenia niższej kary łącznej. To, że skazany przejawia krytyczny stosunek do popełnionych przestępstw i jego poprawne zachowanie nie może w żaden sposób przesłonić liczby i wagi popełnionych przez niego czynów. Zwrócić zaś należy uwagę, że kara łączna nie jest swoistego rodzaju przywilejem osób wielokrotnie karanych, których sytuacja miałaby się stać korzystniejsza od osób skazanych jednorazowo. Analiza przypisanych skazanemu czynów, ich liczba i czas popełnienia sprzeciwiała się wymierzeniu skazanemu łagodniejszej kary pozbawienia wolności, tym bardziej orzeczeniu na zasadzie absorpcji. Także wobec treści art.85a kk i art.571§1 kpk powoływanie się na stan zdrowia skazanego w istocie nie mogło spowodować dalszego złagodzenia kary łącznej pozbawienia wolności albowiem faktycznie prowadziłoby to do zniweczenia skutków skazania za poszczególne przypisane mu przestępstwa.

Rekapitulując całokształt wskazanych okoliczności i zapatrywań, w rezultacie podzielając apelacje skazanego i jego obrońcy jedynie we wskazanym wyżej zakresie, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że orzeczoną karę łączną pozbawienia wolności złagodził do wysokości 4 lat, w pozostałym zakresie wyrok ten utrzymując w mocy (art.437 § 2 k.p.k. w zw. z art.438 pkt. 4 k.p.k.).

Sąd Okręgowy biorąc pod uwagę sytuację materialną i osobistą skazanego na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. uznał za słuszne zwolnić go od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

O wynagrodzeniu dla obrońcy z urzędu za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie § 17 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2016 poz. 1715).