Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 września 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Płaczek

Protokolant: st. sekr. sądowy Patrycja Czarnik

po rozpoznaniu w dniu 2 września 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania J. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 13 maja 2013 roku nr (...)

w sprawie J. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje J. C. emeryturę od 1 kwietnia 2013 roku.

Sygn. akt IV U 934/13

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 2 września 2013 roku

Decyzją z dnia 13 maja 2013 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił J. C. przyznania emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że ubezpieczony nie spełnia wymogów określonych w art. 184 powołanej ustawy, od wystąpienia których uzależnione jest nabycie prawa do emerytury. W szczególności nie udokumentował 15 lat stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Zakład nie zaliczył ubezpieczonemu jako takiej pracy okresu jego zatrudnienia w Spółdzielni(...)w R. , albowiem za ten okres wnioskodawca nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Od powyższej decyzji odwołał się J. C., domagając się jej zmiany i przyznania emerytury. Odwołujący wskazał, że w spornym okresie od 15.06.1970 r. do 31.03.1992r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach na stanowisku kierowcy ciągnika rolniczego w pełnym wymiarze czasu pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wskazując, że odwołujący posiada na dzień wejścia w życie ustawy łączny staż pracy przekraczający 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, lecz nie udokumentował wymaganego 15 – letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Zakład wskazał na brak możliwości uwzględnienia jako pracy w szczególnych warunkach spornych okresów zatrudnienia w Spółdzielni (...)w R. z uwagi na brak świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych .

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący osiągnął w dniu (...) 60 lat życia. Na dzień 1.01.1999 r. legitymuje się on ponad 25-letnim okresem zatrudnienia (okresy składkowe i nieskładkowe). Ubezpieczony nie pozostaje w zatrudnieniu.

We wniosku z dnia 11.04.2013 r. ubezpieczony wniósł o przyznanie mu emerytury w obniżonym wieku emerytalnym .

Zaskarżoną decyzją organ emerytalny odmówił wnioskodawcy przyznania emerytury z uwagi na nieudowodnienie przez ubezpieczonego 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony od 15.06.1970r. do 31.03.1992r. zatrudniony był w Spółdzielni (...)w R. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy ciągnika. W spornym okresie ubezpieczony wykonywał jedynie prace kierowcy ciągnika rolniczego , a w okresie żniw kierowcy kombajnu zbożowego .Wykonywał ciągnikiem zarówno prace polowe jak również z prace transportowe, w szczególności kierując ciągnikiem C 360 z przyczepą woził płody rolne lub materiały budowlane . W okresie zimowym wykonywał usługi transportowe.

dowód: - zeznania J. B. 00:07:09

- zeznania K. Ś. 00:13: 55 – 00:15:55

- świadectwo pracy z 6.04.1992r. k.- 12 akt ZUS

- akta osobowe z (...) w R.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, zalegające w aktach sprawy, w szczególności w aktach osobowych ubezpieczonego z okresu zatrudnienia Spółdzielni (...) w R. , których autentyczność oraz poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości. Treść, jak i forma dokumentów nie były także kwestionowane przez strony postępowania. Z dokumentów zalegających w aktach osobowych niezbicie wynika , iż w spornym okresie odwołujący pracował w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy ciągnika ( traktorzysty).

Jako wiarygodne uznać też należało zeznania świadków, gdyż były one wewnętrznie spójne, wzajemnie ze sobą korespondowały , a także korespondowały z treścią dokumentów zalegających w aktach osobowych , tworząc wspólnie jednolity, logiczny obraz okoliczności faktycznych. Świadkowie wskazali, że odwołujący stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał wyłącznie prace kierowcy ciągnika rolniczego, a w okresie żniw również pracę kierowcy kombajnu zbożowego .

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie, czy ubezpieczonemu przysługuje emerytura z zastosowaniem obniżonego wieku emerytalnego, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Powołana ustawa w dziale X rozdział 2 zawiera szczególną regulację przejściową, dotyczącą niektórych ubezpieczonych, zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przed dniem 01.01.1999 r.

W art. 184 ustawy zostało przewidziane prawo do wcześniejszej emerytury dla zamkniętego katalogu ubezpieczonych, urodzonych po dniu 31.12.1948 r., którzy do końca 1998 r. spełnili ustawowo określone wymogi stażowe. Zróżnicowanie warunków przechodzenia na emeryturę ubezpieczonych, o których mowa w art. 184 ustawy w stosunku do innych ubezpieczonych dokonane zostało według kryterium urodzenia, ale także według kryterium posiadania na dzień 01.01.1999 r. wymaganego stażu zawodowego i ubezpieczeniowego.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy, ubezpieczonym, urodzonym po dniu 31.12.1948 r., przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 01.01.1999 r.) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat- dla kobiet i 65 lat- dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Wymagany w art. 184 ust. 1 pkt. 2 okres składkowy i nieskładkowy przewiduje art. 27 ustawy, w świetle którego okres ten wynosi co najmniej
20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Przepisy dotychczasowe w rozumieniu art. 184 powołanej ustawy, to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Z § 1 tego rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników, wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. Natomiast § 2 ust. 1 stanowi, że za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. W myśl zaś § 4, pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny, wynoszący 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Zatem praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (por. wyroki SN: z dnia 19.05.2011 r., III UK 174/10, LEX nr 901652; z dnia 08.06.2011 r., I UK 393/10, LEX nr 950426; z dnia 01.06.2010 r., II UK 21/10, LEX nr 619638; z dnia 14.09.2007 r., III UK 27/07, OSNP 2008/21-22/325; z dnia 19.09.2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008/21-22/329; z dnia 06.12.2007 r., III UK 66/07, LEX nr 483283; z dnia 22.01.2008 r., I UK 210/07, OSNP 2009/5-6/75 i z dnia 24.03.2009 r., I PK 194/08, LEX nr 528152).

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący osiągnął wiek 60 lat oraz posiadał na dzień 01.01.1999 r. wymagany 25 - letni okres ubezpieczenia i nie przystąpił do OFE.

Kwestią sporną pozostawała natomiast kwalifikacja jego pracy od 15.06.1970r. do 31.03.1992r. w Spółdzielni (...) w R.

Okresy pracy, określone w ust. 1 § 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do rozporządzenia lub w świadectwie pracy. W przedmiotowej sprawie odwołujący się nie dysponował jednak przewidzianymi w wymienionych przepisach odpowiednimi świadectwami wykonywania pracy w szczególnych warunkach i nie miał możliwości ich uzyskania, bowiem zakład pracy został zlikwidowany. Brak takich dokumentów nie może jednak z góry przesądzać o odmowie uwzględnienia ubezpieczonemu spornego okresu zatrudnienia jako pracy w szczególnych warunkach. Zgodnie bowiem z przekonywującym poglądem Sądu Najwyższego, wyrażonym w uzasadnieniu wyroku z dnia 08 kwietnia 1999 r. ( II UKN 619/98) w postępowaniu przed Sądem nie stosuje się ograniczeń dowodowych, jakie istnieją w postępowaniu administracyjnym przed organem rentowym. Zatem okoliczności wykonywania pracy w szczególnych warunkach mogą być dowodzone wszelkimi środkami dowodowymi, przy czym Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym. Reasumując, w postępowaniu przed Sądem dopuszczalny jest dowód z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany nie może przedstawić świadectwa zakładu pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z 17 czerwca 1987 r., IIIPZP 19/87 oraz uchwała SN z 27.05.1985 r. III UZP 5/85- niepublikowana , wyrok SA we Wrocławiu z dnia 14.02.2012 r., III AUa 1717/11, LEX nr 1129731; wyrok SA w Katowicach z dnia 04.11.2008 r., III AUa 3113/08, LEX nr 552003; wyrok SA w Białymstoku z dnia 24.09.2008 r., III AUa 795/08, OSAB 2008/4/60-68).

W związku z powyższym, Sąd oparł się na zeznaniach świadków oraz dokumentach zalegających w aktach osobowych ubezpieczonego , ustalając czy wnioskodawca wykonywał rzeczywiście pracę kierowcy ciągnika i kombajnu stale, i w pełnym wymiarze czasu pracy. W świetle jednoznacznych ustaleń faktycznych Sądu, poczynionych w oparciu o te dowody, nie ulega wątpliwości, iż w spornym okresie wykonywał on wyłącznie pracę określoną w stanowiącym załącznik do powołanego powyżej rozporządzenia wykazie A dział VIII pkt 3 – pracę kierowcy ciągnika i kombajnu.

Sąd Okręgowy podzielił stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 5 maja 2013r.( III AUa 1163/12) , iż pracę kierowców ciągników i kombajnów zatrudnionych w spółdzielniach usług rolniczych zaliczane są do prac w warunkach szczególnych. Tym samym należało uznać, iż na dzień 1.01.1999 r. wnioskodawca osiągnął okres przekraczający 15 lat zatrudnienia w warunkach szczególnych.

W konsekwencji, biorąc pod uwagę powyższe ustalenia, Sąd uznał, iż ubezpieczony spełnia przesłanki, wynikające z art. 184 powołanej ustawy w zw. z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.) do nabycia prawa do emerytury. Osiągnął bowiem wiek 60 lat i posiada wymagany na dzień 1.01.1999 r. okres zatrudnienia (okres składkowy i nieskładkowy łącznie powyżej 25 lat), a także spełnia przesłankę w postaci co najmniej 15 – letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Przedmiotowa emerytura, zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych została przyznana od miesiąca w którym zgłoszono wniosek o emeryturę .

Mając powyższe na uwadze, Sąd działając na mocy wskazanych wyżej przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.