Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anna Harmata

Protokolant: sekr. sądowy Małgorzata Florek

po rozpoznaniu w dniu 25 października 2017 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) S.A. w P.

przeciwko: B. B.

o zapłatę 1. zasądza od pozwanego B. B. na rzecz powoda (...) S.A. w P. kwotę 173.264,42 ( słownie: sto siedemdziesiąt trzy tysiące dwieście sześćdziesiąt cztery złote 42/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty: - 163.335,82 zł od dnia 10.11.2012r. do dnia zapłaty,

- 9.928,60 zł od dnia 15.03.2016r. do dnia zapłaty,

2. oddala powództwo w pozostałej części,

3. zasądza od pozwanego B. B. na rzecz powoda (...) S.A. kwotę 15.926,00 zł (słownie: piętnaście tysięcy dziewięćset dwadzieścia sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, 4. zarządza zwrot na rzecz pozwanego B. B. kwoty 1.162,38 zł (słownie: jeden tysiąc sto sześćdziesiąt dwa złote 38/100) – tytułem niewykorzystanej zaliczki na koszt opinii biegłego.

sygn. akt VI GC 99/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 3 listopada 2017 r.

Pozwem wniesionym w dniu 15 marca 2016 r. powód (...) S.A. w P. wniósł o zasądzenie od pozwanego B. B. kwoty: - 163 335,82 zł. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 10.10.2012 r. do dnia zapłaty ,- 2 042 zł. tytułem zwrotu kosztów postępowania wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia powództwa oraz 3 617 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z ustawowymi odsetkami , zasądzoną nakazem zapłaty Sądu Okręgowego w Ł.z dnia 20.12.2012 r. X GNc 1730/12, - 3 324 zł. wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia powództwa tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę 900 zł. kosztów zastępstwa w postępowaniu zabezpieczającym KM (...)wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia wniesieni powództwa, - 45,60 wraz z odsetkami od dnia wniesienia powództwa tytułem zwrotu kosztów postępowania wraz z odsetkami od dnia wniesienia powództwa i 900 zł. wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia powództwa tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu egzekucyjnym KM (...) Powód wniósł również o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że uzyskał przeciwko spółce (...) sp. o.o. na swoją rzecz nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 29.12.2012 r. X GNc 1730/12 zasądzający należność główną, odsetki i koszty. W oparciu o w/w nakaz prowadził postępowanie zabezpieczające KM (...) oraz bezskuteczne postępowanie egzekucyjne KM (...). W dacie 17.07.2013 r. postępowanie zabezpieczające zostało umorzone, Sąd Okręgowy w Ł. zasądził na jego rzecz koszty. Pismem z dnia 16.10.2013 r. komornik zawiadomił powoda o bezskuteczności prowadzonej egzekucji. Postanowieniem z dnia 16.10.2013 r. umorzono postępowanie egzekucyjnej ustalając koszty. Dalej powód wskazał, że w dacie powstania zobowiązania członkiem zarządu był pozwany, odpowiedzialny wobec powoda za zobowiązania spółki w oparciu art. 299 ksh wobec bezskuteczności egzekucji i niezłożenia wniosku o upadłość spółki. Powód wzywał bezskutecznie pozwanego do zapłaty.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania.

Pozwany podniósł, że zrezygnował z funkcji członka zarządu w dacie 31.07.2011 r. t.j. przed datą powstania spornych w sprawie wierzytelności pochodzących z 2012 i 2013 r. Postępowanie prowadzone wobec niego przez US w R. z tytułu odpowiedzialności za długi spółki zostało umorzone. Pozwany powziął wtedy wiadomość, że nie został wykreślny z KRS pomimo rezygnacji.

W piśmie procesowym z daty 13.05.2016 r. /k. 79/ powód podtrzymał żądanie pozwu. Powód podniósł, że wierzytelność w stosunku do spółki powstała przed datą rezygnacji pozwanego. Podstawą powództwa o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym był weksel in blanco zabezpieczający umowę z dnia 1.04.2008 r., podpisany jeszcze przez pozwanego jako członka zarządu spółki (...) sp. o.o. w dacie 8.05.2009 r. Dochodzona kwota wynikała z faktur z okresu od 14.12.2009 r. do 8.03.2011 r. Nadto pozwany w okresie od daty orzeczenia do daty umorzenia egzekucji figurował w KRS spółki jako członek zarządu.

W piśmie procesowym z daty 13.06.2016 r. /k.379 t. II/ pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko co do powstania zobowiązań po dacie jego rezygnacji i brak jego odpowiedzialności z tego względu. Wskazał, że skuteczność rezygnacji potwierdza orzeczenie Sądu Okręgowego w R.z dnia 11.05.2016 r. VI Ga 421/15. Z uwagi na brak zarządu spółki R. sp. o.o. w okresie po jego rezygnacji, prowadzone po tej dacie postępowania były nieważne. Po jego stronie istnieje brak winy za brak zaspokojenia powoda, ponieważ w dacie 31.07.2011 r. pozostawił spółkę w dobrej kondycji finansowej, brak było podstaw do ogłoszenia upadłości, powód w tamtej dacie nie doznał szkody.

W piśmie procesowym z daty 8.09.2017 r. pozwany ustosunkował się do opinii biegłego i zgłosił nowe wnioski dowodowe. Pozwany podniósł, że część zadłużenia na które wskazał w opinii biegły to były zobowiązania w stosunku do jednostek powiązanych (...) sp. o.o. oraz Cegielnia (...) B.B., H. B. sp. j. Wg zapewnień udziałowca spółki (...) sp. o.o. (...) sp. o.o. i następnie drugiego udziałowca A. M. zobowiązania miały ulegać konwersji na kapitał zakładowy R. sp. o.o., stąd w dacie rezygnacji pozwanego brak było podstaw do ogłoszenia upadłości.

Na rozprawach strony podtrzymały swoje stanowisko. Powód sprecyzował żądanie odsetek od 3 617 jako od daty wniesienia pozwu oraz w zakresie kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany B. B. pełnił funkcję członków zarządu spółki (...) sp. o.o. w okresie od 31.08.2004 r. do 31.07.2011 r., kiedy to złożył spółce oświadczenie w przedmiocie rezygnacji z pełnienia tej funkcji, przy czym pozwany jako członek zarządu został wykreślony z rejestru KRS dopiero w dacie 29.09.2015 r.

dowody: częściowo odpis K. R. sp. o.o. k. 25-31,153-158, częściowo odpis KRS pełny R. sp. o.o. k. 117-122, pismo z dnia 22.10.2015 r. k. 32 – 35, 159-160KRS powoda k. 44-52, wyrok SO W R. VI Ga 421/15 k. 380-384, pismo pełn. pozwanego z dnia 3.09.2013 r. , pozwanego z 31.07.2011 r. do (...) spółki (...) sp. o.o. w sprawie rezygnacji, protokołu NZW z 31.07.2011 r. , decyzji (...) w R. z 17.02.2014 k. 375 /koperta/

Na skutek pozwu z daty 6.12.2012 r. powód uzyskał przeciwko spółce (...) sp. o.o. nakaz zapłaty wydany przez Sąd Okręgowy w Ł. w postępowaniu nakazowym z dnia 20.12.2012 r. X GNc 1730/12 na kwotę 163 335,82 zł. należności głównej z ustawowymi odsetkami z tytułu opóźnienia w zapłacie od dnia 10.11.2012 r. do dnia zapłaty, 2 042 zł. kosztów postępowania i 3 617 zł. kosztów zastępstwa procesowego i opłaty od pełnomocnictwa. Nakaz zapłaty został wydany w oparciu o weksel wystawiony przez spółkę (...) sp. o.o., pierwotnie in blanco, podpisany przez pozwanego w dacie 8.05.2009 r. tj. w czasie, gdy ten pełnił funkcję członka zarządu spółki. Weksel zabezpieczał wierzytelności powoda z tytułu sprzedaży towarów i usług wobec spółki. Podmioty te łączyła umowa z daty 1.04.2008 r. dotycząca sprzedaży produktów przez powoda na rzecz spółki (...) sp. o.o.

Powód w pozwie przeciwko spółce opartym na wypełnionym wekslu dochodził należności głównej z tytułu braku zapłaty za towar w łącznej wysokości 134 827,47 zł. oraz odsetek ustawowych za opóźnienie w jej zapłacie w kwocie 26 484,82 zł. skapitalizowanych na dzień 9.11.2012 r. oraz odsetek skapitalizowanych w wysokości 2 024,08 zł. za opóźnienie w zapłacie innych faktur.

Zobowiązania z tytułu należności głównej objęte pozwem w w/w postępowaniu i wekslem w oparciu o który powód uzyskał nakaz zapłaty, powstały w przedziale czasowym od 11 kwietnia 2011 r. do 2 maja 2011 r., płatne od 29.04.2011 r. do 20.05.2011 r. Odsetki w wysokości 2 024,08 zł. naliczone zostały w notach odsetkowych z 2010 r. oraz 5.04.2011 r.

Wezwanie do wykupu weksla in blanco wypełnionego zgodnie z deklaracją wekslową z datą płatności 9.11.2012 r. skierowane do spółki zostało w dacie 19.10.2012 r.

dowody: nakaz zapłaty X GNc 1730/12 k. 14, 146, pozew k. 82-85,129-132, deklaracja wekslowa k. 86,134, 197 weksel k. 87, 133, 196, umowy z załącznikami k. 88-97,135-144, 167-190, wezwanie do wykupu wraz z wykazem należności k. 385, k. 198, -199, FV dowody wpłat, wezwania do zapłaty odsetek k. 200 - 373, wyciągi bankowe R. sp. o.o. k. 425-802, sprawozdanie finansowe za 2009 r . oraz wydruki z programu księgowego k. 859- 905, opinia biegłego sądowego J. L. k. 912-928,

W oparciu o w/w nakaz zapłaty powód wszczął postępowanie zabezpieczające KM (...) prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...). Postanowieniem z dnia 17.07.2013 r. postępowanie zabezpieczające umorzono. Postanowieniem z dnia 29.10.2013 r. X GNc 1730/12 Sąd Okręgowy w Ł. zasądził od spółki na rzecz powoda koszty w/w postępowania zabezpieczającego w wysokości 3 324 zł.

dowody: wniosek k. 17,147, postanowienie z dnia 17.07.2013 r. k. 20, 149postanowienie z dnia 29.10.2013 r. k. 21-22, 150

Powód w oparciu o w/w nakaz zapłaty zaopatrzony w klauzulę wykonalności wszczął przeciwko spółce (...) sp. o.o. postępowanie egzekucyjne KM (...), prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...).

Egzekucja okazała się całkowicie bezskuteczna, o czym komornik zawiadomił powoda pismem z daty 16.10.2013 r. wskazując na bezskuteczność egzekucji skierowanej do ruchomości, nieruchomości, rachunków bankowych, podnosząc brak siedziby, całkowite wyprzedanie majątku i zbiegi innych egzekucji do rachunków bankowych.

Postanowieniem z dnia 3.12.2013 r. komornik umorzył postępowanie egzekucyjne na podstawie art. 824 1 pkt 3 kpc , ustalając koszty postępowania egzekucyjnego na kwotę 45,60 zł. oraz zastępstwa procesowego w postępowaniu egzekucyjnym na kwotę 900 zł.

dowody: wniosek k. 18-19, 148 postanowienie SO dnia 3.04.2013 r. k. 15-16, 152, pismo z daty 16.10.2013 r. k. 23,151, postanowienie z dnia 3.12.2013 r, k. 224,

Spółka (...) sp. o.o. stała się niewypłacalna w dacie 31.12.2010 r. Długi spółki przekroczyły wartość majątku o 1 399 000 zł. Stan ten był trwały, na datę rezygnacji pozwanego z dnia 31.07.2011 r. nadwyżka długów nad majątkiem spółki wynosiła ok. 1 383 000 zł. Na dzień 31.12.2010 r. zobowiązania wyniosły 3 829 727,74 zł., na dzień 31.07.2011 r. 4 531 036,50 zł. , odpowiednio wysokość aktywów 2 430 441,03 zł. i 3 147 608,65 zł.

dowody: wyciągi bankowe R. sp. o.o. k. 425-802, sprawozdanie finansowe za 2009 r . oraz wydruki z programu księgowego k. 859- 905, opinia biegłego sądowego J. L. k. 912-928,

Powód bezskutecznie wzywał pozwanego jako członka zarządu do zapłaty długu spółki w oparciu o art. 299 ksh, pierwszy raz pismem z daty 16.11.2015 r. Pozwany negował swoją odpowiedzialność.

dowody: wezwanie do zapłaty k. 34-35,36, 161, wezwanie k. 37-39, 162-163, pismo k. 40, 164,wezwanie k. 41-42, 43, 165,

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o powołane dowody z dokumentów, których autentyczność i treść nie budziła wątpliwości Sądu. Sąd oparł się także na dowodzie z opinii biegłego sądowego z zakresu rachunkowości i finansów (...), którego kompetencji strony nie kwestionowały, a który w sposób przystępny i konsekwentny odpowiedział na zadane pytania. Opinia była rzetelna i spójna, wnioski były formułowane kategorycznie i poprzedzone wyczerpującymi i przekonywującymi wyjaśnieniami co do analizy w oparciu o różne, wskazane w opinii metody i założenia, przedstawionego biegłemu do opiniowania materiału dowodowego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powód wywodził swe roszczenie z art. 299 § 1 ksh. Zgodnie z treścią tej normy jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania ( § 1). Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody ( § 2).

Przesłankami odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. są: istnienie określonego zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w czasie, kiedy dana osoba była członkiem zarządu spółki oraz bezskuteczność egzekucji tego zobowiązania przeciwko spółce czy to w czasie pozostawania przez tę osobę członkiem zarządu, czy to już po jej odwołaniu z zarządu .

W procesie opartym na art. 299 ksh oceniana jest relacja pomiędzy wierzycielem, a członkiem zarządu spółki, nie zaś z samą spółką. Podstawą powyższego jest założenie, że spór pomiędzy spółką i wierzycielem został już prawomocnie osądzony. Powód wykazał, iż wierzytelność wobec spółki przedkładając tytuł egzekucyjny – nakaz zapłaty. Niezasadnym był zarzut nieważności postępowania z udziałem spółki podniesiony z uwagi na brak jej zarządu. Przedmiotowy nakaz obowiązuje w porządku prawnym , został zaopatrzony w klauzulę wykonalności, nie został wzruszony ani w drodze zwyczajnych środków zaskarżenia, ani też np. w drodze wznowienia postępowania , nie został wyeliminowany z obowiązującego porządku prawnego w toku przewidzianej w tym zakresie procedury. Orzeczenie wydane w przedmiotowej sprawie wywołuje więc skutki prawne określone w art. 365 i 366 kpc. Ponadto zarzut nieważności postępowania dotyczyć może tylko rozpoznawanej sprawy, a nie innej sprawy, choćby miała z nią związek /wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 25 września 2002 r. I CKN 1133/00/.

Odpowiedzialność na podstawie art. 299 ksh ponoszą osoby będące członkiem zarządu w czasie istnienia zobowiązania, którego egzekucja okazała się nieskuteczna ( vide : uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2008 r., III CZP 143/07 a także wyroki SN z dnia 31 stycznia 2007 r., IV CSK 370/06 oraz z dnia 2 klutego 2007 r., IVC CSK 370 06, OSNC-ZD 2008, nr 1, poz. 8), przy czym nie jest istotne, czy wierzytelność wobec spółki jest wymagalna (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2005 r. V CK 734/04 ).

Powód wykazał, iż wierzytelności objęte tytułem egzekucyjnym powstały w czasie gdy pozwany był członkiem zarządu. t.j. pomiędzy od 31.08.2004 r. do 31.07.2011 r.

W przedmiotowej sprawie zobowiązanie spółki opierało się na treści weksla jako, że nakaz zapłaty przeciwko spółce został wydany w oparciu o weksel, podpisany i wręczony powodowi jako weksel in blanco spółki, przez pozwanego pełniącego funkcję jej członka zarządu. Dla ustalenia daty powstania zobowiązania nie miała przy tym znaczenia data wypełnienia weksla, czy też przedstawienia go spółce do zapłaty. Zobowiązanie wekslowe osób podpisanych na wekslu powstaje z chwilą wydania podpisanego weksla remitentowi przez wystawcę. Z tą chwilą, wystawienia i wydania weksla powstaje zobowiązanie wekslowe. Podobnie za datę wystawienia weksla in blanco i powstania zobowiązania z tego weksla uznać należy dzień, w którym dłużnik podpisał weksel niezupełny z zamiarem zaciągnięcia zobowiązania wekslowego i wydał go wierzycielowi, a ten przyjął weksel gwarancyjny. / vide: wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 10 kwietnia 2008 r. IV CSK 15/08/.

W przedmiotowej sprawie pozwany podpisał weksel in blanco w dniu 8.05.2009 r., która to data nie była w sprawie kwestionowana. Nie kwestionowano także tego dnia jako dnia wręczenia weksla powodowi. W konsekwencji zasadnym było przyjęcie, że zobowiązanie wekslowe powstało w czasie, gdy pozwany pełnił funkcję członka zarządu.

Wprawdzie pozew przeciwko współce oparty był na wekslu, ale jednocześnie w uzasadnieniu pozwu wskazano jako podstawę faktyczną konkretnie zobowiązania z tytułu łączącej strony umowy, jednocześnie więc konstytuując spór na płaszczyźnie zobowiązania umownego. Także do wezwania do wykupu weksla /k. 385-386/ załączono wykaz wierzytelności objętych wekslem. W niniejszej sprawie Sąd dokonując analizy materiału dowodowego, wspomagając się przy tym dowodem z opinii biegłego sądowego z zakresu rachunkowości i finansów ustalił, iż zobowiązania, objęte następnie wekslem powstały w czasie poprzedzającym rezygnację pozwanego z funkcji członka zarządu w dniu 31.07.2011 r. Kwestia skuteczności oświadczenia o rezygnacji nie była przedmiotem sporu.

Bezskuteczność egzekucji może być wykazana za pomocą różnych środków dowodowych /I CSK 34/09 wyrok SN 2009-08-26 OSNC-ZD 2010/2/57/. Powód wykazał bezskuteczność egzekucji informacją pochodzącą od komornika sądowego, stanowiącą relację ze stanu postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko spółce oraz postanowieniem w przedmiocie umorzenia egzekucji z uwagi na jej całkowitą bezskuteczność. Z powyższego wynikał brak jakiegokolwiek majątku, z którego mógłby się zaspokoić powód.

Powód dochodził objętej tytułem egzekucyjnym należności głównej, odsetek od niej , kosztów procesu, kosztów postępowania zabezpieczającego i kosztów egzekucji. Zakres odpowiedzialności członków zarządu obejmuje zasądzone w tytule wykonawczym, wydanym przeciwko spółce, koszty procesu, postępowania egzekucyjnego i odsetki ustawowe od należności głównej, przy czym na dalsze odsetki nie jest wymagane uzyskanie odrębnej klauzuli wykonalności , stanowią przedmiot postępowania egzekucyjnego na podstawie pierwotnego tytułu wykonawczego, biegną do czasu zapłaty, także w czasie egzekucji. /por. wyrok SA w Warszawie z 5.05.2017 r. I ACa 349/16 /. Poniesienie kosztów procesu i egzekucji, mających charakter akcesoryjny w stosunku do roszczenia głównego stanowiącego przedmiot sprawy z uwagi na wymóg wykazania się tytułem egzekucyjnym, jak też wykazania bezskuteczności egzekucji jest niezbędne w celu skutecznego wystąpienia przeciwko członkom zarządu. Za przyjęciem odpowiedzialności co do kosztów przemawia także wykładnia funkcjonalna przepisu art. 299 ksh, która winna uwzględniać funkcję ochronną praw wierzycieli, umożliwiając wierzycielowi skuteczną egzekucję należności. Sąd uwzględnił więc należność główną wraz z odsetkami, kosztami procesu, kosztami postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego. W zakresie kosztów postępowania zabezpieczającego Sąd uwzględnił jedynie te zasądzone przez Sąd w oparciu o art. 745 kpc postanowieniem z dnia 29.10.2013r. (k-21), nie uwzględniając kosztów zastępstwa pełnomocnika, skoro nie znalazły one odzwierciedlenia w wydawanym przez Sąd Okręgowy w Ł. w/w postanowieniu. Komornik w postępowaniu zabezpieczającym pełni wyłącznie funkcje pomocnicze (techniczne), polegające na wykonaniu postanowienia sądu. Tym samym jest on władny co najwyżej ustalić koszty „wykonania zabezpieczenia”, które można utożsamiać wyłącznie z kosztami należnymi komornikowi, tj. opłatą oraz wydatkami. Natomiast ustalenie poniesionych przez stronę w postępowaniu zabezpieczającym kosztów należy wyłącznie do sądu udzielającego zabezpieczenia. Przepis art. 745 kpc przekazał do wyłącznej kompetencji sądu ustalenia zasady odpowiedzialności za koszty postępowania zabezpieczającego oraz ustalenia ich wysokości, w kontekście zasady kosztów niezbędnych i celowych do dochodzenia praw i celowej obrony / por.: I ACz 958/13 - postanowienie z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Poznaniu z 2013-07-08/. Sąd Okręgowy w Ł. postanowieniem z daty 29.10.2013 r. przyznał wyłącznie kwotę 3 324 zł., nie zasądzając kwoty 900 zł. tytułem zastępstwa procesowego. Odpowiedzialność ukształtowana przez art. 299 § 1 k.s.h. służy interesowi wierzycieli i ma na celu ich ochronę, stanowiąc o zasadach i przesłankach odpowiedzialności członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w okolicznościach wskazanych w tym przepisie. Przesłanki egzoneracyjne określone w art. 299 § 2 k.s.h. mają na celu zrównoważenie sytuacji członków zarządu spółki z o.o. wobec wierzycieli, jeżeli mimo bezskuteczności egzekucji wobec spółki nie powinno się również do odpowiedzialności cywilnej pociągać tych osób, z przyczyn enumeratywnie wskazanych w powołanym przepisie. Przepis ten jest wyjątkiem od zasady odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. przewidzianej w art. 299 § 1 k.s.h. i do nich należy wykazanie okoliczności zwalniającej ich z odpowiedzialności względem wierzycieli spółki / III CSK 321/12 wyrok SN 2013-05-22 LEX nr 1353211/.

Analizując art. 299 § 2 ksh, iż pozwany w celu uwolnienia się od w/w odpowiedzialności winien wykazać zatem jedną z wymienionych tam okoliczności, a to że: -we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości, - niezgłoszenie tego wniosku nastąpiło nie z jego winy, - pomimo niezgłoszenia wniosku wierzyciel nie poniósł szkody.

Pozwany nie wykazał żadnej z w/w przesłanek egzoneracyjnych. W sprawie nie złożono wniosku o ogłoszenie upadłości lub postępowania układowego, pozwany nie wykazał braku winy w niezgłoszeniu wniosku oraz braku szkody po stronie powoda.

Z konstrukcji okoliczności zwalniających od odpowiedzialności wynika, że ratio legis art. 299 § 1 ksh jest ponoszenie odpowiedzialności za zobowiązania spółki przez tych członków zarządu, za urzędowania których zaistniały przyczyny uzasadniające zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości, a którzy nie zgłosili odpowiedniego wniosku. Stosownie do art. 10 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe i naprawcze upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Zgodnie z art . 11. 1 powołanej ustawy w brzmieniu sprzed 1.01.2016 r. dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. 2. Dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje.

Zgodnie z art. 21. 1 powołanej ustawy sprzed daty 1.01.2016 r. dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości.

Pomimo wystąpienia przesłanki stanu niewypłacalności w dniu 31.12.2010 r. w rozumieniu powołanego art. 11 ust. 2 wniosek o upadłość spółki nie został zgłoszony.

Pozwany nie uniósł spoczywającego na nim ciężaru w zakresie wykazania braku podstaw do ogłoszenia upadłości oraz braku winy w niezgłoszeniu wniosku ciężaru dowodzenia /art. 6 kc/.

Sąd Okręgowy opierając się na dowodzie z opinii biegłego ustalił, iż stan niewypłacalności spółki w rozumieniu art. 11 ust. 2 puin w brzmieniu sprzed 1.01.2016 r. powstał już w dacie 31.12.2010 r. Biegły wskazał przy tym, iż nie dokonywał analizy w kontekście przesłanki z art. 11 ust. 1 puin z uwagi na brak odpowiedniego materiału dowodowego. Opiniując zaś co do stanu majątku spółki i przesłanek z art. 11 ust. 2 puin niewypłacalności, biegły oparł się na sprawozdaniach finansowych za okres 2008 -31.07.211 r. Biegły celem potwierdzenia występowania w spółce stanu niewypłacalności zastosował także kolejne, zróżnicowane metody szczegółowo opisane w opinii , przyjmując różne wskaźniki i założenia, które także wykazywały stan niewypłacalności na dzień 31.12.2010 r. i jego utrzymywanie się w dacie rezygnacji pozwanego, a to 31.07.2011 r.

Pozwany zatem winien w terminie z art. 21 puin do dnia 14.01.2011 r. złożyć wniosek o głoszenie upadłości, czego zaniechał.

Nietrafioną była co do zasady argumentacja pozwanego o braku winy w niezgłoszeniu wniosku, powołującego się na zapewnienia dokonywane wobec niego przez udziałowców, o planowanej konwersji wierzytelności spółek powiązanych na udziały R. sp. .o.o. Właściwy czas do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest przesłanką obiektywną , ustalaną na podstawie okoliczności faktycznych sprawy.

Badając, kiedy ziściły się przesłanki do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego, nie należy kierować się subiektywnym przekonaniem o spodziewanej, przyszłej sytuacji finansowej spółki, lecz kryteriami obiektywnymi dotyczącymi rzeczywistej sytuacji finansowej spółki. /wyrok SA w Krakowie z dnia 28.12.2016 r. I ACa 1068/16/ . Pozwany nie wykazał, że w obiektywnym stanie faktycznym, w czasie gdy zarząd spółki spoczywał w jego rękach stan jej interesów był taki, że nie uzasadniał złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub otwarcie postępowania układowego. Wręcz przeciwnie z ustaleń faktycznych wynika , iż od grudnia 2010r. spółka była niewypłacalna , a niezrealizowane zamierzenia w zakresie zmniejszenia długów nie zmieniały tu postaci rzeczy, zwłaszcza, iż przez kolejne pół roku, a to do 31.07.2011r. wartość zobowiązań zwiększyła się z 3 829 727,74 zł do 4 531 036, 50zł , zwiększyła się również różnica pomiędzy aktywami , a zobowiązaniami ( z – 1399 286,71 zł do – 1383 427, 85 zł).

Właśnie zważywszy na powyższe, Sąd oddalił wnioski dowodowe pozwanego powołane na okoliczność ewentualnych działań jakie miały dopiero pozostawać w sferze planów nakreślanych przez udziałowców spółki, będących przy tym jej wierzycielami, w kwestii ewentualnej konwersji długów wobec tych podmiotów na jej udziały. Ponadto za nieprzekonywującą i niedostateczną już z założenia należy uznać argumentację pozwanego o zapewnieniach składanych mu przez udziałowców spółki zważywszy, iż to na pozwanym, a nie jej udziałowcach, jako członku zarządu spoczywał ciężar odpowiedzialność za stan spółki. W konsekwencji poprzestania na tego typu zapewnieniach nie uzasadnia w żaden sposób braku winy pozwanego. Dlatego też Sąd pominął zgłoszone w piśmie z dnia 5.09.2017r. dowody jako zbędne dla rozstrzygnięcia, a i spóźnione.

Dla określenia stanu niewypłacalności nie ma znaczenia subiektywne przekonanie członków zarządu, którym powinien być znany na bieżąco stan finansowy spółki, a co za tym idzie możliwości zaspokojenia długów /por. II CSK 142/08 wyrok SN2008.09.24 LEX nr 470009/. Powyższe ma też to znaczenie, iż pozwala uznać za niezasadny argument pozwanego, iż sprawozdanie finansowe nie było sporządzone w dacie 31.12.2010 r. , stąd nie można już od tej daty liczyć właściwego terminu do zgłoszenia wniosku o upadłość, jako że stan finansowy spółki znany był członkowi zarządu dopiero od daty zapoznania się ze sprawozdaniem .

Pozwany nie wykazał również, że brak złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w odpowiednim czasie nie spowodował ujemnych skutków dla powoda albowiem nawet w razie dokonania takiego zgłoszenia ten nie poniósłby szkody. Takie wnioski nie wynikają z materiału zebranego w aktach sprawy, a logika nakazuje przyjąć, że gdyby wniosek o ogłoszenie upadłości został złożony we właściwym czasie, tj. w styczniu 2011 r., to do powstania przedmiotowej wierzytelności ( tj. powstałej od 11.04.2011 – 2.05.2011r.) w ogóle by nie doszło, a tym samym powód nie poniósłby szkody. Pozwany nie wykazał również braku szkody w zakresie zobowiązania odsetkowego.

Podsumowując, powód wykazał swe roszczenie z art. 299 ksh w wysokości odpowiadającej należnościom przeciwko spółce objętym tytułem wykonawczym z tytułu należności głównej 163 335,82 zł. wraz z zasądzonymi od niej odsetkami, kosztami postępowania sądowego 2 042,00 zł. i 3 617,00 zł., kosztami postępowania zabezpieczającego 3 324,00 zł. i bezskutecznej egzekucji 45,60 zł. i 900 zł.

Pozwany nie wykazał przesłanek wyłączających jego odpowiedzialność z art. 299 ksh wobec niewykazania braku winy w niezgłoszeniu wniosku o ogłoszenie upadłości i braku szkody po stronie powoda.

Sąd mając na uwadze powyższe orzekł jak w pkt 1 wyroku na podstawie art. 299 ksh i w zakresie odsetek na podstawie art. 481 kc. Sąd oddalił powództwo na podstawie art. 299 ksh jak w pkt 2 wyroku w zakresie żądania zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zabezpieczającym w wysokości 900 zł. W przedmiocie kosztów postępowania na które po stronie powoda złożyły się opłata od pozwu 8 709 zł., koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa 17 zł., koszt zastępstwa procesowego 7 200 zł., /§ 2 pkt 6 Rozp. Min. Spr. z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu z daty pozwu, a to w zw. z § 2 Rozp. Min. Spr. z dnia 3.10.2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych/, Sąd orzekł jak w pkt 3 na podstawie art. 98 kpc statuującego zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy. W przedmiocie zwrotu niewykorzystanej zaliczki Sąd orzekł na podstawie 84 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.