Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2017 roku w sprawie z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialności w L. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę, Sąd Rejonowy w Skierniewicach w pkt. 1 zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 332,10 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 29 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty; w pkt. 2 oddalił powództwo w pozostałej części; zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 138,42 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. (wyrok k. 74; uzasadnienie k. 81 – 88)

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka zaskarżając go w części oddalającej powództwo ponad kwotę 332,10 zł oraz w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu, tj. co do pkt. 2 i 3 wyroku. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu skarżąca zarzuciła naruszenie przepisu art. 361 §1 k.c. polegające na jego błędnej wykładni wyrażającej się w przyjęciu, że należne powódce odszkodowanie z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego powinno zostać wyliczone przy przyjęciu stawki dobowej za najem w wysokości 85,00 zł netto, albowiem pozwany poinformował poszkodowaną, że w przypadku korzystania z pojazdu zastępczego we własnym zakresie zwrot kosztów za wynajem pojazdu nastąpi wg cennika firm z nim współpracujących, podczas gdy wysokość należnego odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego powinna zostać wyliczona przy zastosowaniu dobowej stawki najmu w wysokości 135,00 zł netto, wynikającej z umowy najmu pojazdu zastępczego zawartej pomiędzy poszkodowaną a powódką.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki dalszej kwoty 1.107,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu za pierwszą i drugą instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, z uwzględnieniem zmiany pełnomocnika przed sądem drugiej instancji. Ewentualnie skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania z uwzględnieniem kosztów postępowania apelacyjnego. (apelacja k. 92 – 95)

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o oddalenie apelacji powódki oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wedle norm przepisanych. (odpowiedź na apelację k. 104 – 105)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny i zastosował odpowiednie przepisy prawa rozstrzygając niniejszą sprawę. Sąd Okręgowy podziela ustalenia sądu pierwszej instancji i przyjmuje je za własne.

Chybiony okazał się zarzut naruszenia przez sąd pierwszej instancji art. 361 §1 k.c. poprzez ustalenie wysokości odszkodowania za koszty najmu pojazdu zastępczego w oparciu o stawkę dzienną czynszu najmu pojazdu zastępczego w kwocie 85,00 zł.

Skarżąca kwestionując zaskarżone rozstrzygnięcie podważyła wnioski sądu pierwszej instancji wywiedzione z przedstawionej telefonicznie poszkodowanej oferty najmu pojazdu zastępczego organizowanego przez pozwaną wraz z informacją o wysokości stawek dla najmu pojazdu zastępczego odpowiednio dla każdej klasy pojazdu.

Zgodnie z art. 361 §1 k.c. stosowanego odpowiednio zgodnie z utrwalonym orzecznictwem dla ustalenia wysokości odszkodowania wypłacanego na podstawie umowy ubezpieczenia uregulowanej w art. 822 §1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Jednakże, jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 17 listopada 2011 roku, sygn. akt: III CZP 5/11, nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane. Istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 §2 k.c., art. 362 k.c. i art. 826 §1 k.c.). Na ubezpieczycielu ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji gwarancyjnej ubezpieczyciela.

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017r., III CZP 20/17, wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

W przedmiotowej sprawie w rozmowie telefonicznej pozwana przedstawiła poszkodowanej jednoznaczną propozycję nieodpłatnego udostępnienia pojazdu zastępczego. A zatem pozwana podjęła niezbędne działania zmierzające do naprawienia szkody polegającej na braku możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu przez poszkodowaną.

W toku postępowania likwidacyjnego poszkodowana powinna współdziałać z ubezpieczycielem zgodnie z art. 354 §2 k.c. Naruszenie tej zasady skutkuje uznaniem, że wierzyciel przyczynił się do zwiększenia rozmiarów szkody, co uzasadnia zmniejszenie zakresu obowiązku jej naprawienia stosownie do treści art. 362 k.c. Jak słusznie stwierdził sąd pierwszej instancji zaoferowanie przez ubezpieczyciela pojazdu zastępczego nie wyłącza obowiązku naprawienia szkody przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Tym samym wbrew argumentacji zawartej w apelacji, poszkodowana mogła skorzystać z usług dowolnego podmiotu w zakresie najmu pojazdu zastępczego. Jednakże nieskorzystanie z propozycji ubezpieczyciela przez poszkodowanego, może uzasadniać ustalenie rozmiaru tej szkody na podstawie stawek dziennych czynszu najmu pojazdu zastępczego wynikających z informacji przedstawionej przez ubezpieczyciela.

Nie ulega wątpliwości, że zachowanie poszkodowanej w przedmiotowym przypadku nie może być uznane za racjonalne. Poszkodowana nie była zainteresowana skorzystaniem z propozycji ubezpieczyciela. Jeżeli obecnie powódka żąda zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w wysokości przekraczającej kwotę, do której zobowiązał się pokryć je ubezpieczyciel, to powódka winna udowodnić, że ich poniesienie przez poszkodowaną było celowe i ekonomicznie uzasadnione (por. w/w uchwała SN z dnia 24 sierpnia 2017r., III CZP 20/17). To zatem na powódce spoczywał ciężar udowodnienia, że propozycja pozwanego była nie do przyjęcia dla poszkodowanej i wykazania racjonalnych przyczyn takiego stanu rzeczy. Powódka takiej inicjatywy dowodowej nie wykazała.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nie pozostają w adekwatnym związku przyczynowym koszty najmu pojazdu zastępczego za stawkę dzienną czynszu przekraczającą kwotę 85,00 zł netto.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił apelację powódki.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy oparł się na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu wynikającej z art. 98 §1 k.p.c. uwzględniając dyspozycje art. 98 §3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Pozwana wygrała postępowanie apelacyjne i powódka powinna zwrócić jej poniesione przez nią koszty w kwocie 135,00 zł stanowiącej wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika ustalone stosownie do wartości przedmiotu zaskarżenia na podstawie §2 pkt 2 w zw. z §10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804, z późn. zm.).