Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I Ns 269/17

POSTANOWIENIE

Dnia 24 listopada 2017 roku

Sąd Rejonowy w Bartoszycach, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Ewa Kurasz

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Zentkowska

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2017 roku w Bartoszycach

na rozprawie

sprawy z wniosku K. G. i M. G. (1)

z udziałem M. G. (2), B. I., M. K., A. N. i Gminy B.

o zniesienie współwłasności

postanawia:

I.  oddalić wniosek;

II.  stwierdzić, że wnioskodawcy i uczestnicy ponoszą koszty związane ze swoim udziałem w sprawie;

III.  odstąpić od obciążenia wnioskodawców wydatkami poniesionymi tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I Ns 269/17

UZASADNIENIE

Wnioskodawcy K. G. i M. G. (1) wnieśli o zniesienie współwłasności nieruchomości składającej się z działki gruntu oznaczonej numerem geodezyjnym (...), położonej w obrębie geodezyjnym L., gmina B., o powierzchni 0,5166 ha, dla której Sąd Rejonowy w Bartoszycach prowadzi księgę wieczystą numer (...).

W uzasadnieniu wniosku oświadczyli, że są współwłaścicielami nieruchomości, której dotyczy wniosek. Wskazali, że wnoszą o zniesie współwłasności należącej do nich nieruchomości poprzez jej podział fizyczny na działki gruntu oznaczone odpowiednio numerami geodezyjnymi (...), zgodnie z załączonym do wniosku operatem technicznym z dnia 11 kwietnia 2016 roku, i przyznanie im na własność nowo powstałej działki (...) oraz pozostawienie we współwłasności pozostałych współwłaścicieli działki (...).

Wnioskodawcy wskazali, że wydzielony teren jest zaniedbany i na jego części stoją pozostałości budynku, niegdyś stanowiącego pomieszczenie gospodarcze. Powinny one zostać usunięte, gdyż zagrażają bezpieczeństwu. Z budynku tego korzysta tylko jeden ze współwłaścicieli. Ponadto podnieśli, iż lokale w budynku mieszkalnym położone są bliźniaczo, po każdej ze stron budynku są po dwa wejścia do każdego z lokali. Podział proponowany przez wnioskodawców nie blokowałby dostępu do drogi publicznej, gdyż działka, na której znajduje się budynek jest duża i przejazd do lokali jest dookoła budynku. Oświadczyli, że część pozostałych właścicieli nieruchomości wyraziła zgodę na zaproponowany sposób zniesienia współwłasności (wniosek k. 2-3, pismo k. 208-209).

Uczestniczka M. G. (2) wniosła o oddalenie wniosku.

W uzasadnieniu odpowiedzi na wniosek wskazała że zaproponowany sposób zniesienia współwłasności jest niezgodny z prawem, zasadami współżycia społecznego i narusza interesy pozostałych współwłaścicieli.

Oświadczyła, że we wstępnym projekcie podziału działki nr (...) na działki nr (...) sporządzonym przez geodetę K. S., przedstawiono nieprawdziwy podział budynku posadowionego na gruncie w zakresie lokali posiadanych przez uczestniczkę i B. I., gdyż wszystkie lokale w tym budynku ustawione są szeregowo i wejścia do wszystkich czterech odrębnych lokali znajdują się od strony drogi.

Nadto uczestniczka wskazała, iż budynek w którym mieszkają wnioskodawcy jest budynkiem przedwojennym, w którym sposób korzystania przez wszystkich współwłaścicieli jest tożsamy z korzystaniem przedwojennym i to zarówno w zakresie samego budynku, jak i dojścia do drogi publicznej oraz korzystania z budynku gospodarczego.

Na działce gruntu, którą chcieliby otrzymać wnioskodawcy, posadowiony jest budynek gospodarczy, który jest przeznaczony do korzystania przez wszystkie osoby posiadające lokale w budynku będącym przedmiotem podziału. Budynek gospodarczy jest wykorzystywany przez cały czas i nie wymaga on rozbiórki, a jedynie remontu i naprawy dachu.

Zdaniem uczestniczki M. G. (2) proponowany przez wnioskodawców podział pozbawi lokatorów lokalu gminnego dostępu do drogi publicznej, a osoby te zawsze korzystały z przejścia do drogi L.M. przez projektowaną działkę nr (...), która ma przypaść wnioskodawcom. Nie ma innej drogi, która pozwalałaby na dojazd do przedmiotowego lokalu z drogi gminnej.

Wskazała, że współwłasność nieruchomości składającej się z działki gruntu (...) jest związana z odrębną własnością lokali mieszkalnych ustanowioną na tej nieruchomości. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali (t.j. Dz. U. z 2015 roku, poz. 1982 ze zm.) współwłasność taka nie może co do zasady zostać zniesiona ( odpowiedź na wniosek k. 176-179).

Kurator uczestniczki M. K., której miejsce pobytu nie było znane – matka B. Ł. podczas oględzin nieruchomości oraz na rozprawie w dniu 24 listopada 2017 roku wniosła o oddalenie wniosku.

Swoje stanowisko w sprawie uzasadniła faktem, iż w przypadku proponowanego przez wnioskodawców podziału, dojazd do drogi publicznej z lokalu gminnego odbywałby się pod oknami lokalu jej córki. Wskazała przy tym, że dojazd ten faktycznie nie istnieje, gdyż w miejscu gdzie miałby powstać, jej brat, który faktycznie mieszka w lokalu córki, urządził sobie ogródek. Nie ma tam wytyczonej drogi i teren nie jest utwardzony. Nie wiadomo, jak ten dojazd miałby wyglądać (zarządzenie k. 190, protokół oględzin k. 223v, protokół rozprawy k. 234).

Uczestnik A. N. podczas oględzin nieruchomości wniósł o oddalenie wniosku z tych samych powodów, co kurator uczestniczki M. K. (protokół oględzin k. 223v).

Uczestniczka Gmina B. podczas rozprawy w dniu 24 listopada 2017 roku wniosła o oddalenie wniosku.

Pełnomocnik Gminy wskazał, że proponowany sposób podziału uniemożliwi lokatorowi lokalu gminnego wjazd na nieruchomość. Za budynkiem mieszkalny są ogródki, a teren jest nierówny i działka podmokła. Wytyczenie tamtędy innego dojazdu dla lokalu gminnego i utwardzenie go wiązałoby się ze znacznymi kosztami. Brak jest też zgody pozostałych współwłaścicieli co do ewentualnego usytuowania tego dojazdu (protokół rozprawy k. 234v).

Uczestnik B. I. nie brał czynnego udziału w niniejszym postępowaniu i nie zajął w sprawie stanowiska. Do wniosku wnioskodawcy dołączyli jego oświadczenia o wyrażeniu zgody na zaproponowany sposób podziału (k. 35 i 38).

Sąd ustalił, co następuje :

Działka gruntu(...), położona w G., obręb L., gmina B., o powierzchni 0,5166 ha, zabudowana jest dwoma budynkami mieszkalnymi (numer (...)) oraz dwoma budynkami gospodarczymi. Dla nieruchomości tej prowadzona jest przez Sąd Rejonowy w Bartoszycach księga wieczysta numer (...).

W budynku mieszkalnym numer (...) ustanowiono odrębną własność czterech lokali mieszkalnych. Lokale usytuowane są szeregowo i każdy z nich posiada osobne wejście do budynku z terenu nieruchomości wspólnej.

Właścicielem lokalu numer (...) jest uczestnik B. I.. Udział w nieruchomości wspólnej związany z własnością tego lokalu wynosi (...). Dla lokalu tego prowadzona jest przez Sąd Rejonowy w Bartoszycach księga wieczysta numer (...).

Właścicielką lokali numer (...) w budynku mieszkalnym numer (...) jest uczestniczka M. G. (2). Z własnością tych lokali są związane udziały w prawie własności nieruchomość wspólnej odpowiednio w wysokości: (...), (...) i (...) (łącznie (...)). Dla lokali tych prowadzone są przez Sąd Rejonowy w Bartoszycach odpowiednio księgi wieczyste o numerach (...).

W budynku mieszkalnym numer (...) ustanowiono również odrębną własność czterech lokali mieszkalnych. Lokale usytuowane są w ten sposób, że budynek podzielony jest na „ćwiartki” i każdy lokal posiada osobne wejście do budynku z terenu nieruchomości wspólnej.

Właścicielem lokalu numer (...) jest uczestniczka M. K.. Udział w nieruchomości wspólnej związany z własnością tego lokalu wynosi (...). Dla lokalu tego prowadzona jest przez Sąd Rejonowy w Bartoszycach księga wieczysta numer (...).

Właścicielem lokalu numer (...) jest uczestnik A. N.. Z własnością tego lokalu jest związany udział w prawie własności nieruchomość wspólnej w wysokości: (...). Dla lokalu tego prowadzona jest przez Sąd Rejonowy w Bartoszycach księga wieczysta numer (...).

Właścicielami lokalu numer (...) w budynku mieszkalnym numer (...) są w udziałach po ½ wnioskodawcy K. G. i M. G. (1). Własność tego lokalu nabyli oni na podstawie umowy sprzedaży z dnia 01 grudnia 2015 roku. Z własnością tego lokalu jest związany udział w prawie własności nieruchomość wspólnej w wysokości: (...). Dla lokalu tego prowadzona jest przez Sąd Rejonowy w Bartoszycach księga wieczysta numer (...).

W budynku mieszkalnym numer (...) znajduje się również lokal mieszkalny numer (...), co do którego odrębne prawo własności nie zostało ustanowione. W związku z tym Gmina B. posiada w nieruchomości wspólnej udział w wysokości (...).

(dowody: wydruki z elektronicznych ksiąg wieczystych k. 39-49, 51-55, 108-132,

oględziny k. 222-231)

Teren nieruchomości wspólnej jest zaniedbany i nie jest w zasadzie urządzony. Właściciele poszczególnych lokali korzystają w sposób wybiórczy z jego części, składując na nieruchomości wspólnej swoje rzeczy i sposób niezorganizowany urządzając ogródki przydomowe. Budynki gospodarcze są w złym stanie, częściowo pozbawione są okien i drzwi. Nieruchomość nie ma jednego urządzonego dojazdu do drogi publicznej. Każdy z właścicieli lokali dojeżdża spod wyjścia do swojego lokalu do drogi stanowiącej działkę gruntu oznaczoną numerem geodezyjnym (...).

Lokatorzy mieszkający w lokalu, który nadal stanowi własność Gminy B., dojeżdżają do drogi publicznej obok lokalu wnioskodawców. W praktyce nie mają oni innego dojazdu do tej drogi, gdyż teren za budynkiem mieszkalnym numer (...) jest nierówny, nieutwardzony, są na nim nasadzenia i nie ma wytyczonej drogi. Lokatorzy lokalu gminnego korzystają też z budynku gospodarczego numer (...), z jego jedynej zadaszonej części, która posiada drzwi i okno i jest zamknięta. Właściciele lokali numer (...) w budynku mieszkalnym numer (...) do drogi publicznej dojeżdżają z drugiej strony budynku.

Budynek mieszkalny numer (...) posiada wspólne dla wszystkich lokali doprowadzenie wody i prądu. Poszczególne lokale są zaopatrzone w liczniki.

(dowód: oględziny k. 222-231)

Sąd zważył, co następuje :

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z wydruków z elektronicznych ksiąg wieczystych (k. 39-49, 51-55, 108-132) oraz dowodu z oględzin nieruchomości (k. 222-231). Dowody są ze sobą zgodne i tworzą wspólnie pełny obraz stanu prawnego nieruchomości gruntowej i wyodrębnianych na niej nieruchomości lokalowych oraz sposobu korzystania z nieruchomości wspólnej.

Wniosek złożony w sprawie nie był zasadny.

W myśl art. 210 zd. 1 k.c. każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Zgodnie z art. 211 k.c. każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Powyższe przepisy są wyrazem przyjętej na gruncie polskiego prawa cywilnego zasady tymczasowości współwłasności rzeczy w częściach ułamkowych. Ustanawiają one dla każdego ze współwłaścicieli prawo do złożenia wniosku o zniesienie współwłasności, niezależnie od woli pozostałych współwłaścicieli i niezależnie od wielkości udziału w prawie własności rzeczy. Jedyną możliwością wyłączenia tego uprawnienia, dodatkowo ograniczoną ramami czasowymi, jest zawarcie umowy w tym przedmiocie przez współwłaścicieli. Orzecznictwo Sądu Najwyższego (patrz uchwała Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2007 roku, III CZP 117/06) dopuszcza możliwość oddalenia wniosku o zniesienie współwłasności z uwagi na sprzeczność z zasadami współżycia społecznego, jednakże taka możliwość jest kwestionowana w doktrynie i dyskusyjna.

Trzeba jednak wskazać, że przepisy art. 210 i 211 k.c. mają charakter regulacji szczególnych. Możliwości zniesienia współwłasności może być więc dodatkowo wyłączona lub ograniczona przepisami prawa (przepisami szczególnymi). Takim przepisem szczególnym jest art. 3 ust 1 ustawy o własności lokali (u.w.l.), zgodnie z którym w razie wyodrębnienia własności lokali właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali. Nie można żądać zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej, dopóki trwa odrębna własność lokali.

W doktrynie wskazuje się, że w związku z zawartym w art. 3 ust. 1 u.w.l. zakazem żądania zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej dopóki trwa odrębna własność lokali, współwłasność nieruchomości gruntowej przy odrębnym prawie własności posadowionych na niej lokali mieszkalnych, przeciwnie do współwłasności „zwykłej”, ma charakter przymusowy i nie ma charakteru tymczasowego. Oznacza to z jednej strony pozbawienie współwłaścicieli prawa do żądania jej zniesienia, z drugiej zaś wskazuje się na fakt, iż taka współwłasność nie ma charakteru przejściowego i tymczasowego, ale jest trwała, związana z odrębną własnością lokali mieszkalnych i niezbędna do faktycznego wykonywania tego prawa.

Zakres przymusowości współwłasności nieruchomości gruntowej, na której ustanowiono odrębną własność lokali mieszkalnych, określa dodatkowo art. 5 u.w.l., ustanawiający wyjątki od tej zasady. Zgodnie z ust. 1 i 2 tego przepisu, jeżeli powierzchnia nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem, w którym wyodrębniono własność lokali, jest większa niż powierzchnia działki budowlanej, w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami, niezbędnej do korzystania z niego, współwłaściciele mogą dokonać podziału tej nieruchomości. Natomiast jeżeli na nieruchomości gruntowej jest położony więcej niż jeden budynek, a przynajmniej w jednym z nich wyodrębniono własność lokalu, współwłaściciele mogą dokonać podziału tej nieruchomości polegającego na wydzieleniu z dotychczasowej nieruchomości dwóch lub więcej działek budowlanych. Przy dokonywaniu tych podziałów stosuje się przepisy o gospodarce nieruchomościami.

Charakterystyczną cechą tych wyjątków od zasady zakazu zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej jest to, że w ich efekcie nie dochodzi do całkowitego zniesienia współwłasności. Nieruchomości, na których są położone budynki, w których wyodrębniono lokale mieszkalne, nadal muszą pozostać przedmiotem współwłasności. Efektem podziałów dokonanych na podstawie art. 5 u.w.l. jest bądź to podział nieruchomości pozostających we współwłasności na mniejsze, bądź to wydzielenie nieruchomości, na których nie są posadowione budynki, w których wyodrębniono własność lokali mieszkalnych. Ich wynikiem nie jest więc nigdy zniesienie współwłasności działki gruntu, na której znajduje się budynek, w którym wyodrębniono własność lokali.

Od zasady zakazu zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej zawartego w art. 3 ust. 1 u.w.l. orzecznictwo sądowe wpracowało jeszcze jeden wyjątek. Mianowicie zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca 2006 roku (sygn. akt III CZP 53/06), przepis art. 3 ust. 1 zd. 2 u.w.l. nie wyłącza dopuszczalności zniesienia przez sąd odrębnej własności lokali w postępowaniu o zniesienie współwłasności nieruchomości wspólnej, jeżeli możliwy jest fizyczny podział budynku, w którym ustanowiono odrębną własność lokali. W uzasadnieniu tej uchwały wskazano, że o możliwości wygaśnięcia odrębnej własności lokali w obecnym stanie prawnym można pośrednio wnioskować już z zawartego w treści art. 3 ust. 1 zd. 2 u.w.l. zwrotu "dopóki trwa". Wprawdzie sądowego zniesienia odrębnej własności lokali jako sposobu jej wygaśnięcia nie przewidują przepisy kodeksu cywilnego, ani ustawy o własności lokali, jednakże w literaturze wskazuje się, że ustanie odrębnej własności lokali może być zarówno konsekwencją wygaśnięcia, jak i zniesienia, przy czym jako przypadki wygaśnięcia wymienia się zniszczenie budynku, utratę przez niego charakteru odrębnego od gruntu przedmiotu własności, a jako przykłady zniesienia notarialne oświadczenie jedynego właściciela wszystkich lokali, które stanowiłoby jak gdyby odwrotność (actus contrarius) oświadczenia o ustanowieniu tej odrębnej własności, połączenie kilku lokali i umowę w formie notarialnej właścicieli wszystkich lokali. Oczywistym jest, że nie wszystkie przypadki wygaśnięcia odrębnej własności lokalu mogą być uznane za usunięcie przeszkody z art. 3 ust. 1 zd. 2 do zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej. Dopuszczalność ta będzie wyłączona, np. w razie połączenia lokali, powodującego wygaśnięcie odrębnej własności lokali dotychczasowych, bowiem powstaną nowe nieruchomości lokalowe, pozostające nadal w relacji prawa związanego z własnością nieruchomości wspólnej. Art. 3 ust. 1 zd. 2 u.w.l. nie stanowi bowiem zakazu znoszenia odrębnej własności lokali. Zakazu takiego nie zawierają też inne przepisy ustawy o własności lokali ani kodeksu cywilnego, nie wyłączając tym samym zniesienia odrębnej własności lokali w drodze orzeczenia sądu. Za wykładnią przyjmującą dopuszczalność zniesienia przez sąd odrębnej własności lokali w sytuacji, w której możliwy jest fizyczny podział budynku i całkowite wyjście ze współwłasności, oprócz argumentów natury jurydycznej, przemawiają też względy praktyczne wyrażające się w celowości tak z punktu widzenia słusznych interesów współwłaścicieli, jak i interesu społeczno-gospodarczego (patrz też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2009 roku, sygn. akt II CSK 537/08 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 07 maja 2008 roku, sygn. akt II CSK 664/07).

Wyżej przytoczone orzeczenia prowadzą do wniosku, że przymusowa współwłasność nieruchomości wspólnej może być zniesiona wtedy, gdy jednocześnie zniesiona zostanie odrębna własność lokali. Oznacza to, że w wyniku takiego podziału wszyscy dotychczasowi właściciele lokali mieszkalnych, staną się właścicielami poszczególnych nieruchomości powstałych w wyniku podziału, a odrębna własność wszystkich lokali przestanie istnieć.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, iż w ocenie Sądu nie zachodzi w niej żaden z powyższych wyjątków pozwalających na zniesienie w proponowany przez wnioskodawców sposób współwłasności nieruchomości, dla której jest prowadzona księga wieczysta numer (...).

Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego, a nieruchomości tej ustanowiona jest odrębna własność ośmiu lokali mieszkalnych. Aby zniesienie współwłasności było możliwe nieruchomość tę trzebaby podzielić na co najmniej na osiem samodzielnych nieruchomości, odpowiadających poszczególnym prawom własności lokali. Każda z tych nieruchomości musiałaby mieć zagwarantowany odpowiedni (a więc między innymi faktyczny) dostęp do drogi publicznej, podłączenie do mediów (prądu i wody) oraz musiałaby spełnić warunki w zakresie przebiegu granic po ścianach budynków istniejących od fundamentów aż po dach. Wiązałoby się to z koniecznością wykonania szeregu kosztowych prac geodezyjnych, z zakresu zagospodarowanie terenu oraz budowlanych, a ich koszt musieliby pokryć wnioskodawcy, bądź też inni współwłaściciele występujący z takim wnioskiem.

Jednak wniosek wnioskodawców nie dotyczył takiego zniesienia współwłasności. Wnieśli oni bowiem o jej częściowe zniesienie jedynie poprzez wydzielenie działki gruntu odpowiadającej ich udziałowi w nieruchomości wspólnej i dotyczącej tylko ich lokalu. Jak wynika z powyższych rozważań, taki podział nieruchomości, na której znajduje się budynek z wyodrębnionymi lokalami, nie jest dopuszczalny. Nie powodowałby on bowiem zniesienia odrębnej własności wszystkich znajdujących się na nieruchomości lokali mieszkalnych. Naruszałby więc zakaz z art. 3 ust. 1 u.w.l. i jako taki jest niedopuszczalny.

Taki podział naruszałby też interesy pozostałych właścicieli lokali wyodrębnionych na nieruchomości, której dotyczy wniosek. Wszyscy oni (z wyjątkiem B. I., który nie brał czynnego udziału w niniejszym postępowaniu) sprzeciwili się uwzględnieniu wniosku. Proponowany przez wnioskodawców podział pozbawiłby bowiem lokatorów niewyodrębnionego lokalu gminnego faktycznego dostępu do drogi publicznej, skoro dojazd po drugiej stronie budynku faktycznie nie istnieje, a jego wytyczanie i urządzenie wiązałoby się ze znacznymi nakładami. Brak jest też podstaw do wymuszenia na lokatorach tego lokalu dojazdu naokoło budynku, podczas gdy istnieje faktyczny prostszy dojazd w sposób dotychczasowy. Lokatorzy lokalu gminnego zostaliby też pozbawieni możliwości korzystania z budynku gospodarczego, który w całości przypadłby wnioskodawcom, a z którego faktycznie korzystają. Kwestią nierozwiązaną pozostałaby też sprawa mediów, gdyż zarówno prąd jak i woda są doprowadzone do budynku mieszkalnego numer (...) jako całości, a nie osobno do poszczególnych lokali. Lokale posiadają jedynie swoje liczniki a ich instalacje są poprowadzone od instalacji głównej w budynku.

Podkreślić przy tym należy, że ponieważ współwłasność nieruchomości gruntowej, na której wyodrębniono odrębną własność lokali nie ma charakteru tymczasowego, złożenie przez jednego z właścicieli wniosku o jej zniesienie, nie powoduje konieczności jego uwzględnienia przy sprzeciwie pozostałych współwłaścicieli, którzy opowiadają się za utrzymaniem odrębnej własności lokali i brakiem fizycznego podziału nieruchomości wspólnej, zwłaszcza gdy jest to uzasadnione zakresem wniosku i interesami pozostałych współwłaścicieli.

Wobec powyższego wniosek złożony w sprawie, na podstawie art. 3 ust. 1 zd. 2 u.w.l., uległ oddaleniu.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., z uwagi na zainteresowanie wszystkich współwłaścicieli w rozstrzygnięciu niniejszej sprawy. W oparciu o art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz art. 520 § 1 k.p.c. odstąpiono od obciążenia wnioskodawców wydatkami Skarbu Państwa związanymi z przeprowadzeniem dowodu z oględzin nieruchomości. Dowód ten został bowiem przeprowadzony z urzędu, celem wszechstronnego wyjaśnienia sprawy, koszty z nim związane były nieznaczne a wnioskodawcy pomimo średniej sytuacji majątkowej uiścili już wysoką opłatę od wniosku.