Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: I 1 C 302/17 upr.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 czerwca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny Sekcja d/s rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Ewa Kokowska-Kuternoga

Protokolant: st. sekr. sądowy Marta Bona

po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2017 r. w Gdyni

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B.

przeciwko G. P.

o zapłatę

I zasądza od pozwanego G. P. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. kwotę 1656, 93 zł (jeden tysiąc sześćset pięćdziesiąt sześć złotych 93/100) z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia 13.4.2016r. do dnia zapłaty w wysokości nie przekraczajacej maksymalnych odsetek za opóźnienie;

II w pozostałej części umarza postępowanie;

III zasądza od pozwanego G. P. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. kwotę 947,00 zł ( dziewięćset czterdzieści siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 900,00 ( dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

UZASADNIENIE

Przedmiotowym pozwem powód (...) S.A. w B. wystąpił z żądaniem zasądzenia od pozwanego G. P. kwoty 2.756,93 zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 13 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty i obciążenia pozwanej kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu podano, że pozwany zobowiązał się poprzez podpisanie weksla dnia 31 grudnia 2014 r. do zapłaty w dniu 12 kwietnia 2016 r. kwoty wskazanej w wekslu w wysokości 7006, 93 zł. Z tego względu strona powodowa wezwała w dniu 13 marca 2016 r. pozwanego do wykupu weksla, pozwany wpłacił 4250 zł, jednak do dnia wniesienia pozwu pozwany nie dokonał wpłaty reszty kwoty z weksla. Strona powodowa wskazała, że pozwany podpisując kalendarz spłat raty znał dobrze wysokość zobowiązania i termin spłaty. Ponadto strona powodowa wskazała, że podjęła bezskuteczną próbę pozasądowego rozwiązania sporu poprzez pisemne wezwanie pozwanego do dobrowolnego spełnienia świadczenia.

W odpowiedzi na pozew, pozwany wniósł o sprawiedliwe rozpatrzenie sprawy, zarzucając powodowi nieuwzględnienie w kwocie zadłużenia kwoty ubezpieczenia (...), 375 zł, o zwrot którego się zwrócił do ubezpieczyciela. Zarzucił, że powód nie skorzystał z tego uprawnienia, choć mógł . Wskazał, że zawarł ugodę z powodem, na mocy której zaczął spłacał dług od dnia 26.4.2016r po 500 zł miesięcznie.

W odpowiedzi na stanowisko pozwanego strona powodowa w piśmie z dnia 16 maja 2017 r. i 29 maja 2017r wniosła o zasądzenie od pozwanego kwoty 1.656,93 zł - że wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 13 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty i obciążenia pozwanego. Przyznał także, że w toku sprawy pozwany zapłacił na jej rzecz kwotę 1100 zł i w tym zakresie oświadczył, że cofa pozew ze zrzeczeniem się roszczenia, wnosząc o umorzenie postępowania.

W uzasadnieniu swego stanowiska, powołując się na orzecznictwo sądowe oraz poglądy doktryny, powód podał, iż w związku z tym, że zobowiązanie wekslowe jest bowiem zobowiązaniem abstrakcyjnym, także w wypadku weksla gwarancyjnego, nie miał on obowiązku wykazywania w pozwie, że weksel został wypełniony zgodnie z umową i porozumieniem wekslowym. Wskazał, że dochodzący roszczeń z weksla winien jedynie legitymować się dokumentem wekslowym. Dopiero na zarzut niewłaściwego wypełnienia weksla lub jego nieważności, winien on wykazać zasadność żądania i jego wysokość w odniesieniu do stosunku zobowiązaniowego, który weksel zabezpieczał, jednak ciężar dowodu zawarcia umowy regulującej sposób wypełnienia weksla oraz wypełnienia weksla niezgodnie z umową ciąży na wekslowo zobowiązanym. Wyjaśnił nadto, że dołączone do pozwu weksel in blanco z klauzulą "nie na zlecenie" został wystawiony i podpisany przez pozwaną jako weksel gwarancyjny zabezpieczający umowę pożyczki gotówkowej (...)- (...), którą pozwany podpisał 31 grudnia 2014 r. z powodem jako pożyczkodawcą. Powód wskazał również, iż przedstawione przez niego dowody: w postaci kierowanych przez niego do pozwanej pism oraz wydruku stron z monitoringu poczty polskiej wskazują, iż przesyłki te zostały wysłane na adres podany przez pozwanego listem poleconym tak, że mógł zapoznać się z jego treścią, a dowód z książki nadawczej powoda pozwala na przyjęcie domniemania faktycznego doręczenia tych przesyłek adresatowi, przy czym, jak zaznaczył, domniemanie doręczenia przesyłki rejestrowanej, wynikające z dowodu jej nadania, może być obalone przez adresata wykazaniem braku możliwości zapoznania się z zawartym w niej oświadczeniem woli (tak też SN w wyroku z dnia 17.03.2010 r., II CSK 454/09, OSNC 2010, nr 10, poz. 142). Reasumując, powód wskazał, iż wobec zaprzestania dokonywania spłat rat w terminie zaistniały przesłanki do skutecznego wypowiedzenia umowy, również weksel został wypełniony w sposób prawidłowy zgodnie z deklaracją wekslową, która uprawniała do jego wypełnienia. W ocenie powoda weksel został prawidłowo przedstawiony do zapłaty pismem z dnia 13 marca 2016 r., albowiem pismo to zawierało wskazanie na podstawę wypełnienia weksla oraz rozliczenie sumy wekslowej. Podkreślił też, że weksel ten nie został wykupiony w terminie.

Z uwagi na treść art. 505 1 kpc niniejsza sprawa rozpoznawana była w postępowaniu uproszczonym.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 31 grudnia 2016 r. pozwany złożył do dyspozycji strony powodowej nieuzupełniony weksel własny in blanco z klauzulą „nie na zlecenie” podpisany przez pozwanego. W złożonej jednocześnie deklaracji wekslowej pozwany złożył oświadczenie m.in., że weksel został wystawiony na zabezpieczenie zwrotu pożyczki udzielonej przez stronę powodową w dniu 31 grudnia 2014 r. nr (...)- (...) w kwocie 10.264 zł oraz wykonania innych zobowiązań wynikających z tej umowy oraz że strona powodowa ma prawo wypełnić ten weksel, w ten sposób, że powód został upoważniony do wpisania domicyliatu i wypełnienia weksla na sumę odpowiadającą zadłużeniu pozwanego u pożyczkodawcy. W szczególności powód został uprawniony do uzupełnienia weksla oraz dochodzenia na jego podstawie zobowiązania przed sądem m.in. gdy opóźnienie w płatności kwoty równej jednej racie przekroczy 30 dni, po uprzednim wezwaniu pozwanej do zapłaty zaległości w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania.

Na podstawie zawartej przez strony procesu w dniu umowy pożyczki, której spłatę zabezpieczał wskazany wyżej weksel gwarancyjny pozwany otrzymał od powoda kwotę 10.264 zł, którą zobowiązał się zwrócić wraz z przewidzianymi w umowie opłatami i odsetkami w 24 miesięcznych ratach po 448 zł każda z nich, począwszy od dnia 13 lutego 2015 r.

Strony postanowiły, że jeżeli pożyczkobiorca nie zapłaci w terminach określonych w umowie poszczególnych rat lub ich części lub innych kwot związanych umową niespłacona kwota staje się zadłużeniem przeterminowanym, od którego pożyczkodawca nalicza odsetki za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP z dnia zawarcia umowy. W punkcie 9 umowy ustalono, iż pożyczkodawca może wypowiedzieć umowę w przypadku opóźnienia w płatności co najmniej dwóch rat, po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy z zapłaty zaległości w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania oraz że pożyczkodawca zobowiązany jest do zachowania trzydziestodniowego okresu wypowiedzenia warunków. Określono także, iż pożyczkodawca ma prawo wypełnić weksel in blanco na zasadach określonych w deklaracji wekslowej w tym przypadku, po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległości w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania.

Pozwany, dokonał 11 wpłat rat w wysokości 448 zł i od stycznia 2016r zaprzestał spłaty rat pożyczki.

Pismem z dnia 15 grudnia 2016r pozwany został wezwany do zapłaty kwoty 864 zł zaległych rat pożyczki z zaznaczeniem ,że w przypadku braku wpłaty, umowa zostanie wypowiedziana i postawiona w stan natychmiastowej wymagalności i pismem z dnia 13 marca 2016r. zatytułowanym „wypowiedzenie umowy pożyczki” strona powodowa poinformowała pozwanego, że ze względu na poważne naruszenie przez pozwanego postanowień umowy nr (...) polegające na nie płaceniu zobowiązań pozwanego zgodnie z ustalonym kalendarzem spłat do ww. umowy pożyczki, wypowiada pozwanemu umowę pożyczki z zachowaniem terminu 30 dni, co czyni zobowiązania pozwanego dotyczące ww. umowy wymagalnymi. Jednocześnie strona powodowa oświadczyła, iż zawiadamia pozwanego, że zgodnie z postanowieniami ww. umowy oraz deklaracji wekslowej wystawiony przez pozwanego weksel in blanco został wypełniony i w przypadku nie otrzymania zapłaty w ciągu najbliższych 30 dni, strona powodowa skieruje sprawę na drogę sądową do rozpoznania przez sąd powszechny.

Jednocześnie strona powodowa poinformowała pozwanego, że na dzień 13 marca 2016 r. jego dług wynosi 7.006,93 zł, na którą to kwotę składają się: kwota niespłaconej pożyczki – 5.792 zł oraz umowne odsetki dzienne obliczone na podstawie pkt. 11.1 postanowień umowy – 11,53 zł , a także kwota obliczona na podstawie pkt. 9.2b umowy- 1158, 40 zł i na podstawie pkt-u 9.2c umowy- 45 zł. Pismo został wysłane na adres pozwanego podany w umowie za pośrednictwem publicznego operatora pocztowego Poczta Polska SA listem poleconym na adres pozwanego tak, że mógł się zapoznać z jego treścią.

Strona powodowa wypełniła weksel na kwotę 7.006,93 zł na swoją rzecz z datą jego płatności określoną na dzień 12 kwietnia 2016 r. i miejscem płatności w B..

Pozew w sprawie niniejszej został wniesiony w dniu 16 lutego 2017 r.

W dniach między 1 stycznia 2016r, a 31 grudnia 2016 r. pozwany dokonał wpłat na poczet spłaty zadłużenia kwoty łącznie 4150 zł, a w 2017r w styczniu-100 zł, w litym-600 zł, a w marcu 500 zł.

Wraz z umową pożyczki z dnia 31.12.2014r pozwany zawarł z C. Towarzystwem (...) umowę ubezpieczenia zabezpieczając tym samym spłatę pożyczki na podstawie pkt-u 5.2 i 15 umowy pożyczki, z której to umowy m. in. obowiązek pokrycia składki ubezpieczeniowej, ktra została pokryta z kwoty udzielonej pożyczki. Na podstawie tej umowy ustalono, że podmiotem wyłącznie uprawnionym do otrzymania świadczenia będzie ubezpieczający-powód

dowód: weksel - k. 12; deklaracja wekslowa - k. 61, 107; umowa pożyczki - k.32, 67,98; harmonogram spłat - k. 105; karta klienta - k. 77,108; pismo z dnia 13.03.2016 r. zatytułowane: wypowiedzenie umowy pożyczki - k. 5;pismo : ostateczne wezwanie do zapłaty, k. 78,109, wydruk książki nadawczej - k. 35, 79-84; wydruk wpłat , k. 60; wyliczenie odsetek - k. 85, dowody wpłat , k.36-51, umowa ubezpieczenia, k.99-104

Sąd zważył, co następuje:

W świetle powyższego stanu faktycznego sprawy, ustalonego w oparciu o treść wymienionych wyżej dokumentów prywatnych, Sąd uznał, iż powództwo w zakresie żądania zasądzenia kwoty niezwróconej powodowi pożyczki wraz z przewidzianymi w niej opłatami i skapitalizowanymi odsetkami w łącznej wysokości 1656,93 zł zasługiwało na uwzględnienie. W tym zakresie znajdowało ono bowiem oparcie w przestawionym przez powoda, jako podstawie faktyczna żądania pozwu wekslu i umowie stron, samo zaś wyliczenie tej wysokość nie budziło wątpliwości Sądu.

W niniejszej sprawie strona powodowa dochodziła roszczenia na podstawie weksla, stąd też decydujące znaczenie miała ocena zasadności jej roszczenia w świetle prawa wekslowego.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 28.04.1936 r. Prawo wekslowe (Dz.U. z 1936 r., nr 37, poz.282 z późn. zm.) weksel własny zawiera: nazwę "weksel" w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono; przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej; oznaczenie terminu płatności; oznaczenie miejsca płatności; nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana; oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu; podpis wystawcy wekslu.

W literaturze prawniczej powszechnie przyjmuje się, że weksel jest dokumentem sporządzonym w wymaganej przez prawo wekslowe formie, zawierającym zobowiązanie osób na nich podpisanych do zapłaty określonej sumy pieniężnej oznaczonej osobie w ustalonym terminie i miejscu. Jako papier wartościowy weksel ucieleśnia w sobie pewne prawo majątkowe i dokumentuje zobowiązanie osób, które go podpisały. Złożenie podpisu jest samodzielną podstawą i przyczyną powstania zobowiązania wekslowego; każda z osób, która sygnuje weksel staje się przez to dłużnikiem wekslowym. Tę ostatnią cechę charakterystyczną zobowiązania wekslowego doktryna prawnicza powszechnie określa jako abstrakcyjność. Innymi słowy poprzez podpisanie i wydanie weksla dłużnik wekslowy zaciąga wobec posiadacza weksla zobowiązanie, które jest oderwane od podstawy gospodarczej, w związku z którą weksel został wystawiony. Podstawa ta nie wpływa na ważność zobowiązania wekslowego, nawet jeżeli z jakichkolwiek przyczyn jest wadliwa. Posiadacz weksla, występując z roszczeniem zapłaty, nie jest zobowiązany do wykazywania istnienia podstawy gospodarczej; wystarczy, że załączy do pozwu prawidłowo wypełniony i niebudzący wątpliwości co do autentyczności dokument weksla wraz z wezwaniem do jego wykupu. W literaturze prawniczej panuje zgoda, że weksel może spełniać m.in. funkcję gwarancyjną, która polega na tym, że jeżeli wręczeniu weksla nie towarzyszy wola odnowienia dotychczasowego zobowiązania, weksel pełni funkcję zabezpieczającą określony stosunek cywilnoprawny. Wierzycielowi zatem obok roszczenia pierwotnego przysługuje nowe roszczenie – wekslowe. Wierzyciel jest uprawniony do dochodzenia swych roszczeń na podstawie stosunku cywilnoprawnego lub na podstawie weksla.

W niniejszej sprawie strona powodowa przedłożyła weksel, który zdaniem Sądu zawiera wszystkie ustawowe elementy weksla. Stąd roszczenie powoda w wyżej wskazanym zakresie zostało uwzględnione. Powód wykazał bowiem zarówno istnienie, jak i treści stosunku podstawowego, którego wykonanie przez pozwaną przedmiotowy weksel zabezpieczał, pozwany nie wykazał zaś, by sposób wypełnienia przez powoda weksla był niezgodny z podpisaną przez niego deklaracją wekslową.

Zasadność obciążenia pozwanego żądaniem zapłaty od tej należności odsetek umownych za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 13 kwietnia 2016 r., tj. od dnia następnego po dniu płatności określonego w wekslu też jest zasadne z uwagi na przedstawienie weksla wystawcy . Wierzyciel wystawcy, będący posiadaczem weksla, może ich dochodzić od dnia przedstawienia weksla do zapłaty. Przedstawienie weksla w rozumieniu art. 38 ustawy z 1936 r. Prawo wekslowe może nastąpić też w postępowaniu sądowym, gdyż złożenie w nim weksla umożliwia dłużnikowi uzyskanie takich samych informacji jak okazanie mu weksla przez jego posiadacza. Za datę przedstawienia weksla nie może być jednak uznana data wniesienia pozwu, lecz chwila kiedy dłużnik miał faktycznie możliwość zapoznania się ze złożonym wekslem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 30 czerwca 2010r., V CSK 461/09). Zdaniem Sądu, skutek w postaci wymagalności roszczenia z weksla wobec pozwanego nastąpił w dniu 12 kwietnia 2016 r., to jest w dniu wskazanym na wekslu. Stąd odsetki od sumy wekslowej zostały zasądzone w pkt. I wyroku od dnia następnego po tym dniu, tj. od dnia 13 kwietnia 2016 r.

Mając na uwadze powyższe w pkt. I wyroku Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 1.656, 93 zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 13 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty, uznając, że należność wekslowa w tym zakresie istnieje i nie została spełniona. Orzeczenie wydano w oparciu o brzmienie art. 101 w zw. z art. 103 i 48 pkt. 2 Prawa wekslowego.

W pkt. II wyroku, z uwagi na fakt, iż powód w toku procesu cofnął pozew w części dotyczącej kwoty 1.100 zł i w tym zakresie zrzekł się roszczenia, na podstawie art. 203 §2 kpc w zw. z art. 355 §1 kpc Sąd umorzył postępowanie co do kwoty 1.100 zł.

Z uwagi na wygranie sprawy przez powoda ,na podstawie art. 98 kpc Sąd wyłożył na pozwanego obowiązek zwrotu powodowi całości poniesionych przez niego kosztów procesu, na które składał sie zwrot uiszczonej przez powoda opłaty od pozwu w wysokości 30 zł i wydatków poniesionych w związku ze złożeniem do akt sprawy dokumentu pełnomocnictwa procesowego (17 zł) oraz zwrot kosztów zastępstwa procesowego powoda przez pełnomocnika będącego adwokatem. Wysokość tych kosztów w kwocie 900 zł została ustalona w wysokości stawki minimalnej przewidzianej w §2 pkt. 3 rozp. Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2015 poz. 1800), w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia pozwu, tj. 16 lutego 2017 r.